Με «Λουκέτα» Απειλούνται Πολλές Επιχειρήσεις Λόγω της Ενεργειακής Ακρίβειας

του Γιώργου Ατσαλάκη*

Σε ώτα μη ακουόντων φαίνεται να στέλνει μηνύματα η βιομηχανία, που στο φόντο της, εδώ και μήνες πορείας των τιμών στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας της ΝΑ Ευρώπης ζητά τη θωράκιση των επιχειρήσεων επισημαίνοντας την ανάγκη λήψης άμεσων μέτρων, καθώς όπως τονίζουν δομικές παρεμβάσεις δεν μπορούν να επιτευχθούν σε τόσο στενά χρονικά περιθώρια. ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΔΩ

Είναι αμφίβολο εάν θα αντέξουν συνεχείς ζημίες στη χρήση τους, το επόμενο διάστημα, πολλές ενεργοβόρες βιομηχανίες, πέρα από τις προβεβλημένες τόνισε, χαρακτηριστικά, ο Πρόεδρος της Ένωσης Βιομηχανικών Καταναλωτών Ενέργειας (ΕΒΙΚΕΝ), Αντώνης Κοντολέων.

“Πληρώνουμε τη διπλάσια τιμή από τους Ευρωπαίους ανταγωνιστές και το αποτέλεσμα αυτού θα το δούμε σε μερικούς μήνες” είπε ο πρόεδρος της Ένωσης των ενεργοβόρων βιομηχανιών, “φωτογραφίζοντας” λουκέτα . Τόνισε, δε, την ανάγκη εθνικής πολιτικής για τη βιομηχανία στο “φόντο” και της “σιγής ασυρμάτου” του Πρωθυπουργού για το θέμα στην 88η ΔΕΘ.

“Ο Πρωθυπουργός με τις δηλώσεις του άφησε να εννοηθεί ότι δεν πρόκειται να υπάρξουν επιδοτήσεις προς τη βιομηχανία”, ανέφερε ο κ. Κοντολέωναντιπαραβαλλοντας την απόφαση της Βουλής της Βουλγαρίας μετά από πρόταση της εκεί κυβέρνησης για επιδοτήσεις των βιομηχανιών σε περιπτώσεις τιμών άνω των 90 ευρώ η μεγαβατώρα, έως το τέλος του χρόνου.

Η κυβέρνηση

Ουσιαστικά, σύμφωνα με τα όσα είπε την εβδομάδα που πέρασε, ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Θόδωρος Σκυλακάκης, μιλώντας σε ραδιοφωνικό σταθμό, σε αυτή τη φάση η κυβέρνηση παρακολουθεί τις εξελίξεις στην αγορά και η παρέμβαση εστιάζεται σε επίπεδο Βρυξελλών, για τη δημιουργία ενός πιο ευέλικτου μόνιμου μηχανισμού παρέμβασης, κάθε φορά που θα καταγράφονται ακραίες τιμές, που οφείλονται στην αποκοπή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης από την υπόλοιπη Ευρωπαϊκή, ενεργειακή αγορά. Χαρακτηριστικά, αναφερόμενος στην έκρηξη των τιμών και στις διακυμάνσεις που παρατηρούνται σημείωσε: “Συμβαίνει το εξής παράδοξο: Δεν επαρκούν οι διασυνδέσεις, ώστε να μεταφέρεται ρεύμα από την Κεντρική Ευρωπαϊκή αγορά στην Νοτιοανατολική. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να έχουμε ακραίες τιμές κάποιες ημέρες, οι οποίες δεν μπορεί να γίνονται αποδεκτές κατά τη γνώμη μας και είναι προβληματική -στην ειδική αυτή περίπτωση- και η λειτουργία του λεγόμενου “target model” υπογράμμισε ο κ. Σκυλακάκης.

Όπως εξήγησε ο Υπουργός, “ενώ το πρόβλημα είναι ότι δημιουργείται ένα “ενεργειακό νησί” στην περιοχή -δηλαδή δεν υπάρχουν αρκετές διασυνδέσεις, το “σήμα” της αγοράς είναι να παίρνουν πιο πολλά χρήματα οι παραγωγοί. Δεν έχει νόημα να δίνουμε χρήματα στους παραγωγούς, όταν χρειάζονται επενδύσεις διασυνδέσεων (καλώδια) που θα έπρεπε να κάνουν οι διαχειριστές των δικτύων. Πόσο μάλλον όταν οι διαχειριστές παίρνουν τα λεφτά των επενδύσεων από τους ίδιους τους καταναλωτές”.

“Με χαρά διαπιστώνουμε ότι η κυβέρνηση είδε την ευρωπαϊκή διάσταση του ζητήματος”, αντέτεινε, πάντως, στην παρέμβασή του ο κ. Κοντολέων, παραθέτοντας τις πρωτοβουλίες που έλαβε η ΕΒΙΚΕΝ με τις βιομηχανικές ενώσεις της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας, για τη σύνταξη κοινής επιστολής προς την Κομισιόν. Να σημειωθεί ότι με βάση την ΕΒΙΚΕΝ αναμένονται και νέες κινήσεις στο “μέτωπο” των Βρυξελλών. “Εντοπίσαμε ότι υπάρχει ζήτημα αθέμιτου ανταγωνισμού στις χώρες της ΝΑ Ευρώπης”, τόνισε ο Πρόεδρος της ΕΒΙΚΕΝ, προσθέτοντας πως, “οι χώρες με διάφορα τεχνάσματα μείωσαν τη δυναμικότητα στις διασυνδέσεις τους, αφήνοντας την Ελλάδα, τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία να ικανοποιούν τις ανάγκες της Ουκρανίας”.

Λίγες μέρες πριν, εν όψει ΔΕΘ, την ανάγκη θωράκισης των επιχειρήσεων, και ειδικά της βιομηχανίας, επισήμανε εμφατικά, με “ομοβροντία” ανακοινώσεων, το σύνολο των φορέων της επιχειρηματικότητας στη χώρα καθώς με τα νέα δεδομένα που έχουν προκύψει στο μέτωπο της ενέργειας, ελλοχεύει ο κίνδυνος, να μην μπορούν να ανταπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους και να “εξαφανιστούν” στο φόντο του διεθνούς ανταγωνισμού.

Κερδοσκοπία

Να σημειωθεί πάντως ότι ο κ. Κοντολέων με παρρησία παρέπεμψε σε κερδοσκοπικά φαινόμενα στην αγορά. Αφού σημείωσε ότι είναι θετικό ότι ο Πρωθυπουργός εντοπίζει “ουρανοκατέβατα” κέρδη, εξέφρασε τη διαφωνία του για το τέλος που υποβλήθηκε το καλοκαίρι στην ηλεκτροπαραγωγή από φυσικό αέριο, τονίζοντας ότι όλες οι τεχνολογίες θα πρέπει να τύχουν φορολόγησης στην ηλεκτροπαραγωγή. “Μέχρι στιγμής δεν έχει επιβληθεί έκτακτο τέλος στα κέρδη των ηλεκτροπαραγωγών, αλλά στο φυσικό αέριο. Αυτό είναι ένα εισπρακτικό μέσο, δεν έπληξε τους παραγωγούς, το πληρώνει ο καταναλωτής”, τόνισε χαρακτηριστικά.

Υπογράμμισε, δε, ότι πρέπει να επιβληθεί φόρος σε όλες τις τεχνολογίες, ιδιαίτερα στα υδροηλεκτρικά, καθώς ανεβάζουν κατά πολύ τις προσφορές στις ώρες υψηλής ζήτησης. “Δε μπορεί να προσφέρουν ενέργεια στα 150 ευρώ ανά μεγαβατώρα και όταν αυξάνεται η ζήτηση, οι τιμές να φτάνουν τα 911 ευρώ. Δε μιλάμε ουρανοκατέβατα κέρδη, αντίθετα τα προκαλούν οι ηλεκτροπαραγωγοί με τις προσφορές τους”, υπογράμμισε, καταλήγοντας πως εφόσον φορολογηθούν, τα ποσά που θα εισπραχθούν θα είναι επαρκή για να δοθούν επιδοτήσεις στη βιομηχανία. Ειδικά τόνισε ότι τις τιμές “φουσκώνουν” οι προσφορές από τα υδροηλεκτρικά ζητώντας να επιβληθεί “πλαφόν” στην τιμή, όπως τα χρόνια της ενεργειακής κρίσης, όπου είχε μπει “ταβάνι” τιμής στα 130 ευρώ. ‘Δεν μπορεί τότε να ήταν η τιμή στα 130 ευρώ και τώρα να υπάρχουν προσφορές στα 900 ευρώ ανά μεγαβατώρα, εδώ είναι τα ουρανοκατέβατα κέρδη” τόνισε.

Σε σχέση με την αναφορά του Πρωθυπουργού για τα “αναχώματα” που έχουν οι βιομηχανίες στις τιμές με τη σύναψη διμερών συμβολαίων ο κ. Κοντολέων τόνισε. “Ο Πρωθυπουργός είπε ότι οι βιομηχανίες μπορούν να αντισταθμίσουν το κόστος τους, κάνοντας PPAs. Έχουμε συνάψει με φωτοβολταϊκά, από τα οποία ζημιωνόμαστε αυτή τη στιγμή, που όμως σβήνουν με τις βραδινές ώρες. Πώς λοιπόν θα μας προστατεύσουν από τις υψηλές τιμές”, διερωτήθηκε σχετικά.

Ειδικότερα, μιλώντας για το ενεργειακό κόστος που επωμίζεται η ελληνική βιομηχανία, εξήγησε ότι είναι εκτεθειμένη στη χονδρεμπορική αγορά, καθώς από το 2023 διέκοψε τα σταθερά τιμολόγια που είχε συνάψει με τη ΔΕΗ. “Η κυβέρνηση αναγκάζεται και δίνει επιδοτήσεις στα οικιακά τιμολόγια γιατί οι τιμές τους είναι συνδεδεμένες με τη χονδρική αγορά. Με την κατάργηση των σταθερών τιμολογίων δημιουργούνται συνθήκες ενδεχόμενης χειραγώγησης”.

Οι επισημάνσεις Ντράγκι

Στο μεταξύ στα θέματα ενέργειας αλλά και σε διαρθρωτικά προβλήματα, που σε συνδυασμό με την έλλειψη φυσικών πόρων της Ευρώπης οδηγούν σε υψηλές τιμές ενέργειας εστιάζει μεταξύ άλλων στην έκθεση, που παρέδωσε στην πρόεδρο της Κομισιόν κ. Φον ντε Λάιεν, «The future of European competitiveness» ο πρώην πρόεδρος της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι.

“Οι κανόνες της αγοράς εμποδίζουν τις βιομηχανίες και τα νοικοκυριά να αξιοποιήσουν πλήρως τα οφέλη της καθαρής ενέργειας στους λογαριασμούς τους. Οι χρηματοοικονομικές πτυχές και οι πτυχές συμπεριφοράς των αγορών παραγώγων έχουν οδηγήσει σε υψηλότερη αστάθεια των τιμών. Η υψηλότερη φορολογία της ενέργειας από άλλα μέρη του κόσμου προσθέτει επιβάρυνση στις τιμές. Επιπλέον, ενώ αυτά τα διαρθρωτικά ζητήματα έχουν επιδεινωθεί από την ενεργειακή κρίση των δύο τελευταίων ετών, οι μελλοντικές κρίσεις ενδέχεται να τα φέρουν ξανά στο προσκήνιο”, τόνισε με έμφαση.

“Οι κανόνες της ευρωπαϊκής αγοράς μεταβιβάζουν αυτή την αστάθεια στους τελικούς χρήστες και ενδέχεται να αποτρέψουν τα πλήρη οφέλη της απαλλαγής από τον άνθρακα παραγωγής ενέργειας από την άφιξή τους” συμπλήρωσε ο Μάριο Ντράγκι.

Αξίζει να σημειωθεί ότι με ανάρτησή του ο ΣΕΒ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης χαιρετίζει την Έκθεση Draghi, σημειώνοντας ότι “η ευρωπαϊκή ανταγωνιστική υστέρηση αποτελεί μια δύσκολη πραγματικότητα που οι ευρωπαϊκές και ελληνικές επιχειρήσεις βιώνουν τα τελευταία χρόνια. Η Έκθεση τονίζει την άμεση ανάγκη μεγάλης επενδυτικής κινητοποίησης προκειμένου να αντιστραφεί αυτή η πτωτική πορεία.”

Παράλληλα ο Σύνδεσμος εκφράζει την ελπίδα η έκθεση να αποτελέσει τη βάση για μια βιομηχανική στρατηγική με όραμα και θαρραλέες πολιτικές που θα επιτρέψει στην Ευρώπη να παραμείνει ανταγωνιστική απέναντι στους μεγάλους και διαρκώς εξελισσόμενους παγκόσμιους ανταγωνιστές της.

*Ο κ. Γιώργος Ατσαλάκης είναι οικονομολόγος, αναπλ. καθηγητής Πολυτεχνείου Κρήτης, Εργαστήριο Ανάλυσης Δεδομένων και Πρόβλεψης.

(από την εφημερίδα “ΕΣΤΙΑ”)

===========