Η απόφαση στις 5.6.2024 από το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης και σε ποιους απευθύνεται η αρχική πρόσκληση ώστε να υλοποιηθούν στη συνέχεια οι διαγωνισμοί.
Τα ερωτήματα των Data Journalists προς τον αρμόδιο υπουργό κ. Παπαστεργίου – Δεν απάντησε.
Βεβαρημένο το ιστορικό της ελληνικής κυβέρνησης – Η τροπολογία για τα ΜΜΕ που αποσύρθηκε μετά από τις αντιδράσεις των δημοσιογραφικών ενώσεων και ποια η θέση της Κομισιόν για το άρθρο 191 με ποινές φυλάκισης για fake news
Του Βασίλη Γαλούπη
Με μια απόφαση, που αναρτήθηκε τέσσερις μέρες πριν από τις Ευρωεκλογές, το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης ανακοίνωσε την πρόθεση χρηματοδότησης «ηλεκτρονικής πλατφόρμας για την αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης», ύψους άνω των 4 εκατομμύρια ευρώ.
Η απόφαση λήφθηκε στις 5.6.2024 με αντικείμενο, όπως αναφέρεται στο επίσημο έγγραφο, «τη δημιουργία πλατφόρμας για την ανίχνευση και καταπολέμηση της σκόπιμης παραπληροφόρησης και παραπλανητικών αφηγήσεων, αξιοποιώντας την τεχνητή νοημοσύνη και μοντέλα μηχανικής μάθησης».
Το κόστος που αναλαμβάνει το Δημόσιο για το έργο ανέρχεται σε 4,2 εκατ. ευρώ κι ως ημερομηνία λήξης της επιλεξιμότητας των δαπανών ορίζεται η 31.12.2025.
Το υπουργείο καλεί για πρόταση ως δυνητικούς δικαιούχους την «Κοινωνία της Πληροφορίας ΜΑΕ» και το υπουργείο Εξωτερικών.
Η «Κοινωνία της Πληροφορίας» είναι ο επιτελικός βραχίονας υποστήριξης υλοποίησης έργων Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών στον δημόσιο τομέα, καθώς και δράσεων κρατικών ενισχύσεων, συνδράμοντας στην υλοποίηση της «Βίβλου Ψηφιακού Μετασχηματισμού» στην Ελλάδα.
Η καταληκτική ημερομηνία για την υποβολή προτάσεων είναι μέχρι την 4η Σεπτεμβρίου 2024 και την απόφαση υπογράφει ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Δημήτριος Παπαστεργίου.
Η επίμαχη απόφαση τέσσερις ημέρες πριν από τις Ευρωεκλογές
Αναπάντητα τα ερωτήματα προς τον κ. Παπαστεργίου
Αν και η απόφαση περιλαμβάνει 8 σελίδες, οι ουσιώδεις λεπτομέρειες για το πώς θα λειτουργεί η συγκεκριμένη πλατφόρμα και σε τι ακριβώς θα αποσκοπεί είναι ελάχιστες και ήδη έχουν αναφερθεί.
Γι’ αυτό και οι Data Journalists απευθύνθηκαν στον υπουργό κ. Παπαστεργίου καταθέτοντάς του γραπτώς συγκεκριμένα ερωτήματα. Όπως, ποιος θα είναι ο σκοπός της πλατφόρμας όταν το έργο υλοποιηθεί, αν προβλέπεται να τη διαχειρίζεται κυβερνητικός φορέας, άλλος φορέας ή ιδιώτης, με ποια οικονομοτεχνικά κριτήρια προσδιορίστηκε το κόστος του έργου στα 4,2 εκατομμύρια ευρώ και αν έχει υπάρξει κάποια συνεργασία του υπουργείου με επίσημους δημοσιογραφικούς φορείς όπως η ΕΣΗΕΑ, η ΠΟΕΣΥ, το ΕΣΡ κ.α. για την ενδεχόμενη συμμετοχή τους σε μια τέτοια πρωτοβουλία.
Μέχρι την στιγμή που αναρτήθηκε η συγκεκριμένη έρευνά μας, δεν είχαμε λάβει κάποια απάντηση από το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης.
Καμία στοχευμένη αναφορά
Η εμπλοκή του υπουργείου Εξωτερικών στην απόφαση οδηγεί σε μια πρώτη σκέψη ότι η συγκεκριμένη πλατφόρμα ενδεχομένως να αφορά στους μηχανισμούς ρωσικής προπαγάνδας, αφού ήδη σε όλη την ΕΕ λαμβάνονται μέτρα περιορισμού κατά της ενημέρωσης που πηγάζει από το Κρεμλίνο μετά την εισβολή στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο 2022.
Όμως, πουθενά δεν υπάρχει τέτοια στοχευμένη αναφορά στην συγκεκριμένη απόφαση του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης. Σημειώνεται ρητώς – και μόνο – πως η δημιουργία πλατφόρμας αφορά στην «ανίχνευση και καταπολέμηση της σκόπιμης παραπληροφόρησης και παραπλανητικών αφηγήσεων». Αυτή η γενικόλογη διατύπωση μπορεί δυνητικά να περιλαμβάνει τα πάντα. Τόσο το εσωτερικό όσο και το εξωτερικό, αλλά και το διαδίκτυο, τα ηλεκτρονικά ΜΜΕ, τα έντυπα ΜΜΕ, τις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης κ.α.
Τα αμφιλεγόμενα νομοσχέδια και οι αντιδράσεις
Ίσως μια τέτοια απόφαση να μην προκαλούσε την καχυποψία αν δεν είχαν προηγηθεί αμφιλεγόμενα νομοσχέδια της ελληνικής κυβέρνησης που είχαν επίσης άμεση σχέση με την «καταπολέμηση των fake news», αγγίζοντας όμως ευθέως την Ελευθερία του Τύπου.
Στις 19 Δεκεμβρίου 2022 η κυβέρνηση Μητσοτάκη αποφάσισε να αποσύρει μετά τις αντιδράσεις την τροποποίηση του άρθρου 191 του Ποινικού Κώδικα περί «ψευδών ειδήσεων» που στηλιτεύτηκε εντός και εκτός Ελλάδας ως απόπειρα λογοκρισίας, συμβάλλοντας σημαντικά στη ραγδαία πτώση της χώρας στη διεθνή κατάταξη της Ελευθερίας του Τύπου.
Με τροπολογία που είχε κατατεθεί τότε στην Βουλή για τον Τύπο η κυβέρνηση είχε επιχειρήσει να επαναφέρει πρόβλεψη που επικρίθηκε από τους δημοσιογραφικούς φορείς ως επικίνδυνη για την ελευθερία του λόγου. Σύμφωνα με την τροπολογία θα τιμωρούνταν μέχρι και με τριετή φυλάκιση όσοι διέδιδαν ή διέσπειραν «ψευδείς ειδήσεις» που θεωρούνταν από τη Δικαιοσύνη «ικανές να προκαλέσουν ανησυχίες ή φόβο με κίνδυνο για την οικονομία, τον τουρισμό, την αμυντική ικανότητα της χώρας και τις διεθνείς σχέσεις».
Μετά την απόσυρση της τροπολογίας ισχύει ότι για να υπάρξει τιμωρία θα πρέπει να ορίζεται ρητά ότι δεν αρκεί ο «κίνδυνος» αλλά απαιτείται και το «αποτέλεσμα» της πρόκλησης φόβου, και όχι απλώς ανησυχίας.
Η διάταξη που απέσυρε ο τότε υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ Γιάννης Οικονόμου είχε προκαλέσει την έντονη αντίδραση δημοσιογραφικών ενώσεων, σημαντικής μερίδας του νομικού κόσμου καθώς και πολυάριθμων οργανώσεων εντός και εκτός Ελλάδας. Επικρίσεις είχαν διατυπωθεί και από τις Βρυξέλλες.
Η ΕΣΗΕΑ είχε ζητήσει την απόσυρση της τροποποίησης υπογραμμίζοντας τον κίνδυνο «να βρεθούμε οι δημοσιογράφοι αυτεπάγγελτα υπόλογοι γιατί, εκφράζοντας την άποψή μας, ή ασκώντας κριτική που είναι συστατικό στοιχείο της αποστολής μας, μπορεί να προκαλέσουμε ανησυχίες ή φόβο στους πολίτες. Ελλοχεύει ο κίνδυνος να παρεμβαίνει η Δικαιοσύνη και να περιορίζει τη συνταγματικά κατοχυρωμένη ελευθερία του λόγου και την έκφραση απόψεων για ό,τι συμβαίνει γύρω μας. Ποινικοποιείται η προσωπική άποψη, η κριτική και η έκφρασή της στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης ή στο διαδίκτυο».
Παρά, πάντως, την απόσυρση της επίμαχης τροποποίησης, δεν έχει ακόμα αντιμετωπιστεί το πρόβλημα της αόριστης αναφοράς σε ψευδείς ειδήσεις, κάτι που έχουν επισημάνει οι δημοσιογραφικές ενώσεις.
==============
===============
----------------------
-------------------------
------------------------
=================
===============
---------------------
-----------------
================
-----------------------------
Και που θα οδηγήσει όλος αυτός ο παραλογισμός;
Η κατάληξη είναι δυσάρεστη.
Σχόλια