Πώς προέκυψε η ιστορία για την υποτιθέμενη νεκρή Μαρία; Η FAZ αποθεώνει την έρευνα της Βασιλικής Σιούτη για την υπόθεση “Έβρος 38

Της FERRY BATZOGLOU, Aθήνα,
Frankfurter Allgemeine Zeitung

Η ταινία του βρετανικού Channel 4 για τους πρόσφυγες στο μικρό νησί του Έβρου κυκλοφορεί στο διαδίκτυο από τις 12 Αυγούστου. Δεν αφήνει καμία αμφιβολία για την απεικόνιση ότι πέθανε ένα πεντάχρονο κορίτσι. Παραδόξως, η ανάρτηση είναι ακόμα στο διαδίκτυο χωρίς σχόλια. ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΔΩ

Τέσσερα κείμενα για τη Σύρια προσφυγόπουλα Μαρία, που φέρεται να πέθανε στον ελληνοτουρκικό ποταμό Έβρο τα παίρνει προς το παρόν πίσω το «Spiegel». Η έρευνα έχει προβλήματα….

Η SI ήθελε να μάθει. Στις αρχές Σεπτεμβρίου, η Βασιλική Σιούτη, ρεπόρτερ του εβδομαδιαίου περιοδικού της Αθήνας «Lifo», ξεκίνησε από την ελληνική πρωτεύουσα για ένα ερευνητικό ταξίδι στον καταυλισμό υποδοχής προσφύγων στην πόλη Φυλάκιο στο άκρο βορειοανατολικό τμήμα της Ελλάδας, 926. χιλιόμετρα μακριά.

Απέκτησε πρόσβαση, προσδιορίζοντας τον εαυτό της ως δημοσιογράφο. «Πήγα χωρίς προβλήματα», λέει η Σιούτη σε συνέντευξή της στην FAZ. Ως συνήθως, υπέβαλε αίτηση και εγκρίθηκε, όπως ισχύει για όλους τους δημοσιογράφους, όπως της είπαν. Η Σιούτη σχεδίαζε να συναντήσει μια ομάδα 38 προσφύγων. Η πτήση της πέρα από τον ελληνοτουρκικό ποταμό Έβρο έγινε διεθνή πρωτοσέλιδο.

Στην αρχή υπήρχαν tweets από ΜΚΟ

Συνέβη ως εξής: Πρώτον, στις 9 Αυγούστου, οι ΜΚΟ με έδρα την Αθήνα «Ελληνικό Συμβούλιο Προσφύγων» και «Ανθρώπινα Δικαιώματα 360», που δραστηριοποιούνται στην αρωγή των προσφύγων, καθώς και η διεθνής εθελοντική πρωτοβουλία «Alarm Phone», που εργάζεται στις διάσωσης προσφύγων στη θάλασσα, ανέφεραν τον θάνατο ενός πεντάχρονου κοριτσιού πρόσφυγα στον Έβρο, χωρίς όνομα. Το μικρό παιδί πέθανε, (είπαν), από τσίμπημα σκορπιού.

Το «Der Spiegel» ήταν το πρώτο κορυφαίο μέσο στις 10 Αυγούστου στο άρθρο «Η Μαρία, πέντε ετών, πέθανε στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ». Παρουσίασε ως γεγονός ότι η μικρή Συριανή Μαρία, πέθανε ξαφνικά, όταν διέφυγε μέσω της Τουρκίας, και ενώ βρισκόταν σε ένα μικρό νησί στον συνοριακό ποταμό Έβρο, όπου είχαν εγκλωβιστεί δεκάδες πρόσφυγες, μεταξύ των οποίων οι γονείς και τα τέσσερα αδέρφια της.

Και αυτό παρά το γεγονός ότι στην πραγματικότητα δεν κατέστη δυνατή η τοπική επιθεώρηση για ανεξάρτητη επαλήθευση στην εξαιρετικά συρρέουσα, βαριά στρατιωτικοποιημένη ελληνοτουρκική συνοριακή περιοχή του Έβρου, ειδικά στην απαγορευμένη περιοχή ακριβώς πάνω ή μέσα στο παραμεθόριο ποτάμι.

Ωστόσο, τα ελληνικά και διεθνή ΜΜΕ, όπως το βρετανικό τηλεοπτικό κανάλι Channel 4, ανέλαβαν την ιστορία της νεκρής προσφυγοπούλας, η οποία προκάλεσε μεγάλο σάλο, χωρίς επιφυλάξεις.

Το «Spiegel» δεν το έβαλε κάτω

Οι ελληνικές αρχές μετέφεραν τους 38 πρόσφυγες του Έβρου στο κέντρο υποδοχής του Φυλακίου στις 15 Αυγούστου. Ο υπουργός Μετανάστευσης της Ελλάδας, Νότης Μηταράκης είπε ότι περισυλλέγησαν σε μια βάρκα στην ελληνική επικράτεια τέσσερα χιλιόμετρα νότια του μικρού νησιού στα σύνορα του ποταμού Έβρου και ότι βρίσκονταν όλα καλά.

Το «Spiegel» δεν το έβαλε κάτω. Ακολούθησαν τα κείμενα «Death Trap EU Border» στις 19 Αυγούστου, «How the Death of 5year-old Maria Changed the Refugee Debate in Greece» (27 Αυγούστου) και «How the Case of «Evros 38» Divides την Ελλάδα» (23 Σεπτεμβρίου). Η νεκρή Μαρία και η ενοχή των ελληνικών αρχών: Αυτή ήταν η γένεση της κύριας διατριβής, της βασικής δήλωσης και του τίτλου και των τεσσάρων κειμένων του «Spiegel» για τους «38 Έβρου».

Η Σιούτη είχε αμφιβολίες για την είδηση του θανάτου. Το ρεπορτάζ της «Lifo» εμφανίστηκε στις 9 Σεπτεμβρίου με τίτλο «Δεν ξέρουμε, δεν θυμόμαστε».

Η διαπίστωσή της: «Η αναφορά της Lifo έδειξε ότι κανένας από τους τριάντα οκτώ πρόσφυγες, ειδικά οι γονείς, δεν ήθελε να μιλήσει για το περιστατικό που ανέφεραν (τον θάνατο της Μαρίας) και επίσης δεν ήθελαν να διερευνηθεί.

«Δεν θέλουμε να το συζητήσουμε, είμαστε κουρασμένοι», απαντούν», που το έθαψαν, δεν θέλουν πλέον να το εκταφιάσουν για να το θάψουν «με σεβασμό και αξιοπρέπεια», όπως ζήτησαν οι εκπρόσωποί τους.”

Το ξεκάθαρο συμπέρασμα της Σιούτη: «Αν υπήρχε ένα πέμπτο παιδί και πέθανε όπως το Der Spiegel ισχυρίζεται, πρέπει να παράσχει τα στοιχεία στα οποία βασίζει αυτόν τον ισχυρισμό προκειμένου να διερευνηθεί το περιστατικό. Εάν ένα παιδί πεθάνει πρέπει να αποδοθεί η ευθύνη. Κανείς δεν έχει το δικαίωμα να παίζει με τις ζωές των παιδιών, να τα θέτει σε κίνδυνο και να τα εκμεταλλεύεται».

Μια «Μαρία» δεν είναι καταχωρημένη πουθενά

Είναι αδιαμφισβήτητο ότι ένα βρέφος με το όνομα Μαρία δεν είναι γραμμένο πουθενά, ούτε πριν, ούτε μετά το μοιρολόγι. Έρευνα διενεργεί η Εισαγγελία Πρωτοδικών Αθηνών.

Το «Spiegel» απέσυρε τα κείμενα: Αφαίρεσε πλέον και τα τέσσερα κείμενα για τον «Έβρο 38». Προς το παρόν, εν αναμονή της ολοκλήρωσης της επανεξέτασης λόγω αμφιβολιών για την παρουσίαση του τι συνέβη τότε, ανέφερε η ανακοίνωση. Το περιοδικό διέγραψε επίσης ένα απόσπασμα από ένα σχόλιο για την κατάσταση των Σύριων προσφύγων που αναφέρεται στην κατηγορία (FAZ της 25ης Νοεμβρίου).

Συγγραφείς των κειμένων του «Spiegel» που απαγορεύτηκαν από τον κόσμο του διαδικτύου είναι ο Γιώργος Χρηστίδης και ο Μαξιμίλιαν Ποπ.

Ο Χρηστίδης, 46 ετών, με έδρα τη Θεσσαλονίκη, εργάζεται στο «Spiegel» από τον Απρίλιο του 2012, αρχικά ως ελεύθερος επαγγελματίας και στη συνέχεια ως μόνιμος ελεύθερος επαγγελματίας συγγραφέας. Έχει ειδικευτεί στο ρεπορτάζ για τους πρόσφυγες.

Ο Ποπ, 36 ετών, είναι αναπληρωτής επικεφαλής του τμήματος εξωτερικών.

Ο Χρηστίδης συνόδευσε την πρώτη του δημοσίευση στο «Spiegel» για τον «θάνατο της Μαρίας» με ένα tweet. Χωρίς άλλα λόγια, κάλεσε την ελληνική αστυνομία να λάβει μέτρα. Ελπίζει ότι η έκθεση θα τους «κινητοποιήσει για να σώσουν τελικά αυτούς τους κατεστραμμένους ανθρώπους».

Ο Χρηστίδης έγραψε στο Twitter στις 27 Αυγούστου, ότι «είχε περάσει πολλές ώρες με τους πρόσφυγες από το νησί στον Έβρο στο κέντρο φιλοξενίας του Φυλακίου την περασμένη εβδομάδα».

Έτσι δημιουργήθηκε το κείμενο «Πώς ο θάνατος της πεντάχρονης Μαρίας άλλαξε τη συζήτηση για το προσφυγικό στην Ελλάδα». Ήρθε στο κέντρο υποδοχής «ως μέρος της αντιπροσωπείας των ΜΚΟ» ως μεταφραστής. Αποκάλυψε ανοιχτά ότι ερευνούσε μυστικά, ενώ έδωσε την εντύπωση ότι τον αναγκάζανε.

Σύμφωνα με τα πρότυπα του «Spiegel» που δημοσιεύθηκαν τον Ιούλιο του 2021 (μετά την υπόθεση Relotius), «η έρευνα χωρίς αποκάλυψη προέλευσης και ερευνητικής δραστηριότητας είναι δυνατή σε εξαιρετικές περιπτώσεις, αλλά πρέπει να συντονίζεται με τον αρχισυντάκτη μέσω του επικεφαλής του τμήματος».

Υπήρχε κιόλας;

Η Μαρία πέθανε στο νησί στο συνοριακό ποτάμι ή όχι; Ήταν ή υπάρχει καθόλου; Η αναζήτηση πτώματος σε ένα μικρό νησί του Έβρου είναι πιθανό να είναι δύσκολη αν όχι αδύνατη, ακόμα κι αν οι πρόσφυγες του Έβρου το απαιτούν τώρα. Αυτό οφείλεται στην τοπογραφία, τον καιρό και την πολιτική.

Τέτοια νησιά στη μέση του ποταμού Έβρου, όπου ο «Έβρος 38» παρέμεναν στα μέσα του καλοκαιριού και θέλουν να έχουν θάψει τη Μαρία, εξαφανίζονται τουλάχιστον εν μέρει κάτω από το νερό μόλις ανέβει μαζικά η στάθμη του ποταμού Έβρου μετά τις πρώτες φθινοπωρινές βροχές.

Έντονη διαμάχη υπήρξε και στην Αθήνα για το αν οι μετανάστες που είχαν κολλήσει στη συνοριακή περιοχή διέμεναν σε ελληνικό ή τουρκικό έδαφος, όπου οι εχθροί, η Ελλάδα και η Τουρκία είναι βαριά οπλισμένες και ξεχειλίζουν από καχυποψία.

Και τι λέει ο Χρηστίδης; Με αφοπλιστική ειλικρίνεια, ο Χρηστίδης έδωσε μια εικόνα για τη συναισθηματική του ζωή την περασμένη Τρίτη. Είπε επίσης πώς βλέπει την αλήθεια.

Σε μια ζωντανή διάλεξη μέσω YouTube για την «ερευνητική δημοσιογραφία σε περιόδους κρίσης», είπε: «Το πρώτο καθήκον της δημοσιογραφίας είναι να δείχνει την αλήθεια, αλλά να προσέχεις: τη δημοσιογραφική αλήθεια. Δεν είμαστε δικαστές, ούτε εισαγγελείς, ούτε αστυνομικοί. .. Το κριτήριο της αλήθειας της δημοσιογραφίας δεν πρέπει να συγχέεται με το κριτήριο της αλήθειας των αποδείξεων στο δικαστήριο».

Ως Έλληνας, είχε την «τύχη και την ατυχία» να ζήσει από πρώτο χέρι αρκετές κρίσεις όπως το χρέος και η προσφυγική κρίση σε αυτή τη χώρα. Αυτό τον πήρε μακριά. Το «ιδανικό της πλήρους αντικειμενικότητας και της αποστασιοποίησης κατά την παρουσίαση των γεγονότων με μια εντελώς νηφάλια άποψη» δεν πρέπει «ποτέ να πραγματοποιηθεί», διαπιστώνει.

«Εμείς οι δημοσιογράφοι είμαστε μόνο άνθρωποι», λέει λακωνικά ο Χρηστίδης. Παλεύει μέσα από την κρίση και τα ρεπορτάζ με «πολλά ψυχολογικά προβλήματα». «Κρίσεις πανικού, κρίσεις άγχους».

Ο Χρηστίδης αποκάλυψε ότι έπαιρνε συμβουλές από ψυχίατρο. Το να είναι ρεπόρτερ είναι πάθος για αυτόν. Όταν ερευνά, ζει «σε παράλληλο σύμπαν». Τώρα είναι δύσκολο να έρθει αντιμέτωπος με την κανονικότητα σε μια ασφαλή χώρα.

Μετά από ένα ερευνητικό ταξίδι στη Συρία, όπου είδε οπλισμένα παιδιά, επέστρεψε στο σπίτι και άνοιξε την πόρτα του διαμερίσματός του όπου στεκόταν μπροστά του ο γιος του. Του είπε: “Γεια σου μπαμπά. Πού είσαι; Το Playstation μου δεν λειτουργεί.”

Τέλος, ο Χρηστίδης σχεδίασε αυτό που πίστευε ότι ήταν η μεγάλη εικόνα του προσφυγικού ζητήματος: «Η Ευρώπη είναι η πλουσιότερη ήπειρος στον κόσμο με μισό δισεκατομμύριο κατοίκους. Ακόμα κι αν και τα τέσσερα εκατομμύρια πρόσφυγες που φιλοξενεί σήμερα η Τουρκία πέρασαν ως δια μαγείας στο ευρωπαϊκό έδαφος, αυτό το ζήτημα θα μπορούσε να λυθεί εάν κάποια κράτη της ΕΕ, που δεν έχουν δεχθεί ούτε μισό πρόσφυγα, δεχτούν κάποιους από αυτούς».

Η πολυάσχολη ρεπόρτερ της «Lifo» Βασιλική Σιούτη νιώθει ότι επιβεβαιώνεται στην υπόθεση «Έβρος 38» από την απόσυρση των ρεπορτάζ του «Spiegel». Η ίδια λέει: «Είναι σημαντικό στο τέλος να νικήσει η αλήθεια».

ΠΗΓΗ: FERRY BATZOGLOU, Aθηνα, Frankfurter Allgemeine Zeitung – How did the story about the supposedly dead Maria come about?

================