Ετεροβαρής Σύμβαση

του Κώστα Κόλμερ

Είναι μία νομική συμφωνία μεταξύ δύο συμβαλλομένων μερών, που παράγει υποχρεώσεις στο ένα και δικαιώματα στο άλλο. Τέτοια είναι η «Διακήρυξη των Αθηνών» (ΔΑ) που συνήφθη από τον Κυρ. Μητσοτάκη και τον Τούρκο πρόεδρο Ταγήπ Ερντογάν την 7 Δεκεμβρίου 2023, στην Ελληνική πρωτεύουσα

Π.χ. η Τουρκία έκλεισε τον Κόλπο Ξηρού στο βόρειο Αιγαίο αλλά απειλεί την Ελλάδα με πόλεμο εάν κλείσει τον Λακωνικό κόλπο, ως έχει δικαίωμα από το Διεθνές Δίκαιον της Θαλάσσης με αποτέλεσμα να μην μπορεί ν’ αποκλεισθή η μεταφόρτωση πετρελαίου από Ρωσσικά τάνκερ εις τρίτων χωρών, παρά μόνον όταν στο Λακωνικό Κόλπο διεξάγονται ναυτικά γυμνάσια που όμως έχουν ημερομηνία λήξεως.

Δεν εξαντλείται η ετεροβαρής εφαρμογή της ΔΑ στη μονομερή υπό της Τουρκίας εφαρμογή του Δικαίου της Θαλάσσης αλλά επεκτείνεται και εις άλλους τομείς όπως λ. χ. στη παραχωρηθείσα 7ήμερη απόκλιση από τις ρυθμίσεις της Συνθήκης Σένγκεν, της παραμονής Τούρκων σε 13 Ελληνικά νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, που απαγορεύει την μεταφορά τους σ’ άλλο νησαίο έδαφος.

Πέραν ότι η εύνοια των Τούρκων παρεχωρήθη μονομερώς υπό της Ελλάδος, χωρίς ανταλλάγματα (π.χ. η διατήρηση της Ι. Μονής της Χώρας ως παγκοσμίου μνημείου κι όχι μουσουλμανικού τεμένους που έγινε πέρυσι), η παραχώρηση παραβιάζεται στην Ρόδο λόγω του συνωστισμού εκεί των Τούρκων τουριστών.

Τελευταίως επανελήφθησαν επίσης οι ροές λαθρομεταναστών από την Τουρκία στα Ελληνικά νησιά του Αιγαίου – όχι πως είχαν ποτέ σταματήσει αλλά μετά την Δ.Α. είχαν περιορισθή. Σήμερα προστίθεται και η περιοχή του ποταμού Έβρου στην παραβίαση των Ελληνικών συνόρων, με συνολική «παραγωγή» λαθρομεταναστών προερχομένων εκ Τουρκίας, διπλασία της προηγουμένης και σε αριθμό 12.000 ατόμων περίπου το πρώτο 4μηνο εφέτος. Κατά τ’ άλλα, συνεφωνήθη η ενεργοποίηση του διαύλου επικοινωνίας της ακτοφυλακής των δύο χωρών, χωρίς όμως απτά αποτελέσματα στη μείωση των αφίξεων λαθρομεταναστών στα Ελληνικά νησιά στα οποία προσετέθη εφέτος κι η Γαύδος.

Η αρμοδία υπηρεσία της ΕΕ για τις μεταναστευτικές ροές διαμαρτύρεται ότι η Τουρκία δεν εφαρμόζει τον κανονισμό επαναεισδοχής των αιτούντων άσυλο παρατύπως σε χώρες της ΕΕ (βλ. σχ. «ΕΣΤΙΑ», 18 Ιουνίου 2024, σελ.5, δηλώσεις του επικεφαλής της ΕΕ στην Τουρκία πρέσβυ Νικολάους Μέγερ Λαντρούτ).

Το μόνον τμήμα της ΔΑ που εξακολουθεί να τηρείται από την Τουρκία είναι η αποφυγή υπερπτήσεων μαχητικών αεροπλάνων στο Ελληνικό εναέριο χώρο, αν και ενίοτε παρατηρούνται πτήσεις ελικοπτέρων και μη επανδρωμένων αεροσκαφών. Στην θάλασσα πάλι, οι παραβιάσεις των Ελληνικών χωρικών υδάτων γίνονται «δι’ αντιπροσώπου», όπως προσφάτως από Πακιστανική κορβέτα , που μετέσχε σε Τουρκικά ναυτικά γυμνάσια μετά το τέλος τω οποίων προέβη εις σωρείαν παραβιάσεων.

Η μη δεσμευτική ΔΑ δεν εμποδίζει την διακήρυξη της Ελληνική ΑΟΖ του Καστελλορίζου. Γιατί ο κ. Γιώργος Γεραπετρίτης δεν την ανακηρύσσει, όπως έχει καθήκον ως ΄Ελλην ΥΠΕΞ, εφαρμόζοντας τις διατάξεις της διεθνούς συμφωνίας του Δικαίου της Θαλάσσης του Μοντέγκο Μπέη (UNCLOS1982 άρθρο 121);

===============