Πώς η μεσαία τάξη μεταμορφώνεται σε «πρεκαριάτο»

Σβήνει παγκοσμίως η μεσαία τάξη;

Απόστολος Αποστόλου*

Χτυπημένη από τα κύματα της ακρίβειας, τα έξοδα στέγασης, τα δάνεια κ.λπ., η μεσαία τάξη προχωρά με μοιρολατρική υποταγή στη «νεόπτωχη τάξη». Ετσι και αλλιώς έχουμε εισέλθει σε μια εκμεταλλευτική οικονομία όπου η συσσώρευση του κεφαλαίου γίνεται πλέον μέσω της πτώχευσης της μεσαίας τάξης και λιγότερο εξ αιτίας της υπεραξίας και της παραγωγής της. ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΔΩ

Η νέα εποχή του καπιταλισμού μετά τον μερκαντιλισμό του 17ου και 18ου αιώνα και τη βιομηχανική επανάσταση του 19ου και 20ού αιώνα εισέρχεται στην ιδιωτικοποίηση, την απορρύθμιση και την προσωπική ευθύνη των πολιτών.

Ο νέος καπιταλισμός φτιάχνει ένα σύνδρομο πολυφρένειας, όπου όλα μεταβάλλονται μέρα τη μέρα, όλα χάνουν την ταυτότητά τους μέσα στα συνεχή ρεύματα της «παράλλαξης» (Οπως θα έλεγε και ο Σλάβοϊ Ζίζεκ, οντολογική παράλλαξη, επιστημονική παράλλαξη, πολιτική παράλλαξη).

Σ’ αυτό το μοντέλο του μετανεωτερικού καπιταλισμού η λογική υποβιβάζεται σε ύποπτη λογοκοπία, οι αξίες τού χθες σε άφατες υποθετικές προτάσεις και κάθε βεβαιότητα υπονομεύεται ως οπισθοδρόμηση. Το New Deal (το «Νέο Συμβόλαιο»), όπως ονομάστηκε το οικονομικό και κοινωνικό πρόγραμμα του Ρούσβελτ, και η κεϊνσιανή οικονομία, που υποστήριζαν ότι διατηρείται η νομιμοποίηση ενός πολιτικού συστήματος μόνο όταν εκείνο διασφαλίζει τουλάχιστον τα 2/3 της βιωσιμότητας του πληθυσμού μιας χώρας, έχουν ενταφιαστεί.

Και πέραν τούτων εμφανίζεται και η παντοδυναμία μιας νέας απειλής. Είναι εκείνη της κοινωνικής ψευδο-δραστηριότητας ή παρόρμησης, του να «είσαι ενεργός», να «συμμετέχεις» ως ηχώ όμως του κυρίου σου, χωρίς ποτέ να καταγγέλλεις εκείνο που συμβαίνει.  

Γίνεσαι δηλαδή ένα τίποτα που φωνάζεις δίχως φωνή για όλα όσα βρίσκονται τριγύρω σου. Αυτή η απειλή είναι χειρότερη και από την παθητικότητα και την αδράνεια. Γιατί ανάμεσα στα μάτια και στη σκέψη σου, κρύβεται ένας τροχονόμος που σε κατευθύνει. Και αυτός ο τροχονόμος είναι ο νέος καπιταλισμός που σε κοιμίζει και σου σκηνοθετεί τα όνειρά σου.

Ετσι λοιπόν η μεσαία τάξη στον άυλο κόσμο των παραγωγικών ροών δεν βρίσκει θέση, και μόνο ως όχλος ή ως πρεκαριάτο (ανασφάλιστη ζωή και εργασία και αδυναμία πρόβλεψης της ζωής), απολύτως διαφοροποιημένη από την οικονομική πραγματικότητα και έξω από το αναγνωρίσιμο σύστημα κοινωνικής κυριαρχίας, «ως γυμνή ζωή» (όπως θα έλεγε ο Αγκάμπεν), θα μπορέσει να λειτουργήσει με πράξεις κατεχόμενες.

Γιατί όμως θέλει η νέα εποχή του καπιταλισμού να μεταβληθεί η μεσαία τάξη σε πρεκαριάτο ή σε όχλο; 

  • Γιατί έτσι γκρεμίζεται η αστική δημοκρατία που αποτελούσε το ενεργητικό πλεόνασμα της μεσαίας τάξης.

Η αστική δημοκρατία στο εξής θα αποτελεί μια ρηματική θεωρία η οποία δεν θα μπορέσει να μεταγράφει τη ζωή των πολιτών. Και αυτό γιατί δεν θα βρίσκει χώρο σ’ έναν αντεστραμμένο κόσμο όπου το ψεύτικο θα γίνεται μια στιγμή της αλήθειας των νέων αμφίθυμων δυστοπιών. Και κάτι επιπλέον: Η εξουσία ιχνηλατεί με μεγάλη ευκολία τις προκαταλήψεις του πρεκαριάτου ή του όχλου (Oh sovra tutte mal creata plebe «Ω όχλε, δημιούργημα χειρότερο από όλα τα άλλα» Δάντης) γιατί ξέρει να κολακεύει τον χαμηλό παρονομαστή του.

*Καθηγητής Πολιτικής και Κοινωνικής Φιλοσοφίας

================

 -------------------

 ---------------------------

------------------------

...όσοι παρακολουθούν αυτό το Blogg δεν πρέπει να πέφτουν από τα σύνεφα. Ήδη έχουμε δει τι γίνεται στην Ιαπωνία, που προηγείται... κατά μια γενιά τουλάχιστον από μας...

  1. Mια μικρή αναδρομή...(Η «Σονάτα του Τόκυο»)

  2. Οι «άστεγοι με τα κοστούμια»....

  3. Ιαπωνία : Aπό κρίση σε κρίση

  4. Η δυστοπία είναι κιόλας εδώ, με ποικίλες μορφές και δελεαστικά σύνεργα

  5. Οι βλαβερές συνέπειες της αυξανόμενης ανισότητας

  6. Ο «ανθρωποφαγικός» κόσμος της παγκοσμιοποίησης

  7. Έκρηξη μερικής απασχόλησης, με μισθούς πείνας για …«μερική ζωή»

  8. Kαλώς ήρθες στο ...μέλλον!

  9. Ο ηττημένος άντρας

  10. Το τέλος της εργασίας

  11. «Το εργατικό δίκαιο στην τέταρτη βιομηχανική επανάσταση»

  12. Άρης Καζάκος: «Το κράτος μετατρέπεται σε εργαλείο από-προστασίας της εργασίας»

 ...και τέλος μην χάσετε:

------------------------

...επειδή γίνεται αναφορά στον γλυκύτατο Ζίγκμουντ Μπάουμαν...

  1. Αυτή είναι η μετα-κορωνοϊό Δημοκρατία! (VIDEO)

  2. 4η Τεχνολογική Επανάσταση - Πανδημία και Δημοκρατία

  3. Ρευστοί καιροί, σπουδαίοι στοχαστές

  4. Ζίγκμουντ Μπάουμαν: δεν είναι κρίση, είναι αναδιανομή πλούτου

  5. Ο «ανθρωποφαγικός» κόσμος της παγκοσμιοποίησης

  6. Ρευστοί καιροί, ρευστή ελπίδα... 

  7. Από το κράτος πρόνοιας στο κράτος φιλανθρωπίας

  8. Η γενιά του ναρκισσισμού

  9. «Κρίση» σημαίνει «βίαιη αναδιανομή του πλούτου».

  10. Ο εφιαλτικός νέος κόσμος…

    ===================


     

Σχόλια