Stiglitz: Bιώνουμε τις πολιτικές συνέπειες της μεγάλης εξαπάτησης του νεοφιλελευθερισμού και των ελεύθερων αγορών

Zούμε τις πολιτικές συνέπειες της μεγάλης εξαπάτησης του μοντέλου του νεοφιλελευθερισμού και των ελεύθερων αγορών, της δυτικής ανάπτυξης, που απέτυχε στους στόχους της, γιατί οδήγησε σε υπερπλουτισμό των ελαχίστων και σε φτωχοποίηση των κοινωνιών
Για 40 χρόνια, οι ελίτ σε πλούσιες και φτωχές χώρες υποσχέθηκαν ότι οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές θα οδηγούσαν σε ταχύτερη οικονομική ανάπτυξη και ότι τα οφέλη θα μειώνονταν έτσι ώστε όλοι, συμπεριλαμβανομένων και των φτωχότερων, θα βελτίωναν την κατάστασή τους.
  • Αυτό δεν συνέβη και σήμερα ζούμε τις πολιτικές συνέπειες της μεγάλης εξαπάτησης του μοντέλου του νεοφιλελευθερισμού και των ελεύθερων αγορών που στήριξε την δυτική ανάπτυξη αποτυγχάνοντας στους στόχους της, αφού οδήγησε σε υπερπλουτισμό των ελαχίστων και σε φτωχοποίηση των κοινωνιών.
Όπως γράφει ο βραβευμένος με Νόμπελ Καθηγητής στο πανεπιστήμιο Columbia Joseph Stiglitz σε άρθρο του, στο τέλος του Ψυχρού Πολέμου, ο πολιτικός επιστήμονας Francis Fukuyama έγραψε ένα διάσημο δοκίμιο με τίτλο «Το τέλος της ιστορίας».
Η κατάρρευση του Κομμουνισμού, όπως ισχυρίστηκε, θα εξαφάνιζε και το τελευταίο εμπόδιο που χώριζε ολόκληρο τον κόσμο από τη μοίρα του για φιλελεύθερη δημοκρατία και οικονομίες της αγοράς.
  • Πολλοί άνθρωποι συμφώνησαν και με την πίστη στο νεοφιλελεύθερο οικονομικό δόγμα, στις αδέσμευτες αγορές ως τον πιο σίγουρο δρόμο προς την κοινή ευημερία να αποτελεί τη βάση της ζωής σήμερα, ο νεοφιλελευθερισμός επικράτησε για 40 χρόνια.
Σήμερα, ωστόσο με την υποχώρηση της φιλελεύθερης παγκόσμιας τάξης, με αυταρχικούς ηγέτες και δημαγωγούς να ηγούνται σε χώρες με σύνολο πληθυσμού όσο το ήμισυ του παγκόσμιου, η ιδέα του Fukuyama φαίνεται γραφική και αφελής, ενώ η ταυτόχρονη απώλεια της εμπιστοσύνης στον νεοφιλελευθερισμό και στη δημοκρατία δεν είναι σύμπτωση ή απλή συσχέτιση.

Τι συνέβη;
  • Ο νεοφιλελευθερισμός υπονόμευσε τη δημοκρατία αυτά τα 40 χρόνια.
  • Η μορφή της παγκοσμιοποίησης κατά τις προδιαγραφές του νεοφιλελευθερισμού, άφησε άτομα και ολόκληρες κοινωνίες να μην μπορούν να ελέγξουν ένα σημαντικό μέρος του δικού τους πεπρωμένου, όπως υποστηρίζει ο Dani Rodrik του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ, όπως υποστηρίζω και εγώ.
Οι επιπτώσεις της απελευθέρωσης της κεφαλαιαγοράς ήταν ιδιαίτερα σκληρές: Εάν ένας κορυφαίος υποψήφιος πρόεδρος σε μια αναδυόμενη αγορά έχανε την εύνοια της Wall Street, οι τράπεζες θα έβγαζαν τα χρήματά τους έξω από τη χώρα.
  • Οι ψηφοφόροι τότε θα έρχονταν αντιμέτωποι με μια σκληρή επιλογή: Υποκύψτε στη Wall Street ή αντιμετωπίστε μια σοβαρή οικονομική κρίση.
  • Ήταν σαν ότι η Wall Street είχε περισσότερη πολιτική δύναμη απ' ό,τι οι πολίτες της χώρας.
Ακόμα και στις πλούσιες χώρες, ήταν σαν να έλεγαν στους απλούς πολίτες έλεγαν: «Δεν μπορείτε να ακολουθήσετε τις πολιτικές που θέλετε» - είτε κατάλληλη κοινωνική προστασία, αξιοπρεπείς μισθούς, προοδευτική φορολογία καλά ρυθμισμένο χρηματοπιστωτικό σύστημα - «επειδή η χώρα θα χάσει την ανταγωνιστικότητά της, οι θέσεις εργασίας θα εξαφανιστούν και θα υποφέρετε.
  • «Σε πλούσιες και φτωχές χώρες, οι ελίτ υποσχέθηκαν ότι οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές θα οδηγήσουν σε ταχύτερη οικονομική ανάπτυξη και ότι τα οφέλη θα είναι μεγαλύτερα, ώστε όλοι, συμπεριλαμβανομένων των φτωχότερων, να ζουν καλύτερα.
  • Ωστόσο, για να φτάσουν εκεί, οι εργαζόμενοι θα πρέπει να αποδεχθούν χαμηλότερους μισθούς και περικοπές σε σημαντικά κυβερνητικά προγράμματα.
Οι ελίτ ισχυρίστηκαν ότι οι υποσχέσεις τους βασίστηκαν σε επιστημονικά οικονομικά μοντέλα και σε «έρευνα βασισμένη σε αποδεικτικά στοιχεία».
Λοιπόν, μετά από 40 χρόνια, οι αριθμοί είναι απλοί και ξεκάθαροι: η ανάπτυξη έχει επιβραδυνθεί και οι καρποί αυτής της αύξησης μεταπήδησαν συντριπτικά σε ελάχιστους στην κορυφή.
Καθώς οι μισθοί παρέμεναν στάσιμοι και η χρηματιστηριακή αγορά ανέβηκε, το εισόδημα και ο πλούτος συγκεντρώθηκαν στην κορυφή αντί να διασπαρθούν προς τα κάτω.
Πώς είναι δυνατόν οι συγκρατημένοι μισθοί – προκειμένου να επιτευχθεί ή διατηρηθεί η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας - και τα μειωμένα κυβερνητικά προγράμματα ενδεχομένως να συμβάλλουν στην άνοδο του βιοτικού επιπέδου;
  • Οι απλοί πολίτες αισθάνθηκαν σαν να είχαν πουληθεί και έχουν κάθε δίκιο να αισθάνονται αγανακτισμένοι.
  • Τώρα βιώνουμε τις πολιτικές συνέπειες αυτής της μεγάλης εξαπάτησης: τη δυσπιστία απέναντι στις ελίτ, απέναντι στην οικονομική «επιστήμη» πάνω στην οποία βασίστηκε το νεοφιλελεύθερο μοντέλο και απέναντι στο διεφθαρμένο από το χρήμα πολιτικό σύστημα που έκανε όλο το παραπάνω παιχνίδι, δυνατό.
Ένας καθόλου... φιλελεύθερος, νεοφιλελευθερισμός!
Η πραγματικότητα είναι ότι, παρά το όνομά της, η εποχή του νεοφιλελευθερισμού δεν ήταν καθόλου φιλελεύθερη.
Επιβάλλει μια πνευματική ορθοδοξία της οποίας οι κηδεμόνες πάτασσαν κάθε διαφωνία.
  • Οι οικονομολόγοι με διαφορετικές/ετερόδοξες απόψεις αντιμετωπίστηκαν ως αιρετικοί και «θάφτηκαν» σε λίγους απομονωμένους θεσμούς.
Ο νεοφιλελευθερισμός δεν έμοιαζε πολύ με την «ανοικτή κοινωνία» που υποστήριζε ο Karl Popper.
Όπως τόνισε ο George Sorros, ο Popper αναγνώρισε ότι η κοινωνία μας είναι ένα πολύπλοκο και συνεχώς εξελισσόμενο σύστημα στο οποίο όσα περισσότερα μαθαίνουμε, τόσο περισσότερο η γνώση μας αλλάζει τη συμπεριφορά του συστήματος.
Πουθενά αλλού δεν φάνηκε αυτή η αδιαλλαξία και η μη ανοχή στη διαφορετική άποψη δεν ήταν περισσότερο έκδηλη από τη μακροοικονομία, όταν απέκλειε την πιθανότητα μιας κρίσης όπως αυτή που βιώσαμε το 2008.
Όταν το αδύνατο συνέβη, αντιμετωπίστηκε σαν να ήταν μια 500χρονη πλημμύρα - ένα φρικτό γεγονός που δεν μπορούσε να προβλεφθεί από κανένα μοντέλο.
Ακόμη και σήμερα, οι υποστηρικτές αυτών των θεωριών αρνούνται να δεχτούν ότι η πίστη τους στις αυτορρυθμιζόμενες αγορές και η απόρριψη των εξωτερικών παραγόντων, ως είτε ανύπαρκτων είτε ως ασήμαντων, οδήγησε στην απορρύθμιση η οποία ήταν ο κύριος παράγοντας που τροφοδότησε την κρίση.
Η θεωρία συνεχίζει να επιβιώνει, με Πτολεμαϊκές προσπάθειες να ταιριάξει η θεωρία με τα γεγονότα και την πραγματικότητα, γεγονός που επιβεβαιώνει την πίστη, ότι οι κακές ιδέες, όταν εδραιώνονται, αργούν πολύ να πεθάνουν.
  • Εάν η χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 δεν μας έκανε να συνειδητοποιήσουμε ότι οι απεριόριστες αγορές δεν αποδίδουν, ούτε είναι αποτελεσματικές, η κλιματική κρίση θα πρέπει σίγουρα να μας οδηγήσει να δούμε ότι ο νεοφιλελευθερισμός θα θέσει κυριολεκτικά τέλος στον πολιτισμό μας.
  • Αλλά είναι επίσης σαφές ότι οι δημαγωγοί πολιτικοί θα κάνουν τα πράγματα χειρότερα.
  • Ο μόνος τρόπος να προχωρήσουμε, ο μόνος τρόπος για να σώσουμε τον πλανήτη μας και τον πολιτισμό μας, είναι μια αναγέννηση της ιστορίας.
  • Πρέπει να αναζωογονήσουμε τον Διαφωτισμό και να επανεκτιμήσουμε τις αξίες της ελευθερίας, τον σεβασμό στη γνώση και τη δημοκρατία.
www.bankingnews.gr  ---ΠΗΓΗ
================
 Blogger: 
Το blogg ζει ιστορικές στγμές!


Τελικά μου πήρε κοντά 10 χρόνια να τον πείσω και τελικά τα κατάφερα. Ο Joseph Stiglitz διαβάζει moulari!
Μου το χαλάει λίγο που εξακολουθεί να μιλάει για κλιματική αλλαγή, αλλά που θα πάει. Σε λίγο καιρό θα αναγκασθεί να αποδεχθεί και κει ότι το παραμύθι με το διοξείδιο του άνθρακα δεν ...τραβάει, αφού ήταν   ένα κεφάλαιο μέσα στο μεγάλο παραμύθι του νεοφιλευθερισμού, που αποκαλύπτεται - ομολογείται από τον Joseph Stiglitz - ότι δεν είναι ούτε νέος, ούτε φιλελεύθερος!

Γράφαμε 2 Μαϊου το 2017.

blogger
 .....
 

Όλο και κάτι ψυχανεμίζονται οι Γερμανοί διανοούμενοι. Η μυρουδιά του αίματος της προηγούμενης μεγάλης πλάνης - του ναζισμού - μάλλον εξακολουθεί να αναδύεται στην ατμόσφαιρα της Γερμανίας. Τη νέα επερχόμενη καταστροφή προσπαθούν εξορκίσουν οι Γερμανοί διανοούμενοι. Κάποιοι έχουν μάτια και βλέπουν και φυσικά τα αρχ...ίδια για να διαδηλώσουν με παρρησία.  (Βλέπε σχετικά εδώ και εδώ)
Έχουν απόλυτα δίκιο. Η μάχη ενάντια σ' αυτό που ονομάζει - καταχρηστικά - τον εαυτό του νεοφιλευθερισμό είναι ιδεολογική. 
Ο νεοφιλευθερισμός:
  • Δεν είναι ούτε νέος, ούτε φιλελεύθερος, απλά καταχράται έννοιες για να είναι στο απυρόβλητο. Αφού εμφανίζεσαι ως φασίστας αν επιτίθεσαι σε "φιλελεύθερο"  και φυσικά παρωχημένος - άρα χαμένος  από χέρι- όταν  επιτίθεσαι στο "νέο" που εξ' ορισμού εμφανίζει εαυτόν ως πρόοδο! (Λες και δεν υπήρξαν ιστορικές στιγμές που λαοί ακολουθώντας το "νέο" -  που υποτίθεται οδηγούσε σε πρόοδο - έπεσαν στο γκρεμό...)

Πρέπει λοιπόν να αντιμετωπισθεί ως αίρεση. Μια αίρεση που τους παλιούς παπάδες έχουν αντικαταστήσει η δημοσιοκάφροι και οι τηλε"οικονομολόγοι" που με την ενίσχυση των ΜΜΕ έχουν σβήσει όλες τις αντίθετες φωνές...
---------------------
Σε ότι αφορά την ανάγκη για αναγέννηση της ιστορίας, στην οποία αναφέρεται ο  Stiglitz είναι κάτι που είναι το πρώτο αίτημα αυτού του Βlogg, και αναφέρεται στην πρώτη εγγραφή. (Η ζωτική ανάγκη για διατήρηση της μνήμης) 
---
Αντιγράφω από  παλιότερη εγγραφή:
....
Το παρελθόν, ως ιστορική διαδρομή, είναι θεμελιώδες στοιχείο της ταυτότητας όχι μόνο των λαών αλλά και κάθε φυσικού προσώπου.
Σε ατομικό επίπεδο, η προσωπική ιστορία του κάθε συγκεκριμένου ανθρώπου προσδιορίζει τη μοναδικότητα και προσωπικότητά του και επομένως αποτελεί τη βάση της αξιοπρέπειας του.

  • Ο άνθρωπος, λέγει ο Γιάσπερς, είναι ιστορικό ον, που χωρίς το παρελθόν του δεν μπορεί να κατανοηθεί: «Καμία πραγματικότητα», λέει ο ίδιος, «δεν είναι τόσο ουσιώδης για την αυτοσυνειδησία μας, όσο η Ιστορία μας. 
  • Ο,τι βιώνουμε στο παρόν, το κατανοούμε πολύ καθαρότερα μέσω της Ιστορίας μας». 
Και ο Σαρτρ συμπληρώνει:
  • «Είμαστε το παρελθόν μας και το παρόν είναι το παρελθόν του… Χωρίς το παρελθόν μας δεν είμαστε εμείς». 
Επομένως το παρελθόν μας είναι ουσιώδες στοιχείο της ταυτότητάς μας. Κατά μείζονα λόγο η ιστορική συνέχεια ενός λαού είναι αναπόσπαστο στοιχείο της ταυτότητάς του. Γι’ αυτό και η ιστορικότητα προστατεύεται νομικά τόσο ως στοιχείο της ταυτότητας των λαών όσο και των ατόμων.
  • Πράγματι, τόσο το διεθνές δίκαιο όσο και οι εθνικές νομοθεσίες προστατεύουν την ιστορική ταυτότητα των λαών. 
  • Χαρακτηριστικό παράδειγμα: πλείστες όσες χώρες θεωρούν έγκλημα την άρνηση του Ολοκαυτώματος καθώς και άλλων γενοκτονιών. Ετσι, αν κάποιος σήμερα αρνηθεί ότι συνέβη το Ολοκαύτωμα του εβραϊκού λαού θεωρείται –και ορθά!– ότι έχει τελέσει αξιόποινη πράξη. Οχι βέβαια επειδή υπέπεσε σε ένα ιστορικό λάθος. Ούτε, ασφαλώς, επειδή προέβη σε διατύπωση γνώμης, όταν μάλιστα η ελευθερία της έκφρασης προστατεύεται από το Σύνταγμα. 
  • Αλλά επειδή πλήττει κάτι πολύ ουσιαστικότερο: το υπερατομικό έννομο αγαθό της ιστορικής ταυτότητας του εβραϊκού έθνους. 
  • Γι’ αυτό και η άρνηση ιστορικών γεγονότων, που θέτουν υπό αμφισβήτηση την ιστορική ταυτότητα ενός λαού έχουν θεωρηθεί πράξεις ιδιαίτερης απαξίας. Οπως γράφει ο Αλισντερ Μάκινταϊρ στο βιβλίο του «After Virtue»: «Μπορώ να απαντήσω στο ερώτημα “Τι πρέπει να κάνω;” μόνο αν απαντήσω στο προγενέστερο ερώτημα: “Σε ποια ιστορία ή ιστορίες διαπιστώνω ότι ανήκω;”… Η ηθική διαβούλευση αφορά περισσότερο την ερμηνεία της ιστορίας της ζωής μου παρά την άσκηση της βούλησής μου».
Είναι, λοιπόν, αδύνατο να συλλάβουμε την έννοια ενός λαού χωρίς το παρελθόν του, όπως είναι εξίσου αδύνατο να αποστερήσουμε από το παρελθόν του ένα φυσικό πρόσωπο, αφού η βλάβη που του προσγίγνεται με τη λεγόμενη «κλοπή ταυτότητας» («identity theft») προσομοιάζει με ηθικό και κοινωνικό θάνατο. 

Αν για μια στιγμή φανταστούμε ότι η Ελλάδα αιφνιδίως κατοικήθηκε από έναν άλλο λαό, άσχετο με την ιστορία των Ελλήνων, αυτός ο νέος λαός δεν θα μπορούσε να αποκαλείται ελληνικός. Ο λαός είναι η Ιστορία του. Η ιστορική ταυτότητα θα πρέπει επομένως να είναι σεβαστή ομοιόμορφα και συμμέτρως ως προς κάθε αναφορά και όχι αναλόγως με την πολιτική επιρροή ή άλλα εξωνομικά κριτήρια και σκοπιμότητες.
  • Η Ιστορία ενός λαού είναι κρίσιμη για την αυτοσυνειδησία του αλλά και για τον προσδιορισμό της θέσης του στην κοινωνία των εθνών. Η εξάλειψη της Ιστορίας του, η προσβολή της ιστορικής μνήμης του, μπορεί να έχει εξοντωτικές συνέπειες για την ύπαρξη και συνέχειά του. 
  • Οταν μάλιστα η παγκόσμια κοινή γνώμη διαμορφώνεται κατά μέγα μέρος όχι σε πανεπιστημιακές ή σχολικές αίθουσες, αλλά στον ανεξέλεγκτο ψηφιακό χώρο του Διαδικτύου, όπου ο έλεγχος και η ανασκευή μιας ανακριβούς πληροφορίας είναι ισχνή έως αδύνατη, η ιστορική ταυτότητα καθίσταται ακόμη περισσότερο ευάλωτη. 
  • Δεν είναι τυχαίο το συχνά λεγόμενο, ότι δύο είναι οι αποτελεσματικότεροι τρόποι για να επιτευχθεί η εξαφάνιση ενός λαού: η εξάλειψη της γλώσσας του και η απεμπόληση της Ιστορίας του.
Η γνώση, κατανόηση και ανάμνηση σημαντικών ιστορικών γεγονότων όπως το Ολοκαύτωμα για τους Εβραίους και, αντίστοιχα, όπως η ελληνικότητα της Μακεδονίας, νοουμένης ως ιστορικού μεγέθους και όχι ως γεωγραφικού χώρου, δεν έχουν μόνον ηθική αξία.
Αποτελούν στοιχεία της ταυτότητας του εκάστοτε λαού και επομένως απαραίτητη προϋπόθεση της ύπαρξής του.
Η πλαστογράφηση της Ιστορίας ενός έθνους και η διεργασία λήθης που συνεπάγεται, είναι αρχή πολιτιστικής γενοκτονίας και αποτελεί ύπουλη, αποτελεσματική και μη αναστρέψιμη μέθοδο φθοράς εθνοτήτων.
  • Την ίδια βλάβη, ωστόσο, που προκαλεί η άρνηση του Ολοκαυτώματος στον εβραϊκό λαό προκαλεί και στον ελληνικό η παραχώρηση του ονόματος της Μακεδονίας με τη συμφωνία των Πρεσπών: Αλλοιώνεται και φαλκιδεύεται η ιστορική μας ταυτότητα και συνέχειά μας. Ο,τι όμως τόσες πολιτισμένες χώρες προστατεύουν με ποινικές διατάξεις για τον λαό του Ισραήλ, εμείς δεν θα πρέπει να το παραχωρήσουμε με την υπογραφή μας.

---------------------
Ένα άλλο καταπληκτικό κείμενο για την Ιστορία!
 -------------------------

Επιστροφή λοιπόν στα βασικά!

Σχόλια