Ανησυχητικός ο αντίκτυπος στην υπόλοιπη Ευρώπη: Όσο πληθαίνουν οι ενδείξεις ότι μπορεί να διανύουμε ήδη την εποχή που έχει ξεκινήσει η αποβιομηχάνιση της Γερμανίας, αναλυτές δίνουν τις παραμέτρους για το πώς από το επιβλητικό «Made in Germany» φτάσαμε στις ασφυκτικές πιέσεις που δέχεται η γερμανική βιομηχανία να εξοστρακιστεί από την Ευρώπη. ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΔΩ
Το αυξημένο ενεργειακό κόστος και η αλλαγή των ισορροπιών στις πάλαι ποτέ ανοικτές αγορές της Κίνας και των ΗΠΑ αλλάζουν τις ισορροπίες και εταιρείες όπως η BASF προχωρούν σε περικοπή θέσεων εργασίας και επαναπροσδιορίζουν τα κριτήρια της ανταγωνιστικότητας.
Ο χημικός γίγαντας BASF αποτελεί πυλώνα της γερμανικής επιχειρηματικότητας για περισσότερα από 150 χρόνια, συμβάλλοντας σημαντικά στη βιομηχανική άνοδο της χώρας με μια σταθερή ροή καινοτομίας. Η εταιρεία που ιδρύθηκε στις όχθες του Ρήνου το 1865, κυνηγά πλέον το μέλλον στην Ασία, έχει ήδη ανακοινώσει τη διακοπή λειτουργίας ενός εργοστασίου λιπασμάτων στη γενέτειρά της στο Λουντβιχσχάφεν και άλλων εγκαταστάσεων, γεγονός που οδήγησε σε περικοπές περίπου 2.600 θέσεων εργασίας. «Η κερδοφορία δεν είναι πλέον εκεί που θα έπρεπε να είναι», εξήγησε πρόσφατα διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας μιλώντας για απώλειες 130 εκατ. ευρώ στη διάρκεια της περυσινής χρονιάς.
Πριν από σχεδόν 20 χρόνια, η Γερμανία ξεπερνούσε τη φήμη της ως ο «ασθενής της Ευρώπης» με ένα πακέτο φιλόδοξων μεταρρυθμίσεων στην αγορά εργασίας που αποδέσμευσαν το βιομηχανικό της δυναμικό και εγκαινίασαν μια διαρκή περίοδο ευημερίας, κυρίως λόγω της έντονης ζήτησης για τα μηχανήματα και τα αυτοκίνητά της από την Κίνα. Ενώ η Γερμανία απογοήτευσε πολλούς εταίρους εξάγοντας πολύ περισσότερα από όσα αγόραζε, η οικονομία της άνθισε.
Το κόστος για την εποχή της ευημερίας ωστόσο ήταν μεταξύ άλλων η καθησυχαστική για τις ηγεσίες της, σχεδόν ληθαργική ψευδαίσθηση ασφάλειας. Κατ’ επέκταση, η αποτυχία τους να επιδιώξουν περαιτέρω μεταρρυθμίσεις οδηγεί τώρα σε δυσμενείς συνέπειες. Μάλιστα η καταιγίδα που σύμφωνα με κάποιες εκτιμήσεις έχει ήδη εκδηλωθεί, σηματοδοτεί ότι η τρέχουσα ύφεση δεν είναι απλώς «τεχνική», όπως θα εύχονταν οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής, αλλά μάλλον προάγγελος μιας θεμελιώδους αναστροφής που απειλεί να στείλει δονήσεις σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Αντιμέτωπες με ένα τοξικό κοκτέιλ υψηλού ενεργειακού κόστους, έλλειψης εργαζομένων και τεράστιου όγκου γραφειοκρατίας, πολλές από τις μεγαλύτερες εταιρείες της Γερμανίας αφυπνίζονται αργά πια και δίνουν μάχες αλλά εκτός και επέλθει μια απροσδόκητη ανατροπή, θα είναι δύσκολο να αποφευχθεί το συμπέρασμα ότι η Γερμανία οδεύει προς μια πολύ βαθύτερη οικονομική παρακμή.
Τα επίσημα στοιχεία επιτείνουν αυτή την εικόνα: η ανεργία παρουσίασε ετήσια αύξηση κατά περίπου 200.000 τον Ιούνιο, κι ενώ το συνολικό ποσοστό ανεργίας παραμένει χαμηλό στο 5,7 τοις εκατό και ο αριθμός των κενών θέσεων εργασίας υψηλός σε σχεδόν 800.000, οι Γερμανοί αξιωματούχοι προετοιμάζονται για ακόμη πιο άσχημα νέα. «Αρχίζουμε να αισθανόμαστε τις δύσκολες οικονομικές συνθήκες στην αγορά εργασίας», δήλωσε η επικεφαλής του Γραφείου για την Απασχόληση. «Η ανεργία αυξάνεται και η αύξηση της απασχόλησης χάνει δυναμική», τόνισε. Η αδυναμία είναι εμφανής σε όλη τη γερμανική οικονομία, από τις κατασκευές έως τα χημικά. Ταυτόχρονα, το ξένο ενδιαφέρον για τη Γερμανία ως επενδυτικού προορισμού υποχωρεί επίσης. Ο αριθμός των νέων ξένων επενδύσεων στη χώρα μειώθηκε το 2022 για πέμπτη συνεχή χρονιά, αγγίζοντας το χαμηλότερο σημείο από το 2013. «Η «υφέρπουσα αποβιομηχάνιση ίσως να μην είναι απλώς υφέρπουσα πια», επεσήμανε πρόσφατα επικεφαλής οικονομολόγος ένωσης που κάνει λόμπινγκ για λογαριασμό της γερμανικής Mittelstand, δηλαδή των χιλιάδων μικρομεσαίων επιχειρήσεων που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της οικονομίας της χώρας.
Για να κατανοήσουμε τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις της αποβιομηχάνισης, αρκεί επισημαίνουν αναλυτές, να δούμε τι συνέβη σε άλλοτε ακμάζοντες βιομηχανικούς διαδρόμους των ΗΠΑ ή του Ηνωμένου Βασιλείου, που έπεσαν θύματα σφαλμάτων πολιτικής και παγκόσμιων ανταγωνιστικών πιέσεων και δεν ανέκαμψαν ποτέ πλήρως. Υπογραμμίζουν επίσης πως η εξάρτηση της χώρας από τη βιομηχανία την καθιστά ιδιαίτερα ευάλωτη. Με εξαίρεση τον κατασκευαστή λογισμικού SAP, ο τεχνολογικός τομέας της Γερμανίας είναι ουσιαστικά ανύπαρκτος. Η μεταποίηση αντιπροσωπεύει περίπου το 27 τοις εκατό της οικονομίας της, σε σύγκριση με το 18 τοις εκατό στις ΗΠΑ.
Ειδικοί εξηγούν ότι μια σειρά από άλλα προβλήματα όπως το γεγονός ότι τα πιο σημαντικά βιομηχανικά τμήματα της Γερμανίας - από τα χημικά μέχρι τα αυτοκίνητα και τα μηχανήματα - έχουν τις ρίζες τους στις τεχνολογίες του 19ου αιώνα όπως και η έλλειψη προσαρμοστικότητας της χώρας προστίθενται με αρνητικό πρόσημο. «Η Γερμανία πρωτοστάτησε στη σύγχρονη τεχνολογία ηλιακών πάνελ, για παράδειγμα, για να γίνει ο μεγαλύτερος παραγωγός στον κόσμο στις αρχές της δεκαετίας του 2000. Αφού οι Κινέζοι αντέγραψαν τα γερμανικά σχέδια και πλημμύρισαν την αγορά με φθηνές εναλλακτικές λύσεις, ωστόσο, οι κατασκευαστές ηλιακών συλλεκτών της Γερμανίας κατέρρευσαν», προσθέτουν ως αντιπροσωπευτικό παράδειγμα.
Κι ενώ η παραδοσιακή βιομηχανία της Γερμανίας παρακμάζει, το ερώτημα είναι τι μπορεί να την αντικαταστήσει. «Η Γερμανία δεν έχει τίποτα να προσφέρει σε κανέναν από τους πιο σημαντικούς τομείς που είναι προσανατολισμένοι στο μέλλον», δήλωσε ο επικεφαλής του γερμανικού οικονομικού ινστιτούτου DIW. «Αυτό που υπάρχει είναι η παλιά βιομηχανία».
Έτι περαιτέρω, η εκτίμηση πως η διάβρωση του βιομηχανικού πυρήνα της Γερμανίας θα έχει ουσιαστικό αντίκτυπο στην υπόλοιπη Ευρωπαϊκή Ένωση, είναι παραπάνω από ανησυχητική.
Τις τελευταίες τρεις δεκαετίες, η γερμανική βιομηχανία έχει μετατρέψει την Κεντρική Ευρώπη στο εργοστάσιό της. Η Porsche κατασκευάζει το SUV της Cayenne με τις κορυφαίες πωλήσεις στη Σλοβακία, η Audi κατασκευάζει κινητήρες στην Ουγγαρία και η Miele, πλυντήρια ρούχων στην Πολωνία. Χιλιάδες μικρομεσαίες γερμανικές επιχειρήσεις, η λεγόμενη Mittelstand που αποτελεί τη ραχοκοκαλιά της οικονομίας της χώρας, δραστηριοποιούνται στην περιοχή, παράγοντας προϊόντα για την ευρωπαϊκή αγορά. Αν και δεν θα εξαφανιστούν από τη μια μέρα στην άλλη, μια διαρκής παρακμή στη Γερμανία αναπόφευκτα θα τραβήξει την υπόλοιπη περιοχή μαζί της, προειδοποιούν οι ειδικοί.
==========
Σχόλια