Πολιτική ανοικτών συνόρων επιβάλλει η ΕΕ στην Ελλάδα

Λαυρέντζος Αναστάσιος

Στα τέλη Οκτωβρίου η Κομισιόν και η Επίτροπος Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ, Ίλβα Γιόχανσον, ζήτησαν να συγκληθεί έκτακτο διοικητικό συμβούλιο της FRONTEX, προκειμένου «να συζητηθούν οι ισχυρισμοί για παράνομες επαναπροωθήσεις μεταναστών στην Ελλάδα και η προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων». Παρά τις εξηγήσεις που δόθηκαν και τη διαβεβαίωση από ελληνικής πλευράς ότι δεν γίνονται επαναπροωθήσεις, η κ. Γιόχανσον επανήλθε, ζητώντας οι σχετικές καταγγελίες «να διερευνηθούν επαρκώς, για να γνωρίζουμε τί ακριβώς έχει συμβεί». ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΔΩ

  • Οι παραπάνω πρωτοβουλίες, αν και φαινομενικά αποσπασματικές, έχουν ως προφανή στόχο να ασκήσουν πίεση στην Ελλάδα, προκειμένου να μην εκφεύγει από το πλαίσιο της μεταναστευτικής πολιτικής της ΕΕ. Μια πολιτική η οποία αποτυπώθηκε τον Δεκέμβριο του 2018 στη Σύνοδο του ΟΗΕ στο Μαρρακές, όταν έγινε θριαμβευτικά αποδεκτό από τις περισσότερες χώρες της ΕΕ, με προεξάρχουσα τη Γερμανία, το νέο Παγκόσμιο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση.
  • Πρόκειται ουσιαστικά για μια πολιτική "ανοικτών συνόρων" η οποία χρησιμοποιεί ως όχημά της την παραδοχή ότι οι μεταναστευτικές ροές που καταφθάνουν στην Ευρώπη είναι κατ’ αρχήν προσφυγικές. Άρα, βάσει του διεθνούς δικαίου κανένα κράτος δεν μπορεί να τις ανακόψει. Στην πράξη όμως η υποχρέωση αυτή βαρύνει μόνο τα κράτη της περιφέρειας που έχουν εξωτερικά σύνορα.

Διότι τα κράτη του ευρωπαϊκού πυρήνα έχουν ελέω της Συνθήκης του Δουβλίνου την ευχέρεια να εξετάζουν αιτήματα ασύλου μόνο όταν αυτά το θελήσουν. Σε κάθε άλλη περίπτωση έχουν το δικαίωμα να επιστρέφουν στην αρχική χώρα εισόδου τους αιτούμενους ασύλου, ή τους παράνομους μετανάστες που θα ανακαλύψουν στην επικράτειά τους.

Λίγοι πρόσφυγες, πολλοί παράνομοι μετανάστες

Πόσο προσφυγικές είναι, όμως, οι ροές των μεταναστών που καταφθάνουν στην Ευρώπη και ειδικότερα στην Ελλάδα; Κατ’ αρχάς θα έπρεπε κανείς να δυσπιστεί για τον προσφυγικό χαρακτήρα αυτών των ροών και μόνο από το απλό γεγονός ότι μετά το 2015 άρχισαν να καταφθάνουν μαζικά στην Ελλάδα παράνομοι μετανάστες, προερχόμενοι από δεκάδες διαφορετικές χώρες της Ασίας και της Αφρικής. Χώρες στις οποίες ως επί το πλείστον δεν διεξάγεται πόλεμος.

Οι άνθρωποι αυτοί στο σύνολό τους έρχονται από την Τουρκία, όπου επίσης δεν διεξάγεται πόλεμος. 

Για την Ευρώπη, η Τουρκία θεωρείται μια ασφαλής χώρα, όπως δείχνει το μέγεθος των ευρωπαϊκών επενδύσεων που κατευθύνονται σε αυτήν. 

Είναι, λοιπόν, τουλάχιστον αντιφατικό η ΕΕ να ζητά από την Ελλάδα, να κρατά ανοικτά τα ανατολικά σύνορά της, επικαλούμενη "ανθρωπιστικούς λόγους".

Υπάρχουν όμως και επίσημα στατιστικά δεδομένα που καταδεικνύουν ότι οι παράνομες μεταναστευτικές ροές που φθάνουν στην Ελλάδα δεν είναι στην πλειονότητά τους προσφυγικές. Αυτό φαίνεται από το ποσοστό των θετικών απαντήσεων που δίνονται πρωτοβαθμίως στα αιτήματα ασύλου. Το ποσοστό αυτό στην Ελλάδα το 2020 μειώθηκε περίπου στο 40% ως αποτέλεσμα και της κυβερνητικής αλλαγής. 

Σε ακόμη χαμηλότερα επίπεδα βρίσκεται ο ευρωπαϊκός μέσος όρος, αφού σύμφωνα με την Eurostat το 2019 το ποσοστό των θετικών απαντήσεων σε αιτήματα ασύλου ήταν 38%.

Το ηλικιακό προφίλ

Το γεγονός ότι αυτοί που έρχονται στην Ευρώπη από την Ασία και την Αφρική δεν έχουν και τόσο προσφυγικό προφίλ, φαίνεται από ένα άλλο στοιχείο. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Eurostat, το 2019 σε αυτούς που υπέβαλαν για πρώτη φορά αίτηση ασύλου οι άρρενες ήταν περίπου το 62%. Από αυτούς, αν εξαιρέσει κανείς τα παιδιά, στα οποία τα πράγματα είναι κάπως μοιρασμένα, θα διαπιστώσει ότι στους έχοντες ηλικία 14-17 ετών, οι άρρενες αποτελούσαν το 68%. Αντίστοιχα, στη "στρατεύσιμη" ηλικία των 18-34 ετών, οι άνδρες ήταν το 69%.

========================

Σχόλια