Πόλεμος: Μια διαρκής πραγματικότητα της διεθνούς πολιτικής

Πόλεμος: Μια διαρκή πραγματικότητα της διεθνούς πολιτικής, Παναγιώτης Ήφαιστος
Παναγιώτης Ήφαιστος Στο περί πολέμου κεφάλαιο, ο Martin Wight, ένας από τους σημαντικότερους αναλυτές της ιστορικής διαχρονίας και της σύγχρονης διεθνούς πολιτικής, έγραψε: «Μπορεί κανείς να αξιολογήσει την εμβρίθεια και την οξυδέρκεια ενός θεωρητικού των διεθνών σχέσεων, μελετώντας την άποψή του για τον πόλεμο». Εν μέσω πολλαπλασιασμού των συρράξεων στα ανατολικά μας σύνορα πολλά γράφτηκαν για το φαινόμενο του πολέμου και τις στρατηγικές των εμπλεκομένων κρατών. ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΔΩ
Ποιες είναι οι ποιοτικές βαθμίδες αυτών που ακούσαμε ή διαβάσαμε; Ποια βαθμολογούνται με 10, ή τουλάχιστον πάνω από 5 και πόσα μηδέν; Στο σύντομο κείμενο που ακολουθεί θα αναφερθούν επιγραμματικά μερικά στοιχειώδη και ουσιώδη.
Πρώτον, απαιτείται να κατανοήσει κάποιος ότι ο πόλεμος μαζί και τα ηγεμονικά κράτη είναι οι βαθύτερες διαμορφωτικές δυνάμεις της γνωστής ιστορίας πέντε περίπου χιλιετιών. Συνεχίζουν να είναι σήμερα και όπως όλα δείχνουν τα ίδια θα ισχύουν και στα βάθη του μακρινού ορίζοντα. Ο εξορκισμός ενός τόσο σημαντικού φαινομένου δεν ενδείκνυται καθότι αποπροσανατολίζει επικίνδυνα την κρατική στρατηγική.
Δεύτερον, ο πόλεμος δεν είναι μόνο η άσκηση στρατιωτικής βίας. Είναι μια μεγάλη αλυσίδα με πολλούς κρίκους και η στρατιωτική βία είναι ο τελευταίος κρίκος. Η μεγάλη τέχνη είναι να κερδίζεται ο πόλεμος χωρίς μάχη και ως προς τούτο η Τουρκία κερδίζει, ενώ η Ελλάδα χάνει.
Τρίτον, όποιος γνωρίζει τι είναι πόλεμος τότε γνωρίζει ότι στην εποχή του πολιτικού πολιτισμού πέντε περίπου χιλιετιών, «ο πόλεμος είναι η συνέχεια της πολιτικής με άλλα μέσα». Αυτό εδραιώνει η γνωστή και κοινώς αποδεκτή φράση του Κλαούζεβιτς. Ως ένα μόνιμο φαινόμενο δεν είναι μόνο ενταγμένο στους σκοπούς της κρατικής πολιτικής και περιορίζεται ή υποτάσσεται στους σκοπούς αυτής, αλλά περιορίζεται μέχρι εκεί που τους εκπληρώνει. Η δολοφονία αμάχων και αιχμαλώτων είναι βαρβαρότητα, θηριωδία και αντιβαίνει στον ανθρώπινο πολιτισμό. Μας επαναλαμβάνει ο Κλαούζεβιτς κάτι που στην κλασική εποχή ήταν εδραιωμένη παραδοχή.

Υπαρκτή πραγματικότητα ο πόλεμος

Τέταρτον, υπό το πρίσμα που μόλις αναφέρθηκε, ο σκοπός του πολέμου (εκπληρώνει πολιτικούς σκοπούς) θα πρέπει να εξετάζεται υπό το πρίσμα της ποικιλομορφίας του πολέμου και της εξίσου μεγάλης ποικιλομορφίας των πολιτικών υποκειμένων του πολέμου. Μεταξύ άλλων: επεκτατικός πόλεμος, ηγεμονικός πόλεμος για την απόκτηση συντελεστών ισχύος εκτός της επικράτειας, επαναστατικός πόλεμος, ιερός (σε αναφορά με θρησκευτικό δόγμα) πόλεμος, εθνικοαπελευθερωτικός πόλεμος, εμφύλιος πόλεμος και αμυντικός πόλεμος.
Μπορούμε να προσθέσουμε κατηγορίες όπως τραγικός πόλεμος, δηλαδή όταν η ιστορία έλαχε να βάλει δύο έθνη σε τροχιά σύγκρουσης, πόλεμος τρομοκρατών, μεταμοντέρνος πόλεμος κοινωνικοπολιτικά ανεξέλεγκτων διεθνικών δρώντων (που χρησιμοποιούν εξοντωτικά χρηματοοικονομικά μέσα) και πόλεμοι μεταξύ συμμαχικών συνασπισμών.
  • Πέμπτον, σίγουρα όποιος ηδονίζεται φιλάρεσκα με το φαινόμενο του πολέμου και την θανάτωση ανθρώπινων υπάρξεων είναι διεστραμμένος. Ο εξορκισμός του πολέμου, όμως, είναι επικίνδυνος και δεν ωφελεί, εκτός και εάν κανείς διαθέτει μαγικό ραβδί να τερματίσει όλους τους πολέμους. Εξάλλου, αποτελεί τουλάχιστον επιπολαιότητα ή και πολιτική χυδαιότητα, εάν όλους τους πολέμους τους βάλουμε στο ίδιο καζάνι, τους εξισώσουμε και τους εξομοιώσουμε. Οτιδήποτε ειπωθεί για τον πόλεμο απαιτεί υπευθυνότητα και σοβαρότητα, ενώ όταν εντάσσεται σε κρατική πολιτική απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή για το τι λέγεται ή δεν λέγεται.

Επιθετικός, αμυντικός, εθνικοαπελευθερωτικός πόλεμος

Έκτον, υπάρχουν δύο ειδών πόλεμοι που εκπληρώνουν πολιτικούς σκοπούς, οι οποίοι κείνται πέραν και υπεράνω υποκειμενισμών και αξιολογήσεων. Το ένα είδος είναι η αμυντική πολεμική προετοιμασία και η αποτρεπτική στρατηγική που την ενσαρκώνει όταν, όπως η Ελλάδα, υπεραμύνεται του κυριαρχικού status quo και η Τουρκία το αμφισβητεί. Το αμφισβητεί μη αποδεχόμενη προσφυγή στους διεθνείς θεσμούς, συμπεριλαμβανομένων των προνοιών του δικαίου της θάλασσας που όλοι εφαρμόζουν, πλην Ελλάδας.
Το άλλο είδος πολέμου είναι οι εθνικοαπελευθερωτικοί πόλεμοι που αξιώνουν εθνική ανεξαρτησία, δηλαδή την συλλογική ελευθερία ενός υπόδουλου έθνους, όπως συνέβη κατά κόρον κατά την διάρκεια της αποικιοκρατίας. Λίγα έθνη έμειναν (οι Κούρδοι είναι ένα εξ αυτών) χωρίς δικό τους κράτος. Ασφαλώς το μέγα ζήτημα του πολέμου δεν εξαντλείται σε ένα σύντομο κείμενο.
Για τα καθ’ ημάς, εν τούτοις, λέμε μονολεκτικά ότι παρά τους σπάνιους πόρους που δεσμεύσαμε τις τελευταίες δεκαετίες για την αμυντική θωράκιση, εκ του αποτελέσματος καταμαρτυρείται πως δεν συγκροτήσαμε μια απόλυτα αναγκαία (για λόγους επιβίωσης) σιδερένια αποτρεπτική στρατηγική.

Τουρκική απειλή

Μισόλογα και στρατηγικό κρυφτούλι δεν ωφελεί αλλά αντίθετα βλάπτει πολύ, επειδή όλοι το βλέπουν και η στρατηγική αξιοπιστία μας εκμηδενίζεται. Η Τουρκία για πασίδηλους λόγους είναι ένα αδηφάγο, αναθεωρητικό και επεκτατικό κράτος. Επιτίθεται αδίστακτα όχι μόνο εναντίον μας αλλά και κατά πολλών άλλων. Στην Κύπρο εκτέλεσε φρικτά εγκλήματα πολέμου Το ίδιο και στο Κουρδιστάν. Τα εκτέλεσε μεθοδευμένα το ίδιο το κράτος (όπως και οι ναζί), παρότι τα εγκλήματα κανένα πολιτικό σκοπό δεν εξυπηρετούν.
Αυτή η βαρβαρότητα είναι συνοδευμένη, επιπλέον, από θεοκρατικό μένος κατά των αντιπάλων, ιδίως των αλλοθρήσκων. 
Η Τουρκία από την ίδρυσή της μέχρι σήμερα αποτελεί ένα προ-πολιτικό διοικητικό σύστημα που εγκληματεί αδιάλειπτα. 
Αυτό καταμαρτυρείται όχι μόνο από τα εγκλήματα που διαπράχθηκαν στο παρελθόν κατά των μη Τούρκων και που διαπράττονται σε παρόντα χρόνο στην Συρία.
Το τουρκικό κράτος διαπράττει μαζικά εγκλήματα και σε πολίτες του. 
Τα διέπραττε πριν, όταν κυριαρχούσα οι κεμαλικοί, τα διαπράττει τώρα η ερντογανική πτέρυγα των νεοοθωμανών που κάθεται στον ματωμένο θρόνο. Και όλα δείχνουν πως θα τα διαπράξουν και αύριο όσοι θα βρίσκονται στην εξουσία στην Άγκυρα. 
Η Ελλάδα και οι Έλληνες ευρύτερα δεν έχουν το παραμικρό χρονικό περιθώριο να νεφελοβατούν, να παραμιλούν, να κρύβονται και να εθελοτυφλούν. Απαιτείται άμεσα αξιόπιστη ελληνική εθνική στρατηγική, από την Θράκη μέχρι την Ανατολική Μεσόγειο.
===============

Σχόλια