Μάρκος Τρούλης Θα επιχειρήσουμε να μιλήσουμε ανοιχτά για το θέμα των αυξανόμενων μεταναστευτικών ροών δίχως παρωπίδες, ιδεοληψίες και κινδυνολογίες. Θα στηριχθούμε σε ορισμένες αυταπόδεικτες (θεωρώ) αλήθειες και ας αποφασίσει ο καθένας ποια θα μπορούσε να είναι η απάντηση στο δημιουργούμενο μείγμα. ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΔΩΣε κάθε περίπτωση, λαμβάνουμε εξ αρχής ως αποδεκτή υπόθεση εργασίας ότι οι πεπερασμένοι πόροι ενός κράτους δεν μπορούν να θρέψουν όλης της γης τους πεινασμένους. Αν το κράτος αυτό επιχειρήσει να τους θρέψει όλους δίχως όρια και προϋποθέσεις, το πιθανότερο είναι να σταματήσει τελικά να υπάρχει το ίδιο, οι πεινασμένοι να παραμείνουν πεινασμένοι και να πεινάσουν ταυτόχρονα και οι υπόλοιποι.
Αλήθεια 1η: Έχουμε απέναντί μας ένα "μη συνεργαζόμενο" δρώντα, ήτοι την Τουρκία, με την οποία δεν έχουμε κοινό κώδικα επικοινωνίας. Εμείς μιλούμε για ανθρωπιστικό πρόβλημα, ενώ εκείνοι το αντιμετωπίζουν ως ευκαιρία αποκόμισης στρατηγικών κερδών τόσο έναντι της Ελλάδας όσο και έναντι της ΕΕ συνολικά. Λένε ότι «δεν μπορούν». Άραγε η Αίγυπτος, επί παραδείγματι, γιατί μπορεί;
Αλήθεια 2η: Στις χώρες με μείζονα θέση και ρόλο στο πρόβλημα συμπεριλαμβάνονται η Συρία και η Λιβύη, δηλαδή κατακερματισμένοι δρώντες-παρίες, με τους οποίους η συνεννόηση είναι αδύνατη μιας και δε διαθέτουν μια υποτυπωδώς οργανωμένη εσωτερική δομή.
Αλήθεια 3η: Υπάρχει το γεωγραφικό δεδομένο των θαλασσίων συνόρων με τη σχετική μέριμνα του Διεθνούς Ανθρωπιστικού Δικαίου, η οποία αποτελεί αποτύπωση ενός άγραφου νόμου χιλιετηρίδων: «Τραυματίες, άρρωστοι, και ναυαγοί μαχητές στη θάλασσα προστατεύονται από τη Σύμβαση της Γενεύης II».
Αλήθεια 4η: Τα κράτη "εμπροσθοφυλακής" στον αγώνα για την αντιμετώπιση του προβλήματος, όπως η Ελλάδα και η Ιταλία, αντιμετωπίζουν σοβαρότατα προβλήματα όσον αφορά τις κοινωνικές-υποστηρικτικές δομές τους. Άρα, οδηγούνται με μαθηματική ακρίβεια σε αδιέξοδο.
Αλήθεια 5η: Τις τελευταίες δεκαετίες διαπιστώνεται στην Ελλάδα και στην Ευρώπη μια δημογραφική απίσχναση, η οποία, σε συνδυασμό με την ουσιαστική εκμηδένιση του φρονήματος, δημιουργεί ένα εκρηκτικό μείγμα φόβου και ηττοπάθειας, το οποίο με τη σειρά του αποτελεί τη δικαιολογητική βάση της κοινωνικής αντίδρασης.
Αλήθεια 6η: Εντός του κόλπου της ΕΕ είμαστε ομοτράπεζοι με απρόθυμους εταίρους, όπως κράτη-μέλη του Βορρά και φυσικά τα κράτη της ομάδας Βίζεγκραντ. Οι εταίροι αυτοί είναι απολύτως αρνητικοί να αντικρίσουν ευρύτερα το πρόβλημα και με αίσθημα αλληλεγγύης, μιας και αισθάνονται μέρη της "ευρωπαϊκής οικογένειας" λιγότερο και από ό,τι οι Βρετανοί.
Αλήθεια 7η: Η συνεργασία από πλευράς των αραβικών καθεστώτων είναι επιεικώς ανύπαρκτη, για να μην πούμε ότι η στάση τους είναι ύποπτη, χωρίς βέβαια να έχουμε απαιτήσεις επίδειξης ανθρωπισμού από αυτά.
Αλήθεια 8η: Η πλέον αδήριτη. Ο 21ος αιώνας ταυτίζεται με την ψηφιακή επανάσταση σε όλα τα επίπεδα: οι άνθρωποι ενημερώνονται, επικοινωνούν και διαθέτουν λογαριασμούς στα κοινωνικά δίκτυα. Ακόμη και οι πιο φτωχοί έχουν ένα "έξυπνο τηλέφωνο". Προσλαμβάνουν επιρροές αναφορικά με την ποιότητα ζωής στη Δύση, τις ευκαιρίες κοινωνικής ανέλιξης, τους καρπούς της δημοκρατίας και τις ελευθερίες, οι οποίες κατοχυρώνουν ότι είσαι πολίτης και όχι υπήκοος. Αυτή η κατακλυσμιαία πληροφόρηση δεν μπορεί να αφήσει ασυγκίνητο όχι μόνο τον πρόσφυγα, αλλά και τον φτωχό χωρικό του Ιράν, του Πακιστάν, του Μπαγκλαντές, της Αλγερίας κ.α.
Απάντηση στην παράνομη μετανάστευση
Ποια μπορεί να είναι η απάντηση στο εν λόγω εκρηκτικό μείγμα; Όπως αναφέρθηκε στην αρχή, ας επιχειρήσει ο καθείς να δώσει τη δική του. Από τη δική μου πλευρά θεωρώ ότι η εισροή των μεταναστευτικών ροών σε βάθος χρόνου θα καταδικάσει και την Ευρώπη, αλλά και τους ιδίους. Άρα, δεν αποτελεί modus vivendi. Πιστεύω, λοιπόν, ότι η διαχείριση του προβλήματος με δυναμικό τρόπο συνιστά τη μοναδική ασφαλή προοπτική. Όσο πιο γρήγορα καταφύγουμε σε αυτή, τόσο πιο ανώδυνα θα επισυμβεί.Παράλληλα με τη διαχείριση της τρέχουσας κατάστασης και σε μακροπρόθεσμο επίπεδο, πρέπει να δημιουργηθούν συνθήκες διασφάλισης της παραμονής των ανθρώπων αυτών στις πατρίδες τους. Κατ’ ελάχιστο: οικονομίες που να παράγουν πλούτο και να το διανέμουν όσο το δυνατόν δικαιότερα και δημοκρατικά καθεστώτα που θα σέβονται τα θεμελιώδη δικαιώματα των πολιτών.
Τι εννοούμε, όμως, "δυναμικό τρόπο"; Εξαρτάται από τον δρώντα, τον οποίο έχουμε απέναντί μας. Αν είναι οργανωμένος και τυπικά ορθολογικός, όπως η Τουρκία, ο "δυναμικός τρόπος" συνίσταται σε αμείλικτες κυρώσεις, όχι "χάδια" εκ μέρους της ΕΕ και των ΗΠΑ. Ο ρόλος της Τουρκίας, άλλωστε, στο μεταναστευτικό αντίκειται συνολικά στα στρατηγικά συμφέροντα και της υπερδύναμης, καθώς συνδέεται με τον τρόπο που βλέπει τη Συρία, τους Κούρδους και τη θέση της στον μουσουλμανικό κόσμο.
Όταν δεν υπάρχει κατ’ ουσίαν δρών, όπως στις περιπτώσεις της Λιβύης (δεν πρόκειται μόνο για Λίβυους αλλά για ροές από όλη σχεδόν την αφρικανική ήπειρο) και της Συρίας, τότε –ας αντιμετωπίσουμε κατάματα την πραγματικότητα– η προβολή ισχύος είναι η μοναδική λύση. Η λεγόμενη "διεθνής κοινότητα" και τα κράτη-μέλη της ΕΕ οφείλουν να μετασταθμεύσουν στρατεύματα σε τέτοιες περιοχές, δημιουργώντας ζώνες ασφαλείας και αποτρέποντας αυτούς τους ανθρώπους να επιβιβαστούν στα "σκάφη της απελπισίας".
Να διασφαλίσουν τις ζωές αθώων, να διωχθούν οι δουλέμποροι, να σταματήσει η μπίζνα και το πρόβλημα να καταστεί πιο διαχειρίσιμο. Όταν οι εν λόγω άνθρωποι βρίσκονται εν τω μέσω της θάλασσας, τότε πια είναι αργά. Όσοι αντιμετωπίζουν το πρόβλημα ως κάτι το περαστικό, πλανώνται πλάνη οικτρά. Το πρόβλημα ήρθε για να μείνει και εντός των επόμενων ετών θα γίνει κανονικότητα, αν δε ληφθούν άμεσα μέτρα. Ίδωμεν… Αν και δυστυχώς, τα λεφτά είναι πολλά…
=====================
"Ανοικτά σύνορα" και αντιρατσιστικές κορώνες οδηγούν στη Μόρια
Παρά τις ολοένα και μεγαλύτερες κοινωνικές παρενέργειες, η Αριστερά και πολλοί φιλελεύθεροι συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν την παράνομη μετανάστευση σαν πρόβλημα ρουτίνας. Εν πολλοίς συνεχίζουν να την προσεγγίζουν με λογική για "ανοικτά σύνορα" και με ανέξοδες αντιρατσιστικές κορόνες, που στην πράξη τροφοδοτούν τον ρατσισμό. Κάθε διαφωνία χαρακτηρίζεται ακροδεξιά, ξενοφοβική ή και ρατσιστική. Η ιδεολογική τρομοκρατία, όμως, ποτέ δεν έλυσε κανένα πρόβλημα. Ειδικά των λαϊκών στρωμάτων, που κυρίως θίγονται από την παράνομη μετανάστευση σε πολλές πτυχές της καθημερινής ζωής.Πριν από οκτώμιση χρόνια και πριν δημιουργηθούν τα κέντρα τύπου Μόριας, όταν οι παράνομοι μετανάστες ήταν διασκορπισμένοι, κυρίως στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας, έγραφα: «Είναι πολιτικά ανήθικο εύποροι αριστερίζοντες και φιλελεύθεροι αστοί, από απόσταση ασφαλείας, να κουνάνε το δάκτυλο και να παραδίδουν αντιρατσιστικά μαθήματα στους κατοίκους του ιστορικού κέντρου που βιώνουν ένα πρόβλημα το οποίο τείνει να προσλάβει διαστάσεις εφιάλτη.
Ένα χρόνο αργότερα έγραφα: «Τόσο το πολιτικό σύστημα όσο και τα μεσαία και ανώτερα στρώματα είχαν βολευτεί με το γεγονός ότι για χρόνια οι παράνομοι μετανάστες φυτοζωούσαν γκετοποιημένοι στα “υπόγεια” της κοινωνίας και εμφανίζονταν στον δημόσιο χώρο μόνο ως εξατομικευμένη κακοπληρωμένη “μαύρη” εργασία. Κανείς δεν άκουγε τις φωνές απόγνωσης των λαϊκών στρωμάτων, που κυρίως υφίστανται με επώδυνο τρόπο τις συνέπειες της παράνομης μετανάστευσης. Ο λόγος τους δεν περνούσε στα ΜΜΕ, όπου διεξάγεται η δημόσια συζήτηση. Εκεί για χρόνια κυριαρχούσε μία εκδοχή της τρομοκρατίας του “πολιτικά ορθού”. Η ανοχή της παράνομης μετανάστευσης είχε αναγορευθεί σε κριτήριο “προοδευτισμού”.
»Υπενθυμίζουμε ότι από τις πρώτες πράξεις της κυβέρνησης Γιώργου Παπανδρέου ήταν ο νόμος για την απόδοση ιθαγένειας σε μετανάστες, γεγονός που έστειλε το λάθος μήνυμα και τροφοδότησε τις ροές. Χρειάσθηκε σειρά δραματικών γεγονότων για να αρχίσουν με μεγάλη καθυστέρηση οι βολεμένοι Έλληνες να ξεφύγουν από το σύνδρομο του μαζικού στρουθοκαμηλισμού, να συνειδητοποιούν ότι η παράνομη μετανάστευση έχει και ένα άλλο καθόλου βολικό πρόσωπο» (Καθημερινή 9-3-2012).
Ενεργό ηφαίστειο
Από τότε έχει κυλήσει πολύ νερό στο αυλάκι. Μεσολάβησε το προσφυγικό-μεταναστευτικό κύμα του 2015-16 και η δημιουργία των κέντρων υποδοχής στα νησιά του Αιγαίου και στην ενδοχώρα. Τα αλλεπάλληλα --συχνά αιματηρά-- επεισόδια στη Μόρια, όπως και αντίστοιχα στη Χίο και σε άλλα νησιά, είναι αλάνθαστες ενδείξεις ότι το ηφαίστειο είναι ενεργό και μπορεί να εκρήγνυται με ασήμαντη αφορμή.Παρόλα αυτά, ο ιδεολογικοποιημένος μετέωρος διεθνισμός των αριστερών κομμάτων και το μεταμοντέρνο ιδεολόγημα περί πολυπολιτισμικής κοινωνίας που κυριαρχεί και σε πολλούς φιλελεύθερους τους ωθεί να αντιλαμβάνονται το σύνθετο πρόβλημα της παράνομης μετανάστευσης αποκλειστικά και μόνο με όρους ανθρωπισμού και δικαιωμάτων. Εξ ου και όταν βρίσκονται αντιμέτωποι με μαζικές διαμαρτυρίες κατοίκων, παρακάμπτουν την ουσία τους, αποδίδοντάς τες σε ακροδεξιά στοιχεία.
Προφανώς, υπάρχουν ακροδεξιά στοιχεία και προφανώς βρίσκουν την ευκαιρία να δράσουν. Όπως είναι προφανές πως η όψη του ανθρωπισμού και των δικαιωμάτων όχι μόνο υπάρχει, αλλά και είναι πολύ σημαντική. Η Μόρια είναι ντροπή για τον πολιτισμό, αλλά η λύση δεν είναι τα παχιά λόγια. Το πρόβλημα είναι οξύ, αλλά και δυσεπίλυτο. Είναι προφανές ότι η γονατισμένη από την κρίση Ελλάδα δεν μπορεί να σηκώσει τέτοιο βάρος.
Τα "ανοικτά σύνορα" οδηγούν στη Μόρια
Πέρα από αυτό, όμως, αξίζει να σημειωθεί ότι αυτοί που έχουν υψώσει τη σημαία του ανθρωπισμού, στην πράξη ανέχονται απαράδεκτες καταστάσεις, όπως αυτή που επικρατεί στη Μόρια κι όχι μόνο. Οι ίδιοι, άλλωστε, ουσιαστικά προωθούν μία πολιτική "ανοικτών συνόρων", μία πολιτική που ταυτίζει πρόσφυγες και παράνομους οικονομικούς μετανάστες, με το επιχείρημα ότι όχι μόνο ο πόλεμος, αλλά και η φτώχεια δημιουργεί πρόσφυγες!Δεν φαίνεται να τους προβληματίζει, όμως, ότι είναι αυτή η πολιτική που δημιουργεί Μόριες. Αυτό είναι κατανοητό για τους ουκ ολίγους από τους "αλληλέγγυους" που στην πραγματικότητα είναι επαγγελματίες. Το προσφυγικό-μεταναστευτικό είναι γι' αυτούς επαγγελματική ύλη, με την έννοια ότι με διάφορους τρόπους έχουν εισοδήματα από αυτή την ενασχόλησή τους.
Το νόμισμα, όμως, έχει και άλλη όψη. Είναι οι κάθε είδους κοινωνικές παρενέργειες, με πρώτο το πρόβλημα δημόσιας ασφάλειας. Στο όνομα της καταπολέμησης της ξενοφοβίας και του ρατσισμού, όμως, τα αριστερά κόμματα και πολλοί φιλελεύθεροι υποβαθμίζουν συστηματικά τις αρνητικές επιπτώσεις της παράνομης μετανάστευσης. Υποβαθμίζουν τη συμβολή της παράνομης μετανάστευσης στην αύξηση της εγκληματικότητας, η οποία προκαλεί κλίμα ανασφάλειας και φόβου. Είναι αυτό το κλίμα που καθιστά τους πολίτες ευάλωτους σε τοξικά ιδεολογήματα.
Με άλλα λόγια, ο στρουθοκαμηλισμός, κυρίως λόγω ιδεοληψίας, φέρνει πάντα τα αντίθετα από τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα. Στην πράξη, οι αντιρατσιστικές κορόνες περισσότερο τροφοδοτούν παρά καταπολεμούν τον ρατσισμό. Για την ακρίβεια, όχι μόνο αφήνουν πολιτικό κενό, αλλά και διευκολύνουν την Ακροδεξιά να το καλύψει. Το επιβεβαιωμένο στην πράξη αυτό γεγονός δεν φαίνεται, ωστόσο, να ανησυχεί τους αυτούς που υποτίθεται ότι θα έπρεπε να ανησυχεί περισσότερο.
Σχόλια