Le Figaro : Σεξουαλική κακοποίηση, εκβιασμός οικογενειών, χρήση τεχνητής νοημοσύνης... Οι νέες πρακτικές των λαθροδιακινητών για την αποστολή των λαθρομεταναστών στην Ευρώπη
«Οι διακινητές μεταναστών εκμεταλλεύονται την τρέχουσα γεωπολιτική αστάθεια με πρωτοφανή ευελιξία». Στη νέα της έκθεση, η Europol εξετάζει τις μεθόδους που χρησιμοποιούν οι λαθροδιακινητές για να πείσουν και στη συνέχεια να ελέγχουν τα άτομα που συνεργάζονται μαζί τους να φτάσουν στην Ευρώπη. Τα ευρήματά της Europol είναι ανησυχητικά : οι λαθροδιακινητές είναι έτοιμοι να διαπράξουν τις χειρότερες φρικαλεότητες για να αποκομίσουν δεκάδες χιλιάδες ευρώ ανά ταξίδι.
Η ένατη έκθεση δραστηριοτήτων από το Ευρωπαϊκό Κέντρο για την Καταπολέμηση της Λαθραίας Διακίνησης Μεταναστών, το οποίο ιδρύθηκε το 2016 και υπάγεται στην υπηρεσία εγκληματολογικής αστυνομίας, ξεκινά με την ανασκόπηση της εκτεταμένης δραστηριότητάς του το 2024, το τελευταίο έτος για το οποίο ενοποιούνται τα δεδομένα. Το κέντρο υποστήριξε τουλάχιστον 266 επιχειρήσεις κατά των λαθροδιακινητών, οργάνωσε 48 ημέρες δράσης για την εξάρθρωση εγκληματικών δικτύων και έλαβε 14.000 μηνύματα «Σιένα» από τις ευρωπαϊκές αρχές. Τα μηνύματα «Σιένα», συντομογραφία του «εφαρμογή δικτύου ανταλλαγής πληροφοριών ασφαλείας», έχουν αυξηθεί κατακόρυφα τα τελευταία χρόνια, από 2.072 το 2016 σε 14.000 το 2024, ένδειξη της εντατικοποιημένης καταπολέμησης των λαθροδιακινητών σε όλη την Ευρώπη.
Παρέχουν στέγαση... και γυναίκες
Πέρα όμως από αυτά τα στοιχεία, η Europol έχει εντοπίσει αρκετές νέες εγκληματικές «τάσεις» μεταξύ των διακινητών μεταναστών. Η πρώτη από αυτές δεν είναι άλλη από την «παγκοσμιοποίηση» και την «διαφοροποίηση» των εγκληματικών δικτύων τους, ιδιαίτερα σε όλη την Ευρώπη και τη Βόρεια Αφρική. «Κάθε τμήμα της εγκληματικής αλυσίδας κατά μήκος των διαδρομών λαθρεμπορίου διαχειρίζεται από διαφορετικούς παράγοντες (τοπικούς λαθρέμπορους και εγκληματίες), ενώ η ηγεσία και οι βασικοί χειριστές συχνά εδρεύουν εκτός ΕΕ, επιτρέποντας στα δίκτυα να παραμένουν λειτουργικά ακόμη και όταν ένα μέρος τους έχει εξαρθρωθεί», τονίζει η Europol στην έκθεσή της.
Με άλλα λόγια, τα μεγαλύτερα δίκτυα έχουν την ικανότητα να καθοδηγούν μετανάστες από τη Συρία στη Γαλλία, από το Μαρόκο στην Ισπανία ή από τη Ρωσία στη Σουηδία· να παράγουν πλαστά διαβατήρια στο Πακιστάν και να τους στέλνουν αεροπορικώς στη Νορβηγία ή τη Δανία· να παρέχουν «ασφαλή» στέγαση σε όλη την Ευρώπη· ακόμη και να βρίσκουν και να πληρώνουν γυναίκες για να τις αναγκάζουν σε γάμο. Σε μια συγκλονιστική έκθεση που δημοσιεύθηκε στα τέλη του 2024, ο ΟΗΕ είχε ήδη προειδοποιήσει για απαγωγές σε μεταναστευτικές διαδρομές στην Αφρική και τη Μέση Ανατολή, όπου ορισμένες γυναίκες μετανάστριες στη συνέχεια «αναγκάστηκαν να παντρευτούν» τον άνδρα που τις είχε απαγάγει «και να κάνουν παιδιά μαζί του».
Οι λαθρέμποροι «αναπτύσσουν οργανωτικές δομές προσαρμοσμένες στις συγκεκριμένες ανάγκες τους, όπως η δημιουργία πυρήνων αφιερωμένων στην στρατολόγηση, τη διέλευση και την εκμετάλλευση», σύμφωνα με την έκθεση της Europol. Επίσης, εμπλέκονται τακτικά σε πολλαπλές εγκληματικές δραστηριότητες. Η Europol αναφέρει, ειδικότερα, το παράδειγμα μιας εγκληματικής ομάδας «που αποτελείται κυρίως από Κινέζους υπηκόους, οι οποίοι εμπλέκονται σε σεξουαλική εκμετάλλευση, ξέπλυμα χρήματος, απάτη και διευκόλυνση της παράνομης μετανάστευσης». Αυτή η ομάδα, που εξαρθρώθηκε τον Δεκέμβριο του 2024 στην Ισπανία και την Κροατία, εξανάγκασε τα 33 θύματά της στην πορνεία σε όλη την ήπειρο.
Η αστυνομική υπηρεσία παρέχει επίσης ένα λεπτομερές διάγραμμα που περιγράφει τις διάφορες διαδρομές που ακολουθούν οι μετανάστες στην Ευρώπη και το σχετικό κόστος. Ένα άτομο που επιθυμεί να φτάσει στην Κύπρο από τη Συρία θα πρέπει να πληρώσει μεταξύ 200 και 10.000 ευρώ, ανάλογα με τον κίνδυνο του ταξιδιού, τις υπηρεσίες που προσφέρονται και τον αριθμό των σημείων ελέγχου της αστυνομίας που πρέπει να αποφευχθούν. Ένα άλλο άτομο που επιθυμεί να φτάσει στην Ιταλία από την Τουρκία θα αναγκαστεί να πληρώσει τουλάχιστον 5.000 ευρώ. Για να φτάσει στη Φινλανδία από τη Ρωσία, ένας μετανάστης θα πρέπει να πληρώσει μεταξύ 1.500 και 5.000 ευρώ. Τα ταξίδια της Μάγχης και της Μεσογείου μεταξύ Μαρόκου και Ισπανίας είναι τα πιο ακριβά, με κόστος μεταξύ 10.000 και 20.000 ευρώ. Άλλες τιμές που αναφέρονται : ένα πλαστό δελτίο ταυτότητας κοστίζει μεταξύ 500 και 3.000 ευρώ, η διαμονή, η πτήση και το διαβατήριο από την Ελλάδα προς άλλες χώρες της ΕΕ κοστίζουν μεταξύ 3.000 και 5.000 ευρώ, και μια γυναίκα... μεταξύ 1.000 και 2.500 ευρώ.
Χρήση Τεχνητής Νοημοσύνης και Hawala
Όλα αυτά τα χρήματα δεν μπορούν να μεταφερθούν σε μετρητά ή μέσω του παραδοσιακού τραπεζικού συστήματος. Οι λαθρέμποροι στέλνουν χρήματα για μετανάστες και τις οικογένειές τους μέσω του hawala, ενός παραδοσιακού συστήματος πληρωμών που περιλαμβάνει πολλαπλούς μεσάζοντες σε διάφορες χώρες. Για παράδειγμα, κάποιος πρέπει να στείλει χρήματα στο Λονδίνο από το Ισλαμαμπάντ του Πακιστάν. Θα επικοινωνήσει με έναν "hawaladar", συνήθως έναν έμπορο, θα του δώσει ένα χρηματικό ποσό και θα συμφωνήσει σε έναν κωδικό πρόσβασης. Αυτός ο "hawaladar" θα επικοινωνήσει στη συνέχεια με έναν από τους συναδέλφους του στο Λονδίνο και θα τον ενημερώσει ότι ο παραλήπτης θα έρθει σύντομα για να παραλάβει τα χρήματα. Ο παραλήπτης θα πρέπει στη συνέχεια να δώσει τον κωδικό πρόσβασης που έλαβε από τον αποστολέα. Οι δύο "hawaladar", από την πλευρά τους, θα διευθετήσουν τα χρέη τους είτε στέλνοντας χρήματα ο ένας στον άλλον είτε εισάγοντας ή εξάγοντας τοπικά αγαθά, και μερικές φορές, παράνομα προϊόντα.
Αλλά τώρα, οι λαθροδιακινητές χρησιμοποιούν όλο και περισσότερο κρυπτονομίσματα. "Ορισμένα συστήματα hawala ενσωματώνουν κρυπτονομίσματα, ενώ άλλα δίκτυα βασίζονται σε κρυπτονομίσματα, υπηρεσίες μεταφοράς μετρητών ή μετατροπή κρυπτονομισμάτων σε μετρητά", δηλώνει η Europol. Επίσης, νομιμοποιούν όλο και περισσότερο τα μεταφερόμενα χρήματα επενδύοντας σε νόμιμες εικονικές εταιρείες στην Ευρώπη, όπως ταξιδιωτικά γραφεία ή μεσιτικά γραφεία.
Οι λαθροδιακινητές εκμεταλλεύονται συνεχώς «νέες τεχνολογίες σε όλες τις πτυχές των εγκληματικών τους δραστηριοτήτων», εξηγεί η Europol, προσθέτοντας ότι ορισμένα δίκτυα έχουν εμπνευστεί από influencers των μέσων κοινωνικής δικτύωσης για να δημιουργήσουν πραγματικές «ακαδημίες», όπου αρχάριοι εγκληματίες μαθαίνουν από έμπειρους λαθρέμπορους πώς να προωθούν τις υπηρεσίες τους σε άτομα που ενδεχομένως ενδιαφέρονται να μεταναστεύσουν. Για τον σκοπό αυτό, οι λαθρέμποροι χρησιμοποιούν πλέον «Τεχνητή Νοημοσύνη για να δημιουργούν διαφημίσεις σε διαφορετικές γλώσσες», τις οποίες στη συνέχεια διανέμουν σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης και σε πλατφόρμες κρυπτογραφημένων μηνυμάτων όπως το Telegram.
«Η βία ως οικονομικό μοντέλο»
Το τελευταίο τμήμα της έκθεσης ασχολείται με τη βία που ασκείται «ολοένα και περισσότερο» από λαθρέμπορους εναντίον μεταναστών. Οι γυναίκες είναι τα κύρια θύματα. «Το 90% των γυναικών και των κοριτσιών που ταξιδεύουν κατά μήκος της διαδρομής της Κεντρικής Μεσογείου βιάζονται», δήλωσε ο ΟΗΕ στην έκθεσή του για το 2024. «Οι μετανάστριες, εκτός από το ότι βιάζονται ή δέχονται σεξουαλική επίθεση από εγκληματικές συμμορίες ή λαθρέμπορους, αναγκάζονται να δωροδοκούνται παρέχοντας «σεξουαλικές χάρες», μερικές φορές σε ολόκληρες ομάδες μεταναστών», συνεχίζει η έκθεση. Σε αντάλλαγμα για αυτές τις «σεξουαλικές χάρες», στις γυναίκες προσφέρεται «προστασία» και στέγη.
Απειλές, σεξουαλικές επιθέσεις, βασανιστήρια... Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της Europol, οι λαθρέμποροι και τα δίκτυά τους έχουν «πρόσφατα» αυξήσει τις κακοποιήσεις τους εναντίον μεταναστών που τολμούν να αντισταθούν, καθώς και εναντίον των οικογενειών τους, προκειμένου να τους αποσπάσουν χιλιάδες ευρώ. Και εδώ, ο ΟΗΕ είχε τονίσει λίγα χρόνια νωρίτερα ότι είχε βρει «αμέτρητους μετανάστες και πρόσφυγες» στη Λιβύη που «έχασαν τη ζωή τους σε αιχμαλωσία, σκοτώθηκαν από λαθρέμπορους, αφού πυροβολήθηκαν, βασανίστηκαν μέχρι θανάτου ή απλώς αφέθηκαν να πεθάνουν από πείνα ή ιατρική αμέλεια», σύμφωνα με την έκθεση. «Σε όλη τη Λιβύη, άγνωστα σώματα μεταναστών και προσφύγων που φέρουν τραύματα από πυροβολισμούς, σημάδια βασανιστηρίων και εγκαύματα ανακαλύπτονται συχνά σε χωματερές, ξερές κοίτες ποταμών, αγροκτήματα και την έρημο». Τα εγκληματικά δίκτυα χρησιμοποιούν επίσης βία εναντίον άλλων δικτύων για να «προστατεύσουν την αγορά τους», αναφέρει επίσης η έκθεση της Europol.
Παρ' όλα αυτά, τα σχέδια για την καταπολέμηση της παράνομης διακίνησης μεταναστών στην Ευρώπη (ιδίως η γαλλο-βρετανική συμφωνία για τη διέλευση της Μάγχης) φαίνεται να αποδίδουν καρπούς. Σύμφωνα με έκθεση του Frontex που δημοσιεύθηκε τον Ιανουάριο του 2025, ο αριθμός των παράτυπων εισόδων στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2024 ήταν στο χαμηλότερο επίπεδό του από το 2021, με 239.000 καταγεγραμμένες διελεύσεις. Η βαλκανική διαδρομή σημείωσε μείωση της κυκλοφορίας κατά 78% και η κεντρική μεσογειακή διαδρομή κατά 59%. Αντίθετα, άλλες διαδρομές παρουσίασαν αύξηση στις διελεύσεις: +14% μέσω της ανατολικής μεσογειακής διαδρομής και +18% για τη δυτικοαφρικανική διαδρομή. Τη Δευτέρα, τα 27 κράτη μέλη της ΕΕ έδωσαν επίσης αρχική έγκριση για την αυστηροποίηση της μεταναστευτικής τους πολιτικής, ανοίγοντας κυρίως το δρόμο για την αποστολή μεταναστών σε κέντρα που βρίσκονται εκτός των συνόρων της ΕΕ.
Le Figaro
9/12/25
via Babis Georges Petrakis
Σχόλια