Ο ΟΗΕ υπό κατάρρευση, η Ευρωπαϊκή Ενωση σε άρνηση πραγματικότητας και οι BRICS να παραμονεύουν : η πολυμερής τάξη που σχεδιάστηκε το 1945 παρουσιάζει παντού ρωγμές. Ο Αμερικανός πρόεδρος κρούει τον κώδωνα του κινδύνου.
Ο ΟΗΕ είναι ετοιμόρροπος. Δεν είναι μόνο η κυλιόμενη σκάλα και ο τηλεπροβολέας που δεν λειτουργούν πλέον σε αυτό το κουρασμένο κτίριο της Νέας Υόρκης. Ολόκληρο το πολυμερές σύστημα παρουσιάζει ρωγμές και πρέπει επειγόντως να σταλεί για τεχνικό έλεγχο. Μέσω επιδιορθώσεων, βαφής τοίχων και βουλώματος διαρροών, ξεχνάμε ότι η ίδια η αρχιτεκτονική του συστήματος, που σχεδιάστηκε το 1945, δεν είναι πλέον κατάλληλη για έναν κατακερματισμένο κόσμο. Ωστόσο, η ψευδαίσθηση επιμένει, τροφοδοτούμενη από τις μεγαλοπρεπείς ετήσιες ομιλίες που συσσωρεύονται στην αίθουσα σαν εγχειρίδια καλών προθέσεων. Σε μια εβδομάδα, κανείς δεν θα μιλάει πια για τα Ηνωμένα Έθνη, δυστυχώς. Εν τω μεταξύ, οι πόλεμοι θα συνεχιστούν.
Είτε μας αρέσει ο Ντόναλντ Τραμπ είτε όχι έχει τουλάχιστον ένα προσόν : είναι ενοχλητικός. Περιφρονεί βαθιά τους Ευρωπαίους, οι οποίοι είναι βυθισμένοι στην κανονιστική τους άνεση και στη χρόνια αδυναμία τους να αποδεχτούν το τέλος του πολυμερισμού.
Επί χρόνια, η Ουάσινγκτον μας λέει, λίγο πολύ ευγενικά, ότι οι κοινοί κανόνες, η διπλωματία των συμβιβασμών και η συλλογική διαχείριση κρίσεων ανήκουν σε μια άλλη εποχή. Και δεν μπορούμε πλέον να βασιζόμαστε στις Ηνωμένες Πολιτείες από άνεση ή δειλία ! Ο Τραμπ, για άλλη μια φορά στο βήμα, ανέλαβε ο ίδιος να μας ξυπνήσει με προκλήσεις.
Η Ευρώπη, πιστή στη μεταπολεμική της λογική, επιμένει στην άρνηση της πραγματικότητας. Πιστεύει ακόμα ότι επαναλαμβάνοντας τους όρους «πολυμερισμός», «διεθνής συνεργασία» και «ειρήνη μέσω του δικαίου», θα καταφέρει να αποτρέψει το αναπόφευκτο. Αλλά η παγκόσμια σκηνή δεν περιστρέφεται πλέον γύρω από τη Νέα Υόρκη, τη Γενεύη ή τις Βρυξέλλες : έχει μετακινηθεί στο Πεκίνο, τη Μόσχα, το Δελχί, το Ριάντ και τη Ντόχα. Σε αυτή τη συναυλία αναθεωρητικών δυνάμεων από τον παλιό κόσμο, οι Ευρωπαίοι έχουν παραμείνει κολλημένοι στο παρελθόν. Και ο Τραμπ, παραδόξως, τους κάνει χάρη αναγκάζοντάς τους να αναγνωρίσουν αυτό που πολλοί ήδη γνώριζαν αλλά αρνούνταν να παραδεχτούν : η πολυμερής τάξη είναι νεκρή.
Θα κερδίζαμε χρόνο ξεφεύγοντας από την άρνηση. Δεν πρόκειται για την επιδοκιμασία των επιθέσεων του Τραμπ ή της περιφρόνησής του για τους θεσμούς, αλλά για την αντιμετώπιση της πραγματικότητας. Ο κόσμος δεν είναι πλέον οργανωμένος γύρω από έναν ΟΗΕ που έχει παραλύσει από βέτο και πολέμους μεταξύ μπλοκ. Αν θέλουμε να αποτρέψουμε τη συρρίκνωση του διεθνούς συστήματος σε ζούγκλα, πρέπει να εφεύρουμε κάτι άλλο. Όσο πιο γρήγορα αποδεχτούμε αυτό το προφανές γεγονός, τόσο πιο γρήγορα θα μπορέσουμε επιτέλους να επιχειρήσουμε να γράψουμε το επόμενο κεφάλαιο. Το ερώτημα παραμένει: τι πρέπει να εφεύρουμε; Και πάνω απ' όλα, με ποιον ;
Le Journal du Dimanche
24/9/25
via Babis Georges Petrakis
----------------
Σχόλια