Μερικές φορές, η ελληνική εξωτερική πολιτική δείχνει να έχει πάρει διαζύγιο με τη λογική. Το ίδιο αποδείχθηκε περίτρανα, για μια ακόμη φορά, στην περίπτωση της Λιβύης. Δήθεν οχυρωμένη πίσω από την ασπίδα –ή μήπως απλά μανδύας για στοιχειώδη κάλυψη της γύμνιας;– της “διεθνούς νομιμότητας”, η Αθήνα νόμιζε ότι θα διασφαλίσει μια συμφωνία, απλά επιδεικνύοντας καλή θέληση και διά της επίδειξης “ευελιξίας” στις διαπραγματεύσεις και έμπρακτη βούληση συμβιβασμού. ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΔΩ
Η ελληνική διπλωματία ξυπνά βίαια από τις εξελίξεις, καθώς ανακαλύπτει ότι όλα αυτά δεν αποτελούσαν τίποτα λιγότερα από ευσεβείς πόθους και ψευδαισθήσεις καθοδηγούμενες από ιδεοληψία. Αποδείχθηκε στην πράξη πολύ δύσκολο να κατανοήσουν ότι για να συνέβαιναν όλα αυτά, όλες οι χώρες της περιοχής θα έπρεπε να διαπνέονται από την ίδια λογική άσκησης εξωτερικής πολιτικής. Μόνο που αν αυτό ίσχυε, το πρόβλημα θα είχε ήδη επιλυθεί, βοηθούμενο από την προοπτική επικερδούς δραστηριότητας στον τομέα των υδρογονανθράκων.
Η Ελλάδα εκπλήσσεται, επειδή ξαφνικά και η Ανατολική Λιβύη λειτουργεί σαν “λαγός” της Τουρκίας, καταγγέλλοντας την Ελλάδα για τον ορισμό της μέσης γραμμής ανάμεσα στις δυο χώρες, με τρόπο που να συμβαδίζει με το εξόφθαλμα παράνομο Τουρκολιβυκό Μνημόνιο. Δεν διαμαρτύρεται π.χ. για υπερβολική επήρεια της Γαύδου, αλλά υπονοεί την υιοθέτηση της τουρκικής θεωρίας ότι τα νησιά δεν δικαιούνται τίποτα περισσότερο από χωρικά ύδατα 6 ναυτικών μιλίων!
Κανείς βέβαια δεν μπήκε στον κόπο να ρωτήσει την Άγκυρα για το ποιες είναι οι “ειδικές περιστάσεις” που επικαλείται στην περίπτωση του Αιγαίου, οι οποίες ισχύουν και σε μια ανοιχτή θάλασσα όπως η Μεσόγειος. Προφανώς, οι ίδιες με τις οποίες η Άγκυρα επιχειρεί να κλέψει το δικαίωμα στην ΑΟΖ σε νήσους του μεγέθους της Κρήτης, αλλά και της Κύπρου, που είναι αναγνωρισμένη χώρα! Και μέσα σε αυτό τον παραλογισμό, που δεν μας ήταν άγνωστος, το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών και διαδοχικές κυβερνήσεις, αλήθεια πίστευαν ότι πορεύονται… υπερηφάνως, με όπλο το διεθνές δίκαιο! Πιο αφελής πεθαίνεις…
Σήμερα, οι αναλύσεις της κατάστασης επισημαίνουν την αισιοδοξία της κυβέρνησης ότι λύση θα βρεθεί, εύκολα ή δύσκολα, με τη Λιβύη, ή μάλλον με την ανατολική και τη δυτική της συνιστώσα. Έχουμε, λένε, μαζί μας την ΕΕ! Μια ευρωπαϊκή διπλωματία που δεν κατόρθωσε να σχεδιάσει μια αποστολή της προκοπής, τέτοια που να μην έδινε την ευκαιρία στον Χάφταρ να προσβάλει τόσο βάναυσα… το κοινό μας ευρωπαϊκό σπίτι, το οποίο, παρεμπιπτόντως, τήρησε στάση “στρατηγικής ψυχραιμίας”, αποδεχόμενο το χαστούκι. Καλά που δεν γύρισε και το άλλο μάγουλο…
Τα λάθη με την περίπτωση της Λιβύης
Στην Ελλάδα ποντάρουμε στο ότι την επαύριον, ο Χάφταρ έσπευσε να στείλει εις διπλούν συμφιλιωτικό μήνυμα στην Αθήνα διά συμβολικών χειρονομιών των υιών του. Όμως, ως δεδομένα στο τραπέζι παραμένουν οι σχέσεις του τόσο με τους Τούρκους, που εμβαθύνονται κάθε μέρα που περνά, όσο και με τους Ρώσους, βασική πηγή εξασφάλισης σημαντικών οπλικών συστημάτων.
Η Ελλάδα που αδυνατεί να αντιληφθεί το διαφορετικό για κάθε εμπλεκόμενο περιεχόμενο διακηρυκτικών σχημάτων όπως αυτό περί “σωστής πλευράς της ιστορίας”, δείχνει να μην αντιλαμβάνεται τους τακτικισμούς που συνοδεύουν την προσπάθεια υλοποίησης ενός μεγάλου στρατηγικού σχεδίου. Αυτό έπραττε εξ αρχής, όταν δεν κατανοούσε την ανάγκη διατήρησης επαφών και με τις δυο πλευρές της Λιβύης και περνούσε από τη μια πλευρά στην άλλη, με χαρακτηριστική ευκολία, αδυνατώντας να αντιληφθεί τα δικά της εθνικά συμφέροντα.
Η στάση της αυτή μάλιστα συνοδευόταν από δημόσιες τοποθετήσεις ασύγγνωστης αφέλειας από την πλευρά κυβερνητικών παραγόντων. Με τέτοια αντίληψη πώς να μην προκύψει αδιέξοδο; Άραγε, αντιλαμβάνεται σήμερα η Αθήνα, ότι μοναδικός ρεαλιστικός στόχος, είναι η άσκηση πιέσεων προς την πλευρά των ΗΠΑ, ώστε να αποφασίσουν να αξιοποιήσουν το ειδικό τους βάρος για να πιέσουν ασφυκτικά με στόχο να καταλήξουν Ελλάδα και Λιβύη στη Χάγη;
Διότι εκεί θα κρινόταν –εξ αντικειμένου– και η νομιμότητα του Τουρκολιβυκού Μνημονίου. Τυπικά, οι ΗΠΑ δεν συμφωνούν με αυτό, όμως για λόγους διπλωματικών ισορροπιών αποφεύγουν την ευθεία τοποθέτηση. Μήπως κάπου εδώ θα κριθεί επί της ουσίας το διακηρυττόμενο πανταχόθεν… βάθος των διμερών σχέσεων Ελλάδας και ΗΠΑ;
Σε συνεργασία με το defencepoint
=================
Με καθυστέρηση τριών εβδομάδων η Ελληνική κυβέρνηση φαίνεται να αντιδρά στην ρηματική ανακοίνωση της Λιβύης (από την κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας της Δυτικής Λιβύης) που κατατέθηκε στον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών περί δήθεν παραβίασης των κυριαρχικών δικαιωμάτων της στις θαλάσσιες περιοχές βόρειο ανατολικά των ακτών της (εδώ). Η εν λόγω ρηματική ανακοίνωση κατατέθηκε στον ΟΗΕ στις 20 Ιουνίου μετά την ανακοίνωση από την ΕΕ του διεθνούς διαγωνισμού που προκήρυξε η Ελληνική κυβέρνηση, μέσω της ΕΔΕΥΕΠ, στα νότια της Κρήτης για την παραχώρηση θαλάσσιων εκτάσεων για έρευνα και παραγωγή υδρογονανθράκων (εδώ).
Η Λιβύη θεωρεί ότι παραβιάζονται τα κυριαρχικά της δικαιώματα επειδή η οριοθέτηση των θαλάσσιων τεμαχίων από την Ελλάδα καταπατά την δική της ΑΟΖ όπως αυτή προκύπτει από το Τούρκο-Λιβυκό Μνημόνιο του 2019. Το οποίο η Ελλάδα έχει καταγγείλει ως τελείως ανυπόστατο και παράνομο αφού αντίκειται στις προβλέψεις του Διεθνούς
Δικαίου της Θάλασσας ( UNCLOS) και διεμβολίζει πλήρως τον Ελληνικό θαλάσσιο χώρο και την δυνητική Ελληνική ΑΟΖ.
Εάν εξαιρέσουμε τα αργά αντανακλαστικά της Αθήνας, που προφανώς οφείλονται σε δυσλειτουργίες του κρατικού μηχανισμού, το μήνυμα που στέλνεται στην κυβέρνηση της Τρίπολης (η οποία ελέγχει τον πετρελαϊκό τομέα της χώρας) είναι ότι η Ελλάδα απορρίπτει κάθε ενέργεια ή δράση που βασίζεται σε άκυρες και ανυπόστατες συμφωνίες, χωρίς κανένα έρεισμα στο Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας.
Η τελευταία αυτή κίνηση της Λιβύης-που στην ουσία παραμένει μια διαλυμένη χώρα μετά τα δραματικά γεγονότα του 2011 και τον εμφύλιο πόλεμο που ακολούθησε-έρχονται να καταδείξουν με τον πλέον εξόφθαλμο τρόπο το καθεστώς ανυποληψίας στην διεθνή σκηνή που έχει περιέλθει η χώρα μας, αφού δεν έχει την πολιτική βούληση ούτε το σθένος να διαφυλάξει τα δικαιώματα της τα οποία πλήττονται σε συνεχή πλέον βάση.
Τα δε συμπτώματα τα βιώνουμε με ιδιαίτερο οδυνηρό τρόπο το τελευταίο διάστημα.
Αρκεί να αναλογιστούμε την είσοδο της Τουρκίας στο ευρωπαϊκό αμυντικό μηχανισμό με οικονομική υποστήριξη από την ΕΕ (πρόγραμμα SAFE), την παρεμπόδιση ερευνών από την Τουρκία για την πόντιση του ηλεκτρικού καλωδίου Κρήτης -Κύπρου, την έγκριση από την Ελλάδα της τελικής διαδικασίας για την είσοδο της Αλβανίας στην ΕΕ χωρίς διασφάλιση των δικαιωμάτων της Ελληνικής μειονότητας αλλά και αθέτηση της υπογραφείσης συμφωνίας του 2009 για την ΑΟΖ, τις αυξανόμενες μεταναστευτικές ροές και την αδυναμία της χώρας να τις ελέγξει αποτελεσματικά, την προσβολή ελληνικής ιδιοκτησίας εμπορικών πλοίων άλλοτε με πυροδοτικούς μηχανισμούς (Ουκρανοί δρώντες) και άλλοτε με απροκάλυπτες τρομοκρατικές ενέργειες (Χούθι) και εν τέλη την βύθιση τους με απώλεια ζωής (εδώ), την διαρκή απειλή κατά των νησιών του Αιγαίου μέσα από το νέο Οθωμανικό δόγμα της Γαλάζιας Πατρίδας, τις συνεχείς προκλήσεις του Τουρκικού κατοχικού καθεστώτος στην Κύπρο κ.λπ.
Σε ότι αφορά τα θαλάσσια σύνορα της χώρας η άρνηση της Αθήνας εδώ και 40 χρόνια να οριοθετήσει ΑΟΖ με την Κύπρο, και γενικότερα να ανακηρύξει ΑΟΖ σε όλη την επικράτεια βάσει των προβλέψεων της UNCLOS, έχει δημιουργήσει ένα ιδιότυπο καθεστώς με την κάθε χώρα με την οποία συνορεύει διά θαλάσσης η Ελλάδα, όχι μόνο να ερμηνεύει κατά το δοκούν το Διεθνές Δίκαιο, αλλά και να το εφαρμόζει (βλέπε Τουρκία, Λιβύη, Αλβανία)
Αποτελεί δε παγκόσμιο παράδοξο πως μια χώρα που οριοθετεί βάσει του Διεθνούς Δικαίου (βλέπε Ν.4001/2011) θαλάσσια τεμάχια για διεθνείς διαγωνισμούς υδρογονανθράκων (2011, 2025) να μην δημοσιεύει χάρτες, όπως είθισται διεθνώς, με την ΑΟΖ της όπως την αντιλαμβάνεται, ακόμα και για περιοχές όπου δεν υπάρχει οριοθέτηση με όμορα κράτη. Ώστε όλοι οι συμβαλλόμενοι μαζί της να γνωρίζουν τις Ελληνικές θέσεις. Πόσω μάλλον μετά την κατάθεση χάρτη στις 16 Απριλίου 2025 με τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό προς συμμόρφωση με την σχετική Ευρωπαϊκή Οδηγία.
Καταληκτικά, εδώ που φθάσαμε ο μόνος τρόπος ορθής αντίδρασης της Αθήνας σε ό,τι αφορά τις ανυπόστατες ενστάσεις της Λιβύης περί δήθεν καταπάτησης από την Ελλάδα των κυριαρχικών της δικαιωμάτων, είναι η εδώ και τώρα ανακήρυξη ΑΟΖ αφού προηγουμένως προχωρήσουμε σε οριοθέτηση με την Κυπριακή Δημοκρατία βάσει προεργασίας η οποία έχει ήδη γίνει (εδώ)
Σχόλια