Η «σωστή πλευρά της Ιστορίας», οι πολύπαθες ελληνοτουρκικές σχέσεις και φυσικά η Κύπρος: Ασήκωτες οι ευθύνες των πολιτικών Ελίτ της Αθήνας και της Λευκωσίας

Του ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗ*, Λευκωσία

Η επίσκεψη Σίσι στην Άγκυρα μετά την ελληνική υποχώρηση στην Κάσο επιβεβαιώνει την αδιέξοδη πολιτική της Αθήνας στις σχέσεις της με την Άγκυρα.

Στην Κάσο ακυρώθηκε η ελληνική κυριαρχία και οι χειρισμοί Μητσοτάκη-Γεραπετρίτη επικρίθηκαν ακόμη και από τους θιασώτες της ελληνοτουρκικής προσέγγισης που χειροκρότησαν την διακήρυξη των Αθηνών που υπογράφτηκε στην τελευταία επίσκεψη του Ερντογάν στην ελληνική πρωτεύουσα. ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΔΩ

Παράδειγμα ο καθηγητής Χρήστος Ροζάκης, εξ απορρήτων του Σημίτη αλλά και μυστικοσύμβουλος του Μητσοτάκη, που στο θέμα της Κάσου κράτησε αποστάσεις. Η προσέγγιση Τουρκίας-Αιγύπτου ακυρώνει επί της ουσίας την ελληνο-αιγυπτιακή συμφωνία για την ΑΟΖ παρά τις οδυνηρές ελληνικές υποχωρήσεις για την επίτευξή της. Ταυτόχρονα δίνεται έμμεση αναγνώριση στο τουρκο-λυβικό μνημόνιο με ότι αυτό σημαίνει.

Ασφαλώς η Αίγυπτος θα αποκομίσει ανταλλάγματα από την Τουρκία. Άλλωστε όλα αυτά τα χρόνια και παρά τις δύσκολες σχέσεις ανάμεσα στις δύο χώρες, οι εμπορικές συναλλαγές ανάμεσά τους αυξήθηκαν.

Με τις διάφορες τουρκικές ενέργειες, που έχουν βεβαίως και την αμερικανική στήριξη, η διακήρυξη των Αθηνών κινδυνεύει να μείνει ένα τρύπιο κουρελόχαρτο. Να προσθέσουμε εδώ και τη στήριξη που δίνει η Τουρκία στην Αλβανία, όπως και τη στρατιωτική παρουσία της σε αυτή τη χώρα.

Έτσι, με αυτή την παρουσία, με το τουρκο-λυβικό μνημόνιο και τώρα με την προσέγγιση με την Αίγυπτο, η Άγκυρα επιχειρεί μια κυκλωτική κίνηση σε βάρος της Ελλάδας, ενώ ταυτόχρονα προσπαθεί να επιβάλει την παρουσία και τη συγκυριαρχία της της στο Αιγαίο με μια ανοιχτή αμφισβήτηση των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων.

Όλα αυτά συμβαίνουν την ώρα που η Άγκυρα επεκτείνει την παρουσία και την επιρροή της στη Λιβύη, τη Σομαλία και πολλές χώρες της Αφρικής. Ταυτόχρονα αναθερμαίνονται οι αμερικανοτουρκικές σχέσεις με κοινά ναυτικά γυμνάσια στην Ανατολική Μεσόγειο.

Υπάρχουν δε πληροφορίες ότι γίνονται συζητήσεις για να αποθηκευτεί το ρωσικό σύστημα αντιαρεπορικής άμυνας S-400 με αντάλλαγμα την προμήθεια στην Τουρκία των F-35 αλλά και τεχνογνωσίας που θα ενισχύσει ακόμη περισσότερο την τουρκική πολεμική βιομηχανία.

Χαρακτηριστικές ήταν άλλωστε οι δηλώσεις του απερχόμενου Αμερικανού πρέσβη στην Άγκυρα, Τζεφ Φλέικ, που διατύπωσε τη γνωστή πάγια αμερικανική θέση για τη στρατηγική σημασία της Τουρκίας για τις ΗΠΑ και τα αμερικανικά συμφέροντα.

Ούτε και η αντι-ισραηλινή ρητορική του Ερντογάν ενοχλεί τους Αμερικανούς. Και αυτό διότι στρέφεται περισσότερο εναντίον του Νετανιάχου και λιγότερο εναντίον του Ισραήλ. Απευθύνεται άλλωστε στο εσωτερικό του ακροατήριο και στο ευρύτερο μουσουλμανικό χωρις να θίγονται άμεσα ισραηλινά συμφέροντα.Το Ισραήλ εξακολουθεί να τροφοδοτείται με πετρέλαιο μέσω τουρκικών αγωγών και οι εμπορικές συναλλαγές ανάμεσα στις δύο χώρες βρίσκονται στα ύψη.

Την ίδια ώρα όμως αυτό δεν εμποδίζει καθόλου την Άγκυρα από του να ζητήσει επίσημα την εισδοχή της στην ομάδα των BRICS. Ούτε την εμποδίζει να διατηρεί ταυτόχρονα καλές σχέσεις τόσο με το Κίεβο όσο και με την Μόσχα. Μια πολυεπίπεδη εν ολίγοις τουρκική εξωτερική πολιτική που μετατρέπει σταδιακά την Τουρκία σε ένα από τους μεγάλους εταίρους και δρώντες του διεθνούς συστήματος.

Μολονότι είναι φυσικό η Ελλάδα να μην μπορεί να ανταγωνιστεί την Τουρκία των σχεδόν 100 εκατομμυρίων κατοίκων και με μία οικονομία επίσης πολυεπίπεδη, παρά τις δυσκολίες της, εντούτοις η Αθήνα δεν στερείται σημαντικών στρατηγικών πλεονεκτημάτων απέναντί της.

Αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι έχει γίνει ο εναλλακτικός στρατηγικός δρόμος των Αμερικανών προς την Ουκρανία και άλλες χώρες της περιοχής μέσω Αλεξανδρούπολης.

Επιπλέον με την αμερικανική βάση στην Σούδα οι ΗΠΑ ελέγχουν ολόκληρη την Μέση Ανατολή. Αλλά και πέραν αυτού, ολόκληρη η Ελλάδα από την Αλεξανδρούπολη ως την Σούδα είναι μια απέραντη αμερικανική βάση. Αλλά αυτή η αμερικανική παρουσία καθόλου δεν εγγυάται την ελληνική εθνική κυριαρχία και στα ελληνοτουρκικά οι Αμερικανοί ακολουθούν την πάγια πολιτική των ίσων αποστάσεων.

Τελευταία μάλιστα ευνοούν ακόμη περισσότερο την Τουρκία και προωθούν την αναβάθμισή της ως ναυτικής δύναμης στην Ανατολική Μεσόγειο αλλά και ευρύτερα.

Απέναντι σε αυτή την πολυεπίπεδη τουρκική εξωτερική πολιτική η Αθήνα, ο Μητσοτάκης και οι ελληνικές ελίτ αυτοϊκανοποιούνται ότι βρίσκονται με «τη σωστή πλευρά της Ιστορίας». Η οποία «σωστή πλευρά της Ιστορίας» εξυπακούει υποτέλεια και εξυπηρέτηση των αμερικανικών συμφερόντων χωρίς κανένα ουσιαστικό αντάλλαγμα.

Το ίδιο συμβαίνει και με τη Λευκωσία που ακολουθεί επίσης την ίδια πολιτική υποτέλειας και εξυπηρέτησης των αμερικανικών συμφερόντων. Κανείς δεν ζητά από την Αθήνα και τη Λευκωσία έξοδο από το δυτικό στρατόπεδο.

Όμως ένας άξονας Αθήνας-Λευκωσίας στο πλαίσιο αυτού του στρατοπέδου, με τις δύο χώρες να είναι μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με την Ελλάδα επιπλέον χώρα μέλος του ΝΑΤΟ, θα μπορούσαν με μια διεκδικητική πολιτική να εξυπηρετήσουν καλύτερα τα συμφέροντά τους.

Κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει ούτε και φαίνεται να έχουν την διάθεση και την πρόθεση οι δύο χώρες να ταράξουν τα λιμνάζοντα νερά της εξωτερικής πολιτικής τους. Το βλέπουμε αυτό και με τη συμπλήρωση 50 χρόνων από το πραξικόπημα και την τουρκική εισβολή.

Βλέπουμε όσα γίνονται εναντίον της Ρωσίας με την εισβολή στην Ουκρανία, ενώ επικρατεί σιγή για την αντίστοιχη τουρκική εισβολή και την συνεχιζόμενη στην Κύπρο. Οι Αμερικανοί δεν μίλησαν ποτέ για τουρκική εισβολή, μιλούν για διαφορές Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων και αθωώνουν την Τουρκία.

Φυσικά οι ευθύνες των πολιτικών ελίτ, και όχι μόνο,της Αθήνας και της Λευκωσίας είναι ασήκωτες. Ασχολούνται με τα ήσσονα, με την ανακύκλωση της διαφθοράς και του πελατειακού κράτους, με την εξυπηρέτηση ξένων συμφερόντων αλλά και των μεταπρατικών ντόπιων συμφερόντων που διαπλέκονται μεταξύ τους.

Όλα αυτά κρύβονται κάτω από το ιδεολόγημα της επιλογής «της σωστής πλευράς» της Ιστορίας.

* Στέφανος Κωνσταντινίδης – stephanos.constantinides@gmail.com
Πανεπιστημιακός, ποιητής, συγγραφέας της μυθιστορηματικής τριλογίας ΝΟΜΑΔΑΣ, Αθήνα, Εκδόσεις Βακχικόν, 2017-2019. Από τον ίδιο εκδοτικό οίκο. κυκλοφορεί και το νέο του μυθιστόρημα, ΓΡΑΜΜΑ ΣΤΟΝ ΑΝΤΩΝΗ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ/ΣΤΟ ΥΦΑΝΤΟ ΤΟΥ ΄21.

================