Αίτιο και Αιτιατό: Οικονομική Μετάβαση και Επιπτώσεις στο Ενεργειακό Μείγμα»: Ο Γ. Μπασιάς "Ερμηνεύει" την Ενεργειακή Μετάβαση

Του Αδάμ Αδαμόπουλου

 «Σε μια δεξίωσης κάποιου αφρικανικού κράτους, Γάλλος διπλωμάτης ανοίγει συζήτηση για την πρόσβαση στις σπάνιες γαίες και ρωτά τον Κινέζο συνάδελφό του αν η χώρα του θα ήταν διατεθημένη να πουλήσει απευθείας στην Γαλλία. Και εκείνος απαντά ότι η Κίνα εξάγει μπαταρίες και φωτοβολταϊκά και όχι λίθιο όπως η Γαλλία εξάγει κρασί και όχι σταφύλια. Τώρα πουλάνε κυψέλες ηλεκτρόλυσης και ηλεκτρικά αυτοκίνητα»! ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΔΩ

Με αυτό το μάλλον σοβαρό «ανέκδοτο», ξεκίνησε την παρουσίαση του νέου του βιβλίου ο Γιάννης Μπασιάς, πρώην Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρείας Υδρογονανθράκων.

Μπροστά σε ένα ακροατήριο αμιγώς τεχνοκρατών και ανθρώπων της αγοράς, στην αίθουσα "Γεώργιος Καράντζας", στο κτήριο της ΕΣΗΕΑ, ο συγγραφέας θέλησε με αυτή την εισαγωγή να επικοινωνήσει ένα από τα βασικά μηνύματα του βιβλίου, δηλαδή τη σημασία της ενεργειακής ανεξαρτησίας.

Η εισαγωγή στο βιβλίο ξεκινά με τη φράση του Saint-Exupéry: «Ένας στόχος χωρίς σχέδιο είναι απλώς μια ευχή». Αυτή τη φράση χρησιμοποιεί ο συγγραφέας ως μεταφορά για να καταδείξει ότι το νόημα της διαρκώς επαναλαμβανόμενης στο δημόσιο πολιτικό διάλογο, αναφοράς στην «πράσινη» μετάβαση, όσο περνά ο χρόνος μοιάζει ολοένα και περισσότερο να εξασθενεί και να αποκτά χαρακτηριστικά «ευχής», - ή μήπως «παραπλάνησης;».  

Ο Γιάννης Μπασιάς εξηγεί στην παρουσίαση του βιβλίου του: «Ένας κύκλος 7 χρόνων συνεχούς παρουσίας στην Ελλάδα, μου έδωσε την ευκαιρία να προβληματισθώ για τα τεχνικά και γεωπολιτικά ζητήματα της ενέργειας στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, της οποίας η Ελλάδα είναι μέρος. Ιδιαίτερα για τα τεχνικά και οικονομικά χαρακτηριστικά της πρόσφατης ενεργειακής κρίσης και την εξέλιξη των διεθνών γεωπολιτικών ανακατατάξεων και ισορροπιών».

Το πρώτο σημείο αφορά στο παγκόσμιο δημογραφικό καθεστώς και την σχέση του με τα ορυκτά καύσιμα, δηλαδή την ενεργειακή πυκνότητα που προσφέραν ώστε να αναπτυχθεί το παγκόσμιο ΑΕΠ, η οικονομία και η βιομηχανία. Παρενθετικά, τονίζει ότι τα τελευταία 200 χρόνια, το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο ήταν η τροφή των μηχανών και επέτρεψε αυτήν την ανάπτυξη του παγκόσμιου ΑΕΠ. Μια μελέτη γαλλικού ινστιτούτου υποστηρίζει ότι σήμερα στον δυτικό κόσμο κάθε κάτοικος υποστηρίζεται καθημερινά κατά μέσο όρο από μια ιπποδύναμη εξακοσίων ίππων.

Το δεύτερο σημείο επικεντρώνεται στην σημασία του ενεργειακού μείγματος και των συστατικών του στο παρελθόν το παρόν και το μέλλον.

Το τρίτο περιεργάζεται την ανατροπή του «χάρτινου» πύργου της εισαγωγής, μέσω Γερμανίας, φθηνού φυσικού αερίου από την Ρωσία και την σύγχρονη ανάπτυξη των μη καινοτόμων εναλλακτικών πηγών, καθώς και τις συνέπειες της ευρωπαϊκής ενεργειακής κρίσης. Οι σημερινές μη καινοτόμες εναλλακτικές (ΑΠΕ), εξηγεί ο συγγραφέας, αναλύονται υπό το πρίσμα  της σημερινής κατάστασης της έρευνας και του απαραίτητου χρονικού διαστήματος 30-40 ετών που απαιτείται για την μαζική εφαρμογή των καινοτόμων τεχνολογιών από τους καταναλωτές.

Το τέταρτο σημείο, κατά τον Γιάννη Μπασιά, που αφορά στην Ελλάδα και την ενεργειακή της ανεξαρτησία αναλύει την αναγκαιότητα γεωτρήσεων που δυστυχώς αποφεύγονται εδώ και δύο δεκαετίες λόγω της «θρησκευτικής» προσήλωσης στην καταπολέμηση μια κλιματικής αλλαγής για την οποία δεν είναι ούτε γνώστες, ούτε υπεύθυνοι, όπως τονίζει, καθώς και εξαιτίας της άναρχης παροχής «βορειο-ευρωπαϊκών επιδοτήσεων για εγκαταστάσεις φωτοβολταϊκών και ανεμογεννητριών.»

Ας μην ξεχνάμε, συνεχίζει ο συγγραφέας, ότι η γεωμετρία του θαλάσσιου ελληνικού υπεδάφους είναι ίδια με αυτήν που συναντάμε πιο ανατολικά στην Μεσόγειο. Και ας μην ξεχνάμε ότι η ελληνική θαλάσσια επικράτεια είναι τρεισήμισι φορές μεγαλύτερη από την χερσαία, με τεράστιες πιθανότητες ανακαλύψεων, και θα πρέπει να διατηρηθεί.

Ο Γιάννης Μπασιάς, αναφέρεται στο «στοίχημα» της αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας, και εξηγεί ότι η σημερινή διασπορά των εγκαταστάσεων και ο πολλαπλασιασμός τους, δεν εγγυάται μια διανομή χαμηλού κόστους και προκαλεί πρόσθετες εκλύσεις διοξειδίου του άνθρακα. Επισημαίνει όμως ότι υπερπαραγωγή και πτώση τιμών έχουμε και στους υδρογονάνθρακες, όπως το 2014, με μεγάλη πτώση της τιμής του βαρελιού και με αρνητικές τιμές το 2020, λόγω μείωσης της κατανάλωσης, υπερπαραγωγής αλλά και πλήρωσης των αποθηκών, με την διαφορά, τονίζει, ότι «οι υδρογονάνθρακες αποθηκεύονται, η ηλεκτρική ενέργεια όχι ακόμα!»

Και καταλήγει: «Και αυτό μας φέρνει ενώπιος-ενωπίω με τις πρόσφατες, περιβόητες περικοπές, ένα ακόμα απτό παράδειγμα αντιμετώπισης του Αιτιατού, παραγνωρίζοντας το Αίτιο. Παραγνωρίζοντας δηλαδή πρώτον, την μείωση της ζήτησης λόγω κοινωνικοοικονομικών και όχι μόνο μετεωρολογικών παραγόντων, δεύτερον, την αδυναμία αποθήκευσης εφόσον η τεχνολογία είναι στα σπάργανα και το κόστος στα ύψη και σε τελική ανάλυση και τρίτον, το φθηνότερο εισαγόμενο από το εξαγόμενο, ηλεκτρικό ρεύμα σε περιόδους αιχμής. Το αποτέλεσμα είναι να έχουμε στο μέλλον μηδενικές τιμές ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ με αρνητικό οικονομικό αντίκτυπο στον μικρομεσαίο επενδυτή και χωρίς δραστικό αντίκτυπο στο τιμολόγιο του καταναλωτή. Μήπως θυμίζει λίγο τους αγρότες όταν πουλάνε κάτω από το κόστος παραγωγής;»

Ο Γιάννης Μπασιάς ξεκίνησε την παρουσίαση του βιβλίου του με ένα ανέκδοτο και την ολοκλήρωσε με την αρχική του υπόσχεση να χαρίσει στο ακροατήριο μια «συνταγή μαγειρικής!»

«Τελειώνω με την υπόσχεση να μιλήσουμε σε αυτήν την παρουσίαση για την συνταγή για μια “σούπα”, που ναι μεν αφορά στο ενεργειακό μείγμα με τη διαφορά ότι τα συστατικά της δεν είναι καρότο, πατάτες, σκόρδο και κρεμμύδι, αλλά  εισαγόμενο φυσικό αέριο, εισαγόμενο πετρέλαιο, ηλιακή και αιολική ενέργεια από εισαγόμενα υλικά και τεχνολογία, λίγος λιγνίτης και λίγα υδροηλεκτρικά. Με λίγα λόγια, μια σούπα με εισαγόμενα λαχανικά που θα παραμένει πάντα ακριβή!»

Το βιβλίο του Γιάννη Μπασιά προλόγησαν ο Θεόδωρος Πανάγος,καθηγητής στο Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδος και πρώην αντιπρόεδρος της ΡΑΕ, η Κωνσταντίνα Δημητρούλη, δημοσιογράφος στην ΕΡΤ και Δρ. Διεθνούς Ενεργειακής και Οικονομικής Πολιτικής και ο Γιάννης Καμπούρης, Διευθύνων Σύμβουλος του Περιφερειακού Κέντρου Συντονισμού Ηλεκτρικού Δικτύου ΝΑ Ευρώπης. Την εκδήλωση συντόνισε ο δικηγόρος- δημοσιογράφος Αντώνης Παπαγιαννίδης. 

Λίγα λόγια για τον συγγραφέα

Εργάστηκε περισσότερο από τρεις δεκαετίες στους τομείς της τεχνολογίας, της γεωφυσικής έρευνας και της ανάπτυξης υδρογονανθράκων. Ξεκινώντας από το Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου και το Εργαστήριο Γεωλογίας στο Παρίσι,  ασχολήθηκε με την έρευνα και αξιολόγηση κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στις ΗΠΑ, την Υεμένη, την Σενεγάλη, το Κονγκό και την Βενεζουέλα, για να βρεθεί επικεφαλής της ΕΔΕΥ, από το 2016 έως και το 2020.