Γ. Κοντογιώργης, Επανάσταση 1821: Το ιδεολογικό πρόσημο της έναρξης και η εξέλιξη

-------------------

Γιώργος Κοντογιώργης:
(...) Κατά την εκτίμηση του Καποδίστρια -και όχι μόνο- οι Έλληνες το 1815, πριν την Επανάσταση, υπολογίζονται στα εννέα εκατομμύρια. Δεν είναι δηλαδή  ο μικρός αγροτικός λαός. Είναι πολυαριθμότεροι των Άγγλων της εποχής και σχεδόν πολυαριθμότεροι από τους Τούρκους της εποχής. Τι είναι αυτό λοιπόν που, αυτοί οι λαοί γίνανε 60-70 εκατομμύρια ή 85 εκατομμύρια οι Τούρκοι αντίστοιχα και εμείς παραμένουμε στα 9 εκατομμύρια άραγε;… Σταματήσαμε να γεννάμε; Ή συνέβη κάτι άλλο; Και τι ευθύνεται σε αυτό που συνέβη;
Η κρατική διανόηση και η ιστοριογραφία δεν αγγίζουν αυτό το ζήτημα και, οσάκις είναι αναγκασμένοι να αναφερθούν στο πληθυσμιακό μέγεθος του ελληνικού κόσμου, προσπαθούν να το απομειώσουν για να μην φανεί το πρόβλημα.
Είναι πολύ χαρακτηριστικό το παράδειγμα των Ελλήνων της Μικράς Ασίας, δηλαδή του πόσοι ήταν οι Έλληνες της Μικράς Ασίας στην περίοδο της μικρασιατικής καταστροφής. Ποτέ δεν θα τους δείτε να αναφέρονται στον ελληνικό πληθυσμό της Μικράς Ασίας. Αντιθέτως, αναφέρουν πόσοι ήρθαν στην Ελλάδα. Άρα, όχι πόσοι πέθαναν ή εκτελέστηκαν με γενοκτονικούς ή και άλλους όρους, ή πόσοι εξισλαμίστηκαν για να μην φύγουν από την πατρίδα τους ή έμειναν κρυπτοχριστιανοί ή, που βρέθηκαν εξόριστοι σε άλλες χώρες. Αντιθέτως προσπαθούν να μειώσουν τον ελληνικό πληθυσμό της Μικράς Ασίας και της Θράκης στο 1.200.000/1.500.000 εκατομμύριο. Αυτό υποκρύπτει ακριβώς την προσπάθεια που γίνεται γενικότερα, να συγκαλύψει αυτό που συνέβη με την εμφύτευση αυτού του δεσποτικού κράτους στη μήτρα του ελληνικού ανθρωποκεντρισμού.
Όντως, έχουμε πολλές πηγές οι οποίες μιλάνε για το τι ήταν το πληθυσμιακό μέγεθος των Ελλήνων πριν την Επανάσταση. Δεν υπάρχει αμφιβολία, ότι, υπήρξε μια πολύ μεγάλη απώλεια λόγω των εξισλαμισμών, οι οποίοι εξισλαμισμοί ξέρουμε ότι είναι αποτέλεσμα βιαιοτήτων. Ο Παλαμάς παραδείγματος χάρη, μας εξηγεί τη συνέβαινε στη Μικρά Ασία όταν αιχμαλωτίστηκε -αλλά και οι νεότεροι ιστορικοί- πώς ακριβώς συνέβη αυτός ο αναγκαστικός (τις περισσότερες φορές στη συντριπτική του πλειοψηφία) εξισλαμισμός. Ωστόσο, η μαγιά του ελληνικού κόσμου είναι αυτή που περιγράφει ο Καποδίστριας. Μπορούμε να την πούμε με πολύ απλούς τρόπους και να δούμε τι πληθυσμός υπάρχει στη Μικρά Ασία, απολογιστικά το 1922. Μπορούμε να δούμε και κάτι πολύ ενδιαφέρον το οποίο μας έρχεται ως πληροφορία από ιστορικούς σε ανύποπτη στιγμή -και όχι μόνο ιστορικούς αλλά και στοχαστές. Παραδείγματος χάρη, ο Νεόφυτος Δούκας, στο μεταίχμιο μεταξύ του 18ου και του 19ου αιώνα, μας εξηγεί ότι η Βαλκανική έχει εξελληνιστεί και έχουμε ορισμένα μικρά προβλήματα μόνο στην περιοχή των βόρειων Αλβανών επειδή ήταν μουσουλμάνοι. Τι δηλώνει λοιπόν αυτό; Κατά την ίδια έννοια που το βλέπουμε και στον Ρήγα αλλά και αργότερα απολογιστικά στον Παπαρρηγόπουλο. Δηλώνει ότι, αυτός ο πληθυσμός, ο σύνθετος, ο εθνοτικά διαφοροποιημένος, στεγάζεται στο ελληνικό πρόταγμα. Κάντε μια προβολή σκέψης εδώ και πείτε: εάν η Επανάσταση είχε επικρατήσει και είχε ενσωματώσει τη Βαλκανική σε ένα ελληνικό κράτος -όπως το προέβλεπε ο Ρήγας- ποιος θα ήταν ο ελληνικός πληθυσμός στη Βαλκανική; Όλοι οι εξελληνισμένοι.
Ο Ρήγας κάνει μία πολύ ενδιαφέρουσα διάκριση, που, έρχεται ως συνέχεια του Ισοκράτη αλλά και του Λιβάνιου και πολλών άλλων. Την πολιτισμική διάσταση της ελληνικότητας. Μας λέει, ότι, όλοι οι Βαλκάνιοι (Σέρβοι, Βούλγαροι κ.λπ.) είναι καταγωγικά Έλληνες. Καταγωγικά όμως όχι εξ επόψεως αίματος αλλά, εξ επόψεως πολιτισμικής διάστασης. Μέσα στην πολιτισμική διάσταση του Έλληνα, είναι, η εκκλησία (το ορθόδοξον), είναι η ελληνική γλώσσα, είναι το ελληνικό εμπόριο (δεν είναι τυχαίο το ότι ακόμα και σήμερα οι Σέρβοι τους εμπόρους του αποκαλούν Έλληνες), επίσης είναι το εκπαιδευτικό σύστημα το οποίο είναι ένα μοναδικό εκπαιδευτικό σύστημα στην Ευρώπη και στον κόσμο, που πιάνει ολόκληρη τη Βαλκανική και πέραν αυτής και το οποίο ακριβώς διδάσκει ελληνικά. Έχει γίνει δηλαδή μία εγγράμματη κοινωνία η οποία έχει ως βασικό όχημα και πολιτισμική αναφορά την ελληνικότητα. Με άλλα λόγια, ο κόσμος που οι Έλληνες –όχι μόνο οι Έλληνες στην ιστορική τους καταγωγή (κι ας πάμε να τους βρούμε) εννοώντας ότι δεν έχει καμία σημασία- αλλά, κι αυτοί που δηλώνουν Έλληνες και θέλουν αυτή την ανασυγκρότηση της ελληνικής κοσμόπολης, όταν αναφέρονται στην ελληνικότητα εννοούν κάτι που έρχεται σε προφανή αντίθεση με τον διαφωτισμό που έχει ολοκληρωτικά χαρακτηριστικά. Θέλουν την πολυσημία την πολιτισμική. (...)
Απόσπασμα από τις Διαδικτυακές Συνεδρίες στην Ιερά Μεγίστη Μονή Βατοπαιδίου, Ιερά Μητρόπολη Νέας Κρήνης και Καλαμαριάς  με τίτλο: "Η πολυδιάστατη διαχρονική και οικουμενική Επανάσταση του 1821".
Απομαγνητοφώνηση, Ελένη Ξένου.
Από την Ελένη Ξένου μέσω Γιάννη Μπεζαντάκου
(Αναρτήθηκε 23/3/2022)

Σχόλια