Π. Ήφαιστος, Η Εθνική Ανεξαρτησία ως η κοινή Κοσμοθεωρία όλων των Εθνών και η Ελληνική Επανάσταση του 1821

Πανηγυρικός για τις 25 Μαρτίου 1821  
«Ελευθερία ή θάνατος» είναι η φράση όλων ανεξαιρέτως των εθνικοαπελευθερωτικών αγώνων από τον 18ο μέχρι τον 20ο αιώνα. Την φράση «Ελευθερία ή θάνατος», εξάλλου, την ακούμε με τις ίδιες ή παρόμοιες λέξεις επί χιλιετίες.

Θα αρχίσω και θα τελειώσω με τον Ρήγα Φεραίο.
«Καλύτερα μιας ώρας ελεύθερη ζωή
παρά σαράντα χρόνια σκλαβιά και φυλακή». Αποτυπώνει παραστατικά την αξίωση εθνικής ανεξαρτησίας κάθε υπόδουλου έθνους.

Έσχατη λοιπόν λογική η ελευθερία πέραν και υπεράνω υποκειμενισμών και αξιολογικών κρίσεων.  Το «Ελευθερία ή θάνατος» ενσαρκώνει και υποδηλώνει την αξίωση των μελών μιας εθνικής οντότητας να είναι πολιτικά κυρίαρχη.

Η ελευθερία είναι έσχατη λογική το ίδιο και ο θάνατος. Η επίδειξη αυτοθυσίας προσδιορίζει και την υπέρτατη θέση της ελευθερίας στην ανθρώπινη ζωή αλλά και το ίδιο το γεγονός της ύπαρξης μιας πολιτισμικά συνεκτικής κοινωνικής οντότητας. Βασικά, μια σημαντική θέση στην ανάλυση της διεθνούς πολιτικής είναι ότι η διαπίστωση ότι μια κοινωνική οντότητα είναι εθνικά επαρκώς συνεκτική και γι’ αυτό βιώσιμη είναι το κατά πόσο τα μέλη της αξιώνοντας την ελευθερία τους ή υπερασπιζόμενοι την εθνική τους ανεξαρτησία επιδεικνύουν αυτοθυσία.

 

Η Εθνική Ανεξαρτησία είναι η συλλογική ελευθερία της κοινωνίας: Τουτέστιν, η δυνατότητα αυτεξούσιας αυτό-θέσπισης σύμφωνα με τις ιστορικά διαμορφωμένες ανθρωπολογικές προϋποθέσεις μιας οποιασδήποτε κοινωνικής οντότητας που που αξιώνει να είναι εθνικά ανεξάρτητη. Βασικά και κατ’ ουσίαν η εθνική ανεξαρτησία είναι μια θεμελιώδης κοσμοθεωρητική παραδοχή κάθε κοινωνίας και ενσαρκώνει την αξίωση μιας κοινωνικής οντότητας να απαλλαγεί από εξωγενείς παρεμβάσεις, δεσποτισμούς και κατεξουσιασμούς. Όμως, είναι συνάμα και αξίωση για Δημοκρατία σύμφωνα με την ανθρωπολογική ιδιοσυστασία κάθε κοινωνικής οντότητας. Βασικά, τονίζουμε, η Ελευθερία κλασικά νοούμενη, όπως για παράδειγμα ήταν “φυτεμένη και ριζωμένη” στο ιστορικό μυαλό του Ρήγα Βελεστινλή και των Ελλήνων Επαναστατών του 1821, δεν είναι μεταφυσική έννοια, άπιαστη, άυλη και υποθετική.

Η Ελευθερία ως όρος, έννοια και έσχατη-υπέρτατη λογική έχει τρεις αλληλένδετες χειροπιαστές όψεις οι οποίες είναι και προϋποθέσεις κάθε κοινωνικής οντότητας για να μπορεί να επιδίδεται στο άθλημα του Κοινωνικού και Πολιτικού γεγονότος σύμφωνα με τις οικείο πολιτισμό και τις οικείες πολιτικές παραδόσεις:

• Την Εθνική Ανεξαρτησία,
• την Δημοκρατία και
• την κορύφωση του πολιτειακού βίου με την κατάκτηση της Πολιτικής Ελευθερίας, όταν δηλαδή υπάρχουν οι προϋποθέσεις οι πολίτες να είναι οι εντολείς, η κοινωνία ο κάτοχος της Πολιτείας και η εξουσία εντολοδόχος και ανακλητή.

Ως προς τον δημοκρατικό προσανατολισμό θα μπορούσε να γίνει μια διάκριση μεταξύ ανθρωποκεντρικών πολιτικών πολιτισμών -ενσάρκωσή τους είναι ο εθνικός πολιτισμός και οι εθνικές πολιτικές παραδόσεις της Ελληνικότητας και στον βαθμό και στην έκταση κάθε άλλο έθνος τα υιοθετεί- και δεσποτικών πολιτικών παραδόσεων. Επειδή δεν είναι του παρόντος λέμε μόνο ότι ανεξάρτητα αυτής της διάκρισης μείζον είναι μια έκαστη κοινωνία να μπορεί να συγκροτεί ελεύθερη το Κοινωνικό και Πολιτικό γεγονός σύμφωνα με τις οικείες ανθρωπολογικές παραδόσεις όπως ορίζονται από τον πολιτισμό της.

Με “φιλοσοφικούς” όρους, Ελευθερία είναι η απερίσπαστη απόλαυση της ανθρώπινης ιδιοσυστασίας, ατομικής και συλλογικής. Η ετερότητα-ιδιοσυστασία του ατόμου ή της κοινωνικής οντότητας σημαίνει διακριτή ταυτότητα, μοναδική, ανόμοια και ανεπανάληπτη. Είναι διαφορετική ως προ καθετί που δεν είναι ο εαυτός της. Απέραντη η πνευματική, ψυχική και αισθητή ιδιοσυστασία κάθε ατόμου και απείρως απέραντη η συλλογική συλλογική ιδιοσυστασία μιας κοινωνικής οντότητας. Όπως ήδη υπαινιχθήκαμε η συλλογική αξίωση μιας εθνικής οντότητας για εθνική ανεξαρτησία και η επίδειξη αυτοθυσίας για την κατάκτησή της ή την διασφάλισή της είναι η ασφαλέστερη ερμηνεία για την ύπαρξη ενός έθνους. Αυτό γιατί τα μέλη του όντας διάσπαρτα και υπόδουλα με την εθνική επανάσταση αξιώνουν ως ενιαία κοινωνική οντότητα να αυτοθεσπίζονται αυτεξούσια υπό καθεστώς ισοτιμίας με τις άλλες πολιτικά κυρίαρχες-ανεξάρτητες κοινωνίες.  Από τον 18ο μέχρι τον 20ο αιώνα είχαμε δεκάδες εθνικοαπελευθερωτικούς αγώνες κατά των αυτοκρατορικών και αποικιακών δυνάμεων. Η πρώτη των Νέων Χρόνων ήταν η Ελληνική Επανάσταση του 1821.

Συντομογραφικά θα δούμε τώρα την πολιτικοστοχαστική και διεθνοπολιτική συγκυρία αυτών των αγώνων ελευθερίας αφετηρία των οποίων, βασικά, ήταν η Επανάσταση των Ελλήνων το 1821.

Διαδοχικά, με αφετηρία τον 15ο και 16ο αιώνα η αντί-θεοκρατία κατά του Ρωμαιοκαθολικού δεσποτισμού εξελίχθηκε σε αντι-μεταφυσικό κίνημα, το οποίο, τελικά, επηρέασε την πολιτική αλλά και τους πνευματικούς προσανατολισμούς με τον εξής απλό αλλά καθοριστικό τρόπο:

Πρώτον, οδήγησε σε μια αντί-πνευματική + υλιστική και συνάμα ιδεολογική νοηματοδότηση της ζωής στην δημόσια σφαίρα των νεοσύστατων κρατών της Δυτικής Ευρώπης. Νοηματοδότηση μάλιστα η οποία από την αντί-θεοκρατία και την υλιστική δημόσια σφαίρα οδηγήθηκε σε αντί-πνευματικές παραδοχές εκδίωξης του “ταραχοποιού πνεύματος” (Π. Κονδύλης) από το Κοινωνικό και Πολιτικό γεγονός. Όπως έχει αναλυθεί αλλού εκτενώς,  βοηθούσης και της έλευσης της μαζικής παραγωγής, μαζικής κατανάλωσης και αστικοποίησης που απαιτούσαν λειτουργική προσαρμογή του ατόμου τουτέστιν ανθρωπολογική συρρίκνωσή του, έθρεψε τις μεταμοντέρνες συνεπείς μηδενιστικές παραδοχές (ή όπως εύστοχα μεταφράστηκε στα Ελληνικά τον εθνομηδενισμό κύριος εκπρόσωπος του οποίου, κατά βάση, είναι ο Μαρκήσιος de Sade).  Παρενθετικά αναφέρεται -και έχει αναλυθεί αλλού εκτενέστερα – βοηθούσης και της εισβολής ιδεολογικών δογμάτων, ιδεολογημάτων και μηδενιστικών θεωρημάτων το αποτέλεσμα είναι να υπάρχει μεγάλη σύγχυση για το ως συνδέονται ή συναρτώνται όροι όπως Θεοκρατία, αγνωστικισμός, αθεϊσμός, θρήσκος, άθρησκος, υλιστής, μηδενιστής, συνεπής μηδενιστής / εθνομηδενιστής και πολλές ενδιάμεσες αποχρώσεις.

Δεύτερον, στην Ευρώπη πρωτίστως,  κυριάρχησε μια νοηματοδότηση της πολιτικής με όρους ισχύος όχι μόνο διακρατικά όπως εγγενώς ισχύει σε κάθε κρατοκεντρικό σύστημα αλλά και ενδοκρατικά όσον αφορά την κοινωνικοπολιτική συγκρότηση. Το γεγονός αυτό, εκτιμάται, συνιστά αντιστροφή του πολιτικού πολιτισμού. Στην καλύτερη περίπτωση είχαμε και έχουμε ολιγαρχικά/φεουδαρχικά καθεστώτα μεταμφιεσμένα με τον όρο έμμεση αντιπροσώπευση που καταχρηστικά ονομάζεται “έμμεση δημοκρατία”. Στην χειρότερη περίπτωση έχουμε αναίρεση κάθε έννοιας πολιτικού πολιτισμού εάν κυριαρχήσουν παντελώς ανεξέλεγκτοι διεθνικοί δρώντες όπως κερδοσκόποι και τοκογλύφοι.

Χωρίς να επεκταθούμε στα κριτήρια και παράγοντες που αναφέρθηκαν μόλις, υπογραμμίζεται ότι μέχρι και τις μέρες μας στις δυτικές κοινωνίες –της Ελλάδας μη εξαιρουμένης– οι κοινωνίες εξελίσσονται σύμφωνα με τις προϋποθέσεις μιας εκάστης. Απέναντί τους βρίσκεται ένας ετερόκλητος όχλος λίγο-πολύ μπερδεμένων διανοουμένων οι οποίοι είναι βαθιά επηρεασμένοι από τα αντί-πνευματικά μεταμοντέρνα  ιδεολογικά δόγματα, θεωρήματα και ιδεολογήματα που αποσκοπούν στην εκμηδένιση μέσα στην δημόσια σφαίρα όχι μόνο της μεταφυσικής πίστης αλλά, και του πνεύματος, εν γένει. 

Όπως ήδη υπαινιχθήκαμε το ρεύμα αυτό εύστοχα στην Ελλάδα ονομάζεται εθνομηδενισμός. Είναι βασικά η τάση η οποία στην μεταμοντέρνα και ιδιαίτερα την Μεταψυχροπολεμική εποχή ενώνει τα αντί-πνευματικά και υλιστικά για τα λιγότερο ισχυρά κράτη. Ιδιαίτερα για τα λιγότερο ισχυρά κράτη που γίνονται στόχος “soft-power” σημαίνει χειμάρρους θανατηφόρων δηλητηρίων επειδή αποδυναμώνεται η κοινωνική συνοχή και οι αντιστάσεις στις ηγεμονικές αξιώσεις και στα μεταμοντέρνα πλήγματα. ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΔΩ