Απειλούνται με κατάρρευση οι δυτικές επιχειρήσεις παραγωγής νικελίου – Ο αιματηρός ανταγωνισμός με την ασιατική αγορά και το διακύβευμα της ηλεκτροκίνησης

Μιχάλης Μαστοράκης

Ερωτηματικό τίθεται πλέον για την επιβίωση των δυτικών επιχειρήσεων παραγωγής νικελίου, με τις εκτιμήσεις εμπόρων και αναλυτών να μιλούν ακόμη και για "ολική καταστροφή"  των σχετικών επενδύσεων στο Δυτικό κόσμο, υπό το βάρος του σφοδρού ανταγωνισμού με την Ασία, αλλά και της σχετικής υστέρησης στη ζήτηση, εξαιτίας, μεταξύ άλλων, των χαμηλότερων ρυθμών ανάπτυξης της ηλεκτροκίνησης σε σχέση με τις προσδοκίες. ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΔΩ

Οι τιμές βρίσκονται πλέον σε επίπεδα που «επιβάλλουν» σε σειρά εξορυκτικών εταιρειών να μειώνουν την παραγωγή τους ή ακόμη και να κλείνουν ορυχεία προκειμένου να αποφύγουν τα χειρότερα. Η τιμή του νικελίου που χρησιμοποιείται στον ανοδείξωτο χάλυβα και στις μπαταρίες ηλεκτρικών οχημάτων και κατατάσσεται στα κρίσιμα μέταλλα στην πορεία προς την «πράσινη μετάβαση», έχει γκρεμιστεί περισσότερο από 40% το τελευταίο 12μηνο.

Αιτία της κατάρρευσης των Δυτικών επιχειρήσεων του κλάδου είναι, σε μεγάλο βαθμό, το γεγονός ότι η Ινδονησία (στην οποία κυριαρχούν οι κινεζικές εταιρείες) κορυφώνει την παραγωγή της κατακλύζοντας όλη την αγορά με ποσότητες που ξεπερνούν την ζήτηση, ασκώντας πρόσθετες πιέσεις στις τιμές του μετάλλου, σε επίπεδα πλέον που καθίσταται μη βιώσιμη οποιαδήποτε γραμμή παραγωγής εκτός Ινδονησίας. Οι αναλυτές μάλιστα φοβούνται ότι η κυριαρχία της Ινδονησίας στη παγκόσμια προσφορά νικελίου θα αυξηθεί περαιτέρω τα επόμενα χρόνια, «υποχρεώνοντας» σε «άτακτη έξοδο» τους παραγωγούς από άλλα μέρη του κόσμου που είτε λειτουργούν ορυχεία είτε λειτουργούν εργοστάσια κατεργασίας του συγκεκριμένου μετάλλου.

"Αν δούμε πολλά επενδυτικά σχέδια εκτός Ινδονησίας να πηγαίνουν στον τοίχο, τότε το μερίδιο της Ινδονησίας θα αυξηθεί ακόμη περισσότερο" δηλώνει ο Jim Lennon, βετεράνος αναλυτής της αγοράς νικελίου στη Macquarie.

Η προσφορά βιομηχανικών μετάλλων όπως ο χαλκός, ο μόλυβδος και ο ψευδάργυρος είναι συνήθως 0-2% πάνω ή κάτω από την ετήσια ζήτηση. Αλλά η προσφορά νικελίου ήταν περίπου 6-8% πάνω από την περσινή κατανάλωση των 3,2 εκατ. τόνων λόγω της έκρηξης της προσφοράς της Ινδονησίας, δήλωσε ο Lennon.

Ο παράγοντας Κίνα

Το «πάζλ» της αγοράς συμπληρώνεται με τον παράγοντα «Κίνα» όπου μια σειρά κινέζικες εταιρείες έχουν πραγματοποιήσει τεράστιες επενδύσεις στο νικέλιο της Ινδονησίας προκειμένου να εξασφαλίσουν το πολύτιμο μέταλλο σε χαμηλές τιμές τόσο για τις ανάγκες της βιομηχανίας όσο και ειδικότερα, για την ανάγκες σε μπαταρίες ηλεκτρικών οχημάτων, όπου η Κίνα φιλοδοξεί να διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο στην παγκόσμια αγορά.

Οι κινεζικές εταιρείες έχουν επίσης αποκτήσει τεχνολογικό πλεονέκτημα στην τεχνολογία επεξεργασίας και μετατροπής νικελίου, ενώ παράλληλα κυριαρχούν στην παγκόσμια παραγωγή χάλυβα και μπαταριών.

Μάλιστα, παράγοντες της αγοράς υπογραμμίζουν ότι προοπτικά, και εφόσον συνεχιστεί η τροχιά των πραγμάτων όπως διαγράφεται σήμερα, τότε η επίτευξη των στόχων της Ευρώπης αλλά και συνολικότερα του «δυτικού κόσμου» θα βρεθεί να εξαρτάται από τις εξελίξεις στην Κίνα, δηλαδή από τις πολιτικές που θα ακολουθήσει ως προς την διάθεση του νικελίου στη παγκόσμια αγορά. Σε κάθε περίπτωση η παρούσα αναταραχή δίνει στρατηγικό πλεονέκτημα στην Κίνα, πράγμα που "φοβίζει" τη Δύση.

Η Ashley Zumwalt-Forbes, αναπληρώτρια διευθύντρια για τις μπαταρίες και τα κρίσιμα υλικά στο Υπουργείο Ενέργειας των ΗΠΑ, έγραψε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι η κυριαρχία της Ινδονησίας και της Κίνας στην αγορά αποτελεί "ακραία απειλή" για την εθνική και διεθνή ασφάλεια, καθώς και για το περιβάλλον.

Μείωση της ζήτησης

Η πτώση της τιμής του νικελίου προκαλεί "πόνο" στους παραγωγούς εκτός Ινδονησίας, πρέπει να σημειωθεί ωστόσο ότι η καταναλωτική και βιομηχανική ζήτηση από την Κίνα έχει μειωθεί.

Η χλιαρή οικονομική ανάκαμψη από τη μακρά πολιτική μηδενικού κόστους του Πεκίνου έχει περιορίσει τις πωλήσεις ηλεκτρικών οχημάτων. Η Κίνα έχει επίσης στραφεί σε μπαταρίες χαμηλότερου κόστους χωρίς νικέλιο και κοβάλτιο, πράγμα που σημαίνει ότι η ζήτηση νικελίου πέρυσι υποστηρίχθηκε σε μεγάλο βαθμό από τη βιομηχανία χάλυβα.

Ο «θανατηφόρος» συνδυασμός της αυξημένης προσφοράς και της ασθενέστερης ζήτησης έχουν ωθήσει την τιμή του νικελίου στο LME σε περίπου 16.500 δολάρια ανά τόνο το τελευταίο έτος. Τα τρέχοντα επίπεδα τιμών καθιστούν περισσότερο από το ήμισυ της παγκόσμιας παραγωγής νικελίου ασύμφορη και μη βιώσιμη.

Ο Κόλιν Χάμιλτον, αναλυτής εμπορευμάτων στην BMO στο Λονδίνο αναφέρει χαρακτηριστικά «Δεν έχουμε δει ακόμη σοβαρές περικοπές στη παραγωγή για να πούμε ότι έχουμε φτάσει στο κατώτατο όριο τιμών», πράγμα που προμηνύει ακόμη πιο «δύσκολες μέρες» για τις δυτικές επιχειρήσεις αν δεν υπάρξει κάποια «στροφή» της κατάστασης.

Η περίπτωση της Αυστραλίας

Σύμφωνα με τα διεθνή μέσα, οι παραγωγοί νικελίου στη δυτική Αυστραλία, μια από τις μεγαλύτερες περιοχές παραγωγής παγκοσμίως, είχαν έναν δύσκολο Ιανουάριο. Ο δισεκατομμυριούχος Άντριου Φόρεστ δήλωσε ότι ο όμιλός του Wyloo Metals θα κλείσει τα ορυχεία νικελίου του, ενώ και η BHP προειδοποίησε ότι "αξιολογεί τις επιλογές"  γύρω από το Nickel West.

Η αυστραλιανή μεταλλευτική εταιρεία IGO δήλωσε ότι μπορεί να διαγράψει την αξία του ορυχείου νικελίου Cosmos που  απέκτησε μόλις πριν από 18 μήνες, ενώ η First Quantum θα σταματήσει την εξόρυξη στο Ravensthorpe για δύο χρόνια.

Η υπουργός πόρων της Αυστραλίας Μαντλίν Κινγκ κάλεσε το Σαββατοκύριακο τους αγοραστές να πληρώνουν πριμοδότηση για βιώσιμο νικέλιο, ώστε να εξισωθούν οι όροι ανταγωνισμού με την Ινδονησία για τους παραγωγούς της.