Κάποιοι νεοφιλεύθεροι πίστευαν και πιστεύουν δυστυχώς, ότι δεν υπάρχει πλέον ανάγκη να υπερασπιστούμε το μεταπολεμικό κράτος πρόνοιας: H ομίχλη καθαρίζει στη Δύση…

Του ΜΙΧΑΛΗ ΨΥΛΟΥ, Ναυτεμπορική, Αθήνα

Μια κατάσταση δραματικής αδυναμίας φαίνεται να διατρέχει ολόκληρη τη Δύση. Όχι μόνο σε γεωπολιτικό, αλλά και σε οικονομικό και κυρίως, κοινωνικό επίπεδο. ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΔΩ

Το αποτέλεσμα των ολλανδικών εκλογών, λίγους μήνες πριν τις ευρωεκλογές, ήρθε να μας υπενθυμίσει την άνοδο των ακροδεξιών λαϊκίστικων κομμάτων σε όλη την Ευρώπη.

Κυρίως στη Γερμανία, που η ακροδεξιά AfD συνεχίζει να κερδίζει τις ψήφους των πολιτών, αξιοποιώντας και το αδιέξοδο της τρικομματικής κυβέρνησης Σολτς.

Όλα αυτά λιγότερο από ένα χρόνο πριν από ένα γεγονός στην άλλη άκρη του Ατλαντικού που θα έχει επιπτώσεις και στην Ευρώπη: τις αμερικανικές προεδρικές εκλογές και το πιθανό ενδεχόμενο νίκης του Ντόναλντ Τραμπ ή ενός Τραμπιστή υποψηφίου.

• Τι κάνει ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν; Για να κερδίσει χρησιμοποιεί μια δημοσιονομική πολιτική με πολύ μεγάλη έμφαση στην παρουσία του δημόσιου τομέα στην κοινωνία, στα νοσοκομεία, στα πανεπιστήμια, στα σχολεία, εν ολίγοις στην πρόνοια.

Δεν διστάζει να σχεδιάζει ελλείμματα περίπου 10% του ΑΕΠ ετησίως από τώρα έως το 2030. Λαμβάνοντας υπόψη και ακολουθώντας αυτό που ήταν γνωστό στις Ηνωμένες Πολιτείες από τον Ρούσβελτ και μετά: μια δημοσιονομική πολιτική που χρηματοδοτείται με έλλειμμα και επικεντρώνεται στις δημόσιες επενδύσεις. Για να δημιουργεί μεγαλύτερη ζήτηση σε μια στιγμή δυσκολίας διατήρησης της απασχόλησης και να κάνει τη χώρα πιο ανταγωνιστική.

Μια λογική συνταγή και για την ΕΕ τώρα που συζητά τη μεταρρύθμιση του Συμφώνου Σταθερότητας. Για να πειστεί κυρίως η «ατμομηχανή» της Ευρώπης: η Γερμανία.

Η γερμανική κυβέρνηση, λόγω του λεγόμενου «φρένου του χρέους» και μιας απόφασης του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Καρλσρούης, δεν αντιμετωπίζει μόνο οικονομικές δυσκολίες, αλλά και πολιτικές.

Αυτό όμως θα μπορούσε να αξιοποιηθεί από τους υπόλοιπους Ευρωπαίους εταίρους και να θεσμοθετηθούν έτσι, πιο χαλαροί όροι στους ευρωπαϊκούς δημοσιονομικούς κανόνες για τη μείωση του χρέους. Αλλιώς, θα συνεχίσουμε με ένα δημοσιονομικό κατασκεύασμα που θα τροφοδοτεί τον ακροδεξιό λαϊκισμό.

Γιατί οι επενδύσεις σε ανθρώπινο κεφάλαιο , για την πράσινη μετάβαση και την ανάπτυξη, δεν πρέπει να θεωρούνται τρέχουσες δαπάνες που να υπολογίζονται στο έλλειμμα. Γιατί θα οδηγήσουν σε ανάπτυξη που θα μείωνε τη σχέση χρέους/ΑΕΠ, σε αντίθεση με την καταστροφή που προκάλεσε ο ζουρλομανδύας της λιτότητας τα τελευταία 15 χρόνια.

Κάποιοι νεοφιλεύθεροι πίστευαν και πιστεύουν δυστυχώς, ότι δεν υπάρχει πλέον ανάγκη να υπερασπιστούμε το μεταπολεμικό κράτος πρόνοιας. Τώρα όμως, υπό τον κίνδυνο ανόδου της άκρας δεξιάς, η ενδυνάμωση του κράτους πρόνοιας μπορεί να αποτελέσει μια μεγάλη ασπίδα προστασίας ενάντια στον ακροδεξιό και αντιευρωπαϊκό λαϊκισμό.

Η ομίχλη καθαρίζει σιγά σιγά και τα ακανθώδη προβλήματα κάνουν πλέον ορατή την παρουσία τους.

* Μιχάλης Ψύλος
psilosm@naftemporiki.gr