Όλοι οι Έλληνες απανταχού στο πλανήτη, με μεγάλη εθνική υπερηφάνεια και απερίγραπτο δέος εορτάζουμε κάθε χρόνο στις 28 Οκτωβρίου την επέτειο του Ιστορικού «ΟΧΙ» για το Ελληνικό Έπος του 1940. Αν και το «ΟΧΙ» του ‘40 μπορεί να είναι ένα από το πιο ισχυρό και σημασιολογικά βαρυσήμαντο γεγονός στην ιστορία του Γένους, αλλά δεν είναι το μόνο. Το 490 π.Χ. oι Αθηναίοι και οι Πλαταιείς αντιμετωπίζουν τους Πέρσες στη Μάχη του Μαραθώνα κατά την πρώτη εισβολή των στην Ελλάδα. Η μάχη έληξε με αποφασιστική νίκη των Ελλήνων και οι Πέρσες αναγκάσθηκαν να επιστρέψουν στην Ασία μετά το «ΟΧΙ» του Μαραθώνα. Η μάχη του Μαραθώνα έδειξε στους Έλληνες ότι μπορούσαν να νικήσουν τη παντοδύναμη αυτοκρατορία των Περσών. Κατά τους σύγχρονους ιστορικούς και μελετητές, αποτελεί μια από τις σημαντικότερες στιγμές, στην ιστορία της ανθρωπότητας βροντοφωνάζοντας το πρώτο ιστορικό «ΟΧΙ». Οι Πέρσες όμως επέστρεψαν και δέκα χρόνια μετά το 480 π.Χ., για να ακούσουν το «Μολών λαβέ» του Λεωνίδα στις Θερμοπύλες, το δεύτερο ιστορικό «ΟΧΙ». Η Μάχη των Θερμοπυλών αποτελεί μια από τις γνωστότερες και σημαντικότερες μάχες στην Ιστορία. Για πρώτη φορά χαράχτηκαν τα όρια μεταξύ Ανατολής και Δύσης. Η Ελλάδα έθεσε τις βάσεις για την ελεύθερη ανάπτυξη του Ανθρώπου, δίδαξε την αξία της Ομόνοιας, της Ενότητας και της Ελευθερίας. Μηνύματα που μεταλαμπαδεύτηκαν στη Δύση και που αποτέλεσαν τη λυδία λίθο του Ευρωπαϊκού Πολιτισμού. Η μάχη των Θερμοπυλών, αποτέλεσε σύμβολο νίκης και Αγάπης προς την Πατρίδα. Μετά τις ιστορικές νίκες των Ελλήνων εναντίον των Περσών στη Ναυμαχία της Σαλαμίνας, στην μάχη των Πλαταιών και στη ναυμαχία της Μυκάλης οι Πέρσες εγκατέλειψαν τα όνειρά των να επεκτείνουν την Περσική Αυτοκρατορία στην Ευρώπη.
Η άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Οθωμανούς Τούρκους το 1453 σήμανε το τέλος της Βυζαντινής αυτοκρατορίας και την υποδούλωση της Ελλάδας για περισσότερους από τέσσερις αιώνες. Οι υπόδουλοι Έλληνες ζούσαν κάτω από ιδιαίτερα σκληρές συνθήκες στην Οθωμανική αυτοκρατορία, ειδικά τους πρώτες αιώνες, αφού αντιμετώπιζαν πολλές διακρίσεις εις βάρος τους.
Στα αμέτρητα χρόνια της σκλαβιάς, είχαν προηγηθεί 123 ξεσηκωμοί κατά των Τούρκων πριν την ιστορική επανάσταση του 1821. Οφείλουμε λοιπόν να σταθούμε και να αποδώσουμε την πρέπουσα τιμή στους ήρωες της Επανάστασης του 1821, που είπαν απανωτά «ΟΧΙ» στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Και αυτά τα «ΟΧΙ» του 1821 ήταν η αρχή για την διάλυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και την τελική απελευθέρωση των Βαλκανικών Λαών. Αυτά τα «ΟΧΙ» του ’21 ήταν και αυστηρό μήνυμα προς την «Ιερή Συμμαχία» της οποίας η κυριότερη επιδίωξή της ήταν η καταπολέμηση των επαναστατικών – απελευθερωτικών κινημάτων που είχαν αρχίσει ήδη να εκδηλώνονται, από την εποχή της Γαλλικής Επανάστασης το 1789. Η Ελληνική Επανάσταση του 1821 κατάφερε να εγείρει κι άλλες, θέτοντας σε αμφισβήτηση την ύπαρξη της Ιεράς Συμμαχίας.
Ας επανέλθουμε στο «ΟΧΙ» του 1940 για να δούμε γιατί πιστεύουμε ότι τα Ιστορικά Ελληνικά «ΟΧΙ» είναι μοναδικά στην παγκόσμια ιστορία και έσωσαν την Ευρώπη από τον ολοκληρωτισμό και την αυταρχική καταπίεση των Λαών της δια μέσου των αιώνων. Το «ΟΧΙ» των Ελλήνων όπως εκφράστηκε σε εκείνη την ιστορική κορύφωση του ‘40, μετουσίωσε σκέψεις και ιδέες βαθιά κρυμμένες στο DNA των Ελλήνων από τα πανάρχαια χρόνια σε πράξεις μεγαλείου, θυσίας και αυταπάρνησης. Ο χρόνος κύλησε παίρνοντας μαζί του τη γενιά των πρωταγωνιστών και η μνήμη των ηρωικών αναμετρήσεων πέρασε από το προσωπικό βίωμα στην ιστορική έρευνα των γεγονότων, διευκολύνοντας έτσι την ψύχραιμη προσέγγιση και κατανόηση ενός φαινομένου ιστορικά απροσδόκητου μέσα στη δίνη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου και δίνοντας απαντήσεις στο ερώτημα: ήτανε το Έπος του ’40 δημιούργημα μιας ανεπανάληπτης στιγμής εθνικής έξαρσης και πολιτικής σκοπιμότητας ή το επιστέγασμα μακροχρόνιας ελληνικής πίστης στις αξίες της ελευθερίας και της εθνικής ανεξαρτησίας; Το «ΌΧΙ» ως άρνηση, το «ΟΧΙ» ως αντίδραση, ως αντίσταση, ως επίρρημα ή ουσιαστικό, το «ΌΧΙ» ως «ΝΑΙ» και το «ΌΧΙ» ως «ΌΧΙ». Στο χρηστικό λεξικό της Ακαδημίας Αθηνών, το «ΟΧΙ» έχει τουλάχιστον εννέα διακριτές σημασίες – το «ΝΑΙ» έχει πέντε. Έλληνας είναι να βρίσκεσαι, συνέχεια, μπροστά στο «μεγάλο ΝΑΙ και στο μεγάλο ΟΧΙ» που λέει ο Καβάφης και να σε τυραννάει «εκείνο το Όχι το σωστό εις όλην την ζωή σου».
Ο Kevin Featherstone, καθηγητής Σύγχρονων Ελληνικών Σπουδών και επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου στο London School of Economics, δήλωσε πρόσφατα: «πως είναι δύσκολο να σκεφτεί κανείς κάποια άλλη μικρή λέξη –σε οποιαδήποτε ευρωπαϊκή γλώσσα– που να έχει ένα τόσο ισχυρό συμβολικό νόημα για ένα έθνος. Αντικατοπτρίζει πνεύμα εθνικής αψηφισιάς». Και το διαλαλεί ένας Άγγλος καθηγητής!
Την 28η Οκτωβρίου του 1940 η Ελλάδα ανέλαβε τον αγώνα του χρέους και στηρίχθηκε στο δίκαιο του αγώνα αυτού, όπως και στην ανδρεία και στην φιλοπατρία των Ελλήνων. Για την Ελλάδα, ο Ελληνο-Ιταλικός και Ελληνο-Γερμανικός πόλεμος του 1940-1941 (και μετά κατά την κατοχή) υπήρξαν αναμφισβήτητα μια χρυσή στιγμή. Με όλη την ηπειρωτική Ευρώπη υποδουλωμένη στις πιο σκοτεινές δυνάμεις που είχαν εμφανισθεί στην ανθρώπινη ιστορία, με μόνη τη Βρετανία να εξακολουθεί να ανθίσταται στον πολεμοχαρή Άξονα, στην άλλη άκρη της Ευρωπαϊκής ηπείρου, ένα μικρό, αδύνατο έθνος, η Ελλάδα μας, είχε το θάρρος να ταχθεί ενάντια στον πανίσχυρο Άξονα. Οι πρωτεργάτες του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου είπαν επαινετικά λόγια για τους Έλληνες ήρωες και παραδέχονταν την σημαντική συμβολή της Ελλάδος στην θετική έκβαση του πολέμου. Αυτοί ήταν: Ο βασιλιάς Γεώργιος της Αγγλίας, ο πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας, Ουίνστων Τσώρτσιλ, ο Αδόλφος Χίτλερ, ο Μπενίτο Μουσολίνι, ο Πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας Κάρολος ντὲ Γκώλ, Στάλιν Joseph ο Γεώργης Ζουκώφ (Στρατάρχης τού Σοβιετικού Στρατού) και ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Φραγκλίνος Ρούσβελτ.
Μία από τις πιο συγκλονιστικές καταγραφές του Έπους του 1940 και της πορείας των ελληνικών στρατευμάτων βαθιά μέσα στο έδαφος της Αλβανίας περιέχεται στο εμβληματικό έργο του Οδυσσέα Ελύτη «Άξιον Εστί». Το 40 υπήρξε καθοριστικό στην ποίηση του Ελύτη ως μνημειώδης αναβίωση εμπειριών του ιδίου που υπηρέτησε ως έφεδρος ανθυπολοχαγός στη Διοίκηση του Στρατηγείου Α΄ Σώματος Στρατού και πολέμησε στα βουνά της Ηπείρου.
Ο κορυφαίος μουσικοσυνθέτης Μίκης Θεοδωράκης, μελοποίησε το «Άξιον Εστί» την παραμονή των Χριστουγέννων του 1960 αλλά ακούσθηκε για πρώτη φορά στις 19 Οκτωβρίου του 1964 στο θέατρο Κοτοπούλη. Η ανάγνωση της «Πορείας προς το μέτωπο» από τον Μάνο Κατράκη και η φωνή του Γρηγόρη Μπιθικώτση κατοχύρωσαν το έργο ως ένα από τα κορυφαία της ελληνικής λογοτεχνίας.
Η Εθνική Επέτειος είναι γιορτή πολλαπλών αναγνώσεων. Εορτασμός της πυγμής και νίκης των Ελλήνων κατά του Άξονα που υπενθυμίζει συνάμα τη σημασία του αντιφασιστικού αγώνα και την άρνησης σε κάθε μορφή «υποδούλωσης». Το έπος για την ελευθερία, τη δημοκρατία και την ανεξαρτησία. Μήπως, λοιπόν, σε κάθε επέτειο να σκεφτόμαστε λίγο περισσότερο τι πραγματικά μας «μαθαίνει» αυτή η ιστορική ημέρα;
Ο πλανήτης οπλισμένος με τις διαχρονικές αξίες του Ελληνικού πολιτισμού μπορούν να αποτελέσουν τη βάση για να ξανά ειπωθούν απανωτά «ΟΧΙ» σε όλες τις απειλές και προκλήσεις που αντιμετωπίζει σήμερα ο κόσμος.
Θα πρέπει ακόμη να καταστήσουμε ξεκάθαρα σε ΟΛΟΝ τον πλανήτη ότι η Ελληνική ψυχή θα αντιταχθεί με σθένος σε κάθε επιθετική πρόκληση από όπου και αν προέρχεται. Οι σημερινοί Έλληνες θα φανούν άξια τέκνα των ηρώων των Περσικών πολέμων, της επανάστασης του 1821 και του Ελληνικού έπος του 1940. Ας το καταλάβουν και οι μεγάλες δυνάμεις ότι τα παιχνίδια που έπαιξαν στο παρελθόν εις βάρος του Ελληνικού Γένους δεν θα τα ανεχθούμε ποτέ πάλι στο μέλλον. Δεν θα διστάσουμε να πούμε «Μολών λαβέ» και δυνατά «ΟΧΙ». Ακόμη και αν χρειασθεί να χύσουμε και πάλι το αίμα μας.
Σχόλια