David Thomson : Στις 6 Ιανουαρίου 2021, βρισκόμουν στην Ουάσιγκτον, στα σκαλιά του Καπιτωλίου, ανάμεσα στις οπλισμένες ομάδες και τους διαδηλωτές υπέρ του Τραμπ. Τηρουμένων των αναλογίων φυσικά, παρατηρώ παρόμοιες συμπεριφορές φανατισμού μεταξύ των τραμπιστών και των τζιχαντιστών (ο δημοσιογράφος έχει δουλέψει για χρόνια πάνω στους τζιχαντιστές). Τυφλή πίστη στον ηγέτη, θρησκευτικός μυστικισμός, πεποίθηση ότι ενσαρκώνουν τον αγώνα του καλού ενάντια στο κακό, κοινωνική απογοήτευση και νομιμοποίηση της πολιτικής βίας για την καταπολέμηση μιας δημοκρατικά εκλεγμένης εξουσίας που θεωρείται διεφθαρμένη. Η 6η Ιανουαρίου δεν ήταν το τέλος αυτού του κινήματος MAGA (Make America Great Again) αλλά αντίθετα το ξεκίνημα ενός πελώριου κύματος εντός της αμερικανικής δεξιάς εμπνευσμένης από το ανελεύθερο μοντέλο του Βίκτορ Όρμπαν στην Ουγγαρία. Κατάλαβα στις 6 Ιανουαρίου ότι είχαμε να κάνουμε με ένα σημείο μη επιστροφής και ότι ο τραμπισμός θα ξεπερνούσε τον Τραμπ.
Ο Τραμπ παραμένει, μακράν, η πιο δημοφιλής και ισχυρή προσωπικότητα στο κόμμα, αλλά σήμερα είναι 77 ετών. Και μετά τον Τραμπ, αυτός που φαίνεται σε θέση να συνεχίσει την παρακαταθήκη του και να επωφεληθεί από αυτό το κανάλι του λαϊκισμού ονομάζεται Ρον ΝτεΣάντις, πάνω από τριάντα χρόνια νεότερος του. Ό,τι κι αν συμβεί κατά τη διάρκεια αυτών των προκριματικών των Ρεπουμπλικανών, η πολιτική γραμμή του ΝτεΣάντις ενσαρκώνει το μέλλον του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος. Είδα τον Κυβερνήτη της Φλόριντα να αναδύεται στη διάρκεια του 2020, κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Κατάλαβα εκείνη τη στιγμή ότι είχε αποφασίσει να κάνει τη Φλόριντα ένα πολιτικό εργαστήριο για αυτή την μετά-Τραμπ δεξιά. Και έτσι αποφάσισα να εγκατασταθώ εκεί και να ερευνήσω αυτόν τον υπερσυντηρητικό πολιτικό πειραματισμό για λογαριασμό του RFI (Radio France International).
Le Figaro : Ήταν η κρίση του Covid ένα σημείο καμπής ; Πέρα από τη διαχείριση της υγειονομικής κρίσης, ποιοι είναι οι λόγοι για την τεράστια άνοδό του ;
Ο Ρον ΝτεΣάντις είναι ένα πολιτικό φαινόμενο που προέκυψε από τον Covid-19. Πριν από την πανδημία, έξω από τα σύνορα της Φλόριντα, ήταν σχεδόν άγνωστος ακόμη και στους Ρεπουμπλικανικούς κύκλους. Κατά τη διάρκεια της κρίσης του Covid, άσκησε μια πολιτική υγείας που τον έκανε σε μερικούς μήνες τον ανερχόμενο αστέρα της αμερικανικής σκληρής δεξιάς. Το δείχνουν τα εκλογικά του αποτελέσματα. Το 2018, εξελέγη κυβερνήτης της Φλόριντα με μόλις 30.000 ψήφους μπροστά, μόνο χάρη στην χειροτόνηση του Τραμπ. Τέσσερα χρόνια αργότερα το 2022, χωρίς καν την υποστήριξη του Τραμπ, επανεκλέγη θριαμβευτικά με προβάδισμα 19% έναντι του ταπεινωμένου Δημοκρατικού αντιπάλου του. Όλοι οι υποστηρικτές του εξηγούν την μεγάλη επιτυχία του χάρη στην διαχείριση της πανδημίας.
Όταν κυκλοφόρησαν οι πρώτες οδηγίες lockdown στις Ηνωμένες Πολιτείες τον Μάρτιο του 2020, ο ΝτεΣάντις στην αρχή τις εφάρμοσε. Αυτά τα μέτρα δεν άρεσαν καθόλου στους Αμερικανούς συντηρητικούς. Για αυτούς η επιβολή της μάσκας και ο εγκλεισμός ήταν απλώς αντιαμερικανικά πράγματα. Και ο ΝτεΣάντις το κατάλαβε γρήγορα. Έτσι, μετά από έξι μήνες, ο κυβερνήτης έκανε μια πλήρη ανατροπή. Στην κορύφωση της πανδημίας ήρε όλους τους περιορισμούς. Τον είδαμε να βγάζει τη μάσκα του μπροστά στις κάμερες και να φωνάζει σε φοιτητές επειδή την φορούσαν. Έκανε μήνυση σε σχολεία επειδή ανάγκαζαν μαθητές να φορούν την μάσκα. Έτσι έγινε το «μαύρο πρόβατο» των Δημοκρατικών και των αριστερών μέσων ενημέρωσης γεγονός που αύξησε τη δημοτικότητά του στα δεξιά. Ο ΝτεΣάντις κάνει τώρα καμπάνια με αυτό το σύνθημα «Όταν ο κόσμος γύρω μας είχε τρελαθεί η Φλόριντα ήταν μια ακρόπολη ελευθερίας» και υπόσχεται να επεκτείνει αυτό το «μοντέλο της Φλόριντα» σε όλη την Αμερική.
Le Figaro : Ο ΝτεΣάντις υπερηφανεύεται που έκανε τη Φλόριντα «την πολιτεία όπου τo Woke πρόκειται να πεθάνει». Έχει γίνει αυτό το ζήτημα Woke κεντρικό στην αμερικανική πολιτική ζωή ; Τα τελευταία χρόνια, έχετε δει αυτή την ιδεολογία να δυναμώνει στις Ηνωμένες Πολιτείες ; Σας ανησυχεί ;
Αυτή η έννοια του «Woke» είναι ένα διάχυτο κωδικοποιημένο μήνυμα στη ρητορική του Ρον ΝτεΣάντις. Είναι ένα «πολεμικό σύνθημα» για να πυροδοτήσει και στη συνέχεια να αποκρυσταλλώσει τους φόβους και την οργή της λευκής, εθνικιστικής, χριστιανικής Αμερικής που αισθάνεται πολιορκημένη από μια «ριζοσπαστική αριστερά» την οποία ενσαρκώνει ένα δαιμονοποιημένο Δημοκρατικό Κόμμα. Είναι ένα μήνυμα που συσπειρώνει μια Αμερική αηδιασμένη από το κίνημα των Black Lives Matter και τις βίαιες καλοκαιρινές διαδηλώσεις του 2020 που ακολούθησαν τη δολοφονία του Αφροαμερικανού Τζορτζ Φλόιντ από έναν λευκό αστυνομικό στη Μινεάπολη. Η ίδια Αμερική που παρακολουθεί έκπληκτη τις συζητήσεις για τις ταυτότητες φύλου, τις διεκδικήσεις της LGBT κοινότητας στο σχολείο και την συμμετοχή τρανς γυναικών σε γυναικείους πανεπιστημιακούς αθλητικούς αγώνες.
Όταν ο ΝτεΣάντις υπόσχεται να σκοτώσει το Woke, ανταποκρίνεται επομένως σε αυτή την αγωνία της progressive περιδίνησης, αγωνία που τροφοδοτεί ένα ισχυρό συντηρητικό μηντιακό οικοσύστημα στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Επί του παρόντος, οι Δημοκρατικοί θεωρούν τις διεκδικήσεις των τρανς ως το νέο κίνημα για τα πολιτικά δικαιώματα, συγκρίσιμο με αυτό των μαύρων για τα ίσα δικαιώματα τη δεκαετία του 1960. Αυτή η πραγματικότητα έρχεται σε σύγκρουση με αυτήν της συντηρητικής Αμερικής. Πέρυσι ο Τζο Μπάιντεν έδωσε συνέντευξη στον Λευκό Οίκο στον διεμφυλικό ακτιβιστή του TikTok, Dylan Mulvaney. Ο πρόεδρος χαρακτήρισε «ανήθικους» τους νόμους κατά των τρανς που ψηφίστηκαν από τις συντηρητικές πολιτείες. Κάλεσε επίσης τους γονείς των τρανς παιδιών να αποδεχτούν περισσότερο τις αλλαγές φύλου των παιδιών τους. Αυτού του είδους οι εικόνες απωθούν την συντηρητική Αμερική. Και οι Ρεπουμπλικάνοι ηγέτες επικεντρώνουν τις ομιλίες τους σε αυτά τα ζητήματα.
Le Figaro : Είναι η πρόσφατη απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου να τερματίσει την positive discrimination στα πανεπιστήμια μέρος αυτής της συντηρητικής αντίδρασης απέναντι σε ορισμένες προοδευτικές υπερβολές ;
Βεβαίως. Για τους Αμερικανούς συντηρητικούς, το ζήτημα του «συστημικού ρατσισμού» έχει πλέον διευθετηθεί. Εάν ο ρατσισμός δεν υπάρχει πλέον, τότε γιατί να τον καταπολεμούμε ; Και κάθε μορφή «θετικής διάκρισης» εκλαμβάνεται ως αδικία κατά των λευκών ανθρώπων. Η Φλόριντα προχώρησε ακόμη παραπέρα περιορίζοντας δραστικά τη διδασκαλία του ρατσιστικού παρελθόντος της Αμερικής σε λύκεια και πανεπιστήμια. Ο ΝτεΣάντις κατηγορεί τους δασκάλους ότι πιέζουν τους μαθητές να μισήσουν τη χώρα τους και στιγματίζουν τα λευκά παιδιά με ιστορίες για τις οποίες δεν ευθύνονται.
Le Figaro : Πολλοί παρατηρητές παρατηρούν αυτήν την πολιτισμική διαίρεση σε δύο Αμερικές. Έχει γίνει η Φλόριντα το επίκεντρο αυτής της σύγκρουσης ;
Απολύτως και βρίσκεται μάλιστα και στο επίκεντρο της στρατηγικής του DeSantis : να κάνει τη Φλόριντα την πιο συντηρητική πολιτεία της ένωσης ενάντια στο αντιπρότυπό της, την Καλιφόρνια του Δημοκρατικού Gavin Newsom, που θεωρείται η πιο προοδευτική. Ο DeSantis είναι πρώην στρατιωτικός και ποζάρει ως πολέμαρχος σε αυτήν την αμερικανική πολιτιστική μάχη. Δεν ανέχεται καμία φιλελεύθερη αντιπολίτευση και επαναλαμβάνει ξανά και ξανά ότι έχει φορέσει «την πανοπλία του Θεού» για να πολεμήσει μια αριστερά που έχει «τρελαθεί» και θέλει να «καταστρέψει την Αμερική» με την woke ιδεολογία. Σε ένα πρόσφατο βίντεο, τον βλέπουμε στους δρόμους του κέντρου του Σαν Φρανσίσκο όπου έχουν καταφύγει χιλιάδες άστεγοι εθισμένοι στη φαιντανύλη, εξηγώντας ότι αυτό είναι το αποτέλεσμα της «μαρξιστικής και ριζοσπαστικής» πολιτικής των Δημοκρατικών. Παίζει πλήρως το χαρτί του πολιτισμικού πολέμου μεταξύ αυτών των δύο Αμερικών. Αυτή που ενσαρκώνει η Καλιφόρνια των εκατομμυριούχων, προοδευτικών, woke, ελιτιστών, υπέρ των LGBT και των μεταναστών. Και την άλλη της Φλόριντα της «γης της λογικής», πιστής στις αξίες των Ιδρυτών Πατέρων όπου η κλιματική αλλαγή δεν υπάρχει.
Στον ΝτεΣάντις λόγος και πράξεις συνυπάρχουν. Τους τελευταίους μήνες, είχε ρεκόρ σχεδόν 250 νόμων που ψηφίστηκαν από το νομοθετικό σώμα της Φλόριντα κατόπιν εντολής του. Οι μισοί αφορούν τον πολιτισμικό πόλεμο, ξεκινώντας από την σχεδόν πλήρη απαγόρευση των αμβλώσεων μετά από έξι εβδομάδες εγκυμοσύνης. Και έκανε το σχολείο πεδίο μάχης αυτού του πολιτισμικού πολέμου. Ο ΝτεΣάντις κατηγορεί το δημόσιο σχολείο ότι θέλει να «κατηχήσει» τα παιδιά σε θέματα φύλου και εθνοτικής καταγωγής. Απαγόρευσε στους δασκάλους από τα νηπιαγωγεία έως τα λύκεια να συζητούν θέματα σεξουαλικού προσανατολισμού με τους μαθητές τους. Και βασίζεται σε μια οργάνωση συντηρητικών μητέρων που γεννήθηκαν κατά τη διάρκεια του Covid, Moms For Liberty, οι οποίες επιχειρούν να λογοκρίνουν δεκάδες βιβλία σε σχολεία που κατηγορούνται για πορνογραφία. Όλα αυτά τα απαγορευμένα βιβλία ασχολούνται στην πραγματικότητα με θέματα φύλου και φυλετικής προέλευσης. Πολλοί είναι σπουδαίοι κλασικοί της αμερικανικής λογοτεχνίας. Δεκάδες βιβλία έχουν αφαιρεθεί από τις βιβλιοθήκες.
Le Figaro : Ο ΝτεΣάντις συγκρίνεται συχνά με τον Τραμπ. Ποιες είναι οι διαφορές και τα κοινά σημεία των δύο ανδρών ;
Ακούμε συχνά ότι ο ΝτεΣάντις είναι «Ο Τραμπ με μυαλό και χωρίς τις φασαρίες». Σωστό. Αλλά ο ΝτεΣάντις είναι πιο δεξιός από τον Τραμπ. Κάποιος που γνωρίζει καλά και τους δύο συνόψισε την διαφορά για μένα ως εξής : «Ο Τραμπ είναι δημαγωγός, ο Ντε Σάντις είναι ιδεολόγος». Σαφώς, φαίνεται πιο ειλικρινά συντηρητικός. Εμφανίζεται συχνά με την τέλεια οικογένειά του με τα τρία του παιδιά και τη σύζυγό του, την Κέισι, πρώην αστέρα της τοπικής τηλεόρασης, που καλλιεργεί μια εικόνα αλά Τζάκι Κένεντι. Μαζί του «δεν έχει ιστορίες με πρωταγωνίστριες του πορνό », μου είπε ένας από τους υποστηρικτές του. Αλλά ο ΝτεΣάντις δεν έχει τίποτα από το μαγνητικό χάρισμα του Τραμπ. Είναι ένας σπασίκλας (nerd) με πάθος για το μπέιζμπολ και το αμερικανικό Σύνταγμα. Χαμογελάει ελάχιστα. Έχει ψυχρή και ρομποτική συμπεριφορά και φαίνεται στα βίντεο όταν αλληλεπίδρά αμήχανα με τους ψηφοφόρους. Είναι το μεγάλο του αδύνατο σημείο σε αυτές τις προκριματικές εκλογές που εξηγεί σε μεγάλο βαθμό τη συνεχή πτώση του στις δημοσκοπήσεις των προκριματικών. Ακόμη και στη Φλόριντα, ο Τραμπ είναι μπροστά του με σχεδόν 20 μονάδες.
Le Figaro : Πέρα από τις Ηνωμένες Πολιτείες η εμφάνιση του φαινομένου DeSantis αποτελεί ένδειξη ομαλοποίησης και επαγγελματοποίησης του «λαϊκιστικού» κινήματος ;
Από τότε που ο Ντόναλντ Τραμπ αμφισβήτησε τα αποτελέσματα των προεδρικών εκλογών του 2020, η βάση των Ρεπουμπλικανών δεν έχει πλέον εμπιστοσύνη στη δημοκρατία της. Κατά τη διάρκεια της θητείας του, ο Τραμπ μετέτρεψε τους ακραίους που, πριν από αυτόν, περιορίζονταν στις παρυφές του κυρίαρχου Ρεπουμπλικανικού Κόμματος σε κυρίαρχο ρεύμα του κόμματος. Σήμερα, το GOP παραμένει το κόμμα του Τραμπ, αλλά η πολιτική γραμμή του ΝτεΣάντις είναι αυτή που φαίνεται ικανή να θεσμοθετήσει τον ταραχώδη λαϊκισμό του ενώ επικυρώνει τον ριζοσπαστισμό του. Στον ΝτεΣάντις, ο «λαϊκισμός» δεν είναι μια βρώμικη λέξη. Αντιθέτως. Στο βιβλίο του καλεί για « ένα λαϊκιστικό κύμα» εναντίον της απεχθούς ελίτ της Ουάσιγκτον. Αλλά ο ΝτεΣάντις είναι ένας δικηγόρος, πρώην εισαγγελέας του Πολεμικού Ναυτικού, ένας ψυχρός, έξυπνος και καλλιεργημένος άνθρωπος, με σπουδές στα πιο διάσημα πανεπιστήμια Ivy League, στο Yale και στο Harvard. Ως εκ τούτου, σκοπεύει να εξομαλύνει τον χαοτικό τραμπικό λαϊκισμό με πιο μεθοδικό τρόπο μέσω ενός υπερσυντηρητικού και ασυμβίβαστου νομοθετικού οπλοστασίου. Αυτό κάνει στη Φλόριντα.
Le Figaro : Ο Τραμπ ήξερε πώς να απευθυνθεί σε μια Αμερική που βρισκόταν στη δίνη της πολιτικής ορθότητας, αλλά και σε μια κοινωνικά υποβαθμισμένη Αμερική που, επιπλέον, ψήφιζε για πολύ καιρό Δημοκράτες. Μπορεί ο DeSantis να πείσει πραγματικά αυτήν την Αμερική ;
Όσο ο Τραμπ παραμένει στο πολιτικό παιχνίδι, φαίνεται δύσκολο. Είναι μακράν ο πιο δημοφιλής στα δεξιά. Ασκεί πάντα αυτόν τον μοναδικό μαγνητισμό στη βάση του. Και αυτό είναι ένα κοινωνιολογικό παράδοξο. Γιατί σε αντίθεση με τον Τραμπ, τον δισεκατομμυριούχο του τζετ σετ της Νέας Υόρκης, ο Ντε Σάντις είναι παιδί αυτής της εργατικής, λευκής και υποβαθμισμένης Αμερικής. Ο πατέρας του μεγάλωσε στην αποβιομηχανοποιημένη Πενσυλβάνια. Η μητέρα του στο Οχάιο. Αυτός ήταν εγκαταστάτης τηλεοράσεων, εκείνη νοσοκόμα. Είναι Καθολικοί και τον μεγάλωσαν σε ένα λιτό σπίτι στην Τάμπα, στην γειτονιά της χαμηλότερης μεσαίας τάξης της Φλόριντα, όπου κατοικούν ακόμα.
Le Figaro : Ο Ντόναλντ Τραμπ, ενώ έδειχνε να πέφτει, φαίνεται τώρα να παίρνει πάλι πάνω του μετά από τις δικαστικές υποθέσεις εναντίον του. Πώς εξηγείτε αυτό το παράδοξο ;
Οντως έτσι συμβαίνει. Ένα παράδειγμα για να καταδείξουμε αυτό το φαινόμενο : τον περασμένο μήνα, στο Μαϊάμι, ο Τραμπ κατάφερε να μετατρέψει την εμφάνισή του ενώπιον του ομοσπονδιακού δικαστηρίου σε πολιτική συγκέντρωση. Αυτό το ιστορικό κατηγορητήριο, που θα σήμαινε το τέλος της καριέρας οποιουδήποτε άλλου πολιτικού, ο Τραμπ, το μετέτρεψε σε νίκη. Και αυτές οι δικαστικές υποθέσεις του επιτρέπουν να συγκεντρώνει εκατομμύρια δολάρια σε δωρεές. Γιατί για τους υποστηρικτές του, οι εμπλοκές του με τον νόμο απλώς τον ενισχύουν. Δίνουν αξιοπιστία στην αφήγημα του θύματός που η κυβέρνηση Μπάιντεν και το «βαθύ κράτος» θα προσπαθήσουν να τον αποτρέψουν από το να είναι ξανά υποψήφιος. Πρέπει κανείς να μπει στο μυαλό των φανατισμένων οπαδών του MAGA, οι οποίοι εκτιμάται ότι εκπροσωπούν περίπου το 30% του κόμματος.
Αυτές οι αγωγές θεωρούνται ως μια νέα επίθεση από τη δημοκρατική ελίτ που μισείται από αυτούς τους υποστηρικτές του αντισυστήματος. Και όταν ο Τραμπ τους λέει: «Επιτίθενται σε μένα αλλά ο στόχος είστε εσείς», αυτό λειτουργεί, σχεδόν καθαρτικά. Και έπειτα, οι ευαγγελιστές οπαδοί του είναι πεπεισμένοι ότι ο Τραμπ είναι ένας άνθρωπος σίγουρα ατελής, αλλά σταλμένος από τον Θεό στη γη για να εφαρμόσει το θεϊκό του έργο, ιδιαίτερα στο θέμα των αμβλώσεων. Δεν θα ξεχάσουν ποτέ ότι του οφείλουν την ακύρωση της απόφασης Roe εναντίον Wade, η οποία είχε νομιμοποιήσει τις αμβλώσεις το 1973. Έχουν συναλλακτική σχέση μαζί του και τις Κυριακές, στην εκκλησία, αυτοί οι Χριστιανοί ακούνε τα κηρύγματα των ιεροκήρυκων που απεικονίζουν τους Δημοκρατικούς στον άμβωνα ως δαιμονικές ενσαρκώσεις του κακού.
Όσο για το συνωμοτικό περιθώριο τύπου QAnon, πιστεύουν ότι ο Τραμπ μάχεται κρυφά ενάντια σε μια παιδοσατανιστική συνωμοσία που έχουν εξυφάνει οι Δημοκρατικοί. Ως αποτέλεσμα, σύμφωνα με δημοσκοπήσεις, περισσότερο από το 80% των Ρεπουμπλικανών πιστεύει ότι οι κατηγορίες εναντίον του είναι πολιτική συνωμοσία. Μόνο οι μεγάλοι δωρητές του GOP και οι περισσότεροι από τους βουλευτές στο Κογκρέσο ονειρεύονται στην πλειοψηφία τους να γυρίσουν σελίδα με τον Τραμπ, αλλά δεν τολμούν να το πουν δημοσίως. Ακόμη και ο βασικός του αντίπαλος Ρον Ντε Σάντις φροντίζει να μην του επιτίθεται με άμεσο τρόπο, από φόβο μήπως αποξενώσει τη βάση του. Το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα εξακολουθεί να είναι αιχμάλωτο του Τραμπ.
Le Figaro
22/7/23
VIA Babis Georges Petrakis
===============
Σχόλια