Αν στη διαχείριση της εσωτερικής της πολιτικής η Πρόεδρος του Ιταλικού Συμβουλίου ακολουθεί τη δική της γραμμή η μεταστροφή της ως προς την Ευρωπαϊκή Ένωση έχει καταστήσει την Ιταλία έναν από τους πυλώνες των δυτικών δημοκρατιών.
Πριν από έξι μήνες η Τζόρτζια Μελόνι έγινε η πρώτη γυναίκα που έγινε Πρόεδρος του Συμβουλίου έχοντας ισχυρή πλειοψηφία και στις δύο Συνελεύσεις. Η άνοδος στην εξουσία του κόμματος Fratelli d'Italia είχε εγείρει φόβους για επιστροφή του φασισμού, την μετατροπή της Ιταλίας σε ανελεύθερη δημοκρατία και την ρήξη με την Ευρωπαική Ένωση. Αν και είναι πολύ νωρίς για να γίνει μια τελική κρίση, είναι σαφές ότι η Μελόνι διέψευσε τους χρησμούς που προέβλεπαν την αναπόφευκτη αποτυχία της. Η δημοτικότητά της παραμένει υψηλή καθώς απολαμβάνει την υποστήριξη των περισσότερων από τους μισούς Ιταλούς. Το κόμμα της πιστώνεται με το 30% των ψήφων. Ο δεξιός συνασπισμός κέρδισε καθαρά τις εκλογές του Φεβρουαρίου 2023 στις δύο βασικές περιοχές της Λομβαρδίας και του Λάτσιο. Η Πρόεδρος του Συμβουλίου έχει επιβληθεί στην πολιτική σκηνή της Ιταλίας αποφεύγοντας παράλληλα την σύγκρουση με τον σεβαστό Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Την ίδια στιγμή όχι μόνο δεν έχει βρεθεί περιθωριοποιημένη στην Ευρωπαική Ένωση και ΝΑΤΟ αλλά έχει ενισχύσει τον ρόλο και τις ευθύνες της Ιταλίας.
H Μελόνι επωφελήθηκε από την υποτίμηση του πολιτικού της ταλέντου και της εμπειρίας της τόσο στην Ιταλία, από τους αντιπάλους και τους εταίρους της στο συνασπισμό, όσο και στην Ευρώπη. Αξιοποίησε την ιδιότητά της ως η πρώτη γυναίκα Πρόεδρος του Συμβουλίου που διορίστηκε άμεσα από τους ψηφοφόρους και όχι από αδιαφανείς διαπραγματεύσεις εντός της πολιτικής τάξης. Οι αδυναμίες και ο διχασμός της αντιπολίτευσης την εξυπηρετούν. Μπορεί να βασιστεί στις σταθερές οικονομικές επιδόσεις που κληρονόμησε από τον προκάτοχό της, Μάριο Ντράγκι, με ανάπτυξη 3,8% το 2022, εξαγωγές που αυξήθηκαν 19,9% πέρυσι (έναντι 13,7% για τη Γερμανία) και το δημόσιο χρέος που μειώθηκε από 155% σε 144% του ΑΕΠ.
Όμως ο βασικός λόγος για το επιτυχημένο ξεκίνημα της Μελόνι οφείλεται στην μετριοπάθεια της στην άσκηση της εξουσίας και στη στροφή της ως προς την Ευρωπαϊκή Ένωση, την οποία κατήγγειλε συνεχώς στο παρελθόν. Η Ιταλία ακολουθεί ένα είδος διπλής τεχνολαικιστικής πολιτικής : η οικονομική και χρηματοπιστωτική της στρατηγική σέβεται το ευρωπαϊκό πλαίσιο από όλες τις απόψεις και είναι σύμφωνη με τον Ντράγκι. Η εσωτερική πολιτική είναι πολύ πιο ιδεολογική, όπου κυριαρχεί η μεταρρύθμιση των θεσμών, η αναθεώρηση του κοινωνικού κράτους και η καταπολέμηση της μετανάστευσης.
Υποδειγματικός σύμμαχος
Αντί να έρθει σε ρήξη με την Ευρωπαική Ένωση και με τις δυτικές δημοκρατίες, η Ιταλία της Μελόνι εμφανίζεται ως ένας από τους πυλώνες τους. Απέναντι στην μεγάλη πρόκληση του σχεδίου της Ευρωπαικής Ενωσης EU Next Generation, το οποίο προβλέπει την καταβολή 191,5 δισεκατομμυρίων σε επιχορηγήσεις και δάνεια σε μια χώρα που στερείται κάθε περιθώριο ελιγμών λόγω των δημοσιονομικών της υποχρεώσεων ο συνασπισμός έχει εγκαταλείψει τα δαπανηρά μέτρα για να παρουσιάσει έναν προϋπολογισμό σύμφωνα με τους ευρωπαϊκούς κανόνες. Προχώρησε τα έργα του κόμβου φυσικού αερίου με τις χώρες της Βόρειας Αφρικής προκειμένου να εξαλείψει την εξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο, το οποίο αντιπροσώπευε το 45% του εφοδιασμού της χώρας ενώ έχει γυρίσει την πλάτη στην ανελεύθερη δημοκρατία του Βίκτορ Όρμπαν και την δικτατορία του Βλαντιμίρ Πούτιν. Συμπεριφέρθηκε ως υποδειγματική σύμμαχος των Ηνωμένων Πολιτειών και του ΝΑΤΟ στον πόλεμο στην Ουκρανία και σχεδιάζει να εγκαταλείψει την συμφωνία με την Κίνα για τους «νέους δρόμους του μεταξιού» που υπεγράφη το 2019, οι οποίοι μετέτρεψαν την Ιταλία σε δούρειο ίππο για τις επενδύσεις του Πεκίνου στην Ευρωπαική Ένωση.
Αρκετά διαφορετική είναι η στάση της στην εσωτερική πολιτική. Η Μελόνι προχωράει την μεταρρύθμιση των θεσμών και τον εξορθολογισμό της αποκέντρωσης. Αναθεώρησε το κράτος πρόνοιας καταργώντας το περίφημο «εισόδημα των πολιτών» για 1,5 εκατομμύριο νοικοκυριά, μια εμβληματική μεταρρύθμιση. Κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης για τη μετανάστευση και μείωσε δραστικά τον αριθμό των αλλοδαπών που επιτρέπεται να εργαστούν στην Ιταλία. Στο όνομα του τρίπτυχου της «Θεός, Οικογένεια, Πατρίδα» κατάργησε την πολιτογράφηση παιδιών που γεννήθηκαν από παρένθετη μητρότητα στο εξωτερικό και απαγόρευσε τα rave party.
Αυτός ο τρόπον τινά ευρωλαϊκισμός, πραγματιστικός εξωτερικά και ριζοσπαστικός εσωτερικά, δείχνει διαχειριστική ικανότητα χωρίς ωστόσο να μπορεί να λύσει τα δομικά προβλήματα της Ιταλίας : την δημογραφική κρίση που χαρακτηρίζεται από τη μείωση του πληθυσμού σε 58,85 εκατομμύρια κατοίκους και την μετανάστευση των νέων. Στασιμότητα του ΑΕΠ 3,5% και μεγάλη έκταση της παραοικονομίας, πτώση του βιοτικού επιπέδου κατά 10% την τελευταία δεκαετία, ανισότητες μεταξύ Βορρά και Νότου, δημόσιο χρέος 2.760 δισ.ευρώ η εξυπηρέτηση του οποίου ανέρχεται σε περισσότερο από το 4% του ΑΕΠ, κρατική γραφειοκρατία και διαφθορά.
Τα εύσημα στην Τζόρτζια Μελόνι έχουν να κάνουν με το γεγονός ότι αποδέχτηκε την πραγματικότητα ότι η Ιταλία, ανίκανη να αντιμετωπίσει τα δικά της δεινά, μπορεί να σωθεί μόνο μέσω της Ευρώπης και να προσαρμόσει ανάλογα τον λόγο και τις πράξεις της. Το παράδοξο είναι ότι η ακροδεξιά κυβέρνηση της Ιταλίας κλείνει οριστικά, μετά την καταστροφή του Brexit, την αμφισβήτηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ευρώ. Ο μεγάλος ασθενής της Ευρώπης πλέον δεν είναι η Ιταλία της Μελόνι αλλά η Γαλλία του Μακρόν.
Nicolas Baverez
Le Figaro
Σχόλια