Ανάλυση: Εάν ο Ερντογάν παραμείνει στην εξουσία, η πιθανότητα αναταράξεων στις σχέσεις με την Ευρώπη θα είναι μεγάλη: Εκτενής αναφορά στην Ελλάδα και την Κύπρο
Ανάλυση του Luigi Scaggierri στη δεξαμενή σκέψης Centre for European Reform, περιγράφει
το πώς μπορεί να εξελιχθεί η σχέση της Τουρκίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση
(Ε.Ε.) μετά τις επικείμενες προεδρικές και κοινοβουλευτικές εκλογές στις
14 Μαΐου στην χώρα. ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΔΩ
Οι εκλογές, σημειώνει, θα καθορίσουν εάν ο ισλαμιστής Ταγίπ Ερντογάν παραμείνει στην εξουσία και εάν θα έχει τον έλεγχο των σχέσεων της Τουρκίας με την Ευρώπη.
Τίτλος: WHAT THE 2023 TURKISH GENERAL ELECTION COULD MEAN FOR EU-TURKEY RELATIONS – «Η σημασία των τουρκικών εκλογών 2023 για τις σχέσεις Ε.Ε.-Τουρκίας»
Ο αρθρογράφος σημειώνει ότι η σχέση ΕΕ-Τουρκίας ακολουθεί μια καθοδική πορεία για πάνω από μια δεκαετία. Οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις της Τουρκίας με την ΕΕ, που ξεκίνησαν το 2005, σταμάτησαν γρήγορα λόγω της επιφυλακτικότητας πολλών κ-μ σχετικά με την ένταξη της Τουρκίας και την αποτυχία επίλυσης της διαμάχης για τη διχοτόμηση της Κύπρου.
Η συνεχιζόμενη ‘διάβρωση’ των δημοκρατικών ελευθεριών στην Τουρκία, ειδικά μετά την απόπειρα πραξικοπήματος του 2016, αποτελεί μια σημαντική πηγή προστριβών που εμποδίζει τόσο τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις όσο και τη συνεργασία σε πολλούς τομείς. Επίσης υπήρξαν και πολλές διενέξεις εξωτερικής πολιτικής μεταξύ Άγκυρας και χωρών της ΕΕ.
- Ο Ερντογάν έχει ακολουθήσει μια ολοένα πιο διεκδικητική και στρατιωτικοποιημένη εξωτερική πολιτική που πολλοί Ευρωπαίοι θεωρούν απειλητική και ανταγωνιστική. Η Τουρκία επιδίωξε να προωθήσει μια λύση δύο κρατών στην Κύπρο, αντίθετη με τη λύση ενός ομοσπονδιακού κράτους που υποστηρίζεται από τον ΟΗΕ.
Η Άγκυρα διεκδικεί μια εκτεταμένη αποκλειστική οικονομική ζώνη στην ανατολική Μεσόγειο και έχει στείλει πλοία κοντά στην Κύπρο και σε πολλά ελληνικά νησιά για να στηρίξει τις αξιώσεις της. Οι σχετικά φιλικές σχέσεις της Τουρκίας με τη Ρωσία και το βέτο της στην προσπάθεια ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ έχουν επιδεινώσει περαιτέρω τη στάση πολλών ευρωπαϊκών χωρών προς την Άγκυρα (…)
Εάν ο Ερντογάν παραμείνει στην εξουσία μετά τις εκλογές, η πιθανότητα αναταράξεων στις σχέσεις με την Ευρώπη θα είναι μεγάλη. Οι ίδιες οι εκλογές θα μπορούσαν να αποτελέσουν σημαντική πηγή προστριβών εάν υπάρχουν στοιχεία για μεγάλης κλίμακας νοθεία της ψηφοφορίας από την κυβέρνηση ή εάν ο Ερντογάν χάσει αλλά αρνηθεί να εγκαταλείψει την εξουσία.
Ακόμα κι αν αυτό δεν συμβεί και κερδίσει δίκαια, είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα παραμείνουν τα κύρια σημεία προστριβής ΕΕ-Τουρκίας…Πάντως, η ΕΕ θα επιθυμεί να κρατήσει ζωντανές τις ενταξιακές συνομιλίες. Ωστόσο, εάν ο Ερντογάν χάσει τις εκλογές αλλά αρνηθεί να εγκαταλείψει τα καθήκοντά του ή εάν η δημοκρατία στην Τουρκία υποστεί ακόμα μεγαλύτερο ‘πλήγμα’, θα υπάρξουν όλο και πιο δυνατές εκκλήσεις για επίσημο τερματισμό της προσπάθειας ένταξης της Άγκυρας στην ΕΕ.
Εάν η συμμαχία της αντιπολίτευσης, με επικεφαλής τον ηγέτη του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος, Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, κερδίσει, θα υπάρξουν ουσιαστικές αλλαγές στην εσωτερική και εξωτερική πολιτική της Τουρκίας.
Η αντιπολίτευση θέλει να αλλάξει το Σύνταγμα σε κοινοβουλευτικό σύστημα, να αποκαταστήσει τη δικαστική ανεξαρτησία και να βελτιώσει τις σχέσεις με ΗΠΑ και ΕΕ. Τα κόμματα της αντιπολίτευσης επικρίνουν τη στρατιωτικοποιημένη και παρεμβατική εξωτερική πολιτική που ακολουθεί ο Ερντογάν και θέλουν να οικοδομήσουν καλύτερες σχέσεις με τη Δύση και να δώσουν προτεραιότητα στη διπλωματία στην επίλυση διαφορών όπως αυτές με την Ελλάδα και την Κύπρο.
Μια νίκη της αντιπολίτευσης θα ήταν μια μεγάλη ευκαιρία για την επανέναρξη των σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας, αν και δεν είναι ρεαλιστικό να πιστεύουμε ότι όλα τα σημεία τριβής θα εξαφανιστούν.
- Η Ε.Ε. θα ήταν φρόνιμο να εντείνει τον διάλογο σε όλους τους τομείς πολιτικής και να επιδιώξει τη σταθερότητα της νέας κυβέρνησης βοηθώντας την να αντιμετωπίσει τις οικονομικές δυσκολίες. Μεσοπρόθεσμα, ένας ρεαλιστικός στόχος θα ήταν η ΕΕ και η Τουρκία να διαπραγματευτούν τη μακροπρόθεσμη αναβάθμιση της τελωνειακής τους ένωσης.
Αυτό όμως δεν θα είναι εύκολο. Τα κ-μ δεν θα συμφωνήσουν να ξεκινήσουν συνομιλίες εκτός εάν η νέα κυβέρνηση δείξει ότι εννοεί τη βελτίωση των δημοκρατικών ελευθεριών, τη μείωση των εντάσεων με την Ελλάδα και την Κύπρο και την αντιμετώπιση των υφιστάμενων εμπορικών τριβών.
Ωστόσο, μια νέα εποχή στις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας θα μπορούσε να είναι εφικτή εάν και οι δύο πλευρές επενδύσουν στο να ξεπεράσουν τις διαφορές τους ώστε να δοθεί εκ νέου ώθηση στις προσπάθειες επίλυσης των πολλών ελληνοτουρκικών διαφωνιών και του Κυπριακού. Και, εάν όλα τα κ-μ συμφωνήσουν, θα μπορούσε επίσης να ανοίξει ο δρόμος για την επανέναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων …
Όποιο κι αν είναι το αποτέλεσμα των εκλογών, Τουρκία & ΕΕ παραμένουν γείτονες και θα έχουν κοινές προκλήσεις να αντιμετωπίσουν. Όμως τα αποτελέσματα των εκλογών στις 14 Μαΐου θα καθορίσουν την ισορροπία μεταξύ συνεργασίας και αντιπαράθεσης για τα επόμενα χρόνια.
Σχόλια