Σύμφωνα µε τις προβλέψεις των περισσότερων παρατηρητών, η κυβέρνηση
που θα προκύψει από τις προσεχείς εκλογές –είτε τις πρώτες (21.5.2023)
είτε τις δεύτερες (αν βέβαια χρειαστεί να γίνουν)– θα είναι κυβέρνηση
συνεργασίας δύο ή και περισσότερων κομμάτων. Πολλά βέβαια μπορεί να
γίνουν έως τότε. Εντούτοις, λόγω εκλογικών νόμων, και του βαρύτατου
κλίματος που επικρατεί μετά το τραγικό δυστύχημα των Τεμπών, η
πιθανότητα να σχηματιστεί μια κυβέρνηση που να στηρίζεται σε ένα και
μόνο κόμμα –ακόμη και «πολύχρωμο», όπως θα το ήθελε ο κ. Μητσοτάκης–
είναι μάλλον ισχνή. ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΔΩ
Αξίζει λοιπόν να εγκύψουμε λίγο προσεκτικότερα στο μοντέλο της κυβέρνησης συνεργασίας και να επιχειρήσουμε να απαντήσουμε στο ερώτημα: Ο σχηματισμός της θα συνιστά άραγε τομή στην ιστορία της Γ΄ Ελληνικής Δημοκρατίας, θα αποτελεί την έναρξη μιας νέας εποχής, όπως πολλοί ελπίζουν; Ή θα είναι τουναντίον μια πρόσκαιρη παρέκκλιση από τη μεταπολιτευτική «κανονικότητα», δηλαδή το μοντέλο της μονοκομματικής κυβέρνησης;
Επιβάλλεται, εν πρώτοις, μια μικρή αναδρομή στο παρελθόν. Στη νεότερη ιστορία μας, όλες οι συμμαχικές κυβερνήσεις που κατά καιρούς σχηματίστηκαν ήταν κυβερνήσεις ειδικού σκοπού. Για να σταθούμε μόνο στην περίοδο της Μεταπολίτευσης, η κυβέρνηση Τζαννετάκη, το 1989, σχηματίστηκε για να μην παραγραφούν τα υπουργικά αδικήματα που συνδέονταν με το σκάνδαλο Κοσκωτά. Οσο για την κυβέρνηση Ζολώτα, το 1989-1990, σχηματίστηκε για να μην ξαναγίνουν τέταρτες συνεχόμενες εκλογές, το 1990, λόγω μη εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας. Τέλος, η κυβέρνηση Παπαδήμου, το 2011-2012, για να ψηφιστεί το PSI.
Οσο και αν διέφεραν μεταξύ τους, και οι τρεις ανωτέρω κυβερνήσεις είχαν ένα κοινό χαρακτηριστικό: παρότι δεν ήταν υπηρεσιακές αλλά κανονικότατες, σχηματίστηκαν για να εκπληρώσουν μια βασική κάθε φορά αποστολή. Σε αυτήν επικέντρωσαν τη δράση τους και αυτήν προπάντων υπηρετούσαν. Την εικόνα αυτή δεν μεταβάλλει το ότι, παράλληλα με το κύριο έργο τους, πήραν και κάποιες αποφάσεις, που μακροπρόθεσμα αποδείχθηκαν βαρυσήμαντες, όπως, για παράδειγμα, η ίδρυση της ιδιωτικής τηλεόρασης και η κατάργηση της προσωπικής κράτησης για χρέη από την κυβέρνηση Τζαννετάκη, ή το «μνημόνιο» των τριών κομμάτων για την επιβολή ισοπολιτείας στη Θράκη, επί κυβερνήσεως Ζολώτα. Οσο σημαντικές και αν ήταν, οι πρωτοβουλίες αυτές ήταν «παράπλευρες» σε σχέση με την κύρια αποστολή των κυβερνήσεων εκείνων. Δεν είναι συνεπώς τυχαίο ότι οι τελευταίες –με πιθανή εξαίρεση την κυβέρνηση Σαμαρά – Βενιζέλου – (Κουβέλη) το 2012-2015– δεν άλλαξαν την πεπατημένη: για τη μεγάλη πλειοψηφία του ελληνικού λαού, αποτελούσαν «εξαίρεση», αν όχι «ανωμαλία». Γι’ αυτήν, «ομαλότητα» σήμαινε μονοκομματικές κυβερνήσεις.
Θα ισχύσει άραγε το ίδιο και για την κυβέρνηση που θα προκύψει από τις προσεχείς εκλογές; Κρίσιμη παράμετρος που θα επηρεάσει αποφασιστικά τις τύχες της, όποια και αν είναι αυτή, είναι κατά τη γνώμη μου ένας παράγοντας που δεν έχει έως σήμερα συζητηθεί όσο θα έπρεπε: το εκλογικό ημερολόγιο των προσεχών μηνών. Θυμίζω ότι στις 8 και 15 Οκτωβρίου έχει προγραμματιστεί να διεξαχθούν οι προσεχείς αυτοδιοικητικές εκλογές και τον Μάιο του 2024, υποχρεωτικά, οι ευρωεκλογές. Μοιραία, οι ημερομηνίες αυτές θα βαρύνουν πολύ στις αποφάσεις των επιτελείων ειδικά των δύο μεγάλων κομμάτων, αφού, όταν κληθούν να αποφασίσουν αν θα συμμετάσχουν σε μια συμμαχική κυβέρνηση και με ποιους όρους, είναι φυσικό να προτιμήσουν μια κυβέρνηση έξι μηνών ή έστω ενός έτους από μια κυβέρνηση τετραετίας. Διότι, όπως και να το κάνουμε, η διεξαγωγή δύο εκλογικών αναμετρήσεων σε εθνικό επίπεδο μέσα στους προσεχείς μήνες λειτουργεί ως πρόκληση για κόμματα που έχουν θέσει ως πρωταρχικό στόχο την αυτοδυναμία: «Πού θα πάει;» θα διερωτηθούν. «Αν μας ξεφύγει τώρα, θα την κερδίσουμε τότε».
Στη νεότερη ιστορία μας, όλες οι συμμαχικές κυβερνήσεις που σχηματίστηκαν ήταν ειδικού σκοπού.
Αν αυτό συμβεί, τότε είναι προφανές ότι η κυβέρνηση που θα προκύψει από τις προσεχείς εκλογές θα έχει βραχεία θητεία. Η κρίσιμη αναμέτρηση θα μετατεθεί στο 2024, με τους εκλογείς να αντιμετωπίζουν το ακόλουθο δίλημμα: κυβέρνηση τετραετίας μονοκομματική ή συμμαχική; Κάτι δηλαδή σαν τις εκλογές του 1990, που τις κέρδισε οριακά η Νέα Δημοκρατία χάρη στη συνδρομή του μοναδικού βουλευτή που είχε εκλέξει τότε η ΔΗΑΝΑ του αείμνηστου Κωστή Στεφανόπουλου.
Αν οι ανωτέρω σκέψεις ευσταθούν, δεν μπορεί κανείς παρά να θέσει το ακόλουθο ερώτημα: Το μεσοδιάστημα που θα μεσολαβήσει έως την πιθανή επάνοδο στην πεπατημένη των μονοκομματικών κυβερνήσεων, μήπως προσφέρεται για να ληφθούν από την κυβέρνηση συνασπισμού που θα σχηματιστεί μετά τις 2 Ιουλίου κάποιες αποφάσεις που κανένα από τα δύο μεγάλα κόμματα δεν μπορεί, υπό τις σημερινές τουλάχιστον συνθήκες, να πάρει από μόνο του; Πέρα από τις μείζονες εσωτερικές εκκρεμότητες, όπως η εκ βάθρων αναδιοργάνωση των μυστικών υπηρεσιών, η ενίσχυση των ανεξάρτητων αρχών και η πολυαναμενόμενη δικαστική μεταρρύθμιση, μήπως είναι ιδανική περίοδος για έναν φιλόδοξο επανακαθορισμό των ελληνοτουρκικών σχέσεων, για μια «Συμφωνία του Αιγαίου», στον δρόμο που χάραξαν Ελευθέριος Βενιζέλος και Κεμάλ Ατατούρκ το 1930;
Αναγκαία, προφανώς, προϋπόθεση γι’ αυτό είναι η νέα κυβέρνηση να μην είναι απλώς συμμαχική, αλλά όσο το δυνατόν «οικουμενικότερη». Θα τολμήσουν άραγε τα τρία τουλάχιστον μεγάλα κόμματα να κάνουν το αποφασιστικό βήμα;
Ο κ. Νίκος Κ. Αλιβιζάτος είναι ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών.
==================
Meletis Meletopoulos
Blogger:
...ο κ. Αλιβιζάτος δεν είναι τυχαίος! Δεν γράφει για να περνά η ώρα, έτσι τάχα μου "Επιστημονικά"! Είναι για ...μεγάλες δουλειές στημένος!
https://www.solidaritynow.org/en/dioikitiko-symvoulio/
 |
Stelios Zavvos, Chairman Mr. Zavvos is the Chairman of SolidarityNow, and also the Founder and CEO of Zeus Capital Management, an international privately held investment management company, specializing in real estate investments in Europe, the Middle East and the United States. He was the Founder and CEO of Continental American Capital, an investment group which focused on real estate investment and financing in the USA. Mr. Zavvos is the Founder and President of the Harvard Business School Club of Greece, one of the leading fora in Southeastern Europe which addresses the economic, geopolitical and social issues and he is also a Member of the European Council on Foreign Relations. He was also a member of the International Crisis Group Advisory Council. Mr. Zavvos previously held positions in blue-chip companies, such as Citibank, Johnson & Johnson and Procter & Gamble. He holds an MBA from Harvard Business School and a MSc in Civil Engineering from Polytechnic University of Athens. |
 |
Nikos Alivizatos, Honorary Professor of Constitutional Law – University of Athens Nicos C. Alivizatos is professor of Law at the University of Athens; he practices law since 1978. He is pleading regularly before the Greek Council of State, the European Court of Human Rights and the European Court of Justice. After studying law in Athens (LL.B. 1972), professor Alivizatos obtained his PhD from the University of Paris 2 in 1977; the late doyen Georges Vedel was his directeur de thèse, which was published in Paris in 1979 (: Les institutions politiques de la Grèce à travers les crises, Paris, L.G.D.J., Bibliothèque constitutionnelle, tome 60). He has been teaching constitutional and public law since 1980. He was a visiting scholar at Stanford (1988-89), Princeton (1997) and Oxford Universities (2005). His books include The Constitutional Status of the Armed Forces, vols 1 &2, (in Greek, Athens, Ant. Sakkoulas, 1987 & 1992 respectively), Beyond Article 16 (in Greek, Athens, Metaichmio, 2007), The Constitution and its Enemies, 1800-2010 (in Greek, Athens, Polis, 2011) and What Kind of Democracy After the Crisis (in Greek, Athens, Polis, 2013). He has been a member of the Venice Commission since 2014. |
 |
Efthimios Vidalis, Vice-Chairman, BusinessmanElected President of the Executive Committee of SEV-Hellenic Federation of Enterprises, during the Annual General Assembly, held in June 15th 2020 Mandated by the Greek Prime Minister in August 2012, negotiated and led the reset of the stalled motorways projects of Greece. Completed successfully the restructuring of all concessions by year end 2013. Was the CEO of S&B Industrial Minerals Group from 2001 until 2011 and COO from 1998 to 2001 and served on the Board of Directors for 15 years. Earlier in his career, Mr. Vidalis spent 20 years at Owens Corning, USA, where he led as President each of OC’s major businesses (Composites and then Insulation) until 1998. Prior to that he has held several leadership positions including Vice President of the European Reinforcement business (1986 to 1993). Currently serves on the Board of Directors of ALPHA BANK, TITAN CEMENT S.A., Fairfield-Maxwell Ltd. (U.S.A.) and Eurolife FFH Insurance Group Holdings S.A. He was member of the board of Future Pipe Industries based in Dubai from 2008 to 2019, he was an Advisor to the Management and board member of RAYCAP S.A. from 2001 to 2016 and he served on the Board of Directors of the Hellenic Federation of Enterprises (SEV) from 2006 to 2016. Was the founder and Chairman of SEV Business Council for Sustainable Development of the Federation from 2008 to 2016. Served on the Board of the Greek Mining Enterprises Association (SME) from 2001 to 2009, where he was the Chairman for 4 years. Graduated from Harvard University with a BA in Government and earned an MBA from the Harvard Graduate School of Business Administration |
 |
Nikiforos Diamandouros, Academic Nikiforos Diamandouros is a Greek academic who was the first National Ombudsman of Greece from 1998 to 2003 and has been Ombudsman for the European Union from April 2003 to October 2013. He was re-elected as European Ombudsman in 2005 and again in 2010. During the period 1992-1998 he was the chairman of the Hellenic Society for Political Science and from 1995 to 1998 he was the chairman of the Hellenic Department of the National Center for Social Research (EKKE) and from 1998 to 2003 he served as the first Ombudsman of Greece. From 1993 to 2009 he was Professor of Political Science at the University of Athens, having reached the rank of Professor Emeritus. In 2014 he was elected a full member of the Academy of Athens. In 2010 he was awarded the Cross of Value of the Republic of Poland and in 2004 the Order of the Order of Excellence of Phoenix, by the Hellenic Republic. |
 |
Aristos Doxiadis, Partner, Venture Capital Investor Aristos Doxiadis is General Partner at Openfund, an early-stage
technology fund based in Athens. He is a pioneer of private equity in
Greece, with 20 years of experience in many industries, from banking
software to table grapes. Openfund is a leader in the startup ecosystem,
having invested in the most dynamic recent ventures coming out of
Greece. Recently he has been researching and writing on the
institutional and cultural determinants of the Greek economy. His book
The Invisible Divide: Institutions and Behaviors in the Greek Economy
(in Greek) has been widely read and discussed. |
 |
Jennifer Cavounidis, Senior Research Fellow – Center of Planning and Economic Research, Visiting Associate Professor, Athens University of Economics and Business. Jennifer Cavounidis is a Senior Research Fellow at the Centre for Planning and Economic Research (KEPE) in Athens and also teaches Sociology courses at the Athens University of Economic and Business. She studied at Stanford University (B.A.), Boston University (M.A.) and the London School of Economics (Ph.D.). Before joining KEPE in 2008, she collaborated with other research institutes in Greece such as the National Centre for Social Research, the Employment Observatory, and the Hellenic Migration Policy Institute, where she was Director of Research. She has authored dozens of books, chapters in collective volumes, and articles in international journals such as International Migration Review, International Migration, and the British Journal of Sociology. |
 |
Yiannis Boutaris, Businessman, Politician, Chemist, Oenologist Yiannis Boutaris is a businessman, politician, Chemist graduate of the Aristotle University of Thessaloniki while also being a successful Oenologist. Since 2011 he is the Mayor of Thessaloniki. His term of office in the Municipality of Thessaloniki has been described as “a positive policy, reforming and refreshing mindset”. During his term of office, important was his contribution to reducing financial costs, rationalizing public services and fighting corruption in the city of Thessaloniki. |
 |
Calypso Nomikos, President of A M. Nomikos Transworld Maritime Agencies S.A. Mrs Nomikos is the Chairwoman of the Board of Directors of A.M. Nomikos Transworld Maritime Agencies S.A. (a family owned international ship owning and ship management company). Member of the Board of Directors of S&B Industrial Minerals S.A. for over 10 years until the company was taken private in June 2013, most recently in the capacity of Vice Chairwoman of the Board. Member of the Young Presidents’ Organization and the World Presidents’ Organization (1992 to date). Member of the Board of Directors for Transparency International, Greece (2006 to 2009). Board member in SPDI, Real Estate Property Company. Board members in several NGO’s. She has studied Economics and Business Administration and attended the President’s Program in Leadership (PPL) at Harvard Business School between 1996 and 2012. |
 |
Christos Rozakis, Professor of International Public Law – University of Athens, former Vice President of the European Court of Human Rights Emeritus Professor of International Law, University of Athens; President of Administrative Tribunal of the Council of Europe; former Vice President of the European Court of Human Rights (1998-2011); former Member of the European Commission of Human Rights (1987-2011); member of the Institut de Droit International. He has written extensively on the Law of Treaties, Law of the Sea, international Human Rights. |
Σχόλια