ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΚΟΥΜΠΟΣ: 35 ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΠΕΘΑΙΝΟΥΝ ΚΑΤΑ Μ.Ο ΜΕΧΡΙ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΚΑΡΙΕΡΑΣ ΕΝΟΣ ΓΙΑΤΡΟΥ

 

---------------------------

 Αθόρυβοι θάνατοι
Αχιλλέας Κούμπος*

Ο θείος Γιώργος είναι οικοδόμος, 70 ετών και 82 κιλά. Διέκοψε το κάπνισμα προς δεκαετίας, δεν λαμβάνει φαρμακευτική αγωγή, εκτός από σκόρδο όπως λέει. Πριν από δύο χρόνια επισκέφτηκε τον καρδιολόγο για τον ετήσιο έλεγχο χωρίς να έχει κανένα σύμπτωμα. Ο γιατρός τον εξέτασε και στο τέλος τού μέτρησε την πίεση. Τα νέα δεν ήταν καλά: η πίεση ήταν 150/90 αντί για 140/90 που είναι τα τρέχοντα όρια της υπέρτασης. Η πίεσή του είχε ξεπεράσει το όριο κατά 10 μονάδες και η ιατρική αστυνομία τον συνέλαβε και του έριξε πρόστιμο: ένα χάπι το πρωί και ένα το βράδυ, αλλιώς κινδυνεύει από καρδιακό επεισόδιο ή εγκεφαλικό. Ως νομοταγής πολίτης, υπάκουσε στις οδηγίες της επιστήμης και ξεκίνησε την αγωγή. Ομως δύο μέρες μετά την έναρξη των φαρμάκων ανέβηκε στη σκαλωσιά, κάτι συνηθισμένο για έναν οικοδόμο, αισθάνθηκε αδιαθεσία και παραλίγο να πέσει από ύψος 5 μέτρων. Μόλις συνήλθε, πήγε στο σπίτι και πέταξε τα φάρμακα στον κάδο απορριμμάτων. Σήμερα, δύο χρόνια μετά, αισθάνεται ακόμα περίφημα, όπως ακριβώς αισθανόταν πριν πάει στον καρδιολόγο.

Η σύγχρονη ιατρική έχει εξωθήσει τα όρια του «φυσιολογικού» στα άκρα και θεραπεύει παράγοντες κινδύνου, όπως η ήπια υπέρταση, και όχι νόσους. Αν ζούσα τη δεκαετία του ’70 και είχα χοληστερίνη 270 mg/dl, όση δηλαδή έχω σήμερα, δεν θα υπήρχε πρόβλημα. Σήμερα όμως οι οδηγίες λένε να ξεκινήσω τα φάρμακα. Το ίδιο συμβαίνει και με νόσους όπως «οστεοπόρωση», «προ-διαβήτης», «προ-υπέρταση», «κατάθλιψη» και μια σειρά άλλες που έχουν κατασκευαστεί στο εργαστήριο των φαρμακευτικών εταιρειών. Για να καταλάβουμε καλύτερα το πρόβλημα, όταν στην Αμερική το 1997 έπεσαν τα όρια της υπέρτασης από το 160 στο 140 δημιουργήθηκε μια δεξαμενή 13 εκατομμυρίων νέων υπερτασικών· όταν το όριο του σακχάρου έπεσε από 140 στο 126 δημιουργήθηκαν 1,7 εκατομμύρια νέου διαβητικοί· όταν το όριο της χοληστερίνης έπεσε από το 240 στο 200, δημιουργήθηκαν 42 εκατομμύρια νέοι χοληστερινικοί. Τρέλα; Σε άλλο παράδειγμα, ερευνητές βρήκαν ότι αν εφαρμόσουμε τις ευρωπαϊκές οδηγίες πρόβλεψης καρδιαγγειακής νόσου (SCORE project 2003), τότε το 86% των ανδρών στη Νορβηγία βρίσκονται σε κίνδυνο καρδιαγγειακού επεισοδίου.

Αν όλες οι ιατρικές οδηγίες μιλούσαν μόνο για τους κινδύνους ανά ηλικία ή μας προέτρεπαν να αλλάξουμε τρόπο ζωής, όπως να τρώμε καλύτερα και λιγότερο, να αθλούμαστε συστηματικά και κυρίως να διακόψουμε το κάπνισμα, δεν θα διαφωνούσα καθόλου. Ομως οι ιατρικές οδηγίες προτείνουν συνταγογράφηση φαρμάκων και μαζικό προληπτικό έλεγχο ασυμπτωματικών πολιτών. Εδώ λοιπόν ξεκινά το πρόβλημα των αθόρυβων θανάτων. Υπολογίζεται ότι στις Ηνωμένες Πολιτείες τα φάρμακα σκοτώνουν 200.000 ανθρώπους. Αν κάνουμε την αναγωγή, στη χώρα μας έχουμε 6.285 θανάτους από τη συνταγογράφηση.

Ο Δανός ακαδημαϊκός και γιατρός Peter Gotzsche μιλά για «οργανωμένο έγκλημα», ενορχηστρωμένο από τις φαρμακοβιομηχανίες. Υπολογίζει ότι στη χώρα του κάθε γενικός γιατρός (GP) σκοτώνει με φάρμακα έναν άνθρωπο τον χρόνο και πως στο τέλος της καριέρας του θα έχει στείλει στον τάφο 35 συμπολίτες του! Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπολογίζει ότι τα φάρμακα προκαλούν τον θάνατο σε 200.000 ανθρώπους τον χρόνο. Φαίνεται ότι ο Sir William Osler έχει δίκιο όταν λέει ότι «η επιθυμία να παίρνουμε φάρμακα είναι το βασικό χαρακτηριστικό που μας ξεχωρίζει από τα ζώα» και λέξεις (αντιδάνεια) όπως «pharmakosis», «pharmacoscotoma» είναι ενδεικτικές του πώς αντιλαμβάνονται οι Αγγλοσάξονες τις συνέπειες της συνταγογράφησης.

Οι θάνατοι από συνταγογράφηση είναι αόρατοι από τους γιατρούς, τους ασθενείς, το κοινό και τις ρυθμιστικές αρχές και φυσικά σπάνια αναφέρονται ή καταγράφονται στα πιστοποιητικά θανάτου. Επιπλέον, ανακάλυψα ότι λίγο μετά τον θάνατο το ηλεκτρονικό σύστημα σβήνει τα φαρμακευτικά ίχνη του θανόντος. Αν το γνωρίζαμε, θα είχαμε έστω μια αδρή εικόνα της σχέσης θανάτου και υπερσυνταγογράφησης στους ηλικιωμένους, μιας και όσοι είναι άνω των 70 λαμβάνουν κατά μέσο όρο τουλάχιστον 5 φάρμακα.

Η σύγχρονη ιατρική κινείται σε λάθος δρόμο. Για την ακρίβεια, κινείται μεταξύ του φόβου και της ελπίδας. Ενός φόβου ότι η ζωή μας κινδυνεύει από κάποια εκ των έσω δυσλειτουργία του οργανισμού και μιας ελπίδας ότι η σωτηρία θα έρθει διά των φαρμάκων που θα πάρουμε απέξω. 

Ομως πριν ξεκινήσουμε τα φάρμακα πρέπει να θέσουμε 4 ερωτήσεις στον γιατρό μας. Είναι η νόσος που διέγνωσε αληθινή; Είναι η προσυμπτωματική θεραπεία πιο αποτελεσματική από τη συμπτωματική θεραπεία; Ποιες είναι οι βλάβες που μπορεί να προκαλέσουν τα φάρμακα; Υπάρχει ελεύθερη πρόσβαση στα πρωτογενή δεδομένα των ερευνών (όχι των δημοσιεύσεων) πάνω στα οποία στηρίζονται οι οδηγίες του; Αν δεν πάρουμε σαφείς απαντήσεις, τότε οφείλουμε να είμαστε πολύ επιφυλακτικοί τόσο με τη διάγνωση όσο και με τη θεραπεία. Αλλιώς μπορεί να μην είμαστε τόσο τυχεροί όπως ο καλός μου θείος Γιώργος.

* υποψήφιος διδάκτορας ΕΚΠΑ
koumpos.achilleas@phs.uoa.gr

Σχόλια