Γιάννης Μαρίνος
Ο 21ος αιώνας εξελίσσεται ραγδαία στον αιώνα της ψηφιακής εποχής του ψεύδους
Στα
θερινά άρθρα μας που ολοκληρώνονται σήμερα επισημάναμε την κυριαρχία
του ψεύδους ως όπλου της πολιτικής εξουσίας και αυτό επιβεβαιώθηκε και
από τα όσα υποστήριξε ο διάσημος ισπανός συγγραφέας Χαβιέρ Θέρκας σε
συνέντευξη στον Γρηγόρη Μπέκο. Παραχωρώ τη στήλη στις πιο καίριες
διαπιστώσεις του: ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΔΩ
Ψέμα ή αλήθεια
«Μέσα σε όλους μας ανεξαιρέτως ενυπάρχει η τάση να εξαπατούμε ή να παραπλανούμε. Εχω καταλήξει στη διαπίστωση ότι σχεδόν όλοι οι άνθρωποι σε όλες τις χώρες προτιμούμε το ψεύδος από την αλήθεια. Γιατί η αλήθεια είναι περίπλοκη, δύσκολη, ενίοτε αφόρητη, ενώ το ψεύδος ωραίο και απλό. Εχω μάλιστα την αίσθηση ότι σήμερα τα ψέματα είναι πιο ισχυρά από οποιαδήποτε άλλη περίοδο στην ιστορία της ανθρωπότητας. Είναι μάλιστα αξιοσημείωτο ότι τα καλύτερα ψεύδη δεν είναι τα ανόθευτα. Τα πιο αποτελεσματικά είναι αυτά που έχουν μια δόση ή έναν κόκκο αλήθειας. Και τα μεγαλύτερα ψέματα κατασκευάζονται με μικρές αλήθειες. Το κράμα αληθειών και ψεμάτων συνιστά την πιο εκλεπτυσμένη μορφή ψέματος». Και αναμφίβολα μετρ σε αυτή τη σύνθεση έχει αναδειχθεί ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ με αποκορύφωμα την ωραιοποίηση της συμφωνίας για το Μακεδονικό.
Και ο Χαβιέρ Θέρκας διαπιστώνει ότι «στην πραγματική ζωή, όταν αναμειγνύονται τα ψέματα με την αλήθεια, το αποτέλεσμα είναι το ψεύδος, πιθανώς το πιο ακαταμάχητο». Δεν διστάζει επίσης να αμφισβητήσει τον έντεχνα καλλιεργημένο μύθο της λαϊκής αντίστασης κατά των γερμανών εισβολέων στη Γαλλία και των συμπατριωτών του Ισπανών έναντι του δικτάτορα Φράνκο, υποστηρίζοντας μάλιστα ότι «οι αντιφρονούντες ήταν τόσο λίγοι, που θα μπορούσαν να γεμίσουν μόνο ένα λεωφορείο». Και προσθέτει: «Το ίδιο εικάζω ότι συνέβη αναλογικά και στην Ελλάδα». Και ορθώς εικάζει. Αλλά ποιος ακινδύνως τολμά σήμερα να υποστηρίξει π.χ. ότι είναι ψευδής ο ισχυρισμός των νεολαίων μας πως η εξέγερση του Πολυτεχνείου προκάλεσε την πτώση της χούντας;
Η παραπληροφόρηση
Η παραπληροφόρηση με κατάλληλη και αδίστακτη προσφυγή στην ψευδολογία είναι σχεδόν αδύνατον να καταπολεμηθεί από τις ευάλωτες στον λαϊκισμό μάζες, όπου κυριαρχεί η ημιμάθεια. Το εκπαιδευτικό μας σύστημα, που βασίζεται πια στην παπαγαλία και στην ανάγκη των φροντιστηρίων, επιβραβεύει τη μετριότητα και απορρίπτει την αριστεία. Και όπως έχει υποστηρίξει ο μέγας Ντοστογέφσκι, «η ημιμάθεια είναι η τρομερότερη μάστιγα της ανθρωπότητος. Είναι ένα τύραννος που ‘χει τους ιερείς και τους σκλάβους του, ένας τύραννος που τον προσκυνούν όλοι με αγάπη και τυφλή πίστη, ένας τύραννος που τρέμει μπροστά του και η ίδια η επιστήμη και συμβιβάζεται επονείδιστα μαζί του». Και δυστυχώς η χώρα μας έχει παραδοθεί στους ημιμαθείς και αμαθείς και μάταια αναζητείται διέξοδος.
Ο 21ος αιώνας εξελίσσεται ραγδαία στον αιώνα της ψηφιακής εποχής του ψεύδους. Φοβόμαστε ότι θα δει κατά τη διαδρομή του να εφευρίσκονται αφάνταστοι τύποι πολιτικής εξαπάτησης. Ψεύδη τα οποία θα παράγονται σε κλίμακα χωρίς προηγούμενο και θα διαδίδονται με πρωτόγνωρη ταχύτητα. Φυσικά και αναπόφευκτα η ψηφιακή τεχνολογία αξιοποιήθηκε και από τον χώρο του εγκλήματος για εκβιασμούς, αθέμιτη κερδοσκοπία και ατιμωτική εξόντωση αντιπάλων. Το ζούμε πια καθημερινά.
Πηγή: Έντυπη έκδοση Το Βήμα της Κυριακής
=================
Πολιτική ορθότητα, διανοούμενοι και καθεστώτα. Μια ιστορική προσέγγιση
Ιδεολογικές χρήσεις και καταχρήσεις της επιστήμης της ψυχολογίας
Μύθοι και στερεότυπα της ριζοσπαστικής πολιτικής ορθότητας
================
Κατά την φυσιολογία, ακόμα και φλυαρία έχει τα όριά της. Εντούτοις, δεν υπάρχει νόμος της φύσης που να περιορίζει την ανοησία των όσων λέγονται. Μπορώ κάλλιστα να ξεστομίσω την μεγαλύτερη βλακεία του κόσμου: ούτε σπυρί στη γλώσσα θα βγάλω, ούτε θα πάθω κρίση επιληψίας. Δικαιούμαι άραξε άλλης τιμωρίας; Κατά κανόνα, όχι. Ακόμα κι να επιβληθεί μια τέτοια τιμωρία, δεν πρόκειται να είναι αυστηρή.Πρώτα απ' όλα είναι σπάνιο το να επισημάνει κανείς μια βλακεία. Ακόμα κι αν την επισημάνει, δεν θα ' χει ούτε το χρόνο, ούτε την όρεξη, ούτε την ευκαιρία να την αποδείξει. Ακόμα κι αν προσκομίσει αποδείξεις, ελάχιστοι θα είναι εκείνοι που θα προσέξουν τις ενστάσεις του. Κι ακόμα κι αν τις προσέξει κάποιος, δεν πρόκειται να τις αξιοποιήσει.Τα ίδια ισχύουν και ως προς το ψεύδος. Βεβαίως, αν το ψεύδος αφορά σε συγκεκριμένα γεγονότα, μπορεί και να έχει αλγεινές συνέπειες για τον ψεύτη. Το ψεύδος αυτού του είδους αποκαλείται συκοφαντία, απάτη, ψευδομαρτυρία. Μπορεί ακόμα να καταλήξει στο δικαστήριο, αν και δεν είναι διόλου αναγκαίο. Αντιθέτως, αν το ψεύδος αφορά σε μια ιδέα, σ' ένα πράγμα δηλαδή που δεν μπορούμε να τ' αγγίξουμε ούτε να το δούμε, μένει ατιμώρητο. Ακριβώς όπως μένει και η βλακεία.Ονειρεύομαι ένα νέο νόμο της φύσης, εις εφαρμογήν του οποίου κάθε άτομο θα εδικαιούτο μιας περιορισμένης καθημερινής μερίδας λέξεων. Τόσες λέξεις την ημέρα - ούτε μια παραπάνω. Κι όταν θα τις έχει πει κανείς αυτές τις λέξεις που δικαιούται, να μένει μουγκός ίσαμε το άλλο πρωί.Μια θανατερή σιωπή θα βασίλευε εκεί γύρω στο μεσημέρι, μια σιωπή που θα διακοπτόταν που και που από φράσεις όλο νόημα εκ μέρους εκείνων που έχουν ικανότητα να σκέφτονται πριν μιλήσουν ή που, γι άλλους λόγους, φείδονται των λέξεών τους. Και όπως τα λόγια αυτά θα διατρυπούσαν τη σιωπή, θα μπορούσαν επιτέλους να ακουστούν.Πώς και σε ποιόν κάνει κακό η βλακεία;Η πληροφόρηση είναι ο σύνδεσμός μας με την πραγματικότητα. Από την πιο απλή μορφή της ("Ο αμανίτης ο μυοκτόνος είναι δηλητηριώδης", "Τα πορτοκάλια είναι φαγώσιμα") ως λογοτεχνία, που είναι κι αυτή πληροφόρηση, αλλά πιο σύνθετη.Η πληροφόρηση είναι η βάση των πράξεών μας. Μια λανθασμένη πληροφόρηση οδηγεί σε άφρονες πράξεις, κάτι που οδηγεί που γνωρίζουν όσοι να φάνε αμανίτες μυοκτόνους επειδή τους είχαν πει ότι ήταν πορτοκάλια. Ένα κακό ποίημα δεν είναι θανατηφόρο, είναι όμως, με τον τρόπο του βλαβερό.Πώς και σε ποιόν κάνει κακό το ψεύδος;Προφανώς σ' αυτόν κατά του οποίου στρέφεται, εμμέσως όμως βλάπτει κι όλους εμάς, αφού διαλύει το θεμελιώδες συστατικό της πληροφόρησης: την εμπιστοσύνη. Το ψεύδος, δηλαδή η παραπληροφόρηση, χαρίζει στον ψεύτη ένα άμεσο προσωπικό πλεονέκτημα, εις βάρος της κοινότητας. Ο ψεύτης είναι παράσιτο. Αποδυναμώνει τον οργανισμό εντός του οποίου παρασιτεί, και μπορεί να τον οδηγήσει σε αφανισμό.Όταν δεν θα υπάρχει εμπιστοσύνη, δεν θα υπάρχουν ψεύτες, αλλά ούτε και πληροφορίες - με λίγα λόγια, δεν θα υπάρχει τίποτα. Θα χάσουμε την επαφή με την πραγματικότητα να προσαρμόζουμε τις πράξεις μας και, επομένως, να εξελισσόμαστε. Ο βλαξ και ο ψεύτης θα μας αφανίσουν.Κι ύστερα, δεν θα μείνει παρά ο βλαξ.Κείμενο του ΣΛΑΒΟΜΙΡ ΜΡΟΖΕΚ από το περιοδικό Lettre International. Μετάφραση: Αχιλλέας Κυριακίδης. ΠΗΓΗ
Σχόλια