Του Κώστα Ράπτη
Ο Ντίμτρι Μεντβέντεφ, ο οποίος αντάλλαξε με τον Βλαντίμιρ Πούτιν τις
θέσεις του προέδρου και του πρωθυπουργού της Ρωσικής Ομοσπονδίας την
περίοδο 2008-2012 (πριν δηλαδή την συνταγματική μεταρρύθμιση η οποία
εξασφάλισε στον πραγματικά ισχυρό άνδρα της χώρας τη δυνατότητα
απεριόριστων και μάλιστα αυξημένων σε διάρκεια θητειών) θεωρείτο ο
εκπρόσωπος της πλέον φιλοδυτικής πτέρυγας του συμπλέγματος εξουσίας του
Κρεμλίνου. Η δε αποπομπή του από την πρωθυπουργία το 2020, με μετακίνησή
του στην αντιπροεδρία του ρωσικού Συμβουλίου Εθνικής Αφαλείας,
ερμηνεύθηκε ως δείγμα της συνολικότερης σκλήρυνσης της στάσης της
ρωσικής ηγεσίας.ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΔΩ
Ωστόσο, αφότου ξέσπασε ο πόλεμος στην Ουκρανία, ο Μεντβέντεφ (που δεν έχει χάσει τις ελπίδες να διαδεχθεί για άλλη μία φορά τον Πούτιν στην κορυφή της εξουσίας) έχει μετατραπεί σε εκφραστή, μέσω των λογαριασμών του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, των πλέον επιθετικών και ενίοτε χλευαστικών απόψεων έναντι της Δύσης, προφανώς για να αναβαπτισθεί στο νέο πνεύμα της πατριωτικής έξαρσης το οποίο διακατέχει τη χώρα του. Οι δε τοποθετήσεις του έχουν το ενδιαφέρον γνώρισμα ότι διατυπώνονται με μεγαλύτερη ελευθερία από αυτήν που θα επιτρεπόταν σε κατόχους υψηλότερων αξιωμάτων, ωστόσο δεν παύουν να προέρχονται από τον αντιπρόεδρο του σώματος που πραγματικά καθορίζει τις σχέσεις της Ρωσίας με τον υπόλοιπο κόσμο.
Δεν είναι συνεπώς διόλου αμελητέο ότι το απειλητικό μήνυμα που απηύθυνε τη Δευτέρα δια του Telegram ο Μεντβέντεφ, αφορούσε το Ισραήλ, ήτοι μια χώρα-κλειδί για την Μέση Ανατολή και όχι μόνο, με την οποία η Μόσχα διατηρούσε μέχρι τώρα σχέσεις φιλικές.
Αν το Ισραήλ παραχωρήσει οπλισμό στην Ουκρανία, θα πρόκειται για "εξαιρετικά παράτολμη ενέργεια", η οποία θα "καταστρέψει" τις ρωσο-ισραηλινές διακρατικές σχέσεις, ανέφερε ο Μεντβέντεφ. Δεν παρέλειψε μάλιστα να προσθέσει ότι ο Στέπαν Μπαντέρα (Ουκρανός εθνικιστής ηγέτης της περιόδου του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, ο οποίος αντιμετωπίζεται ως εθνικός ήρωας στη σημερινή Ουκρανία) ήταν ναζιστής, όπως και οι σημερινοί θαυμαστές του, όπως δείχνουν τα σύμβολα που χρησιμοποιούν. Συνεπώς, αν το Ισραήλ τους παράσχει οπλισμό, θα είναι ώρα και να ανακηρύξει ήρωες τον Μπαντέρα και τον συνοδοιπόρο του, Ρομάν Σούχεβιτς.
Η ανάρτηση Μεντβέντεφ αποτέλεσε απάντηση στην πρόταση που διατύπωσε την προηγουμένη ο Ισραηλινός υπουργός Υποθέσεων Διασποράς, Νάχμαν Σάι, ότι "δεν υπάρχει πλέον αμφιβολία ποιον θα έπρεπε να υποστηρίξει" στην αιματηρή σύγκρουση της Ουκρανίας το Ισραήλ, το οποίο θα έπρεπε να στηρίξει εξοπλιστικά την ουκρανική πλευρά, όπως πράττουν το ΝΑΤΟ και η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ο Σάι αντιδρούσε από την πλευρά του στην πληροφορία (η οποία, καίτοι δεν έχει επιβεβαιωθεί επισήμως, θεωρείται δεδομένη) ότι οι ρωσικές δυνάμεις που επιχειρούν στην Ουκρανία έχουν καταφύγει στη χρήση drones ιρανικής προελεύσεως – και μάλιστα με θεαματικά αποτελέσματα. Πρόκειται για τα μη επανδρωμένα πτητικά συστήματα Shahed-136, τα οποία η ρωσική πλευρά έχει υιοθετήσει, ενδεχομένως με τροποποιήσεις, ως Geran-2.
Περίπλοκες σχέσεις
Οι εξελίξεις αυτές έρχονται να υπενθυμίσουν πόσο περίπλοκες είναι οι σχέσεις στο τρίγωνο Ρωσίας-Ουκρανίας-Ισραήλ.
Το εβραϊκό κράτος, καίτοι αποτελεί τον στενότερο σύμμαχο των ΗΠΑ παγκοσμίως, έχει κρατηθεί μακριά από τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας και έχει αποφύγει μέχρι τώρα την εμπλοκή στην ουκρανική σύγκρουση δια της αποστολής οπλισμού.
Χαρακτηριστικές επ' αυτού είναι οι δηλώσεις στα τέλη Σεπτεμβρίου του (εβραϊκής καταγωγής) προέδρου της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι: "Είμαι σοκαρισμένος. Το Ισραήλ δεν μας έδωσε τίποτε απολύτως". "Καταλαβαίνω ότι έχουν τα προβλήματά τους με τη Συρία και τη Ρωσία” πρόσθεσε ο Ουκρανός πρόεδρος, απηχώντας την δικαιολογία που προέβαλε σε επικοινωνία του ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Γιάιρ Λαπίντ, ότι η χώρα του δεν μπορεί να προσφέρει στην Ουκρανία αντιαεροπορικά συστήματα, διότι τα χρειάζεται για την άμυνά της.
Η σχέση εργασίας που θέλησε να διατηρήσει με τη Ρωσία το Ισραήλ έχει να κάνει με πολλούς παράγοντες. Ένας από αυτούς είναι η παρουσία περίπου ενός εκατομμυρίου Ισραηλινών πολιτών με καταγωγή από την πρώην Σοβιετική Ένωση, οι οποίοι εγκαταστάθηκαν στο εβραϊκό κράτος ιδίως την δεκαετία του ΄90 (ακόμη και σήμερα το Ισραήλ, ως χώρα που δεν απαιτεί βίζα, είναι ένας από τους κύριους προορισμούς των Ρώσων, οι οποίοι αντιτάσσονται στο κλίμα που επικρατεί στη χώρα τους ή θέλουν να αποφύγουν τη στράτευση). Ένας άλλος λόγος είναι η φιλοδοξία να καταστεί το Ισραήλ χώρος υποδοχής ρωσικών κεφαλαίων τα οποία συναντούν πλέον φραγμό στη Δύση.
Όμως η κυριότερη παράμετρος είναι εκείνητης ασφάλειας. Το Ισραήλ έχει τρόπον τινά τη Ρωσία "γείτονα", μετά την ανάπτυξη ρωσικών δυνάμεων στη Συρία το 2015. Και η ιδιόμορφα συνεργατική σχέση των δύο πλευρών αποτυπώνεται στο γεγονός ότι όλα αυτά τα χρόνια οι ισραηλινές επιδρομές επί συριακού εδάφους (κυρίως έναντι στόχων που αφορούν την παρουσία του Ιράν και των συμμάχων του στη χώρα του Άσαντ) συνεχίζεται, χωρίς καμία αντίδραση της ρωσικής πλευράς.
Ο παράγοντας Νετανιάχου
Κατά μία έννοια, η ρωσική παρουσία στη Συρία ήταν για το Ισραήλ ένα καλοδεχούμενο αντίβαρο στην ιρανική επιρροή. Και βέβαια η προσωπική σχέση που είχε αναπτύξει ο Βλαντίμιρ Πούτιν με τον πρώην πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου εξασφάλιζε μεγάλο βαθμό συνεννόησης – πράγμα που δεν ισχύει στον ίδιο βαθμό με τους διαδόχους του. Άλλωστε η πτώση του Νετανιάχου και η πολιτική ρευστότητα που ακολούθησε είχε σε μεγάλο βαθμό να κάνει με την ανησυχία που προκαλούσε σε μεγάλο τμήμα του ισραηλινού κατεστημένου η φθορά την οποία επέφερε στις σχέσεις με την κυβέρνηση των ΗΠΑ (αλλά και την αμερικανο-εβραϊκή κοινότητα) η αδιάλλακτη στάση του πρώην πρωθυπουργού και η εμπλοκή του σε ενδοαμερικανικές διαιρέσεις, πάντα στο πλευρό των Ρεπουμπλικανών.
Ωστόσο οι Ισραηλινοί ιθύνοντες δεν μπορούν παρά να παρακολουθούν με ανησυχία την πρόσφατη σύσφιξη των σχέσεων της Ρωσίας με το Ιράν – και όχι μόνο στο εξοπλιστικό πεδίο. Ο μεγάλος περιφερειακός ανταγωνιστής του Ισραήλ μόλις εντάχθηκε στον ρωσικής εμπνεύσεως Οργανισμό Συνεργασίας της Σαγκάης, ενώ η Μόσχα, πολύ χαρακτηριστικά, όχι μόνο δεν διακόπτει αλλά μάλλον αναβαθμίζει τις σχέσεις της με μεσανατολικές οργανώσεις ιρανικής επιρροής, όπως η λιβανική Χεζμπολλάχ και η παλαιστινιακή Χαμάς.
Παράλληλα, η Μόσχα καταφέρνει να συσφίγγει τις σχέσεις της και με τις (αντίπαλες προς το Ιράν) αραβικές μοναρχίες, όπως παρακολουθούμε αυτές τις ημέρες με την σύμπραξη Ρωσίας και Σαουδικής Αραβίας στους κόλπους του OPEC+ ή τις συναντήσεις του Πούτιν με τον Εμίρη του Κατάρ και τον ισχυρό άνδρα των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, πρίγκιπα Μοχάμεντ μπιν Ζάγιεντ.
Συνεπώς μεγάλες "μετακινήσεις τεκτονικών πλακών" είναι λογικό να αναμένονται στο πλέγμα των σχέσεων της Μέσης Ανατολής με τη χώρα του Πούτιν.
Διαβάστε ακόμη
Εντείνεται η συζήτηση και αυξάνονται οι πιέσεις προς το Ισραήλ για ενεργή πλέον εμπλοκή του στον πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, καθώς συνεχίζεται η χρήση ιρανικών drones και αναμένεται χρήση και ιρανικών πυραύλων από την Ρωσία.
Σχετική ανάλυση φιλοξενεί η έγκυρη Ισραηλινή εφημερίδα Jerusalem Post με τίτλο Will Iranian drones shake Israel’s careful position on Ukraine war? [Τα ιρανικά drones προκαλούν τριγμούς στην προσεκτική στάση του Ισραήλ έναντι του πολέμου στην Ουκρανία].
Όσοι υποστηρίζουν ότι το Ισραήλ πρέπει να εγκαταλείψει την “προσεκτική” προσέγγιση έναντι του πολέμου, επικαλούνται πλέον την ενεργή εμπλοκή του “ορκισμένου εχθρού” του, του Ιράν, γεγονός που απειλεί πλέον και τα ίδια τα εθνικά συμφέροντα του εβραϊκού κράτους.
Ο Ουκρανός υπουργός Εξωτερικών Ντμίτρο Κουλέμπα δήλωσε χθες Τρίτη ότι η χώρα του «θα στείλει επίσημο αίτημα στην κυβέρνηση του Ισραήλ να παράσχει επειγόντως στην Ουκρανία αντιαεροπορικά συστήματα και να ξεκινήσει συνεργασία υψηλής ποιότητας για την απόκτηση κατάλληλων τεχνολογιών για την Ουκρανία».
- «Το Ιράν είναι μια κόκκινη γραμμή για το Ισραήλ, και αφού το Ιράν, στην πραγματικότητα, έγινε άμεσα συνένοχος στο έγκλημα της επίθεσης κατά της Ουκρανίας, νομίζω ότι όποιος στο Ισραήλ έχει ακόμα δισταγμό για το αν θα βοηθήσει ή όχι την Ουκρανία, πρέπει να τα διαλύσει. δισταγμούς», πρόσθεσε.
Μέρες νωρίτερα, ένα tweet από τον Ισραηλινό υπουργό Υποθέσεων Διασποράς Nachman Shai προκάλεσε μεγάλη αναταραχή.
«Σήμερα το πρωί αναφέρθηκε ότι το Ιράν μεταφέρει βαλλιστικούς πυραύλους στη Ρωσία », έγραψε την Κυριακή. «Δεν υπάρχει πλέον καμία αμφιβολία για το πού πρέπει να σταθεί το Ισραήλ σε αυτή την αιματηρή σύγκρουση. Ήρθε η ώρα για την Ουκρανία να λάβει και στρατιωτική βοήθεια [από το Ισραήλ], όπως παρέχουν οι ΗΠΑ και οι χώρες του ΝΑΤΟ».
Οι ουκρανικές διπλωματικές πηγές ήλπιζαν ότι η δήλωση του Shai σηματοδότησε μια αλλαγή στη στάση της Ιερουσαλήμ για την υποστήριξη της πολεμικής τους προσπάθειας.
Ρωσία και Ουκρανία αναμένουν μεγαλύτερη ισραηλινή εμπλοκή
Ο πρώην πρόεδρος της Ρωσίας Ντμίτρι Μεντβέντεφ προειδοποίησε στο κανάλι του Telegram: «Φαίνεται ότι το Ισραήλ πρόκειται να παράσχει όπλα στο καθεστώς του Κιέβου. Πολύ απερίσκεπτη κίνηση. Θα καταστρέψει τις κυβερνητικές σχέσεις μεταξύ των χωρών μας».
Ο κόσμος παίρνει τον τίτλο «υπουργός» στα σοβαρά και οι μη Ισραηλινοί συχνά περιμένουν μια κάποια ομοφωνία ή πειθαρχία σε επίπεδο μηνυμάτων που εκπέμπονται, αλλά στην πραγματικότητα δεν υπάρχει κάτι τέτοιο στο Ισραήλ, αναφέρει η JP.
Στην πραγματικότητα, ο Shai δεν είναι μέλος του υπουργικού συμβουλίου ασφαλείας, ούτε φαίνεται ρεαλιστικόνα επιστρέψει στην Κνεσέτ μετά τις εκλογές σε δύο εβδομάδες.
Είναι το μόνο μέλος του ευρύτερου υπουργικού συμβουλίου που έχει ζητήσει δημόσια στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία, αν και άλλοι – συμπεριλαμβανομένου του πρωθυπουργού Γιαϊρ Λαπίντ όσο ήταν υπουργός Εξωτερικών – το απέκλειε.
Ένα tweet δεν αντικατοπτρίζει μια αλλαγή πολιτικής.
Υπήρξαν αναφορές στους New York Times και σε άλλα μέσα ότι η Ιερουσαλήμ εμπλέκεται περισσότερο από ό,τι αρχικά, μοιράζοντας πληροφορίες με το Κίεβο για ιρανικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη, επιτρέποντας σε εταιρείες τεχνολογίας να εργαστούν στην Ουκρανία εναντίον των ιρανικών UAV και κλείνοντας τα μάτια στις προθέσεις τρίτων χωρών να μεταφέρουν ισραηλινά όπλα που αγόρασαν στην Ουκρανία.
Ο πρέσβης της Ουκρανίας στο Ισραήλ Yevgen Korniychuk ενθάρρυνε το tweet του Shai, αλλά είπε ότι δεν υπήρξε καμία αισθητή αλλαγή στη θέση του Ισραήλ από τότε που στράφηκαν ιρανικά όπλα εναντίον της χώρας του. Οι αναφορές για την ανταλλαγή πληροφοριών είναι «θεωρίες συνωμοσίας», είπε χθες Τρίτη.
Ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι «περίμενε περισσότερα όταν το Ιράν αποδείχθηκε ότι βοηθά τη Ρωσία , αλλά είμαστε απογοητευμένοι», είπε ο Korniychuk.
«Μιλάμε μόνο για αμυντικά όπλα, όχι για επιθετικά», είπε. «Αυτό είναι κρίσιμο για εμάς αυτή τη στιγμή, όχι σε τρεις ή έξι μήνες. Εκτιμούμε τις καταδικαστικές δηλώσεις [κατά της εισβολής] του Λάπιντ, αλλά χρειαζόμαστε περισσότερα από λόγια για να υπερασπιστούμε τους πολίτες μας».
Πού βρίσκεται το Ισραήλ στον πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας
Το Ισραήλ εξέφρασε εξαρχής την αντίθεσή του στη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, καταψηφίζοντάς το σταθερά στον ΟΗΕ, και έχει παράσχει σημαντική ανθρωπιστική βοήθεια στο Κίεβο, συμπεριλαμβανομένου ενός νοσοκομείου. Νωρίτερα αυτό το μήνα, ο Λάπιντ καταδίκασε τα ρωσικά πλήγματα κατά αμάχων.
Ωστόσο, το Ισραήλ αρνήθηκε να παράσχει οποιαδήποτε στρατιωτική βοήθεια πέρα από γιλέκα και κράνη στην Ουκρανία.
Αυτό οφείλεται εν μέρει σε μια ανησυχία για τη διατήρηση του μηχανισμού αποσύγκρουσης μεταξύ Ισραήλ και Ρωσίας, ο οποίος επιτρέπει στο Ισραήλ να επιτεθεί σε ιρανικούς στόχους στη Συρία, παρόλο που η Ρωσία έχει μειώσει απότομα τον αριθμό των στρατιωτών που έχει σταθμεύσει στη Συρία.
Το Ισραήλ ανησυχεί επίσης για την ευημερία των Ρώσων Εβραίων, μια ανησυχία που συνεχίζει να δικαιολογείται από τη συμπεριφορά των ρωσικών αρχών, όπως η καταστολή του Εβραϊκού Πρακτορείου, η πίεση στους ραβίνους να εκφράσουν την υποστήριξή τους στον πόλεμο και τη γενική απαγόρευση σε ενήλικες άνδρες να εγκαταλείψουν τη Ρωσία υπό το φως της πιο πρόσφατης εντολής επιστράτευσης.
Μέχρι πρόσφατα, οι ανησυχίες του Ισραήλ για τα δικά του συμφέροντα και εκείνα της Διασποράς προηγούνταν της Ουκρανίας και της ανάγκης το Ισραήλ να αποτελεί καλό μέλος της δυτικής συμμαχίας κατά της Ρωσίας.
Αλλά τώρα, τα ιρανικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη και άλλα όπλα δοκιμάζονται στην Ουκρανία και η Τεχεράνη , η οποία έχει υποτίθεται αποστολή του να καταστρέψει το εβραϊκό κράτος, θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει αυτή την εμπειρία και τη γνώση για να πολεμήσει αποτελεσματικότερα το Ισραήλ. Άλλωστε, το κάνει ήδη μέσω των πληρεξουσίων της, όπως η Χεζμπολάχ, και επιτίθεται στους Ισραηλινούς συμμάχους στον Κόλπο, συμπεριλαμβανομένων των ΗΑΕ, με τα drones της.
Θα αλλάξει η εμπλοκή του Ισραήλ στον πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας;
Υπάρχει σαφές ενδιαφέρον για την ασφάλεια του Ισραήλ να εμπλακεί περισσότερο – γρήγορα – και να επιτρέψει τη χρήση των αντιπυραυλικών τεχνολογιών και των drones του εναντίον των τεχνολογιών του Ιράν.
Εν τω μεταξύ, ο Λάπιντ παραμένει σιωπηλός σχετικά με το θέμα, με το γραφείο του να αρνείται να σχολιάσει την έκκληση του Κουλέμπα.
Ο ηγέτης της αντιπολίτευσης Μπέντζαμιν Νετανιάχου, ο οποίος έχει υποστηρίξει μια πιο ουδέτερη στάση απέναντι στον πόλεμο, προειδοποίησε σε συνέντευξή του στο MSNBC ότι «τα όπλα που προμηθεύσαμε σε ένα πεδίο μάχης [θα μπορούσαν] να καταλήξουν σε χέρια του Ιράν που χρησιμοποιούνται εναντίον μας».
Το ερώτημα παραμένει εάν η Ιερουσαλήμ θα αρχίσει να σκέφτεται ότι η βοήθεια προς την Ουκρανία είναι προς το συμφέρον της ασφάλειας του Ισραήλ ή θα συνεχίσει να συμπεριφέρεται όπως από τότε που ξεκίνησε ο πόλεμος – ανεξάρτητα από τη δραματική αλλαγή που έφερε το Ιράν.
Με πληροφορίες από Jerusalem Post
===========================
Jerusalem Post:
Σχόλια