Του Θανάση Κ.
Τα ελληνοτουρκικά έρχονται ξανά – και δραματικά – στο προσκήνιο.
Και μάλιστα σε συνθήκες, εντεινόμενης διεθνούς γεωπολιτικής αστάθειας. Και κάτι παραπάνω από «αστάθειας»: Συνεχούς Αποσταθεροποίησης…
* Μια πρώτη παρατήρηση: Όσοι τώρα καταλαβαίνουν ότι μια «επιθετική κίνηση» της Τουρκίας κατά της Ελλάδας βρίσκεται πλέον στην «ημερήσια διάταξη», απλώς άργησαν λιγάκι…
Η Τουρκία το ετοιμάζει εδώ και καιρό…
Όταν η ηγεσία μιας χώρας δημιουργεί συνεχώς στην κοινή γνώμη της χώρας της την αίσθηση ότι οι γείτονές (δηλαδή οι Έλληνες) την "προκαλούν" και την έχουν "κατάφωρα αδικήσει", αυτό θεωρείται όχι "προοίμιο" κλιμάκωσης, αλλά ΚΛΙΜΑΚΩΣΗ καθεαυτή!
Γιατί από ένα σημείο και πέρα αυτο-τροφοδοτείται και δεν μπορεί να σταματήσει πια.
Αυτό το σημείο το έχει ξεπεράσει προ πολλού η τουρκική ηγεσία.
* Δεύτερη παρατήρηση: Η επίσημη απάντηση της Ελλάδας είναι, μέχρι στιγμής, μάλλον ανεπαρκής. (για να το πω "ευγενικά").
-- Η επιμονή στο «διάλογο» είναι λάθος!
-- Και οι «κόκκινες γραμμές» στην ελληνική κυριαρχία - και μόνο - είναι εντελώς λάθος!
Όταν κάποιος ευθέως σε απειλεί καθημερινά, όταν σύμπασα η Τουρκική ηγεσία απειλεί κάθε μέρα "θα έρθουμε νύχτα" - και η αντιπολίτευσή της την επικρίνει που δεν το έχει ΗΔΗ κάνει - η βασική απάντησή σου ΔΕΝ μπορεί να είναι:
-- Έλα να κάνουμε διάλογο!
Κι ύστερα η «παραβίαση» της εθνικής κυριαρχίας ΔΕΝ είναι... «κόκκινη γραμμή»! Έλος πια...
Στα όρια της εθνικής κυριαρχίας είναι ΑΥΤΟΝΟΗΤΟ ότι κάθε χώρα οφείλει να αντιδράσει με ό,τι έχει και δεν έχει. Αλλιώς παύει να υφίσταται…
"Κόκκινες γραμμές" είναι ό,τι μια χώρα επιλέγει να θέσει ως ακρότατο όριο ανοχής της ΠΕΡΑ από την υπεράσπιση της εθνικής κυριαρχίας…
Γιατί η υπεράσπιση της κυριαρχίας ΔΕΝ είναι «επιλογή»:
Είναι «υποχρέωση»…
"Κόκκινη γραμμή" στην περίπτωσή μας είναι τα κυριαρχικά μας δικαιώματα.
Αυτά η Τουρκία όχι μόνο τα απειλεί, αλλά τα έχει πλέον καταπατήσει (με το τουρκολυβικό μνημόνιο),
και τώρα απειλεί να τα καταπατήσει και εμπράκτως (με το γεωτρύπανο ή με το «αναβαθμισμένο» Όρουκ Ρέϊς).
Όταν η Τουρκία καταπατά ήδη την Ελληνική ΑΟΖ στην Ανατολική Μεσόγειο και απειλεί ευθέως την κυριαρχία των νησιών μας στο Ανατολικό Αιγαίο, κι εμείς διακηρύσσουμε ότι "κόκκινη γραμμή" για μας είναι... η κυριαρχία των νησιών μας στο Αιγαίο, αυτό μπορεί να εκληφθεί προς τα έξω, ότι την ΑΟΖ μας ουσιαστικά την έχουμε εγκαταλείψει!
Δεν λέω ότι το έχουμε κάνει. Λέω όμως, ότι αυτό το μήνυμα παίρνουν κάποιοι…
Κι αυτό "ανταμείβει" την τουρκική επιθετικότητα και την ενθαρρύνει να κλιμακώσει κι άλλο!
* Η Ελλάδα δεν χρειάζεται να «πει» τίποτε στην Τουρκία επ’ αυτού. Απλώς να διακηρύξει την πλήρη ΑΟΖ της (όπως την προβλέπει το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας – #UNCLOS_1982).
Στη συνέχεια να πάει να την οριοθετήσει με την Κύπρο.
Με την Ιταλία την έχει ήδη οριοθετήσει. Κι ύστερα να καλέσει την Αίγυπτο να οριοθετήσει το "υπόλοιπο" μαζί της (γιατί εν μέρει οριοθέτηση ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας κι Αιγύπτου έχει ήδη γίνει. Και επί πλέον η Αίγυπτος έχει αναλάβει ήδη από το 2014, την υποχρέωση να οριοθετήσει το "υπόλοιπο" ενημερώνοντας ταυτόχρονα και την Κύπρο. Όχι την Τουρκία...)
Και τότε μπορεί η Ελλάδα να δημοσιεύσει επισήμως την Χάρτα της Σεβίλλης (που δείχνει πως τα ελληνικά νησιά έχουν πλήρη δικαιώματα ΑΟΖ, όπως ακριβώς προβλέπει το Δίκαιο της Θάλασσας) και να διακηρύξει πως "κόκκινη γραμμή" είναι η υπεράσπιση της εθνικής κυριαρχίας ΚΑΙ των κυριαρχικών δικαιωμάτων (τα οποία στο μεταξύ θα τα έχουμε διακηρύξει – γιατί ως τώρα δεν το έχουμε κάνει).
Να σημειωθεί ότι η Χάρτα της Σεβίλλης χαρτογραφήθηκε από το 2003 και ενσωματώθηκε στα ιδρυτικά κείμενα της ΕΕ το 2008.
Δεν είναι επίσημο κείμενο της ΕΕ, αλλά αποτελεί την μοναδική διεθνή απεικόνιση της Μεσογειακής ΑΟΖ σύμφωνα με της προβλέψεις του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας, και μάλιστα από "ουδέτερο" οργανισμό!
Και πάντως όλοι οι χάρτες που χρησιμοποιεί η ΕΕ (π.χ. The EU and International Ocean Governance, 2015), δέχονται ότι η Ελληνική και οι Κυπριακή ΑΟΖ "εφάπτονται"!
Άρα παρ' ό,τι επισήμως δεν την επικαλείται, ουσιαστικά αποδέχεται τη Χάρτη της Σεβίλλης.
Εμείς όμως ακόμα δεν την έχουμε επικαλεστεί καν!
Ενώ η Τουρκία την έχει ήδη παραβιάσει (με το τουρκολυβικό μνημόνιο).
Εδώ λοιπόν, υπάρχει ένα «έλλειμμα» από την πλευρά μας. Που πρέπει επειγόντως να καλυφθεί.
* Ακόμα, η επίκληση του Διεθνούς Δικαίου, έτσι γενικώς, ΔΕΝ αρκεί πλέον! Πρέπει να δίνεται έμφαση στο συγκεκριμένο Διεθνές Δίκαιο ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΑΣ.
Γιατί σε αυτό εδράζεται η δικαίωση των ελληνικών θέσεων…
Πριν το 1982, δηλαδή πριν ψηφιστεί το Δίκαιο της Θάλασσας, υπήρχαν ρυθμίσεις ή αποφάσεις λιγότερο ευνοϊκές για τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα.
Πριν το 1995, δηλαδή πριν γίνει «εθιμικό» το Δίκαιο της Θάλασσας, υπήρξαν αποφάσεις διεθνών δικαστηρίων, οι οποίες είχαν στηριχθεί σε προηγούμενες ρυθμίσεις που ήταν κι αυτές λιγότερο ευνοϊκές για τα ελληνικά συμφέροντα.
Αλλά μετά το 1995, το Δίκαιο της Θάλασσας έγινε, κατά κάποιο τρόπο "δεσμευτικό". Και ο μόνος τρόπος να παρακαμφθεί είναι, αν οι χώρες που ζητούν "διαιτησία" παραιτούνταν απ’ αυτό.
Η Ελλάδα ΔΕΝ έχει παραιτηθεί από το Δίκαιο της Θάλασσας!
Και δεν πρέπει να φέρεται σαν να έχει παραιτηθεί…
(Αν είναι να επικαλούμαστε συνεχώς το «Διεθνές Δίκαιο» και κάθε φορά που είναι υπέρ των ελληνικών θέσεων να παραιτούμεθα από τις προβλέψεις του, τότε να το πάρουμε απόφαση και να το… «κλείσουμε το μαγαζί»).
Όχι, λοιπόν, γενική επίκληση στο «Διεθνές Δίκαιο» από ελληνικής πλευράς, αλλά συγκεκριμένη αναφορά στο Δίκαιο της Θάλασσας (1982 Montego Bay), και ρητή υπόμνηση στο άρθρο του υπ’ αριθμό 121 το οποίο προβλέπει με τον πιο αδιαμφισβήτητο τρόπο ότι τα νησιά έχουν πλήρη δικαιώματα ΑΟΖ, όπως ακριβώς και οι χερσαίες περιοχές!
Αν δεν κάνουμε αυτή την αναφορά, δείχνουμε να έχουμε αρχίσει επικίνδυνα «σκόντα»…
* Τέλος οφείλουμε να δούμε και τη γεωπολιτική κατάσταση όπως διαμορφώνεται τώρα...
Κάποιοι θεωρούν πως ό,τι και να λένε οι σύμμαχοι και εταίροι μας, δεν πρόκειται να εγκαταλείψουν ποτέ την Τουρκία (λέει)…
Άρα, εμάς θα μας έχουν πάντα «ριγμένους»!
Άρα, δεν έχει κανένα νόημα να αντιστεκόμαστε, λέει.
Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε, λέει, είναι να ζητάμε τη "μεσολάβησή" τους για να επιτύχουμε ένα λιγότερο οδυνηρό συμβιβασμό.
Εξ’ ού και η μανία να ζητάμε διάλογο με κάποιον «πειρατή» που μας απειλεί ανοικτά πως... «θα έρθει βράδυ»!
Αυτό πια δεν είναι άποψη, δεν είναι «εκτίμηση», είναι... αρρώστια!
Η πραγματικότητα βέβαια, είναι αρκετά διαφορετική και πολύ πιο σύνθετη.
-- Στην Τουρκία οι σύμμαχοί μας έχουν ήδη επιβάλει κυρώσεις (πολύ πριν ακόμα από την κρίση στην Ουκρανία).
-- Και ΔΕΝ ήραν αυτές τις κυρώσεις στην Τουρκία μετά την κρίση στην Ουκρανία.
Υπάρχουν συνεχείς απειλές σε βάρος της Τουρκίας από την Ουάσιγκτον και συνεχή "καλοπιάσματα" εκ μέρους της Ουάσιγκτον, να πάρει αποστάσεις η Τουρκία από την Ρωσία.
"Καρότο και ραβδί"...
Σε μικρά ζητήματα αυτά αποδίδουν. Όπως στην εγκατάλειψη του ρωσικού συστήματος Μ για την εκκαθάριση των διεθνών τραπεζικών συναλλαγών εκ μέρους τουρκικών τραπεζών.
Αλλά αυτά είναι, πράγματι, πολύ μικρά. Γιατί ακόμα κι όταν οι τουρκικές τράπεζες εγκαταλείψουν το ρωσικό #Mir, μπορούν μια χαρά να συναλλάσσονται (και να εκκαθαρίζουν τις πληρωμές τους από και προς Ρωσία) μέσω Αραβικών χωρών. Που όχι μόνο διατηρούν το Mir, αλλά προχωρούν στην από-δολαριοποίηση των διεθνών συναλλαγών τους.
Αν κάποιοι πιστεύουν ότι επειδή οι Τούρκοι δέχθηκαν να εγκαταλείψουν το Mir "διασκεδάστηκαν" οι ανησυχίες των Αμερικανών για τη συνεργασία Ρωσίας-Τουρκίας, απλώς είναι αθεράπευτα αφελείς.
Η Τουρκία ποτέ δεν βρισκόταν μακρύτερα από την Ουάσιγκτον απ' όσο τώρα!
-- Είναι η μόνη χώρα του ΝΑΤΟ που δεν εφαρμόζει (τις περισσότερες από) τις δυτικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας.
-- Είναι η μόνη χώρα του ΝΑΤΟ, που ο ηγέτης της συναντάται τακτικά με ον Πούτιν.
-- Είναι η μόνη χώρα του ΝΑΤΟ, που πήρε μέρος στη συνάντηση του Συμφώνου της Σαγκάης στην Σαμαρκάνδη, μαζί με τον Ρώσο και τον Κινέζο Πρόεδρο για την από κοινού αντιμετώπιση της "συλλογικής Δύσης" (στην οποία υποτίθεται ότι... "ανήκει" η Τουρκία).
-- Τέλος, είναι η μόνη χώρα της Δύσης, που ζήτησε να γίνει..."μέλος του Συμφώνου της Σαγκάης" - κι έλαβε τη διευκρίνιση εκ μέρους της Μόσχας ότι αυτό δεν μπορεί να γίνει όσο η Τουρκία παραμένει μέλος του ΝΑΤΟ!
Στην πραγματικότητα, η Τουρκία έχει αρχίσει να παίρνει τις αποστάσεις της από το ΝΑΤΟ. Και η Ουάσιγκτον δεν τη θεωρεί πλέον "δεδομένη".
Όταν δεν θεωρείς δεδομένη μια "βασική" σου σύμμαχο, ψάχνεις να τη αντικαταστήσεις με άλλες. Δεν θυσιάζεις κι άλλους πραγματικούς συμμάχους σου στην περιοχή, για να κερδίσεις αυτόν που έχει αρχίσει ήδη να "σαλπάρει για άλλα λιμάνια".
Στην Ουάσιγκτον υπάρχουν, βέβαια, αυτοί που προσπαθούν να "κρατήσουν" την Τουρκία με τα δόντια στη Δύση.
Αλλά υπάρχουν κι άλλοι - πολλοί άλλοι - που θεωρούν ότι πρέπει να αναζητήσουν "εναλλακτική λύση", αν η Τουρκία τελικά "διαβεί το Ρουβίκωνα".
Εμείς οφείλουμε να στηρίξουμε τους δεύτερους.
Δυστυχώς, στηριζόμαστε αποκλειστικά στους πρώτους...
Και κάνουμε, άλλο ένα χοντρό λάθος!
Πράγματι, η Ελλάδα θα έπρεπε να "κεφαλαιοποιεί" υπέρ της το ρήγμα Τουρκίας-Δύσης. Όχι να το αγνοεί. Ούτε να ποντάρει ότι δεν θα συμβεί ποτέ - αυτό που πολλοί φοβούνται ότι έχει αρχίσει ΗΔΗ να συμβαίνει...
Η Τουρκία είχε ήδη πάρει "στρατηγικά οπλικά συστήματα" από τη Ρωσία: τους πυραύλους S-400.
Η Αμερική ήδη έβγαλε την Τουρκία από το πρόγραμμα των αεροσκαφών F-35 και επί πλέον της επέβαλε εμπάργκο: και σε ανταλλακτικά για τα αεροσκάφη F-16 και για το πρόγραμμα αναβάθμισης των F-16 (πρόγραμμα στο οποίο η Ελλάδα έχει ήδη μπει κι έχει αρχίσει να παραλαμβάνει τα αναβαθμισμένα Viper).
Όλα αυτά μπορεί να ξεκίνησαν πριν τρία χρόνια, αλλά στην πορεία, όταν άρχισε η κρίση με την Ουκρανία ΔΕΝ σταμάτησαν!
Αντίθετα οι αμερικανοτουρκικές σχέσεις επιδεινώθηκαν, γιατί η Άγκυρα, μεταξύ πολλών άλλων, παρήγγειλε και ΝΕΑ συστοιχία πυραύλων S-400 από την Ρωσία!
Τώρα που οι σχέσεις Δύσης-Ρωσίας βρίσκονται σε χειρότερο σημείο απ' ό,τι βρίσκονταν στον Ψυχρό Πόλεμο...
Μ' άλλα λόγια, αντί να εκμεταλλευόμαστε το ρήγμα στις σχέσεις Τουρκίας-Δύσης, εμείς φερόμαστε ως το ρήγμα αυτό να μην υπάρχει καθόλου!
Αυτό δεν είναι απλώς γεωπολιτική μυωπία.
Είναι πλήρης ΑΦΑΣΙΑ.
Και σύμπτωμα παραλυμένων ανακλαστικών.
* Κι αν μιλάμε για Γεωπολιτική, εκτός από ανακλαστικά να πιάνουμε "ευκαιρίες" - και το ρήγμα Τουρκίας-Δύσης είναι μια λαμπρή ευκαιρία για μας - πρέπει να έχουμε και μακροχρόνια στόχευση "ευθυγράμμισης" (alignment) με άλλες δυνάμεις και με ισχυρά συμφέροντα που συμπίπτουν με τις δικές μας επιδιώξεις.
-- Σε μια εποχή που το ενεργειακό αλλάζει όλο τον κόσμο και συνταράζει την Ευρώπη, η ανάδειξη των "ίδιων πόρων" της Ευρώπης, κυρίως του φυσικού αερίου, είναι υψίστη προτεραιότητα για όλους.
-- Η Ευρώπη έχει άφθονους και "δικούς της" ΑΝΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΤΟΥΣ ενεργειακούς πόρους. Στην Ανατολική Μεσόγειο.
-- Οι πόροι αυτοί βρίσκονται κατά μέγα μέρος μέσα στην Ελληνική και την Κυπριακή ΑΟΖ.
-- Η Τουρκία εμποδίζει αυτούς τους πόρους να τους αναδείξουμε, παίζοντας - ολοφάνερα πια - το παιγνίδι της Ρωσίας. Η οποία ποτέ δεν ήθελε την αυτονόμηση της Ευρώπης από το φθηνό ρωσικό αέριο.
Η Ελλάδα έχει πλέον πολύ σημαντικό ρόλο να διεκδικήσει στη Δύση, ως προμηθευτής φυσικού αερίου. Για να μην τρέχει η Ευρώπη να παρακαλάει το Κατάρ και την Αλγερία (που της αρνούνται ή της δίνουν μειωμένες ποσότητες σε πανάκριβες τιμές).
Αλλά για να μπορέσει η Ελλάδα να παίξει τέτοιο ρόλο και να βρει συμμάχους, πρέπει να παραμερίσει τις εμμονές της "πράσινης μετάβασης", η οποία διακηρύσσει ότι η Ευρώπη δεν θα χρειάζεται πια καθόλου υδρογονάνθρακες! Άρα ούτε και φυσικό αέριο...
Εμείς όμως, αντίθετα διακηρύσσουμε την...αμετακίνητη πίστη μας στην "πράσινη μετάβαση" - την οποία σιγά-σιγά οι ίδιοι οι Ευρωπαίοι αρχίζουν να εγκαταλείπουν - και η οποία ακυρώνει την ίδια την γεωπολιτική "υπεραξία" των κοιτασμάτων στην Ελληνική ΑΟΖ της Ανατολικής Μεσογείου!
Κι ενώ όλες οι χώρες στην Ευρώπη, γυρίζουν σε ό,τι έχουν - κάρβουνο πυρηνικά κλπ. - για να ξεπεράσουν οριστικά την εξάρτησή τους από το ρωσικό αέριο.
Την ώρα που κορυφώνονται οι απειλές και οι προκλήσεις της Τουρκίας σε βάρος της Ελληνικής ΑΟΖ, εμείς εξακολουθούμε να παπαγαλίζουμε τα...
"πράσιν' άλογα" που μηδενίζουν τη σημασία της ΑΟΖ μας, κι ό,τι βρίσκεται από κάτω...
Πάθαμε λίγο "σύνδρομο... Γκρέτας", τη χειρότερη στιγμή...
Σχόλια