Τελευταία – όπως είναι φυσικό άλλωστε – πολλά λέγονται και ακούγονται σε σχέση με τη στάση της Ρωσίας, που περιέργως δεν περιορίζονται μόνο στο ζήτημα της υπό εξέλιξη σύγκρουσης στην Ουκρανία, αλλά ακολουθούν – ως συνήθως – την αλματώδη αυθαιρεσία, των συγκεχυμένων σκέψεων των διαφόρων «ειδικών αναλυτών», πολιτικών και δημοσιο-«γραφιστών» στα ΜΜΕ, όπως αυτές εκφράζονται μέσα από το συγχυτικό τους λόγο.
Όλοι καταλήγουν, χωρίς ενδοιασμό, περιστροφές και αιδώ να ακολουθούν τις υποδείξεις των αμερικανικών «τανκς» (θινκ), και να χαρακτηρίζουν τη στάση της Ρωσίας, ως «αναθεωρητική».
Αλήθεια τι ειρωνεία !
Ο όρος αυτός , εξαιρετικά προσφιλής στην αριστερά, χρησιμοποιούνταν παλαιότερα κατά κόρον, από τους υπερασπιστές της ορθοδοξίας του μαρξισμού – λενινισμού για να χαρακτηρίσει κάθε άποψη που αμφισβητούσε την απόλυτη αλήθεια, έτσι όπως την καταλάβαιναν στην εφαρμογή (!!) οι «Ναϊτες σταυροφόροι» της εν λόγω θεωρητικής προσέγγισης.
Σήμερα κρίνοντας από την ευρεία έως καθολική χρήση του όρου, από το σύνολο της αριστεράς, δείχνει ότι η ίδια μάλλον ξεπέρασε τα εσωτερικά της ιδεολογικά προβλήματα και αποκλίσεις και επιτέλους βρήκε μια κοινή πλατφόρμα.
Αυτή δεν είναι άλλη από την αντι- Ρωσική !!
Τι άλλαξε άραγε ;
Πολλά άλλαξαν. Τουλάχιστον στη Ρωσία, για τη Ρωσία και κατ’ επέκταση για όλο τον κόσμο.
Το τι άλλαξε είναι κάτι που για κάποιους – εκτός από εκείνους που ασχολούνται δημοσιογραφιστικά και ευκαιριακά με τα ζητήματα αυτά – αποτελώντας αντικείμενο μόνιμης ενασχόλησης, αναδεικνύεται από πολύ ενθαρρυντικό έως αισιόδοξο και ελπιδοφόρο.
Για τους υπόλοιπους μάλλον άλλαξε – εάν θεωρούν ότι πράγματι άλλαξε – προς το χειρότερο, από εκείνο που ήταν στην Σοβιετική περίοδο για τους μεν και εκείνο που ήταν στη μεταΣοβιετική περίοδο για τους δε.
Και οι δυο όμως πτέρυγες ή μάλλον εξαπτέρυγα (πιο ακριβής όρος, του τίνος εξαπτέρυγα …. δικό σας), συμφωνούν σε ένα πράγμα : ότι αυτό που είναι σήμερα η Ρωσία είναι κάτι το κακό, έως πολύ κακό.
Αυτό έρχεται να συμπληρώσει την άποψη του ιμπεριαλισμού ότι η Ρωσία αντιπροσωπεύει το «κακό» (evil) σε παγκόσμιο επίπεδο.
Συνεπώς ο άξονας της δαιμονοποίησης είναι σήμερα, εδώ μπροστά μας, έτοιμος και λειτουργικός.
Δεν χωράει αμφισβήτηση και δεν πρέπει να υπάρχουν αμφιβολίες για την καύσιμη ιδεολογική ύλη και λειτουργία αυτού του άξονα.
Ωστόσο εμείς θα διατυπώσουμε μια απλοϊκή ερώτηση.
Μήπως υπάρχει και κάτι που δεν άλλαξε στη Ρωσία;
Όχι τίποτε άλλο, αλλά επειδή βλέπουμε ότι αυτή τη στιγμή, αυτούς που έχει απέναντί της και πολεμάει, είναι «φασίστες και ναζιστές με τη βούλα, της παγκόσμιας αστυνομίας των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ».
Τι γίνεται λοιπόν εδώ;
Κι αυτοί που λένε και διατείνονται ότι αγωνίζονται ενάντια στο φασισμό (
μένει να το αποδείξουνε), γιατί άραγε αγωνίζονται ενάντια σε αυτούς που πολεμούν τον φασισμό και δεν αγωνίζονται ευθέως ενάντια στον ίδιο τον φασισμό, που είναι υπαρκτός, ολόρθος, μπροστά τους, που έχει στρατό, έχει κυβέρνηση, έχει κράτος, έχει και χορηγούς;Κι επιπλέον όλοι αυτοί, μαζί με ποιους αγωνίζονται, εναντίον αυτών που πολεμούν ανοικτά τον φασισμό μέσα στην καρδιά του ;;
Που πήγαν οι αγώνες που είχαν κάνει μέχρι τώρα με τη μορφή συμπαράστασης για παράδειγμα στη Γιουγκοσλαβία, το Ιράκ κλπ;
Από ακτιβίσματα έγιναν τώρα τιτιβίσματα !!!
Σήμερα σας παρουσιάζουμε από πρώτο χέρι, όπως τη μεταφράσαμε από το πρωτότυπο κείμενο ολόκληρη την αυθεντική ομιλία του «αναθεωρητή» Πούτιν, όπως την έκανε στο Μόναχο, πριν από 15 χρόνια, κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου.
Ο αναγνώστης θα μπορέσει να σχηματίσει άποψη και να αντιληφθεί ποιος αναθεωρεί ποιον, τι αναθεωρεί όποιος αναθεωρεί, σε ποια βάση και γιατί το αναθεωρεί !!
Ελπίζουμε να μπει κάποιο τέλος στη περίφημη «θεωρία του αναθεωρητισμού» για να μπορέσουν οι θιασώτες της, να «αναθεωρήσουν τη θεωρία» τους και να αντιληφθούν ότι ακόμη κι αν δεν κατάλαβαν τον κόσμο που ζούμε, τουλάχιστον να συνειδητοποιήσουν ότι ήρθε η κρίσιμη ώρα να «θεωρήσουν» βέβαιο, ότι ο κόσμος που έρχεται δεν χωράει πλέον σε «θεωρίες», σε φλυαρίες και ψηφιακούς διαλόγους, αλλά ότι ο μόνος δρόμος επιβίωσης είναι η πράξη, την κατάλληλη στιγμή, στο κατάλληλο μέρος, εκεί που δίνεται η μάχη, αλλιώς το άλλο που μένει είναι το πυρηνικό καταφύγιο.
Κι ας μην ξεχνάμε ότι η ομιλία αυτή διατηρεί όλο τη σημασία και το νόημά της, όντας ειδικά σήμερα απολύτως επίκαιρη.Θα ακολουθήσει και νεότερη ανάρτηση με τη συζήτηση που ακολούθησε….
Ομιλία και συζήτηση στη Διάσκεψη του Μονάχου για την Πολιτική Ασφάλειας.
10 Φεβρουαρίου 2007
Βλαντίμιρ Πούτιν: Σας ευχαριστώ πολύ, κυρία Ομοσπονδιακή Καγκελάριε, κ. Τέλτσικ (Telchik), κυρίες και κύριοι!
Είμαι ευγνώμων για την πρόσκληση σε ένα τόσο αντιπροσωπευτικό συνέδριο που συγκέντρωσε πολιτικούς, στρατιωτικούς, επιχειρηματίες και εμπειρογνώμονες από περισσότερες από 40 χώρες.
Η μορφή του συνεδρίου μου επιτρέπει να αποφύγω την «υπερβάλλουσα αβρότητα» και την ανάγκη να εκφράζομαι με στρογγυλεμένα, εύηχα αλλά κενά διπλωματικά κλισέ. Η μορφή του συνεδρίου μου επιτρέπει να πω αυτό που πραγματικά σκέφτομαι για τα θέματα της διεθνούς ασφάλειας.
Και αν τα επιχειρήματά μου φαίνονται υπερβολικά δηκτικά ή εσφαλμένα στους συναδέλφους μας, σας παρακαλώ να μην θυμώσετε μαζί μου – πρόκειται απλώς για ένα συνέδριο. Και ελπίζω ότι μετά από δύο ή τρία λεπτά της παρουσίασής μου, ο κ. Τέλτσικ δεν θα ανάψει εκεί πέρα «το κόκκινο φωτάκι».
Εντάξει λοιπόν. Είναι γνωστό ότι η προβληματική της διεθνούς ασφάλειας είναι πολύ ευρύτερη από τα ζητήματα της πολιτικοστρατιωτικής σταθερότητας. Πρόκειται για τη βιωσιμότητα της παγκόσμιας οικονομίας, την αντιμετώπιση της φτώχειας, την οικονομική σταθερότητα και την ανάπτυξη του διαπολιτισμικού διαλόγου.
Αυτός ο συνολικός αδιαίρετος χαρακτήρας της ασφάλειας εκφράζεται επίσης στη βασική της αρχή: «ασφάλεια όλων είναι η ασφάλεια όλων». Όπως είπε ο Φραγκλίνος Ρούσβελτ τις πρώτες ημέρες της έναρξης του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου: «Όπου η ειρήνη παραβιάζεται, η ειρήνη απειλείται και κινδυνεύει παντού».
Τα λόγια αυτά παραμένουν σήμερα επίκαιρα. Αυτό αποδεικνύεται, παρεμπιπτόντως, από το θέμα του συνεδρίου μας που είναι γραμμένο εδώ: «Παγκόσμιες κρίσεις – παγκόσμια υπευθυνότητα».
Μόλις πριν από δύο δεκαετίες, ο κόσμος ήταν ιδεολογικά και οικονομικά διαιρεμένος και η ασφάλειά του κατοχυρωνόταν από τις τεράστιες στρατηγικές δυνατότητες των δύο υπερδυνάμεων.
Η παγκόσμια αντιπαράθεση επισκίασε εξαιρετικά οξυμένα οικονομικά και κοινωνικά ζητήματα που βρίσκονταν στο περιθώριο των διεθνών σχέσεων και της ημερήσιας διάταξης. Και όπως κάθε πόλεμος, έτσι και ο Ψυχρός Πόλεμος μας άφησε «μη εκραγέντα βλήματα», μεταφορικά μιλώντας. Αναφέρομαι σε ιδεολογικά στερεότυπα, διπλά πρότυπα και άλλα υποδείγματα νοοτροπίας, τύπου συνασπισμών.
Ο μονοπολικός κόσμος που προτάθηκε μετά τον Ψυχρό Πόλεμο, επίσης απέτυχε.
Βέβαια, στην ιστορία της ανθρωπότητας είναι γνωστές οι περίοδοι της μονοπολικής εξουσίας και της διεκδίκησης της παγκόσμιας κυριαρχίας. Τι δεν έχει συμβεί στην ιστορία της ανθρωπότητας.
Αλλά τι είναι όμως ο μονοπολικός κόσμος; Ανεξάρτητα από το πώς διανθίζει κανείς τον όρο, στην πράξη σημαίνει τελικά μόνο ένα πράγμα: είναι ένα κέντρο εξουσίας, ένα κέντρο ισχύος, ένα κέντρο λήψης αποφάσεων.
Είναι ένας κόσμος ενός ηγεμόνα, ενός κυρίαρχου. Και αυτό είναι τελικά καταστροφικό όχι μόνο για όλους μέσα στο σύστημα, αλλά και για τον ίδιο τον εξουσιαστή, επειδή τον καταστρέφει εκ των έσω.
Και αυτό φυσικά δεν έχει καμία σχέση με τη δημοκρατία. Διότι η δημοκρατία είναι, όπως γνωρίζετε, η άσκηση της εξουσίας της πλειοψηφίας με ταυτόχρονη συνεκτίμηση των συμφερόντων και των απόψεων της μειοψηφίας.
Παρεμπιπτόντως, στη Ρωσία, σε εμάς, μας δίνουν συνεχώς μαθήματα δημοκρατίας. Αλλά αυτοί που μας διδάσκουν, για κάποιο λόγο δεν θέλουν να μάθουν και οι ίδιοι πολλά.
Νομίζω ότι το μονοπολικό μοντέλο είναι όχι μόνο ακατάλληλο για τον σύγχρονο κόσμο, αλλά και αδύνατο. Και όχι μόνο επειδή με τη μονοπολική κυριαρχία στον σημερινό – ακριβώς στον σημερινό – κόσμο θα υπάρξει έλλειμμα στρατιωτικών, πολιτικών και οικονομικών πόρων. Αλλά το πιο σημαντικό: το ίδιο το μοντέλο είναι δυσλειτουργικό, επειδή δεν έχει και δεν μπορεί να έχει την ηθική βάση του σύγχρονου πολιτισμού.
Ταυτόχρονα, όλα όσα συμβαίνουν σήμερα στον κόσμο – και μόλις αρχίσαμε να τα συζητάμε – είναι συνέπεια των προσπαθειών να εισαχθεί αυτή ακριβώς η έννοια στις παγκόσμιες υποθέσεις, η έννοια του μονοπολικού κόσμου.
Και ποιο είναι το αποτέλεσμα;
Οι μονομερείς, συχνά παράνομες ενέργειες, δεν έχουν λύσει ούτε ένα πρόβλημα. Επιπλέον, έγιναν γενεσιουργός αιτία για νέες ανθρώπινες τραγωδίες και εστίες έντασης. Κρίνετε μόνοι σας: οι πόλεμοι, οι τοπικές και περιφερειακές συγκρούσεις δεν έχουν μειωθεί. Ο κ. Τέλτσικ το ανέφερε με πολύ ήπιο τρόπο. Και οι άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους σε αυτές τις συγκρούσεις όχι λιγότερο, αλλά περισσότερο από ό,τι πριν – πολύ περισσότερο, πολύ περισσότερο!
Σήμερα γινόμαστε μάρτυρες μιας σχεδόν αχαλίνωτης, υπέρμετρης χρήσης βίας στις διεθνείς υποθέσεις, μιας στρατιωτικής βίας, μιας βίας που βυθίζει τον κόσμο στην άβυσσο αλλεπάλληλων συγκρούσεων. Ως αποτέλεσμα, δεν υπάρχει αρκετή ισχύς ούτως ώστε να επιλυθεί ολοκληρωμένα οποιοδήποτε από αυτές. Η πολιτική τους επίλυση καθίσταται επίσης αδύνατη.
Υπάρχει μια αυξανόμενη περιφρόνηση των βασικών αρχών του διεθνούς δικαίου. Επιπλέον, επιμέρους κανόνες, και μάλιστα σχεδόν ολόκληρο το σύστημα δικαίου ενός κράτους, πάνω απ’ όλα, φυσικά, των Ηνωμένων Πολιτειών, έχουν υπερβεί τα εθνικά τους όρια σε όλους τους τομείς: στην οικονομία, στην πολιτική και στον ανθρωπιστικό τομέα – και επιβάλλονται σε άλλα κράτη. Λοιπόν, ποιος θα το ήθελε αυτό; Σε ποιον θα άρεσε;
Στις διεθνείς υποθέσεις υπάρχει μια αυξανόμενη τάση να αποφασίζεται το ένα ή το άλλο ζήτημα με βάση τη λεγόμενη πολιτική σκοπιμότητα, με βάση την τρέχουσα πολιτική συγκυρία.
Και αυτό, φυσικά, είναι εξαιρετικά επικίνδυνο. Και αυτό οδηγεί στο γεγονός ότι κανείς δεν αισθάνεται πλέον ασφαλής. Θέλω να τονίσω το εξής: κανείς δεν αισθάνεται ασφαλής! Επειδή κανείς δεν μπορεί να καταφύγει πίσω από το διεθνές δίκαιο όπως σαν να προστατευθεί από έναν πέτρινο τοίχο. Τέτοιες πολιτικές είναι, φυσικά, ο καταλύτης για έναν ανταγωνισμό των εξοπλισμών.
Η κυριαρχία του παράγοντα της ισχύος τροφοδοτεί αναπόφευκτα την επιθυμία ορισμένων χωρών να κατέχουν όπλα μαζικής καταστροφής. Επιπλέον, έχουν εμφανιστεί εντελώς νέες απειλές, οι οποίες ήταν γνωστές πριν, αλλά τώρα αποκτούν παγκόσμιο χαρακτήρα, όπως η τρομοκρατία.
Είμαι πεπεισμένος ότι έχουμε φτάσει σε ένα σημείο καμπής όπου πρέπει να αναστοχαστούμε σοβαρά το σύνολο της παγκόσμιας αρχιτεκτονικής ασφάλειας.
Και εδώ πρέπει να ξεκινήσουμε από την αναζήτηση μιας λογικής ισορροπίας μεταξύ των συμφερόντων όλων των υποκειμένων της διεθνούς συνεργασίας. Ιδιαίτερα τώρα, που το «διεθνές τοπίο» αλλάζει τόσο εμφανώς και τόσο γρήγορα – αλλάζει λόγω της δυναμικής ανάπτυξης πολλών κρατών και περιοχών.
Η Ομοσπονδιακή Καγκελάριος το έχει ήδη αναφέρει αυτό. Για παράδειγμα, το συνδυασμένο ΑΕΠ της Ινδίας και της Κίνας σε ισοτιμία αγοραστικής δύναμης είναι ήδη μεγαλύτερο από εκείνο των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής. Και το ΑΕΠ των κρατών BRIC – Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία και Κίνα – υπολογιζόμενο σύμφωνα με την ίδια βάση, είναι μεγαλύτερο από το συνολικό ΑΕΠ της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και, σύμφωνα με τους εμπειρογνώμονες, το χάσμα αυτό θα αυξηθεί και μόνο στην ορατή ιστορική προοπτική.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το οικονομικό δυναμικό των νέων κέντρων παγκόσμιας ανάπτυξης θα μετατραπεί αναπόφευκτα σε πολιτική επιρροή και θα ενισχύσει την πολυπολικότητα.
Από την άποψη αυτή, ο ρόλος της πολυμερούς διπλωματίας αυξάνεται σημαντικά. Τα ανοίγματα, η διαφάνεια και η προβλεψιμότητα στην πολιτική δεν έχουν εναλλακτική λύση, ενώ η χρήση βίας θα πρέπει πράγματι να αποτελεί μέτρο εξαίρεσης, όπως η χρήση της θανατικής ποινής στα συστήματα δικαίου ορισμένων κρατών.
Σήμερα, αντιθέτως, γινόμαστε μάρτυρες μιας κατάστασης όπου χώρες, παρ’ όλο που σε αυτές απαγορεύεται η θανατική ποινή ακόμη και για δολοφόνους και άλλους εγκληματίες – επικίνδυνους εγκληματίες – οι χώρες αυτές εμπλέκονται εύκολα σε στρατιωτικές επιχειρήσεις, οι οποίες δύσκολα μπορούν να χαρακτηριστούν νόμιμες. Και όμως, σε αυτές τις συγκρούσεις πεθαίνουν άνθρωποι – εκατοντάδες, χιλιάδες άμαχοι!
Ταυτόχρονα, όμως, τίθεται ένα ερώτημα: θα πρέπει να βλέπουμε με αδιαφορία και απάθεια τις διάφορες εσωτερικές συγκρούσεις σε ορισμένες χώρες, τις ενέργειες αυταρχικών καθεστώτων, τυράννων, τη διάδοση των όπλων μαζικής καταστροφής; Αυτό ήταν, στην πραγματικότητα, το επίκεντρο της ερώτησης που έθεσε στην Ομοσπονδιακή Καγκελάριο ο διακεκριμένος συνάδελφός μας κ. Λίμπερμαν.
(Απευθυνόμενος στον κ. Λίμπερμαν) Κατάλαβα καλά την ερώτησή σας; Και φυσικά πρόκειται για μια σημαντική ερώτηση! Μπορούμε να κοιτάξουμε με απλανές βλέμμα αυτό που συμβαίνει; Θα προσπαθήσω να απαντήσω και στη δική σας ερώτηση. Φυσικά, δεν μπορούμε να κοιτάμε άπραγοι. Φυσικά και όχι.
Έχουμε όμως τα μέσα να αντιμετωπίσουμε αυτές τις απειλές; Φυσικά και υπάρχουν αυτά στη διάθεσή μας. Αρκεί να θυμηθούμε την πρόσφατη ιστορία. Στη χώρα μας πραγματοποιήθηκε μια ειρηνική μετάβαση στη δημοκρατία! Εξάλλου, υπήρξε μια ειρηνική μεταμόρφωση του σοβιετικού καθεστώτος – μια ειρηνική μεταμόρφωση! Και τι καθεστώς! Με τι όπλα, συμπεριλαμβανομένων των πυρηνικών όπλων! Γιατί είναι απαραίτητο, σήμερα να βομβαρδίζουμε και να πυροβολούμε σε κάθε ευκαιρία; Εφόσον εξέλειπε η απειλή της αμοιβαίας εξόντωσης, δεν μας επαρκεί η πολιτική κουλτούρα και σεβασμός στις αξίες της δημοκρατίας και των νόμων;
Είμαι πεπεισμένος: ο μόνος μηχανισμός λήψης αποφάσεων για τη χρήση στρατιωτικής βίας ως έσχατη λύση μπορεί να είναι μόνο ο Καταστατικός Χάρτης του ΟΗΕ. Και από αυτή την άποψη, είτε δεν κατάλαβα τι είπε πρόσφατα ο συνάδελφός μας, ο Ιταλός υπουργός Άμυνας, είτε εκείνος δεν εκφράστηκε με ακρίβεια.
Σε κάθε περίπτωση, άκουσα ότι η χρήση βίας μπορεί να θεωρηθεί νόμιμη μόνο εάν η απόφαση λαμβάνεται στο ΝΑΤΟ ή στην Ευρωπαϊκή Ένωση ή στον ΟΗΕ. Αν πραγματικά το πιστεύει αυτό, τότε αυτός και εγώ έχουμε διαφορετικές απόψεις. Ή ίσως έχω ακούσει εγώ λάθος. Η χρήση βίας μπορεί να θεωρηθεί νόμιμη μόνο εάν η απόφαση λαμβάνεται επί τη βάσει και στο πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών. Ο ΟΗΕ δεν πρέπει να υποκατασταθεί από το ΝΑΤΟ ή την ΕΕ. Και μόνον όταν τα Ηνωμένα Έθνη συγκεντρώσουν πραγματικά τις δυνάμεις της διεθνούς κοινότητας που μπορούν πράγματι να αντιμετωπίσουν τις διάφορες καταστάσεις σε μεμονωμένες χώρες, όταν απαλλαγούμε από την πρακτική της περιφρόνησης του διεθνούς δικαίου, τότε η κατάσταση μπορεί να αλλάξει.
Διαφορετικά, η κατάσταση θα φτάσει σε αδιέξοδο και θα πολλαπλασιάσει τον αριθμό των σοβαρών λαθών. Τούτου λεχθέντος, βεβαίως, πρέπει να διασφαλίσουμε ότι όσον αφορά το διεθνές δίκαιο είναι καθολική τόσο η κατανόηση, όσο και η εφαρμογή του.
Και δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ένας δημοκρατικός τρόπος λειτουργίας προϋποθέτει κατ’ ανάγκη συζήτηση και επίπονη επεξεργασία λύσεων.
Κυρίες και κύριοι!
Ο δυνητικός κίνδυνος αποσταθεροποίησης των διεθνών σχέσεων συνδέεται επίσης με την προφανή στασιμότητα στον τομέα του αφοπλισμού.
Η Ρωσία τάσσεται υπέρ της επανάληψης του διαλόγου για το σημαντικότατο αυτό ζήτημα.
Είναι απαραίτητο να διατηρηθεί η σταθερότητα του διεθνούς νομικού πλαισίου αφοπλισμού, διασφαλίζοντας παράλληλα τη συνέχεια της διαδικασίας μείωσης των πυρηνικών όπλων.
Έχουμε συμφωνήσει με τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής να μειώσουμε τις στρατηγικές μας δυνατότητες στο τομέα των πυρηνικών όπλων, σε 1.700-2.200 πυρηνικές κεφαλές έως τις 31 Δεκεμβρίου 2012. Η Ρωσία προτίθεται να εκπληρώσει αυστηρά τις υποχρεώσεις που έχουμε αναλάβει. Ελπίζουμε ότι οι εταίροι μας θα ενεργήσουν με τον ίδιο διαφανή τρόπο και δεν θα βάλουν στην άκρη μερικές εκατοντάδες επιπλέον πυρηνικές κεφαλές για μια βροχερή μέρα.
Και αν ο νέος υπουργός Άμυνας των Ηνωμένων Πολιτειών μας ανακοινώσει σήμερα εδώ ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν θα κρύβουν αυτές τα πρόσθετα πυρηνικά φορτία είτε σε αποθήκες είτε «κάτω από το μαξιλάρι» είτε «κάτω από το πάπλωμα», καλώ όλους να σηκωθούν όρθιοι και να το χειροκροτήσουν. Αυτή θα ήταν μια πολύ σημαντική δήλωση.
Η Ρωσία τηρεί αυστηρά και προτίθεται να συνεχίσει να τηρεί τη Συνθήκη για τη μη διάδοση των πυρηνικών όπλων και το πολυμερές καθεστώς ελέγχου της πυραυλικής τεχνολογίας. Οι αρχές που καθορίζονται στα έγγραφα αυτά είναι καθολικής ισχύος.
Σε αυτό το πλαίσιο, θα ήθελα να υπενθυμίσω ότι τη δεκαετία του 1980 η ΕΣΣΔ και οι Ηνωμένες Πολιτείες υπέγραψαν τη Συνθήκη για την εξάλειψη μιας ολόκληρης κατηγορίας πυραύλων μέσου και μικρότερου βεληνεκούς, αλλά το έγγραφο αυτό δεν υιοθετήθηκε παγκοσμίως.
Σήμερα μια σειρά από χώρες διαθέτουν ήδη τέτοιους πυραύλους: η Λαϊκή Δημοκρατία της Κορέας, η Δημοκρατία της Κορέας, η Ινδία, το Ιράν, το Πακιστάν, το Ισραήλ. Πολλά άλλα κράτη σε όλο τον κόσμο αναπτύσσουν αυτά τα συστήματα και σχεδιάζουν να τα θέσουν σε λειτουργία. Μόνο οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ρωσία έχουν την υποχρέωση να μην κατασκευάζουν τέτοια οπλικά συστήματα.
Είναι σαφές ότι υπό αυτές τις συνθήκες είμαστε αναγκασμένοι να σκεφτούμε πώς να εξασφαλίσουμε τη δική μας ασφάλεια.
Ταυτόχρονα, δεν πρέπει να επιτραπεί η εμφάνιση νέων αποσταθεροποιητικών όπλων υψηλής τεχνολογίας. Δεν αναφέρομαι καν σε μέτρα για την αποτροπή νέων πεδίων αντιπαράθεσης, ιδίως στο διάστημα. «Ο Πόλεμος των Άστρων», όπως γνωρίζουμε, δεν είναι πλέον φαντασία, αλλά πραγματικότητα. Ήδη από τα μέσα της δεκαετίας του 1980 [του περασμένου αιώνα], οι Αμερικανοί εταίροι μας είχαν εφαρμόσει στην πράξη την πρακτική της ανάσχεσης των δικών τους δορυφόρων.
Η στρατιωτικοποίηση του διαστήματος, κατά την άποψη της Ρωσίας, θα μπορούσε να προκαλέσει απρόβλεπτες συνέπειες σε βάρος την παγκόσμιας κοινότητας, όχι λιγότερες από την έναρξη της πυρηνικής εποχής. Και έχουμε υποβάλει περισσότερες από μία φορές, πολλές πρωτοβουλίες προκειμένου να αποφύγουμε την εισαγωγή όπλων στο διάστημα.
Σήμερα θα ήθελα να σας ενημερώσω σχετικά, ότι έχουμε ετοιμάσει ένα σχέδιο συνθήκης για την πρόληψη της εγκατάστασης όπλων στο διάστημα. Σύντομα θα αποσταλεί στους εταίρους ως επίσημη πρόταση. Ας το δουλέψουμε μαζί.
Δεν μπορούμε επίσης να μην ανησυχούμε για τα σχέδια ανάπτυξης ορισμένων μονάδων του συστήματος αντιπυραυλικής άμυνας στην Ευρώπη. Ποιος χρειάζεται άλλον έναν γύρο του αναπόφευκτου ανταγωνισμού των εξοπλισμών σε αυτή την περίπτωση; Αμφιβάλλω πολύ εάν το χρειάζονται και οι ίδιοι ακόμη, οι Ευρωπαίοι.
Καμία από τις λεγόμενες προβληματικές χώρες δεν διαθέτει πυραυλικό οπλοστάσιο που θα μπορούσε πραγματικά να απειλήσει την Ευρώπη, με βεληνεκές περίπου 5-8 χιλιάδες χιλιόμετρα. Και στο ορατό μέλλον και στο προβλέψιμο μέλλον ούτε πρόκειται να εμφανιστεί, αλλά ούτε είναι καν προβλέψιμο. Και η υποθετική εκτόξευση, για παράδειγμα, ενός βορειοκορεατικού πυραύλου στο έδαφος των ΗΠΑ μέσω της Δυτικής Ευρώπης είναι σαφώς αντίθετη με τους νόμους της βαλλιστικής. Όπως λέμε στη Ρωσία, είναι σαν να «απλώνεις το δεξί σου χέρι για να πιάσεις το αριστερό σου αυτί».
Και επειδή βρίσκομαι εδώ στη Γερμανία, δεν μπορώ να μην σχολιάσω το γεγονός ότι επικρατεί κατάσταση κρίσης, όσον αφορά τη Συνθήκη, σχετικά με τις Συμβατικές Ένοπλες Δυνάμεις στην Ευρώπη.
Η προσαρμοσμένη Συνθήκη για Συμβατικές Ένοπλες Δυνάμεις στην Ευρώπη υπογράφηκε το 1999. Έλαβε υπόψη τη νέα γεωπολιτική πραγματικότητα, που είχε προκύψει την εποχή εκείνη, τη διάλυση του στρατιωτικού Συνασπισμού του Συμφώνου της Βαρσοβίας. Από τότε έχουν περάσει επτά χρόνια και μόνο τέσσερα κράτη έχουν επικυρώσει το έγγραφο, συμπεριλαμβανομένης της Ρωσικής Ομοσπονδίας.
Οι χώρες του ΝΑΤΟ έχουν δηλώσει ανοιχτά ότι δεν πρόκειται να επικυρώσουν τη Συνθήκη, συμπεριλαμβανομένων των διατάξεων για τους παράπλευρους περιορισμούς (την ανάπτυξη ορισμένου αριθμού ενόπλων δυνάμεων στις πτέρυγες), έως ότου η Ρωσία αποσύρει τις βάσεις της από τη Γεωργία και τη Μολδαβία. Τα στρατεύματά μας αποσύρονται από τη Γεωργία, και μάλιστα με ταχείς ρυθμούς. Έχουμε επιλύσει αυτά τα προβλήματα με τους Γεωργιανούς συναδέλφους μας και όλοι το γνωρίζουν. Μια ομάδα 1.500 στρατιωτών παραμένει στη Μολδαβία, εκτελώντας ειρηνευτικά καθήκοντα και φυλάσσοντας αποθήκες πυρομαχικών που έχουν απομείνει από τη Σοβιετική περίοδο. Επιπλέον, ο κ. Σολάνα και εγώ συζητάμε συνεχώς αυτό το θέμα, γνωρίζει την άποψή μας. Είμαστε έτοιμοι να συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε προς αυτή την κατεύθυνση.
Αλλά τι συμβαίνει αυτή τη στιγμή; Ταυτόχρονα, εμφανίζονται στη Βουλγαρία και τη Ρουμανία οι λεγόμενες ελαφρές προωθημένες βάσεις, η καθεμία με 5.000 «λόγχες». Αποδεικνύεται ότι το ΝΑΤΟ μετακινεί τις προωθημένες δυνάμεις του στα σύνορα της χώρας μας, ενώ εμείς, σε αυστηρή συμμόρφωση με τη Συνθήκη, δεν αντιδρούμε με κανέναν τρόπο σε αυτές τις ενέργειες.
Νομίζω ότι είναι σαφές: η διαδικασία διεύρυνσης του ΝΑΤΟ δεν έχει καμία σχέση με τον εκσυγχρονισμό της ίδιας της συμμαχίας ή την εγγύηση της ασφάλειας στην Ευρώπη. Αντιθέτως, αποτελεί έναν σοβαρό παράγοντα πρόκλησης που μειώνει το επίπεδο της αμοιβαίας εμπιστοσύνης. Και έχουμε το δικαίωμα να ρωτήσουμε ειλικρινά: εναντίον ποιου στρέφεται αυτή η διεύρυνση;
Και τι απέγιναν οι διαβεβαιώσεις που δόθηκαν από τους δυτικούς εταίρους μετά τη διάλυση του Συμφώνου της Βαρσοβίας; Πού βρίσκονται αυτές οι δηλώσεις τώρα; Κανείς δεν τις θυμάται καν. Αλλά θα επιτρέψω στον εαυτό μου να υπενθυμίσω στο ακροατήριο τι ειπώθηκε.
Θα ήθελα να παραθέσω μια φράση του Γενικού Γραμματέα του ΝΑΤΟ, του κ. Βέρνερ, στις Βρυξέλλες στις 17 Μαΐου 1990. Είχε πει τότε: «Το ίδιο το γεγονός ότι είμαστε έτοιμοι να μην τοποθετήσουμε στρατεύματα του ΝΑΤΟ εκτός του εδάφους της ΟΔΓ παρέχει στη Σοβιετική Ένωση ισχυρές εγγυήσεις ασφαλείας»». Πού βρίσκονται σήμερα λοιπόν, οι εν λόγω εγγυήσεις;
Οι πέτρες και οι τσιμεντόλιθοι του Τείχους του Βερολίνου έχουν προ πολλού πωληθεί ως αναμνηστικά. Αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η πτώση του έγινε εκτός των άλλων δυνατή χάρη σε μια ιστορική επιλογή, συμπεριλαμβανομένης της επιλογής του δικού μας λαού – του λαού της Ρωσίας – μια επιλογή υπέρ της δημοκρατίας και της ελευθερίας, του ανοίγματος και της ειλικρινούς εταιρικής σχέσης με όλα τα μέλη της μεγάλης Ευρωπαϊκής οικογένειας.
Τώρα, προσπαθούν να μας επιβάλουν νέες διαχωριστικές γραμμές και τείχη, έστω και εικονικά, αλλά εξακολουθούν να διαιρούν και να διαμελίζουν την κοινή μας ήπειρο. Θα χρειαστούν πράγματι πολλά χρόνια και δεκαετίες ξανά, μια σειρά από γενιές πολιτικών, για να «διαλυθούν» και να «αποδομηθούν» αυτά τα νέα τείχη;
Κυρίες και κύριοι!
Είμαστε επίσης απερίφραστα υπέρ της ενίσχυσης του καθεστώτος της μη διάδοσης των πυρηνικών όπλων. Το υφιστάμενο διεθνές νομικό πλαίσιο επιτρέπει τη δημιουργία τεχνολογιών για την παραγωγή πυρηνικών καυσίμων για ειρηνικούς σκοπούς. Εξ άλλου, πολλές χώρες έχουν κάθε λόγο να θέλουν να αναπτύξουν τη δική τους πυρηνική ενέργεια ως βάση για την ενεργειακή τους αυτονομία. Συνειδητοποιούμε όμως επίσης ότι οι τεχνολογίες αυτές μπορούν γρήγορα να μετατραπούν σε υποδομές παραγωγής οπλικών συστημάτων.
Αυτό προκαλεί σοβαρές διεθνείς εντάσεις. Η κατάσταση με το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα. Εάν η διεθνής κοινότητα δεν βρει μια λογική λύση σε αυτή τη σύγκρουση συμφερόντων, ο κόσμος θα συνεχίσει να κλονίζεται από τέτοιες κρίσεις αποσταθεροποίησης, διότι υπάρχουν περισσότερες χώρες, χαμηλοτέρου του Ιράν, ορίου και αυτό το γνωρίζουμε. Θα εξακολουθούμε επομένως, να αντιμετωπίζουμε διαρκώς την απειλή της διάδοσης των όπλων μαζικής καταστροφής.
Πέρυσι, η Ρωσία υπέβαλε μια πρωτοβουλία για τη δημιουργία πολυεθνικών κέντρων εμπλουτισμού ουρανίου. Είμαστε ανοιχτοί στη δημιουργία τέτοιων κέντρων όχι μόνο στη Ρωσία, αλλά και σε άλλες χώρες όπου η ειρηνική πυρηνική ενέργεια είναι νόμιμα διαθέσιμη. Τα κράτη που επιθυμούν να αναπτύξουν πυρηνική ενέργεια θα μπορούσαν να εξασφαλίσουν την παραλαβή καυσίμων μέσω της άμεσης συμμετοχής τους στα κέντρα αυτά, φυσικά πάντοτε υπό τον αυστηρό έλεγχο της Διεθνούς Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ).
Οι τελευταίες πρωτοβουλίες του προέδρου των ΗΠΑ Τζορτζ Μπους συμβαδίζουν με τη Ρωσική πρόταση. Πιστεύω ότι η Ρωσία και οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν αντικειμενικό και ισότιμο συμφέρον να αυστηροποιήσουν το καθεστώς για τη μη διάδοση των όπλων μαζικής καταστροφής και των μέσων μεταφοράς τους.
Οι χώρες μας που κατέχουν ηγετική θέση στις πυρηνικές και πυραυλικές τεχνολογίες θα πρέπει να πρωτοστατήσουν στην ανάπτυξη νέων, αυστηρότερων μέτρων μη διάδοσης των πυρηνικών όπλων. Η Ρωσία είναι έτοιμη για ένα τέτοιο εγχείρημα. Είμαστε σε συνεννόηση με τους Αμερικανούς φίλους μας.
Γενικά, πρέπει να δημιουργήσουμε ένα ολόκληρο σύστημα πολιτικών μοχλών και οικονομικών κινήτρων για να ενθαρρύνουμε τα κράτη να μην αναπτύξουν τις δικές τους εγκαταστάσεις για τον κύκλο παραγωγής πυρηνικού καυσίμου, αλλά να επωφεληθούν από την ανάπτυξη της πυρηνικής ενέργειας και να ενισχύσουν τις ενεργειακές τους δυνατότητες.
Από την άποψη αυτή, θα ήθελα να επικεντρωθώ λεπτομερέστερα στη διεθνή συνεργασία στον τομέα της ενέργειας. Η ομοσπονδιακή καγκελάριος αναφέρθηκε επίσης σε αυτό το θέμα πολύ σύντομα, αλλά ταυτόχρονα το επεσήμανε. Στον τομέα της ενέργειας, η Ρωσία στοχεύει στη δημιουργία ενιαίων αρχών της αγοράς και διαφανών συμβάσεων. Προφανώς, η τιμή της ενέργειας πρέπει να καθορίζεται από την αγορά και να μην υπόκειται σε πολιτική κερδοσκοπία, οικονομικές πιέσεις ή εκβιασμούς.
Είμαστε ανοιχτοί για συνεργασία. Ξένες εταιρείες συμμετέχουν στα μεγαλύτερα ενεργειακά μας έργα. Σύμφωνα με διάφορες εκτιμήσεις, έως και το 26% της παραγωγής πετρελαίου στη Ρωσία – σκεφτείτε αυτό το ποσοστό, παρακαλώ – έως και το 26% της παραγωγής πετρελαίου στη Ρωσία προέρχεται από ξένα κεφάλαια. Επιχειρήστε λοιπόν, προσπαθήστε να μου δώσετε ένα παράδειγμα τέτοιας εκτεταμένης παρουσίας Ρωσικών επιχειρήσεων σε βασικούς τομείς των Δυτικών οικονομιών. Δεν υπάρχουν τέτοια παραδείγματα! Δεν υπάρχουν τέτοια παραδείγματα.
Επιτρέψτε μου επίσης να σας υπενθυμίσω την αναλογία των επενδύσεων που έρχονται στη Ρωσία και φεύγουν από τη Ρωσία προς άλλες χώρες του κόσμου. Η αναλογία είναι περίπου δεκαπέντε προς ένα. Αυτό είναι ένα ευδιάκριτο παράδειγμα του ανοίγματος και της σταθερότητας της Ρωσικής οικονομίας.
Η οικονομική ασφάλεια είναι ένας τομέας στον οποίο όλοι πρέπει να τηρούν τις ίδιες αρχές. Είμαστε έτοιμοι να συμμετάσχουμε στον ανταγωνισμό πάνω σε δίκαια βάση.
Η Ρωσική οικονομία έχει όλο και περισσότερες ευκαιρίες για κάτι τέτοιο. Η δυναμική αυτή αξιολογείται αντικειμενικά από εμπειρογνώμονες και τους ξένους εταίρους μας. Για παράδειγμα, η Ρωσία αναβαθμίστηκε πρόσφατα στον ΟΟΣΑ: η χώρα μας μεταπήδησε από την τέταρτη ομάδα κινδύνου στην τρίτη. Και θα ήθελα να εκμεταλλευτώ αυτή την ευκαιρία σήμερα εδώ στο Μόναχο για να ευχαριστήσω τους Γερμανούς συναδέλφους μας για τη βοήθειά τους στη λήψη της εν λόγω απόφασης.
Επόμενο ζήτημα. Όπως γνωρίζετε, η διαδικασία προσχώρησης της Ρωσίας στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου (ΠΟΕ) έχει φθάσει στο τελικό της στάδιο. Θα ήθελα να σημειώσω ότι κατά τη διάρκεια των μακρών και δύσκολων διαπραγματεύσεων ακούσαμε επανειλημμένα κουβέντες για την ελευθερία του λόγου, το ελεύθερο εμπόριο, τις ίσες ευκαιρίες, αλλά για κάποιο λόγο μόνο σε σχέση με τη δική μας, τη Ρωσική αγορά.
Και υπάρχει ένα άλλο σημαντικό θέμα που έχει άμεσο αντίκτυπο στην παγκόσμια ασφάλεια. Σήμερα γίνεται πολύς λόγος για την καταπολέμηση της φτώχειας. Τι πραγματικά συμβαίνει εδώ; Από τη μία πλευρά, διατίθενται οικονομικοί πόροι – και μερικές φορές σημαντικοί οικονομικοί πόροι – για προγράμματα βοήθειας προς τις φτωχότερες χώρες. Αλλά ειλικρινά, και πολλοί εδώ το γνωρίζουν επίσης, συχνά γίνονται αντικείμενο «εκμετάλλευσης» από τις ίδιες τις εταιρείες των δωρητριών χωρών. Παράλληλα, όμως, από την άλλη πλευρά, οι επιδοτήσεις στη γεωργία διατηρούνται μόνο στις αναπτυγμένες χώρες, ενώ η πρόσβαση στην υψηλή τεχνολογία είναι περιορισμένη για τις υπόλοιπες.
Και ας επιχειρήσουμε να πούμε τα πράγματα με το όνομά τους: αποδεικνύεται ότι με το ένα χέρι διανέμεται «φιλανθρωπική βοήθεια», ενώ με το άλλο όχι μόνο διατηρείται η οικονομική καθυστέρηση, αλλά εισπράττονται και κέρδη, μέσω αυτής. Η κοινωνική ένταση που δημιουργείται σε τέτοιες υποβαθμισμένες περιοχές οδηγεί αναπόφευκτα στην ανάπτυξη του εξτρεμισμού και ακραίων συμπεριφορών και τροφοδοτεί την τρομοκρατία και τις τοπικές συγκρούσεις. Και αν όλα αυτά συμβαίνουν, ας πούμε, για παράδειγμα στη Μέση Ανατολή στο πλαίσιο μιας αυξανόμενης αντίληψης, ότι ο «έξω κόσμος» είναι άδικος, υπάρχει πάντοτε ο κίνδυνος μιας παγκόσμιας αποσταθεροποίησης.
Προφανώς, οι ηγέτιδες χώρες του κόσμου πρέπει να συνειδητοποιήσουν αυτή την απειλή. Και, κατά συνέπεια, να οικοδομήσουμε ένα πιο δημοκρατικό, πιο δίκαιο σύστημα οικονομικών σχέσεων στον κόσμο, ένα σύστημα που θα δίνει σε όλους μια ευκαιρία και μια δυνατότητα για ανάπτυξη.
Κυρίες και κύριοι, μιλώντας στη διάσκεψη για την ασφάλεια, δεν μπορούμε να παραλείψουμε τις δραστηριότητες του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ). Όπως γνωρίζετε, δημιουργήθηκε για να αντιμετωπίσει όλες -το τονίζω- όλες, όλες τις πτυχές της ασφάλειας: πολιτικοστρατιωτικές, οικονομικές, ανθρωπιστικές, και τις μεταξύ τους διασυνδέσεις.
Τι βλέπουμε σήμερα στην πράξη; Βλέπουμε ότι αυτή η ισορροπία έχει σαφώς διαταραχθεί. Προσπαθούν να μετατρέψουν τον ΟΑΣΕ σε ένα ευτελές εργαλείο για τη διασφάλιση των συμφερόντων εξωτερικής πολιτικής μιας χώρας ή μιας ομάδας χωρών σε βάρος άλλων χωρών, επιπλέον ακόμη και ο γραφειοκρατικός μηχανισμός του ΟΑΣΕ, ο οποίος δεν έχει καμία απολύτως σχέση με τα ιδρυτικά κράτη, έχει επίσης «προσαρμοστεί» σε αυτό το έργο.
Οι διαδικασίες λήψης αποφάσεων και η προσφυγή στις λεγόμενες «μη κυβερνητικές οργανώσεις» ήταν «προσαρμοσμένες» στο έργο αυτό. Τυπικά, πράγματι, ανεξάρτητες, αλλά σκοπίμως χρηματοδοτούμενες και, ως εκ τούτου, ελεγχόμενες.
Σύμφωνα με τα ιδρυτικά έγγραφα που αφορούν τον ανθρωπιστικό τομέα, ο ΟΑΣΕ καλείται να συνδράμει τις χώρες μέλη, κατόπιν αιτήματός τους, στην τήρηση των διεθνών κανόνων στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Αυτό είναι μια σημαντική αποστολή. Την υποστηρίζουμε. Αυτό όμως δεν σημαίνει καθόλου ότι πρέπει να παρεμβαίνουμε στις εσωτερικές υποθέσεις άλλων χωρών, πόσο μάλλον να επιβάλλουμε στις χώρες αυτές τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να ζουν και να αναπτύσσονται.
Είναι προφανές ότι μια τέτοια παρέμβαση δεν συμβάλλει στην ωρίμανση των δημοκρατιών. Αντιθέτως, τις καθιστά εξαρτημένες και, κατά συνέπεια, ασταθείς πολιτικά και οικονομικά.
Αναμένουμε από τον ΟΑΣΕ να προσανατολιστεί στα άμεσα καθήκοντά του και να οικοδομήσει σχέσεις με κυρίαρχα κράτη στη βάση του σεβασμού, της εμπιστοσύνης και της διαφάνειας.
Αγαπητές κυρίες και κύριοι!
Εν κατακλείδι, θα ήθελα να σημειώσω τα εξής. Πολύ συχνά, και εγώ ο ίδιος, προσωπικά ακούω πολύ συχνά εκκλήσεις προς τη Ρωσία από την πλευρά των εταίρων μας, συμπεριλαμβανομένων και των Ευρωπαίων, να αναλάβει όλο και πιο ενεργό ρόλο στις παγκόσμιες υποθέσεις.
Θα ήθελα να κάνω μια μικρή παρατήρηση σχετικά με αυτη την άποψη. Δεν χρειάζεται να μας πιέσουν ή να μας ενθαρρύνουν να το κάνουμε. Η Ρωσία είναι μια χώρα με περισσότερα από χίλια χρόνια ιστορίας και είχε σχεδόν πάντα το προνόμιο να ασκεί ανεξάρτητη εξωτερική πολιτική.
Ούτε σήμερα πρόκειται να αλλάξουμε αυτή την παράδοση. Ταυτόχρονα, όμως, βλέπουμε πολύ καθαρά πώς έχει αλλάξει ο κόσμος, είμαστε ρεαλιστές όσον αφορά τις δικές μας ικανότητες και τις δικές μας δυνατότητες. Και, φυσικά, θα θέλαμε κι εμείς, επίσης να έχουμε απέναντί μας υπεύθυνους και επίσης αυτόνομους εταίρους με τους οποίους να μπορούμε να συνεργαστούμε για την οικοδόμηση μιας δίκαιης και δημοκρατικής παγκόσμιας τάξης, εξασφαλίζοντας ασφάλεια και ευημερία για όλους και όχι μόνο για λίγους.
Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας.
=========
Σχόλια