Ο νέος Ψυχρός Πόλεμος, το Ουκρανικό και οι μετα-σοβιετικοί ολιγάρχες

 

Μίχας Ζαχαρίας

Η κατάσταση στην Ουκρανία εξελίσσεται σε έναν “διάλογο κωφών”. Αυτό παραπέμπει σε περαιτέρω κλιμάκωση και ενδεχομένως σε σύγκρουση, την οποία υποτίθεται πως όλοι θέλουν να αποτρέψουν. Λέω “υποτίθεται”, διότι η εκτόνωση της σημερινής έντασης, προϋποθέτει εκατέρωθεν υποχωρήσεις. Το σκηνικό που έχει όμως στηθεί δεν αφήνει και πολλά περιθώρια αισιοδοξίας. Ο νέος Ψυχρός Πόλεμος έχει ήδη αρχίσει. ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΔΩ

Εάν ΗΠΑ και Ρωσία επιθυμούν αποκλιμάκωση, υπό τον όρο να επιτευχθούν οι στόχοι τους, αυτό είναι συνταγή εκτροπής. Τα θεμελιώδη ερωτήματα που αφορούν Ρωσία και Δύση για το “πρόβλημα Ουκρανία”, πάντως, παραμένουν αναπάντητα. Η τηλεφωνική επικοινωνία των δύο προέδρων δεν απέφερε τίποτα κατά τα φαινόμενα. Εξ ου και ο “διάλογος κωφών”. Οι δυο πλευρές φέρονται να περιορίστηκαν στην διατύπωση απειλών και όχι στην εξέταση προτάσεων που θα οδηγήσουν σε αποκλιμάκωση και επανέναρξη ουσιώδους διπλωματικής διαδικασίας.

Ο πρόεδρος Μπάιντεν προειδοποίησε για την εφαρμογή σκληρών κυρώσεων σε περίπτωση εισβολής και ο Ρώσος ομόλογός του ζήτησε τη μη επέκταση του ΝΑΤΟ στην Ουκρανία και τη μη ανάπτυξη στρατευμάτων στο έδαφός της. Αυτά προκύπτουν από την δήλωση του Κρεμλίνου, αναφορικά με την τηλεφωνική συνομιλία. Το θεμελιώδες πρόβλημα όμως παραμένει ποια είναι η οπτική της Δύσης στο Ουκρανικό. Θα είναι η Ουκρανία προκεχωρημένο φυλάκιο της Δύσης στο πλαίσιο που διαμορφώνει ο νέος Ψυχρός Πόλεμος, ή χώρα που θα παρεμβάλλεται ανάμεσα στα δυο στρατόπεδα, ώστε να αποφεύγεται η απευθείας επαφή των δυο πλευρών;

Ας μην τρέφουμε βέβαια αυταπάτες για τη δυνατότητα της ΕΕ να αρθρώσει λόγο που θα διαφοροποιείται από τις ΗΠΑ. Με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Εάν δεν απαντηθεί με σαφήνεια το παραπάνω ερώτημα, τα υπόλοιπα στερούνται νοήματος. Ακόμα και να υπάρξει αποκλιμάκωση για κάποιον λόγο, αυτή θα συνιστά τακτική κίνηση που θα αφήνει το στρατηγικό ερώτημα αναπάντητο. Άρα, ανά πάσα στιγμή μπορεί η κρίση να ενσκήψει εκ νέου.

Νέος Ψυχρός Πόλεμος

Το πρόβλημα είναι μεγάλο διότι τα σήματα της Ουάσιγκτον είναι αντιφατικά. Αποσύρει στρατεύματα από την Ουκρανία, αλλά στέλνει επιπλέον δυνάμεις σε ευρωπαϊκό έδαφος, τη στιγμή που η Ρωσία έχει παρατάξει δύναμη 130.000 στρατιωτών με κάθε λογής οπλισμό. Χωρίς να υπολογίζεται η ικανότητα της Μόσχας στον κυβερνοπόλεμο (cyberwarfare) που πιθανότατα θα προηγηθεί κάθε επιχείρησης. Ίσως αυτό είναι το μόνο σημείο πιθανής δυτικής αντίστασης, καθώς γίνεται εκ του μακρόθεν…

Δύναμη 3.000 στρατιωτών της αμερικανικής 82ης αερομεταφερόμενης μεραρχίας (82nd Airborne Division) λοιπόν, θα αναπτυχθεί σε ευρωπαϊκό έδαφος. Την ίδια στιγμή, 160 στελέχη της αμερικανικής Εθνοφυλακής, που ανήκουν στην 53η Ταξιαρχία Πεζικού (53rd Infantry Brigade), τα οποία εκπαίδευαν τις ουκρανικές δυνάμεις, “μετακινούνται προσωρινά” από τη χώρα. “Temporarily repositioning” αναφέρει η σχετική ανακοίνωση του Πενταγώνου. Μήπως μοιάζει με προσπάθεια των ΗΠΑ να πείσουν τη Ρωσία ότι θα πετύχει τους στόχους της ανεμπόδιστη επί της ουσίας, εάν πραγματοποιήσει εισβολή;

Αυτό θα μπορούσε να ταιριάξει με το βασικό σενάριο ότι επιδιώκεται ένας νέος Ψυχρός Πόλεμος. Και επειδή η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών χρησιμοποίησε τον όρο “Αγγλοσάξονες” που θέλουν πόλεμο, είναι αναπόφευκτη η σύνδεση και με τη συμφωνία AUKUS στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού, μεταξύ ΗΠΑ, Βρετανίας και Αυστραλίας. Προφανής ενδιαφερόμενος να συμμετάσχει είναι και η Ιαπωνία. Μήπως θα υπάρξει και δεύτερος νέος Ψυχρός Πόλεμος στο μέτωπο με την Κίνα;

Μέτωπο και με την Κίνα

Επειδή όμως η πλανητική εικόνα παραμένει αδιαίρετη, ένας διπλός νέος Ψυχρός Πόλεμος είναι φυσικό να φέρει ακόμα πιο κοντά τις δυο κορυφαίες δυνάμεις της Ευρασίας, τη Ρωσία και την Κίνα. Αυτό όμως αποτελούσε πάντα ανάθεμα για τους πατέρες της αγγλοσαξονικής γεωπολιτικής σκέψης. Διότι τέτοια συνεργασία στην καρδιά (Heartland) της Ευρασίας, συνεπάγεται κυριαρχία στην “παγκόσμια νήσο” (World-island).

Η Ουκρανία, σε περίπτωση που η Δύση προωθήσει έμπρακτα νέο Ψυχρό Πόλεμο, θα διαιρεθεί, καθώς οι περιοχές όπου ζουν συμπαγείς ρωσόφωνοι πληθυσμοί θα περάσουν υπό τον έλεγχο της Ρωσίας. Η Δύση θα κομπάζει ότι η επιθετικότητα των Ρώσων είναι αποδεδειγμένη και σταδιακά θα επιδιώξει την είσοδο της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ. Φαίνεται πως συνυπολογίζεται αυτή τη στιγμή το ενδεχόμενο ρωσικού τελεσιγράφου, ότι σε περίπτωση τέτοιας εξέλιξης η Δύση θα διακινδυνεύσει μια νέα επιχείρηση με σκοπό τον περαιτέρω εδαφικό ακρωτηριασμό της Ουκρανίας.

Εάν τα ανωτέρω ισχύουν και επειδή τα επιτελεία ΗΠΑ και Ρωσίας έχουν συλλογικά υψηλό επίπεδο στρατηγικής κατανόησης της κατάστασης, αναρωτιέται κανείς εάν κέντρα εξουσίας στις ΗΠΑ έχουν ως στόχο μία τέτοια εξέλιξη για να δαιμονοποιήσουν τη Ρωσία. Είτε διότι αυτό βολεύει το αποκαλούμενο “στρατοβιομηχανικό σύμπλεγμα”, είτε διότι οφείλεται στη γνωστή ιδεοληπτική προσέγγιση των Δημοκρατικών.

Εβραϊκή διασπορά

Ίσως είναι τυχαίο ότι εμπλεκόμενα πρόσωπα με θέσεις-κλειδιά στον ευρύτερο αμερικανικό τομέα που λαμβάνει αποφάσεις για την εθνική ασφάλεια (Μπλίνκεν, Νούλαντ, Χόκσταϊν) έλκουν την καταγωγή τους από την εβραϊκή διασπορά της Ουκρανίας! Παίζει ρόλο αυτό άραγε; Ας σημειωθεί ότι οι Εβραίοι έχουν ιστορικές σχέσεις με τον πρώην σοβιετικό χώρο, λόγω της διασποράς τους εκεί.

Μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, πολλοί από τους ολιγάρχες σε Ρωσία και Ουκρανία ήταν μέλη της εβραϊκής διασποράς: Μπόρις Μπερεζόφσκι, Βλάντιμιρ Γκουζίνσκι, Αλεξάντερ Σμολένσκι, Μιχαήλ Χοντορκόφσκι, Μιχαήλ Φρίντμαν, Βάλερι Μάλκιν, Ρόμαν Αμπράμοβιτς, Μιχαήλ Προχόροφ, είναι μερικά μόνο από τα ονόματα που ανήκαν εξ ολοκλήρου ή εν μέρει σε εβραϊκές οικογένειες. Αυτό αποτελούσε μια ανεκτίμητη “περιουσία” για την ισραηλινή διπλωματία και όχι μόνο. Η χώρα την αξιοποίησε στο μέγιστο και σε πολλαπλά επίπεδα.

Στην περίπτωση της Ουκρανίας ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι (και ο πρώτος πρωθυπουργός του) ανήκαν επίσης στην εβραϊκή διασπορά. Ο Ουκρανός πρόεδρος δε, είχε αντιμετωπίσει σφοδρές επικρίσεις ότι αποτελεί τον αχυράνθρωπο του δισεκατομμυριούχου Ίγκορ Κολομόισκι, επίσης Εβραίου. Ας σημειωθεί ότι αν και οι ΗΠΑ παραμένουν υπερδύναμη, η σχετική ισχύς τους έχει υποχωρήσει, επειδή άλλες δυνάμεις έχουν ενισχυθεί. Η αλλαγή του περιβάλλοντος ασφαλείας στη Μέση Ανατολή και η προσέγγιση του Ισραήλ με αραβικές χώρες, αφήνει χώρο στο εβραϊκό κράτος για αυξημένο ρόλο στην παγκόσμια εξίσωση ασφαλείας.

===============

Aimilia Drougas ·

(EN/EL) Για όσους ρωτούν: «Γιατί έχει σημασία η Ουκρανία; "

Πώς κατατάσσεται το έθνος της Ουκρανίας:

1ο στην Ευρώπη σε αποδεδειγμένα ανακτήσιμα αποθέματα μεταλλευμάτων ουρανίου.

2η θέση στην Ευρώπη και 10η θέση στον κόσμο όσον αφορά τα αποθέματα μεταλλεύματος τιτανίου.

2η θέση στον κόσμο ως προς τα εξερευνημένα αποθέματα μεταλλευμάτων μαγγανίου (2,3 δισεκατομμύρια τόνοι, ή 12% των παγκόσμιων αποθεμάτων).

2ο μεγαλύτερο απόθεμα σιδηρομεταλλεύματος στον κόσμο (30 δισεκατομμύρια τόνοι).

2η θέση στην Ευρώπη όσον αφορά τα αποθέματα μεταλλευμάτων υδραργύρου.

3η θέση στην Ευρώπη (13η θέση στον κόσμο) σε αποθέματα σχιστολιθικού φυσικού αερίου (22 τρισεκατομμύρια κυβικά μέτρα)

4ο στον κόσμο από τη συνολική αξία των φυσικών πόρων.

7η θέση στον κόσμο σε αποθέματα άνθρακα (33,9 δισεκατομμύρια τόνοι)

Η Ουκρανία είναι μια αγροτική χώρα:

1η στην Ευρώπη από άποψη καλλιεργήσιμης γης.

3η θέση στον κόσμο από την έκταση του μαύρου εδάφους (25% του παγκόσμιου όγκου).

1η θέση στον κόσμο στις εξαγωγές ηλίανθου και ηλιέλαιου.

2η θέση στον κόσμο στην παραγωγή κριθαριού και 4η θέση στις εξαγωγές κριθαριού.

3ος μεγαλύτερος παραγωγός και 4ος μεγαλύτερος εξαγωγέας καλαμποκιού στον κόσμο.

4ος μεγαλύτερος παραγωγός πατάτας στον κόσμο.

5ος μεγαλύτερος παραγωγός σίκαλης στον κόσμο.

5η θέση στον κόσμο στην παραγωγή μελισσών (75.000 τόνοι).

8η θέση στον κόσμο στις εξαγωγές σιταριού.

9η θέση στον κόσμο στην παραγωγή αυγών κοτόπουλου.

16η θέση παγκοσμίως στις εξαγωγές τυριών.

Η Ουκρανία μπορεί να καλύψει τις ανάγκες σε τρόφιμα 600 εκατομμυρίων ανθρώπων.

Η Ουκρανία είναι μια βιομηχανοποιημένη χώρα:

1η στην Ευρώπη στην παραγωγή αμμωνίας.

2-e Το σύστημα αγωγών φυσικού αερίου της Ευρώπης και το 4ο μεγαλύτερο σύστημα αγωγών φυσικού αερίου στον κόσμο (142,5 δις κυβικά μέτρα χωρητικότητας φυσικού αερίου στην ΕΕ).

3η μεγαλύτερη στην Ευρώπη και 8η μεγαλύτερη στον κόσμο από άποψη εγκατεστημένης ισχύος πυρηνικών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής.

3η θέση στην Ευρώπη και 11η στον κόσμο σε μήκος σιδηροδρομικού δικτύου (21.700 km).

3η θέση στον κόσμο (μετά τις ΗΠΑ και τη Γαλλία) στην παραγωγή εντοπιστών και εξοπλισμού εντοπισμού.

3ος μεγαλύτερος εξαγωγέας σιδήρου στον κόσμο

4ος μεγαλύτερος εξαγωγέας στροβίλων για πυρηνικούς σταθμούς στον κόσμο.

4ος μεγαλύτερος κατασκευαστής εκτοξευτών πυραύλων στον κόσμο.

4η θέση παγκοσμίως στις εξαγωγές αργίλου

4η θέση στον κόσμο στις εξαγωγές τιτανίου

8η θέση στον κόσμο στις εξαγωγές μεταλλευμάτων και συμπυκνωμάτων.

9η θέση στον κόσμο στις εξαγωγές προϊόντων αμυντικής βιομηχανίας.

10ος μεγαλύτερος παραγωγός χάλυβα στον κόσμο (32,4 εκατομμύρια τόνοι).

------

For those who ask: “Why does Ukraine matter? “

How the nation of Ukraine ranks:

1st in Europe in proven recoverable reserves of uranium ores;

2nd place in Europe and 10th place in the world in terms of titanium ore reserves;

2nd place in the world in terms of explored reserves of manganese ores (2.3 billion tons, or 12% of the world's reserves);

2nd largest iron ore reserves in the world (30 billion tons);

2nd place in Europe in terms of mercury ore reserves;

3rd place in Europe (13th place in the world) in shale gas reserves (22 trillion cubic meters)

4th in the world by the total value of natural resources;

7th place in the world in coal reserves (33.9 billion tons)

Ukraine is an agricultural country:

1st in Europe in terms of arable land area;

3rd place in the world by the area of black soil (25% of world's volume);

1st place in the world in exports of sunflower and sunflower oil;

2nd place in the world in barley production and 4th place in barley exports;

3rd largest producer and 4th largest exporter of corn in the world;

4th largest producer of potatoes in the world;

5th largest rye producer in the world;

5th place in the world in bee production (75,000 tons);

8th place in the world in wheat exports;

9th place in the world in the production of chicken eggs;

16th place in the world in cheese exports.

Ukraine can meet the food needs of 600 million people.

Ukraine is an industrialized country:

1st in Europe in ammonia production;

2-е Europe's and 4th largest natural gas pipeline system in the world (142.5 bln cubic meters of gas throughput capacity in the EU);

3rd largest in Europe and 8th largest in the world in terms of installed capacity of nuclear power plants;

3rd place in Europe and 11th in the world in terms of rail network length (21,700 km);

3rd place in the world (after the U.S. and France) in production of locators and locating equipment;

3rd largest iron exporter in the world

4th largest exporter of turbines for nuclear power plants in the world;

4th world's largest manufacturer of rocket launchers;

4th place in the world in clay exports

4th place in the world in titanium exports

8th place in the world in exports of ores and concentrates;

9th place in the world in exports of defence industry products;

10th largest steel producer in the world (32.4 million tons).

(Manos Litinas)