Ποτέ η Ελλάδα, ίσως ούτε και στην εποχή του εμφυλίου πολέμου, δεν ήταν τόσο πολύ εξαρτημένη από τις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους.
Θέλω καταρχήν να σας συγχαρώ για την πρωτοβουλία που πήρατε
οργανώνοντας αυτή τη συζήτηση (*), πρωτοβουλία ακόμα πιο σημαντική γιατί
βρισκόμαστε σε μια φάση της εθνικής μας ζωής που θα την έλεγα φάση της
λοβοτομής, όπου στην πραγματικότητα δεν γίνεται συζήτηση για κανένα από
τα μεγάλα θέματα που είναι μπροστά στην Ελλάδα. Υποθέτω ότι και στην
Κύπρο κάτι παρόμοιο γίνεται, αλλά μιλώ για την Ελλάδα, όπου ξέρω
καλύτερα την κατάσταση σήμερα. Έχει λοιπόν μεγάλη σημασία να ακουστούν
απόψεις, να γίνει συζήτηση, να μπορέσει ο ελληνικός λαός να καταλάβει τι
συμβαίνει. Πολύ φοβάμαι ότι η κατάσταση στην ενημέρωση είναι εξαιρετικά
άσχημη. Φοβάμαι ότι ούτε στη δικτατορία δεν ήταν τόσο άσχημη, έστω και
αν τότε ήταν με διαφορετικές μορφές, η απόκρυψη ουσιωδών πληροφοριών και
η παραπλάνηση. ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΔΩ
Δυστυχώς θα πρέπει να είμαι λίγο δυσάρεστος, όπως
με πολλά άλλα θέματα της εθνικής και κοινωνικής μας ζωής, αλλά δεν
νομίζω ότι έχει κάποιο νόημα να εξωραΐζει κανείς την πραγματικότητα. Όσο
άσχημη και αν είναι, αν οι άνθρωποι την συνειδητοποιήσουν θα αρχίσουν
να αγωνίζονται για την αλλαγή αυτής της κατάστασης ή τέλος πάντων για να
μην χειροτερεύσει.
Από την άποψη αυτή πρέπει να πω ευθύς εξαρχής
(θα εξηγήσω γιατί το λέω) ότι θεωρώ ολέθριες τις δύο συμφωνίες με τις
ΗΠΑ και τη Γαλλία, ιδίως την πρώτη. Είναι αλήθεια ότι η συμφωνία με τη
Γαλλία έχει ορισμένα θετικά στοιχεία. Το κύριο θετικό στοιχείο που έχει
είναι η προσφορά των αμυντικών εγγυήσεων των Γάλλων, σχετικά με μια
επίθεση που θα δεχθεί η Ελλάδα. Το δευτερεύον θετικό σημείο είναι ότι
αγοράζουμε γαλλικά και όχι αμερικανικά όπλα. Είναι γνωστό ότι οι
Αμερικανοί έχουν τον τρόπο να ελέγχουν τη χρήση των όπλων τους και
επομένως να προδικάζουν οποιοδήποτε αποτέλεσμα. Το καλοκαίρι του ’74,
για παράδειγμα, σταμάτησαν την παροχή ανταλλακτικών στην Ελληνική
Πολεμική Αεροπορία. Σήμερα τα μέσα ελέγχου που έχουν επί των νέων όπλων
που παράγουν είναι πολύ περισσότερα, μπορούν ακόμα και να τα καθηλώσουν
στο έδαφος.
Καταρχήν λοιπόν η αγορά γαλλικών όπλων είναι θετική.
Βεβαίως, είναι συζητήσιμο αν έπρεπε να αγοραστούν φρεγάτες ή κορβέτες
πρώτον, και δεύτερον είναι εγκληματικό το γεγονός ότι δεν
πραγματοποιείται κανένα έργο σχετικό με τις φρεγάτες, καμία ναυπήγηση,
στα χειμαζόμενα ελληνικά ναυπηγεία. Τα υπόλοιπα της συμφωνίας με τη
Γαλλία, ιδίως οι προβλέψεις για ανάμιξη στο Σαχέλ κλπ. είναι παλαβά και
επικίνδυνα πράγματα. Πόσο μάλλον που η Γαλλία είναι μία δύναμη σε
αποδρομή, υποχωρούσα και ηττημένη στην Αφρική. Είναι σαν να πηγαίνουμε
στο Ντιεν Μπιεν Φου, ή στο Βιετνάμ ή στο Αφγανιστάν τώρα να σώσουμε την
κατάσταση στο τέλος, όταν έχουν ηττηθεί οι αποικιοκρατικές, οι
ιμπεριαλιστικές δυνάμεις. Αφήστε ότι δεν έχουμε και κανέναν λόγο να τα
βάλουμε με τους μαύρους της Αφρικής. Οι Κύπριοι το ξέρουν πολύ καλά
αυτό. Είχε τεράστια, παγκόσμια ακτινοβολία η μικρή Κύπρος και χάρη σε
αυτή την ακτινοβολία μπόρεσε να βγάλει και τις αποφάσεις του Συμβουλίου
Ασφαλείας το 1974 και αργότερα, εξαιτίας της παγκόσμιας ακτινοβολίας της
και στους Αδεσμεύτους και στο χώρο της Ασίας και της Αφρικής και στις
ανατολικές χώρες. Θα πληρώσουμε πάρα πολύ ακριβά την εντεινόμενη, σχεδόν
ολοκληρωτική, εξάρτησή μας τώρα από τις ΗΠΑ, τη Βρετανία, το Ισραήλ,
χώρες οι οποίες συνεχώς είχαν μια εχθρική πολιτική απέναντι στον
Ελληνισμό και που ήταν υπεύθυνες για την τουρκική εισβολή στην Κύπρο το
1974.
Αν θέλετε όμως, το κυριότερο πρόβλημα της ελληνογαλλικής
συμφωνίας είναι άλλο. Ο ελληνικός αμυντικός χώρος είναι ενιαίος. Είναι
και η Ελλάδα και η Κύπρος. Δεν αντιλαμβάνομαι για ποιο λόγο δεν υπεγράφη
μια τριγωνική συμφωνία Ελλάδας, Κύπρου, Γαλλίας, η οποία να προστατεύει
το σύνολο του ελληνικού χώρου από τυχόν επίθεση της Τουρκίας. Αυτό
δημιουργεί μεγάλα ερωτήματα και για τη σκοπιμότητα υπογραφής της
συμφωνίας και για το για ποιο λόγο δεν σκέφτηκε να το προτείνει η
Ελλάδα. Αν η Γαλλία το απέρριπτε θα έθετε σε αμφισβήτηση των ειλικρίνεια
των εγγυήσεών της. Γιατί ξεχωρίζει η Κύπρος από την Ελλάδα, από τη
στιγμή που και μικρό παιδί ακόμα καταλαβαίνει ότι μια σύγκρουση μεταξύ
Ελλάδας-Τουρκίας ή Κύπρου-Τουρκίας δεν μπορεί να περιοριστεί στο ένα
μέτωπο και οφείλει και να μην περιοριστεί; Σας υπενθυμίζω ότι Έλληνας
πρωθυπουργός, ο Ανδρέας Παπανδρέου εξέδωσε casus belli έναντι της
Τουρκίας σε περίπτωση προέλασης πέραν της πράσινης γραμμής. Κατά
συνέπεια η Ελλάδα οφείλει να διατηρήσει στη φαρέτρα της τη δυνατότητα να
επιτεθεί στρατιωτικά στην Τουρκία στην περίπτωση που η Τουρκία επιτεθεί
στην Κύπρο. Αλλά αν το κάνει αυτό, θα είναι η Ελλάδα επιτιθέμενη
σύμφωνα με τους όρους της ελληνογαλλικής συμφωνίας, δεν θα ισχύει
επομένως η γαλλική αμυντική εγγύηση. Είτε λοιπόν έχουμε μια επίδειξη
ακόμα μεγαλύτερης ασυναρτησίας που τη βλέπουμε συχνά όχι μόνο στην
εξωτερική ή την αμυντική πολιτική, αλλά σε όλες τις ασκούμενες
πολιτικές, είτε κάτι ύποπτο συμβαίνει εδώ.
Δίνουν το ελληνικό κράτος στις ΗΠΑ
Αλλά τα πράγματα με την ελληνοαμερικανική συμφωνία είναι δυστυχώς
πολύ χειρότερα. Είναι δυστυχώς πολύ χειρότερα γιατί η ελληνοαμερικανική
συμφωνία συνιστά ένα πολύ σοβαρό πλήγμα στην ελληνική κυριαρχία και
ανεξαρτησία, σε βαθμό που είναι συγκρίσιμος με αυτό που έχει υποστεί η
Ελλάδα με τα διαδοχικά μνημόνια και τις δανειακές, οι οποίες της
αφαίρεσαν την κυριαρχία σε θέματα οικονομικής πολιτικής, την κατέστησαν
αποικία χρέους και της στερούν πάρα πολλές δυνατότητες. Σας υπενθυμίζω
ότι τα οικονομικά προβλήματα της Ελλάδας εδώ και δέκα χρόνια έχουν
επιδεινωθεί δραματικά. Είμαστε μαζί με την Ιαπωνία (που χρωστάει όμως
στους Γιαπωνέζους τους ίδιους και όχι στο εξωτερικό) και το Σουδάν, η
χώρα με το μεγαλύτερο εξωτερικό χρέος στον κόσμο και ταυτοχρόνως έχουμε
και ένα τεράστιο εσωτερικό χρέος. Έχουμε γίνει αποικία χρέους. Με αυτή
τη συμφωνία την αμυντική με τις ΗΠΑ γινόμαστε αποικία και στον τομέα της
γεωπολιτικής και στον τομέα της ελληνικής άμυνας. Αυτή προβλέπει
ουσιαστικώς το πρωτοφανές (δεν έχει συμβεί σε καμιά χώρα του ΝΑΤΟ και
δεν ξέρω και σε ποια άλλη χώρα του κόσμου έχει συμβεί) να γεμίσει όλη η
χώρα βάσεις. Όχι μόνο γεμίζει όλη η χώρα βάσεις, αλλά και τοποθετούνται
στα πιο κρίσιμα σημεία της ελληνικής άμυνας Αμερικάνοι αξιωματικοί και
αμερικανικές μονάδες. Στην Αλεξανδρούπολη, στη Λάρισα απ’ όπου
διευθύνεται η ελληνική αεροπορική μάχη, στο Στεφανοβίκειο, στην έδρα του
Δ’ Σώματος Στρατού κλπ. Είναι κατάληψη της χώρας και των ενόπλων
δυνάμεών της από τους Αμερικανούς, δεν είναι τίποτα λιγότερο.
Και
μάλιστα μας έχει προϊδεάσει τα περασμένα χρόνια ο Τζέφρι Πάιατ. Σας
υπενθυμίζω ότι ο κ. Πάιατ ήταν πρέσβης στην Ουκρανία, ανήκει σε αυτή τη
σχολή της αμερικανικής διπλωματίας και πολιτικής, όταν ξεκίνησε το
πραξικόπημα στο Κίεβο, ο εμφύλιος στην Ουκρανία και κατεστράφησαν οι
σχέσεις Ευρώπης-Ρωσίας, δεν είναι ένας συνηθισμένος άνθρωπος. Αυτός ο
άνθρωπος λοιπόν τα τελευταία χρόνια επισκέπτεται το ελληνικό υπουργείο
Άμυνας, κατά παράβαση του πρωτοκόλλου, χωρίς να είναι παρούσα η πολιτική
ηγεσία του Υπουργείου και βλέπει όποιον θέλει, κάθε δύο μέρες. Τι
γίνεται εδώ πέρα δηλαδή; Υπενθυμίζω επίσης, γιατί κοντεύουμε να
τρελαθούμε όλοι μαζί, ότι οι ΗΠΑ επέβαλαν δικτατορία στην Ελλάδα,
προκειμένου να γίνει αυτό που έγινε στην Κύπρο, στη συνέχεια οργάνωσαν
το πραξικόπημα και την τουρκική εισβολή που ακολούθησε και τρίτον,
επέβαλαν μάλιστα και εμπάργκο όπλων στο θύμα τους, στην Κυπριακή
Δημοκρατία, το οποίο στα περισσότερα ισχύει μέχρι σήμερα. Στα Ίμια ήταν
πιθανότατα πίσω από την Τσιλέρ. Δηλαδή εδώ βάλαμε τον λύκο να φυλάει τα
πρόβατα. Και εν πάση περιπτώσει είναι και ζήτημα αυτοσεβασμού για
οποιοδήποτε κράτος να μην κάνει τέτοια πράγματα, τέτοιες παραχωρήσεις,
που μπορούν έχουν πολλές και ποικίλες συνέπειες, όπως ο καθένας
καταλαβαίνει και όπως όλη η ιστορία μας αποδεικνύει. Δεν υπάρχει θέμα να
το συζητήσουμε. Τι να συζητήσουμε;
Πρέπει να σημειώσω ότι δεν είναι άλλωστε μόνο οι ΗΠΑ. Εδώ μια σειρά χωρών έχουν μπει μέσα στο ελληνικό αμυντικό σύστημα. Οι ελληνικές αμυντικές βιομηχανίες που είναι το θεμέλιο της εθνικής άμυνας και έπρεπε να παραμείνουν ελληνικές ανεξαρτήτως συνεργασιών, είτε έχουν διαλυθεί,, είτε έχουν παραχωρηθεί σε Αμερικανούς και Ισραηλινούς. Τι είναι αυτό τώρα πάλι; Είναι λογικό; Η κυβέρνηση βέβαια μας λέει ότι με αυτά και με εκείνα προστατεύει την Ελλάδα από την Τουρκία και εμφάνισε μάλιστα και μια επιστολή Μπλίνκεν, η οποία είναι αστεία. Ο άνθρωπος δεν λέει τίποτα, λέει απλά ότι σέβεται το διεθνές δίκαιο… Ήταν πολύ ισχυρότερη επιστολή που είχε δώσει ο Κίσινγκερ προς τον Μπίτσιο τότε, προκειμένου η Ελλάδα να άρει τις αντιρρήσεις της για την άρση του εμπάργκο όπλων στην Τουρκία. Όμως την επόμενη μέρα ο Κίσινγκερ, απ’ ό,τι μου είπε ένας πρωταγωνιστής της ιστορίας, τηλεφώνησε στους Τούρκους και τους εξήγησε ότι αυτό δεν είναι αμυντική εγγύηση για την Ελλάδα. Για ποιο λόγο έχουμε ξεχάσει όλοι μας αυτή την εμπειρία; Για έναν πάρα πολύ απλό λόγο. Ποτέ η Ελλάδα, ίσως ούτε και στην εποχή του εμφυλίου πολέμου, δεν ήταν τόσο πολύ εξαρτημένη από τις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους. Είναι τραγικό, αλλά είναι έτσι.
Γελοία και εξευτελιστικά τα «επιχειρήματα» υπέρ της συμφωνίας
Μας λένε επίσης ότι η παρουσία τόσων πολλών αμερικανικών βάσεων θα
προστατεύσει τη χώρα από τουρκική εισβολή. Πρώτον, προστάτευσαν οι
βρετανικές βάσεις την Κύπρο από την τουρκική εισβολή;
Δεύτερον,
πού τοποθετούνται οι αμερικανικές βάσεις; Δεν τοποθετούνται στο πιο
αδύναμο σημείο της ελληνικής άμυνας που είναι τα νησιά του Αιγαίου.
Τοποθετούνται στη Θράκη, στην Αλεξανδρούπολη και στην έδρα του Δ’
Σώματος Στρατού. Εκεί δηλαδή που, αν υποθέσουμε, πάμε στο σενάριο που
δεν το θεωρώ πολύ πιθανό, μιας αντιπαράθεσης στρατιωτικής
Ελλάδος-Τουρκίας, είναι το ευνοϊκότερο από τα τρία μέτωπα, ευνοϊκότερο
και από το Αιγαίο και από την Κύπρο: η Θράκη. Το μόνο που μπορούν να
κάνουν εκεί οι Αμερικανοί είναι να εμποδίσουν μια ελληνική αντεπίθεση
προς την Τουρκία. Πράγμα το οποίο έκαναν άλλωστε το 1974. Σας θυμίζω ότι
επειδή είχαν εξαρτήσει τις ελληνικές ένοπλες δυνάμεις από το επίπεδο
του λοχαγού και πάνω, οι ένοπλες δυνάμεις δεν υπάκουσαν στην εντολή του
Ιωαννίδη, που κατάλαβε ότι τον ξεγέλασαν, και δεν αντέδρασαν στην
τουρκική απόβαση στην Κύπρο, με αποτέλεσμα την κατάληψη της μισής
Κύπρου. Σε αυτή τη δύναμη δίνουμε τις ελληνικές ένοπλες δυνάμεις και την
ελληνική επικράτεια, αυτοί είναι που θα μας προστατέψουνε. Δηλαδή
έχουμε φτάσει σε ένα πρωτοφανές σημείο γελοιότητας και εθνικού
αυτοεξευτελισμού. Ο κ. Τασούλας, ο πρόεδρος της ελληνικής Βουλής,
δήλωσε, υποδεχόμενος τον γερουσιαστή τον Ρόμπερτ Μενέντες, τον περασμένο
Αύγουστο, κατά την επίσκεψή του στην Αθήνα, on camera, «Σας παραδίνουμε
όλη την Ελλάδα από τα Δωδεκάνησα μέχρι τη Θράκη». Τέτοια πράγματα είχαν
λεχθεί μόνο μία φορά στην περίοδο του εμφυλίου πολέμου.
Κινδυνεύουμε να εξαφανιστούμε σε περίπτωση αμερικανορωσικής σύγκρουσης
Θα χρειαζόμουν πολύ χρόνο για να αναλύσω όλα τα σημεία αυτής της Συμφωνίας της Ντροπής. Περιορίζομαι σε δύο παρατηρήσεις ακόμα:
Πρώτον:
Η συμφωνία αυξάνει τον κίνδυνο εμπλοκής της Ελλάδας σε τακτική πυρηνική
σύγκρουση με τη Ρωσία. Αν συμβεί μια τέτοια σύγκρουση και χτυπηθεί η
Αλεξανδρούπολη θα εξαϋλωθεί ο ελληνικός λαός λόγω των βορειοανατολικών
ανέμων που πνέουν συνήθως πάνω από τη χώρα μας και οι οποίοι θα
μεταφέρουν τη ραδιενέργεια στο λεκανοπέδιο της Αττικής, όπου ζει ο μισός
ελληνικός πληθυσμός. Και επίσης η συμφωνία ολοκληρώνει την καταστροφή
των σχέσεων της Ελλάδας με τη Ρωσία που εσείς οι Κύπριοι ξέρετε πολύ
καλά τη σημασία τους.
Δεύτερον: Αυτό που κάνει η συμφωνία είναι ότι αφαιρεί από την Ελλάδα το γεωπολιτικό της χαρτί. Η Ελλάδα, ο ελληνικός χώρος στο σύνολό του, έχει κατά τη γνώμη μου μια σοβαρότερη απειλή από την Τουρκία και αυτή είναι η αποικιακή κατάσταση και το χρέος. Εξαιτίας του χρέους και των συνεχιζόμενων αποικιακών, μνημονιακών πολιτικών, που μας επέβαλε η Ε.Ε. αλλά και οι ΗΠΑ, δια του ΔΝΤ, φεύγουν οι Έλληνες από την Ελλάδα και την Κύπρο, δεν κάνουμε παιδιά, πεθαίνουμε πιο νωρίς, συρρικνωνόμαστε δημογραφικά. Όπως πάμε σε μερικές δεκαετίες δεν θα υπάρχουν Έλληνες στην Ελλάδα. Τι θα υπερασπιστούμε; Το γεωπολιτικό χαρτί που είχαμε και η ανεξαρτησία, όση είχε απομείνει, ήταν ένα μεγάλο χαρτί για να μπορέσουμε να επαναδιαπραγματευτούμε το χρέος όταν χρειαστεί. Το χάνουμε τώρα αυτό το χαρτί, που θα μπορούσε μια κυβέρνηση να το χρησιμοποιήσει. Εφόσον οι Αμερικανοί και η Δύση εν γένει θέλουν να χρησιμοποιούν τον ελληνικό χώρο και τις ελληνικές ένοπλες δυνάμεις, οφείλουν να μη μας καταστρέφουν ταυτόχρονα οικονομικά.
(*) Το παρόν κείμενο είναι η εισήγηση του συγγραφέα σε συζήτηση που οργάνωσε η Agora Dialogue σε συνεργασία με το Κυπριακό Κέντρο Μελετών (ΚΥ.ΚΕ.Μ.), για τις αμυντικές συμφωνίες της Ελλάδας με τη Γαλλία και τις ΗΠΑ, στις 17 Νοεμβρίου 2021.
Σχόλια