Η «Πράσινη» Ανάπτυξη έφερε «Πράσινη Ακρίβεια», «Πράσινη Πείνα», «Πράσινη Παγωνιά», «Πράσινη Φτώχεια»! – Γράφει ο Χρήστος Ι. Κολοβός

 

Πάνω κι απ’ τα 500, στα 508,44€/MWh πέταξε η μέγιστη τιμή στο Χρηματιστήριο Ενέργειας για τις 21/12/2021, στα 542,50€/MWh για τις 22/12, με τις «ευλογίες» τόσο της κυβέρνησης όσο και της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας. Στα 342,35€/MWh η μέση τιμή ημέρας στις 21/12, η τιμή στην οποία αγοράζουν οι πάροχοι για να πουλήσουν στη λιανική αγορά. Και στο εντελώς εξωφρενικό 415,94€/MWh για τις 22/12! 21,5% αύξηση σε μια μέρα! Από ρεκόρ σε ρεκόρ πετά η τιμή του φυσικού αερίου, έχοντας αυξηθεί πέντε φορές απ’ τα υψηλά επίπεδα του 2019. Πόσο θα φτάσουν στον τελικό καταναλωτή οι τιμές ρεύματος και φυσικού αερίου; Ήδη αυξάνονται οι τιμές των λιπασμάτων. Τι θα συμβεί, μετά τις γιορτές, στις τιμές των τροφίμων, των φαρμάκων κι όλων των προϊόντων; Τι θα συμβεί στους λογαριασμούς θέρμανσης, μια που οι πολιτικοί υπερφορολόγησαν το πετρέλαιο θέρμανσης, προκειμένου να στρέψουν τους πολίτες στο φυσικό αέριο; Η δήθεν «Πράσινη» και στην πράξη κατάμαυρη «μετάβαση» φέρνει ένα σαρωτικό κύμα «Πράσινης Φτώχειας». ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΔΩ

Στη Γαλλία έκλεισαν την προηγούμενη εβδομάδα δυο πυρηνικά κι αμέσως η τιμή του ηλεκτρισμού πέταξε πάνω απ’ τα 600€/MWh. Η μετοχή της ιδιοκτήτριας EDF έχασε σχεδόν 13% σε μια ημέρα, καθώς η Γαλλία εξάγει ρεύμα στις γύρω χώρες. Αν έρθει και μια παγωνιά, που θα ακινητοποιήσει τα αιολικά, η Ευρώπη θα ζήσει την τέλεια ενεργειακή καταστροφή, στο όνομα της δήθεν «Πράσινης» μετάβασης.

Οι καταναλωτές καλούμαστε να πληρώσουμε το μάρμαρο της εντελώς αποτυχημένης ενεργειακής πολιτικής και κανείς «αρμόδιος» δεν αισθάνεται την ανάγκη να παραιτηθεί και να  πάει σπίτι του. Κι όμως η αιτία της κρίσης είναι περισσότερο από εμφανής, την είπε τον Οκτώβριο κι ο Πούτιν στους Ευρωπαίους: «οι υψηλές τιμές φυσικού αερίου οφείλονται στην έλλειψη ενέργειας, καθώς τα αιολικά δεν δούλεψαν το καλοκαίρι και οι Ευρωπαίοι δεν αποθήκευσαν αρκετό αέριο». Πράγματι, για πολλούς μήνες μέσα στο 2021 οι ταχύτητες των ανέμων ήταν χαμηλές κι απ’ αυτό το λόγο οι πολύ μεγάλες εταιρείες Ørsted και RWE πρόσφατα ανακοίνωσαν μειωμένη κερδοφορία. «Δημόσιο όλεθρο» είχα χαρακτηρίσει τα αιολικά με άρθρο μου για το 2^ο 15νθήμερο του Ιουνίου.

Στις 17/12/2021, στην εκπομπή ΑΝΤΙΘΕΣΕΙΣ του ΚΡΗΤΗ TV, παρουσίασα στοιχεία (απ’ το Transparency Platform του Entso-e) για τη λειτουργία των αιολικών και την ηλεκτροπαραγωγή σε Γερμανία και Ελλάδα στο 1^ο 15νθήμερο του Δεκεμβρίου. Παρά το καταχείμωνο, η λειτουργία των αιολικών (βλ. Διάγρ. 1) είναι τόσο άστατη, που μέσα σε μια μέρα στη Γερμανία εξαφανίστηκαν απ’ το σύστημα ηλεκτροδότησης περίπου 33.000MW. Σαν να εξαφανίστηκε μονομιάς ρεύμα αρκετό για τέσσερις Ελλάδες!

Η λειτουργία του συστήματος ηλεκτρισμού βασίζεται στο να υπάρχει κάθε στιγμή ισορροπία μεταξύ ζήτησης και παραγωγής, η έλλειψη ισορροπίας οδηγεί σε μπλακάουτ. Μέσα σε μια μέρα η Γερμανία έπρεπε να βρει 33.000MW για να αντικαταστήσει άμεσα την ισχύ και την ενέργεια που έχασε. Πού θα έβρισκε η Γερμανία 33.000MW, για να μην έχει μπλακάουτ; Μα, πολύ απλά, έπρεπε να διατηρεί εφεδρείες αντίστοιχης δυναμικότητας. Ή θα έπρεπε να εισάγει ρεύμα απ’ τους γείτονες, αν είχαν να της δώσουν. Το καλοκαίρι η κατάσταση ήταν χειρότερη, κάποια στιγμή εξαφανίστηκαν περίπου 55.500MW χερσαίων αιολικών. Εξαφανίστηκαν μάλιστα εντελώς ακόμα και τα 7.700MW θαλάσσιων αιολικών! Μηδενική απόδοση!

Όταν επανεμφανίζεται ο άνεμος κι αυξάνεται η παραγωγή των αιολικών, πρέπει αντίστοιχης δυναμικότητας εργοστάσια να τίθενται εκτός συστήματος, προκειμένου πάλι να διατηρείται η ευστάθεια του συστήματος ηλεκτροδότησης. Αλλά, βεβαίως, τα εργοστάσια πρέπει να πληρώνονται για να υπάρχουν!

Αντίστοιχες τεράστιες μεταβολές στην απόδοση των αιολικών βλέπουμε και στην Ελλάδα, (βλ. Διάγρ. 2). Είναι άλλωστε γνωστό απ’ τα Ομηρικά Έπη πως ο στόλος των Αχαιών θα ήταν ακόμα αγκυροβολημένος στην Αυλίδα, αν ο Αγαμέμνονας δεν θυσίαζε την Ιφιγένεια, για να τερματιστεί η παρατεταμένη άπνοια.

Αυτή η αυξομείωση των αιολικών προκαλεί κι άλλες διαταραχές στο σύστημα, ταλαιπωρώντας μετασχηματιστές και λοιπό υλικό. Ακριβώς γι’ αυτό το λόγο, όταν στις 7/2/2021 έσκασε μετασχηματιστής στο Κέντρο Υπερυψηλής Τάσης Ασπροπύργου ο ΑΔΜΗΕ επέβαλε την παραγωγή από θερμικές και υδροηλεκτρικές μονάδες, προκειμένου ν’ αποκλείσει τα αιολικά.

Η τεράστια αυξομείωση της απόδοσης των αιολικών δείχνει πως η παραγωγή τους πρέπει να οδηγηθεί σε κάποια μορφή μετασχηματισμού σε ενέργεια αξιοποιήσιμη απ’ το δίκτυο. Αλλά τέτοιος μετασχηματισμός προς το παρόν δεν υπάρχει, η αποθήκευση σε μπαταρίες ή αντλησιοταμίευση είναι πανάκριβη. Και δεν μπορεί καν να γίνεται συζήτηση για αντλησιοταμίευση, όταν έχουμε εδώ και 20 χρόνια ανενεργό το ολοκληρωμένο και χρυσοπληρωμένο υδροηλεκτρικό της Μεσοχώρας.

Και η μεν Γερμανία καίει κυρίως λιγνίτη και λιθάνθρακα, για να έχει ρεύμα, (βλ. Διάγρ. 3), αφήνοντας το φυσικό αέριο κυρίως για τη θέρμανση και τη βιομηχανία, ενώ η χρεοκοπημένη Ελλάδα καίει κυρίως φυσικό αέριο (βλ. Διάγρ. 4) κι αφήνει το λιγνίτη στο υπέδαφος. Κι ας είναι σήμερα ο λιγνίτης πολύ πιο φθηνός απ’ το φυσικό αέριο, το οποίο επιπλέον είναι 100% εισαγόμενο και δαπανούμε συνάλλαγμα για να το αγοράσουμε.

Μάλιστα η Γερμανία καίει πάνω από 25 φορές περισσότερο λιγνίτη+λιθάνθρακα απ’ όσο λιγνίτη καίει η Ελλάδα! Η αιτία για τη διαφορετική επιλογή στην Ελλάδα; Μα η κυβέρνηση δίνει τεράστιες επίπεδες εκτάσεις των λιγνιτωρυχείων, χιλιάδες στρέμματα καλλιεργήσιμης γης, στη Γερμανική εταιρεία RWE, προκειμένου να βάλει φωτοβολταϊκά. Προκειμένου να κάνει η RWE στην Ελλάδα αυτό που δεν κάνει στη Γερμανία.

Κάθε μηχανικός στον πλανήτη εκπαιδεύεται και μαθαίνει πως ένα σύστημα με διαστάσεις πολύ πάνω απ’ τις απαραίτητες δεν μπορεί ποτέ να είναι οικονομικό. Η ενεργειακή πολιτική κάνει ακριβώς αυτό το πράγμα: επιβάλλει επενδύσεις που δεν είναι απαραίτητες, για ένα πλεόνασμα εργοστασίων που καλούμαστε να πληρώνουμε ενώ είναι αχρείαστο. Όσα μυθεύματα κι αν μας σερβίρουν, η πραγματικότητα είναι πως πληρώνουμε τόσο για τα αιολικά όσο και για τις εφεδρείες : το αποτέλεσμα το βλέπουμε ήδη στις τιμές ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου ανά την ΕΕ. Είναι σαν να έχουμε ένα κηπάκο και να πληρώνουμε δεκαπέντε φορτηγά για να μεταφέρουμε δυο τελάρα τομάτες.

Οι επιδοτήσεις, που δίνει η κυβέρνηση στους παρόχους από δικά μας λεφτά, απλά κρύβουν προσωρινά το πρόβλημα κάτω απ’ το χαλί και μόνο για λίγους. Υπάρχουν σαφείς πολιτικές ευθύνες για την «Πράσινη Ακρίβεια», την «Πράσινη Φτώχεια», την «Πράσινη Πείνα», την «Πράσινη Παγωνιά», τα «Πράσινα Μνημόνια». Κινδυνεύει πλέον η κοινωνική συνοχή, θα θεριέψουν τα πολιτικά άκρα.

Ως επιμύθιο, στις 17/12/2021 ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας έδωσε στη δημοσιότητα την έκθεση Coal 2021, για τις παγκόσμιες προοπτικές ηλεκτροπαραγωγής από λιγνίτη και λιθάνθρακα μέχρι το 2024. Τα στοιχεία είναι συγκλονιστικά, το 2021 ο πλανήτης έκανε ρεκόρ ηλεκτροπαραγωγής από κάρβουνο και κάθε χρόνο μέχρι το 2024 θα γίνεται νέο ρεκόρ. Την ίδια ώρα η Ελλάδα σβήνει το δικό της λιγνίτη, όχι βέβαια για να «σώσει» τον πλανήτη, αλλά για να βάλουν οι Γερμανοί φωτοβολταϊκά στα δικά μας εδάφη …

Χρήστος Ι. Κολοβός
Δρ Μηχανικός Μεταλλείων – Μεταλλουργός Μηχανικός ΕΜΠ.
τ. Διευθυντής Κλάδου Μεταλλευτικών Μελετών & Έργων ΔΕΗ ΑΕ/Λιγνιτικό Κέντρο Δυτικής Μακεδονίας.