του Βενιαμίν Καρακωστάνογλου*
Οι από καιρό αναμενόμενες δύο Σύνοδοι Κορυφής, του ΝΑΤΟ (14/6) και της Ευρωπαϊκής Ένωσης (24-25/6), συντήρησαν ή έλαβαν μεταβατικές κυρίως αποφάσεις για τα μεγάλα ζητήματα που εκαλούντο να αντιμετωπίσουν. Συνεχίσθηκε λοιπόν η τακτική των αναβολών και της αποφυγής της απευθείας ρύθμισης των μεγάλων εκκρεμοτήτων. Σύνηθες φαινόμενο, που όμως συντηρεί την καχεκτικότητα και αναποτελεσματικότητα των διπλωματικών διαδικασιών, δίνοντας ισχυρό προβάδισμα και κίνητρο στα κράτη που δρουν σε αντίθεση με το Διεθνές Δίκαιο, το παραβιάζουν και τελικά δεν υφίστανται ουσιαστικές κυρώσεις για τις παράνομες συμπεριφορές τους, τις οποίες και παγιώνουν μέσα στο χρόνο!
Χαρακτηριστική περίπτωση η Τουρκία η οποία δεν υποχρεώνεται να αναιρέσει τα επιχειρούμενα τετελεσμένα, λόγω των οικονομικών συμφερόντων και εξαρτήσεων Δυτικών χωρών, και διατηρεί σταθερή την συμμετοχή της στο Δυτικό σύστημα ασφαλείας και την ενταξιακή πορεία της στην Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.), με πολλά οικονομικά οφέλη… Απόδειξη τούτου αποτελεί η γερμανικής σύλληψης «θετική ατζέντα», μέσω της οποίας η Τουρκία συμφωνήθηκε να εισπράξει 3 δις και 580 εκατομμύρια ευρώ από δύο χρηματοδοτικές πηγές της Ε.Ε., ως βοήθεια για τα 3,5 περίπου εκατομμύρια προσφύγων, από την Συρία, κυρίως, που φιλοξενεί στις νότιες περιοχές της. Πληθυσμούς που η Ευρώπη φοβάται ότι θα κατευθυνθούν (δηλ. θα διοχετευθούν) από την Τουρκία στις Ευρωπαϊκές χώρες, αποσταθεροποιώντας λεπτές οικονομικές, εθνικές και θρησκευτικές ισορροπίες στο εσωτερικό τους.
Η σοβαρή αυτή οικονομική στήριξη, που προστίθεται στα άλλα 6 δις. ευρώ που έλαβε η Τουρκία μετά την συμφωνία του Μαρτίου 2016, αποτελεί «μάνα εξ ουρανού» για την καταρρέουσα οικονομίας της και κυρίως το εθνικό νόμισμά της. Άλλωστε, η Τουρκία ευθύνεται σοβαρά για την παρουσία αυτών των προσφύγων στο έδαφός της, καθώς συνέπραξε στρατιωτικά στον Συριακό «εμφύλιο» κατά της κυβέρνησης Ασσάντ, διατηρεί μεγάλες στρατιωτικές δυνάμεις εισβολής («εποπτείας») εντός της Συρίας και ελέγχει, μαζί με τα κατάλοιπα του Ισλαμικού κράτους, την περιοχή του Ιντλίμπ (στη ΒΔ Συρία) και σε άλλες περιοχές, ανατολικότερα στα Τουρκοσυριακά σύνορα, εντός της Συρίας, στις περιοχές που κατοικούν όσοι Κούρδοι κατάφεραν να επιβιώσουν εκεί. Η Τουρκία λοιπόν, όπως έπραξε κατά της Ελλάδος την Άνοιξη του 2020, είναι έτοιμη να προωθήσει εκβιαστικά του Σύριους πρόσφυγες προς την Ευρώπη, και παζαρεύει να κερδίσει οικονομικά και πολιτικά οφέλη, από αυτή την παράνομη και κυνική «εργαλειοποίηση» ανθρώπων!
Στα θέματα ελληνικού ενδιαφέροντος, δηλ. ελληνοτουρκικά και Κυπριακό, κυριάρχησε επίσης η αναβλητικότητα! Βεβαίως μετά την επανάληψη των «διερευνητικών» επαφών, τις συναντήσεις-επισκέψεις των δύο Υπουργών Εξωτερικών με στόχο τον πολιτικό διάλογο και την συνάντηση των δύο ηγετών, Μητσοτάκη και Ερντογάν, στο περιθώριο της Συνόδου του ΝΑΤΟ, δεν ετίθετο πλέον θέμα οικονομικών κυρώσεων κατά της Τουρκίας για το βεβαρημένο μητρώο της με τις παραβιάσεις ελληνικών θαλάσσιων ζωνών και κυπριακών οριοθετημένων θαλασσοτεμαχίων! Η Τουρκία πήρε σιωπηλά συγχωροχάρτι για τα όσα έπραξε το 2020 (αλλά και στις αρχές του 2021), απλά με την αποδοχή της να συζητήσει με την Ελλάδα. Για την Κύπρο, ούτε λόγος συζήτησης, καθώς δεν την αναγνωρίζει ως κράτος, αλλά ως «Ελληνοκυπριακή Διοίκηση»! Τώρα, πως η Ευρώπη δέχεται να συζητάει με την Τουρκία ενώ η τελευταία δεν αναγνωρίζει νομική υπόσταση ενός κράτους μέλους της, αυτό αποτελεί διεθνές παράδοξο και απίστευτη υποκρισία! Η Ε.Ε. αρκέσθηκε να καταγράψει στα Συμπεράσματα της Συνόδου ότι τα δις ευρώ της βοήθειας προς την Τουρκία δίδονται, σταδιακά, με αιρεσιμότητα (εφαρμογή των προϋποθέσεων που τέθηκαν) και αναστρεψιμότητα (μπορεί να σταματήσουν). Άκρως αμφίβολο βέβαια, με βάση την προηγούμενη πρακτική της, αν οι προϋποθέσεις αυτές θα λειτουργήσουν αυτόματα ή θα απαιτήσουν νέες αποφάσεις προσεχών Συνόδων Κορυφής, εφόσον η Τουρκία επαναλάβει τις προκλήσεις της στις θάλασσες, στην Κύπρο π.χ. εποικισμός και παράνομη εκμετάλλευση της Αμμοχώστου (Βαρώσια) ή ακόμη με νέες οργανωμένες εξορμήσεις στον Έβρο και στα νησιά του Ανατ. Αιγαίου.
Ήδη βέβαια, η Τουρκία έχει εξαγγείλει «συμφωνίες» γεωτρήσεων στην Λιβυκή περιοχή της παράνομης και ανυπόστατης διεθνώς οριοθέτησης που συνήψε τον Νοέμβριο 2019 με την Λιβύη, και την οποία απέρριψε το εκλεγμένο Κοινοβούλιο που ελέγχει το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος της χώρας στα Ανατολικά.
Η συμφωνία – έκτρωμα δεν επικυρώθηκε ποτέ και αυτό δεν πρόκειται να συμβεί μέχρι τον Δεκέμβριο εφέτος, οπότε έχουν προγραμματιστεί εκλογές υπό διεθνή εποπτεία, στο πλαίσιο νέων αποφάσεων που έλαβε ο ΟΗΕ .Η Τουρκία αρνείται να αποσύρει τις στρατιωτικές δυνάμεις και τους ισλαμιστές μισθοφόρους της, όπως οφείλει και αυτό πυροδοτεί σύγκρουση με την νέα κυβέρνηση της Λιβύης (διχασμένη βεβαίως). Συνεπώς, υφίστανται λόγοι για την ανησυχία της Ελλάδος για επάνοδο της Τουρκίας στην τακτική των προκλήσεων και μονομερών επιθετικών ενεργειών. Οι μεγαλοστομίες του κ. Ερντογάν για «διάλογο», ως μέσου επίλυσης των διαφορών με την Ελλάδα και μάλιστα στο ανώτατο επίπεδο με τον Έλληνα Πρωθυπουργό μοιάζει με κακόγουστο ανέκδοτο, γιατί δεν υπάρχει κοινό πεδίο αναφοράς (Διεθνές Δίκαιο) και ο δήθεν διάλογος είτε θα καταρρεύσει μόλις παρέλθει το τουριστικό καλοκαίρι για τις οικονομίες των δύο χωρών, είτε θα επιμηκύνεται σε βάθος χρόνου χωρίς προοπτική ευόδωσης (όπως στο παρελθόν οι διαβόητες «διερευνητικές» που διήρκεσαν ατελέσφορες 14 χρόνια και 60 γύρους), είτε θα δώσει στην Τουρκία τον χρόνο και την ευκαιρία να εκδηλώσει τις νέες προκλήσεις και παράνομες ενέργειές της. Ο μόνος χαμένος θα είναι βέβαια η Ελλάδα από την νέα αναβολή άσκησης των νόμιμων δικαιωμάτων της που περιμένουν να εφαρμοσθούν είτε από το 1982 που η χώρα μας υπερψήφισε την Συνθήκη για το Δίκαιο της Θάλασσας είτε από το 1995 που την επικύρωσε! Είτε 39 είτε 26 τα χρόνια της καθυστέρησης, οφείλονται στην ατολμία της χώρας μας και στο «φοβικό σύνδρομο» που προφανώς προκάλεσε σε ορισμένες ηγεσίες της η σε συγκεκριμένους «κατευναστικούς» κύκλους της, το casus belli (αιτία πολέμου) που άκρως παράνομα της απηύθυνε το 1995 η Τουρκία, ή στις ψευδαισθήσεις και «ευσεβείς πόθους» των ενδοτικών δυνάμεων της χώρας για δήθεν «δίκαιο» συμβιβασμό με την Τουρκία. Όλη αυτή η αναβλητικότητα και ατολμία οδήγησαν σταδιακά στις «γκρίζες ζώνες», δηλ. διεκδίκηση ελληνικών νησιών του Αιγαίου, την θρασύτατη απαίτηση για αφοπλισμό των νησιών του Ανατ. Αιγαίου απέναντι στον μεγαλύτερο αποβατικό στόλο του κόσμου , μη αναγκαίο βεβαίως για άμυνα αλλά για επίθεση με αποβατικές επιχειρήσεις στα νησιά μας, και βέβαια την παράνομη απαίτηση για εγκατάλειψη του μονομερούς δικαιώματός μας επέκτασης της χωρικής μας θάλασσας, παντού, στα 12 ν.μ., ή της καθιέρωσης ΑΟΖ και άλλων ρυθμίσεων, που βέβαια δικαιούνται (α. 122.2) όλα τα κατοικημένα νησιά μας , ισότιμα με τις ηπειρωτικές ακτές μας!
Ο μόνος διάλογος που έχει νόημα να γίνει αφορά την αποδοχή από την Τουρκία της Σύμβασης του Δικαίου της Θάλασσας ώστε με αυτό το δεδομένο να υποβληθεί η οριοθέτηση της ΑΟΖ/Υφαλοκρηπίδας στο Διεθνές Δικαστήριο για εκδίκαση. Οτιδήποτε άλλο ως θέμα, ακόμη και ένα συνυποσχετικό που θα μιλάει για «δίκαιη λύση», μπορεί να βοηθήσει την παράκαμψη της Σύμβασης και να υποβοηθεί τις αυθαίρετες τουρκικές θέσεις. Άλλωστε το ίδιο το Διεθνές Δικαστήριο λαμβάνει, ούτως ή άλλως, υπόψιν του την ευθυδικία (δίκαιο αποτέλεσμα), αλλά με τον ορθό επικουρικό τρόπο που επιβάλλει η πολυετής νομολογία του!
Πριν από κάθε διάλογο και μάλιστα σε επίπεδο Αρχηγών Κυβερνήσεων, θα έπρεπε η Ελλάδα να ζητήσει άμεση λύση στο Κυπριακό, στη βάση των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας και με απαράβατο όρο την αποχώρηση των κατοχικών στρατευμάτων και τερματισμό του καθεστώτος των εγγυήσεων. Επίσης άρση άνευ όρων του casus belli από την Τουρκική Εθνοσυνέλευση και αναίρεση του παράνομου τουρκολιβυκού μνημονίου «οριοθέτησης». Ο διάλογος από μόνος του, χωρίς προϋποθέσεις ευνοεί τον κατέχοντα και διεκδικούντα παρανόμως! Απλά «μαθήματα» Διεθνών Σχέσεων, Στρατηγικής και Δικαίου που φαίνεται ότι αγνοούμε!
* Το κείμενο δημοσιεύθηκε στο ηλεκτρονικό περιοδικό speaknews του Ιουλίου. Ο Βενιαμίν Καρακωστάνογλου είναι μόνιμος Λέκτορας Νομικής ΑΠΘ και Πρόεδρος του Περιφερειακού Συμβουλίου Κεντρικής Μακεδονίας.
=============
Περικλής Νεάρχου·
Η ΠΡΟΚΛΗΣΗ ΕΡΝΤΟΓΑΝ ΣΤΑ ΒΑΡΩΣΙΑ , Η ΑΠΑΤΗ ΤΗΣ ΔΙΖΩΝΙΚΗΣ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ ΚΑΙ Η ΠΛΗΡΗΣ ΧΡΕΩΚΟΠΙΑ ΣΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥ ΚΥΠΡΙΑΚΟΥ
Ο Ερντογάν απέφυγε να πάει ο ιδιος στα Βαρώσια , αλλά δεν εκανε πίσω σ' αυτό που ειχε αναγγείλει , την αλλαγή δηλαδή του καθεστωτος της αιχμάλωτης πόλεως. Υπενθυμίζεται οτι η Αμμόχωστος δεν περιλαμβανόταν στα αρχικά σχέδια του Αττίλα 2. Μέσα στο χάος που δημιουργήθηκε απο την ανεμπόδιστη προέλαση των Τουρκικων αρμάτων και το φόβο που προκάλεσαν οι Τουρκικές ωμότητες, η πόλη εγκατελείφθη απο τους κατοίκους της , εφόσον δεν υπηρχε κανένα σχέδιο για στρατιωτική υπεράσπιση της πόλεως.Ο Ετσεβίτ , ο τότε Τουρκος Πρωθυπουργός , διέταξε τα Τουρκικά στρατεύματα να την καταλάβουν για να χρησιμοποιηθει , υποτίθεται , ως διαπραγματευτικό χαρτί.Με τα ψηφίσματα 550 του 1984 και 789 του 1992, το Συμβούλιο Ασφαλείας ζήτησε την επιστροφή της πόλεως στους νόμιμους κατοίκους της , υπο την αιγίδα του ΟΗΕ, πριν απο την επίλυση του Κυπριακου .Ο Ερντογάν θέλει τώρα,αγνοώντας τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας, να ενσωματώσει και την Αμμόχωστο στο ψευδοκράτος , αλλάζοντας το καθεστώς της, και ταυτόχρονα να τη χρησιμοποιήσει ως μοχλό εκβιασμου της Ελληνικης πλευρας για την αποδοχή λύσεως δυο κρατων.Σε κάθε περίπτωση , ο ιδιος προχωρα σε λύση χωριστου Τουρκοκυπριακου κράτους.Δεν εξαγγέλλει κανείς δημιουργία βάσεως μη επανδρωμένων αεροχημάτων και ναυτικης βάσεως στην κατεχόμενη Κύπρο , εαν επιδιώκει , πράγματι , λύση του Κυπριακου αλλη απο το χωριστό κράτος.
Η νέα αυτή επέλαση του Αττίλα ερχεται ως συνέπεια μιας ανεδαφικης και αυτοκαταστροφικης πολιτικης , που ακολουθει η Ελληνική πλευρά, με στόχο , υποτίθεται, να επιτύχει λύση ομοσπονδίας, που θα " επανένωνε " την Κύπρο . Η πολιτική αυτή οδήγησε , σταδιακά , σε απίστευτες Ελληνικές υποχωρήσεις ,που, αν πάρουν τη μορφή " λύσεως" , θα καταλήξουν σε κατάλυση της Κυπριακης Δημοκρατίας. που ειναι το μόνο οπλο της Ελληνικης πλευρας , και στην υποκατάσταση της απο ενα παράλυτο ψευδοκράτος δυο " ισων " μερων, που θα ηταν υπο τον γεωπολιτικό ελεγχο της Αγκυρας.Η ακραία πολιτική Ερντογάν, για την οποία ασκει μεγάλη επιρροή το κόμμα του Ντεβλέτ Μπαχτσελί ,που ειναι κυβερνητικός εταιρος, επιδιώκει μια ξεκάθαρη φόρμουλα δυο κρατων και συνομοσπονδία , γιατί δεν θέλει να παραιτηθει απο τον αμεσο ελεγχο των κατεχομένων. τον οποιο θεωρει πολύ σημαντικό απο στρατηγική αποψη για την πολιτική του στην Ανατολική Μεσόγειο .Δεν θέλει επίσης , πιεζόμενος απο τον Μπαχτσελί , να επιστρέψει στην Ελληνική πλευρα οποιοδήποτε σημαντικό εδαφος , στο πλαίσιο μιας λύσεως.
Πως εφτασε η Ελληνική πλευρά να υποστηρίζει σήμερα , ως δηθεν αποδεκτή " λύση, " τη λεγόμενη διζωνική ομοσπονδία , με πολιτική ισότητα και να την εχει καταστήσει λάβαρο δηθεν αγώνα και βάση αναφορας της επιδιωκόμενης διεθνους αλλληλεγγύης ;
Ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος , υπο το βάρος των τετελεσμένων γεγονότων της Τουρκικης εισβολης , εκανε την οδυνηρή υποχώρηση , το 1977 , να δεχθει διπεριφερειακή ομοσπονδία , στο πλαίσιο της Συμφωνίας Κορυφης με τον Ντενκτάς , υπο τον ορο ομως των τριων ελευθεριων: της ελεύθερης δηλαδήδιακινήσεως ,της ελεύθερης εγκαταστάσεως και του δικαιώματος περιουσίας . Ο Μακάριος απέρριψε την Τουρκική αξίωση για διζωνική ομοσπονδία.Ο λόγος ειναι προφανής.Η εννοια της ζώνης παραπέμπει σε σύνορο και σε αλλη κυρίαρχη οντότητα.Με απλά λόγια , παραπέμπει σε δυο κράτη , που ηταν απο την αρχή η Τουρκική επιδίωξη.Αναιρει επίσης εκ των πραγμάτων και αποκλείει την εφαρμογή των τριων ελευθεριων.Στην ιδια θέση εμεινε και ο διάδοχοςτου Μακαρίου Σπύρος Κυπριανου.
Η ανατροπή της θέσεως αυτης εγινε επι Προεδρίας Γιώργου Βασιλείου.Ο τελευταιος δέχθηκε τη διζωνική ομοσπονδία και μαζί με το ΑΚΕΛ, που ηταν ο πολιτικός υποστηρικτής του, προσπάθησαν να χρεώσουν τη διζωνική ομοσπονδία στον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο.Το ΑΚΕΛ ειχε κάνει στροφή στην πολιτική του, ζωντος ηδη του Μακαρίου.Ασκουσε πιέσεις σ' αυτόν για μεγαλύτερες υποχωρήσεις, εχοντας ευθυγραμμισθει με την πολιτική του Προεδρεύοντος για ενα διάστημα , μέχρι την επιστροφή του Μακαρίου, Γλαύκου Κληρίδη. Το ΑΚΕΛ ειχε κάθε λόγο να θέλει να χρεώσει τη διζωνική ομοσπονδία στον Μακάριο.Αφ ' ενός, για να την καταστήσει πιο αποδεκτή στο λαό και να συγκαλύψει τη δική του στροφή και υποχώρηση.Αφ ' ετέρου , για να εκμεταλλευθει τον Μακάριο και την τεράστια πολιτική κληρονομιά του, παρουσιαζόμενο ως δηθεν συνεχιστής της πολιτικης του.
Ο Γιωργος Βασιλείου , που εξελέγη Πρόεδρος με την υποστήριξη του ΑΚΕΛ, δέχθηκε , επιπλέον , η διζωνική ομοσπονδία να περιληφθει σε ψηφισμα του Συμβουλίου Ασφαλε ίας( ψήφισμα 649 )και να καταστει διεθνής αναφορά , ως βάση για την επίλυση του Κυπριακου.Τα μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας ,που ειναι φίλοι της Κύπρου ( Ρωσία, Γαλλία , Κίνα ), δεν αντέδρασαν , εφόσον το ψήφισμα ηταν αποδεκτό απο την Κύπρο.Με την αποδοχή της διζωνικης ομοσπονδίας ως βάσεως των διαπραγματεύσεων για τη λύση του Κυπριακου, ουσιαστικά ανετράπη η Συμφωνία Κορυφης Μακαρίου - Ντενκτάς , αλλά και η ανάλογη Συμφωνία Κορυφης Κυπριανου - Ντενκτάς , που ειχε υπογραφει το 1979.Ανετράπησαν , προφανως , σιωπηρά και οι τρεις ελευθερίες.Απο τη στιγμή που συμφωνειται ως βάση λύσεως η διζωνική ομοσπονδία, η Τουρκική πλευρά μπορει να επικαλειται την αρχή της διζωνικότητας για ν' απορρίπτει την εφαρμογή των τριων ελευθεριων.Η αποδοχή , στη συνέχεια , απο τον μοιραιο Γιωργο Βασιλείου και της λεγόμενης " πολιτικης ισότητας " των δυο μερων , ολοκλήρωσε την Τουρκική μέγγενη σε βάρος της Ελλληνικης πλευρας.
Εγιναν προσπάθειες , μέσω ΟΗΕ, για να διασκεδασθουν οι ανησυχίες της Ελληνικης πλευρας για την πολιτική ισότητα.Εκπρόσωπος του Γ. Γραμματέα την " ερμήνευσε " οτι δεν σημαίνει αριθμητική ισότητα , αλλά αποτελεσματική συμμετοχή των Τουρκοκυπρίων στην εξουσία.Στις διαπραγματεύσεις ομως που ακολούθησαν, επι Βασιλείου, αλλά, στη συνέχεια , και επι Γλαύκου Κληρίδη του ΔΗΣΥ, η Τουρκική πλευρά απέσπασε , σταδιακά , απίστευτες υποχωρήσεις της Ελληνικης πλευρας ( εκ περιτροπης Προεδρία , βέτο σε ολα τα επίπεδα , οταν δεν υπάρχει αριθμητική ισότητα, αξιώσεις για κυριαρχική ισότητα και συνομοσπονδιακές εξουσίες, πρωτογενες δίκαιο στην Ευρωπαϊκή Ενωση ,που να εξαιρει τους Ελληνες της Κύπρου απο τις ελευθερίες και τα δικαιώματα , που εχουν ολοι οι αλλοι Ευρωπαιοι ) .Με τις υποχωρήσεις αυτές, δημιουργήθηκαν ουσιαστικά οι προυποθέσεις για τη δημιουργία , υπο το ψευδώνυμο της ομοσπονδίας , ενος πλασματικου κράτους δυο ισοκυριάρχων μερων η συνιστώντων κρατων , δορυφορούμενου απο την Αγκυρα.
Ολες οι υποχωρήσεις της Ελληνικης πλευρας ενσωματώθηκαν στο περιβόητο σχέδιο Ανάν , η αποδοχή του οποίου συνεδέθη εκβιαστικά με την ενταξη της Κύπρου στην ΕΕ.Το θέμα ομως της διευρύνσεως της ΕΕ , με δέκα νέα μέλη, ετέθη απο τις ΗΠΑ σ' ενα πολύ ευρύτερο πλαίσιο: της εντάξεως στην ΕΕ των χωρων της Ανατολικης Ευρώπης και των ΝΑ Βαλκανίων , που ειχαν , προσφάτως , αποδεσμευθει απο τη Ρωσική επιρροή , λογω της καταρρεύσεως της Σοβιετικης Ενώσεως.Στο πλαίσιο αυτό , ειχαν γίνει συνεννοήσεις για ενταξη -πακέτο των δεκα νέων χωρων.Οι Αμερικανοι επίσης ενδιαφέρονταν ιδιαίτερα τότε να προωθήσουν την Ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας και ασκησαν πιέσεις για σύνδεση της εντάξεως της Κύπρου με την αναγνώριση της Τουρκίας ως υποψηφιας χώρας και παραχώρηση σ' αυτήν ημερομηνίας για την εναρξη ενταξιακων διαπραγματεύσεων.
Στη Σύνοδο Κορυφης του Ελσίνκι , το 1999, ειχε γίνει αποδεκτή ,κατ' αρχήν , η δυνατότητα εντάξεως της Κύπρου , χωρίς την επίλυση προηγουμένως του πολιτικου της προβλήματος, εάν αποδεικνυόταν οτι , κατα τις διαπραγματεύσεις , υπο την αιγίδα του Γ. Γραμματέα του ΟΗΕ, δεν θα εφερε η Ελληνική πλευρά την ευθύνη για τη μη επίλυση του Κυπριακου.Η Τουρκική αδιαλλαξία βοήθησε την Ελληνική πλευρά να αποδείξει οτι , πράγματι , δεν εφερε η ιδια την ευθύνη για τη μη επίλυση του Κυπριακου. Αυτό ειχε ως αποτέλεσμα , η Σ ύνοδος της Κοπεγχάγης, τον Δεκέμβριο του 2002 , ν' ανάψει το πράσινο φως για την ενταξη και της Κύπρου.Η διαδικασία ολοκληρώθηκε με τη Σύνοδο του Απριλίου του 2003 , στην Αθήνα , επι Ελλληνικης Προσδρίας , κατά την οποία εγινε επισήμως η ενταξη. Απέμενε μόνο η επικύρωση της εντάξεως απο τα κράτη - μέλη , η οποία επρεπε να ειναι συλλογική και ταυτόχρονη για ολα τα δέκα νέα μέλη και θα επρεπε να συμπληρωθει πριν την 1η Μαϊου 2004.
Με παρεμβολή των Αμερικανων, εγινε μια νέα προσπάθεια για διαπραγματεύσεις με την Τουρκική πλευρά ,με στόχο μια συμφωνία για " λυση " του Κυπριακου , πριν την 1η Μαϊου του 2004.Η Ελληνική πλευρά αποδέχθηκε , κακως , τις Αμερικανικές συστάσεις.Αποδέχθηκε επίσης , κακως , επιδιαιτησία του Κόφι Ανάν. Οι Αμερικανοί , που προετοίμαζαν τότε την επέμβαση στο Ιράκ και ηθελαν την Τουρκική συνεργασία για το ανοιγμα του Βορείου Μετώπου , διαπραγματεύθηκαν παρασκηνιακά με τους Τούρκους ανταλλάγματα στο Κυπριακό για την Τουρκική συνεργασία στο Ιράκ.Συγκεκριμένα, αποδέχθηκαν τις αλλαγές που ηθελαν οι Τουρκοι στο σχέδιο Ανάν , ωστε να μπορουν να το αποδεχθουν.Οι Τουρκοι εδωσαν στους Αμερικανούς το λεγόμενο "Μνημόνιο Ζιγιάλ " , το οποιο περιελάμβανε 11 ,συνολικά, σημεια. Απο τα 11, εγιναν αποδεκτά τα 10. Αξιοποιήθηκε , στη συνέχεια , η επιδιαιτησία Ανάν για να ικανοποιηθουν οι Τουρκικές απαιτήσεις και να δεχθουν το σχέδιο Ανάν.
Η απόρριψη του σχεδίου Ανάν , το 2004, και η ενταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ενωση , με ολο το νόμιμο εδαφός της, περιλαμβανομένου δηλαδή και του κατεχόμενου τμήματος του εδάφους της, ανοιξε ενα νέο κεφάλαιο .Η διζωνική ομοσπονδία ,με πολιτική ισότητα , οπως ειχε διατυπωθει , με συγκεκριμένο τρόπο , στο σχέδιο Ανάν, απερρίφθη απο τον λαό , με συντριπτική πλειοψηφία.Η ενταξη στην Ευρωπαϊκή Ενωση εδωσε νέα διάσταση στη διεθνή υπόσταση της Κύπρου και την αναβάθμισε στρατηγικά.
Η νέα αυτή κατάσταση επέβαλλε επιτακτικά τη στρατηγική αναπροσαρμογή του Κυπριακου.Οποιαδήποτε συζήτηση για την εσωτερική πτυχή , επρεπε εφεξης να εχει ως αναφορά το Ευρωπαϊκό κεκτημένο.Οποιαδήποτε συζήτηση για την εξωτερική πτυχή επρεπε να εχει ως αναφορά την αποχώρηση των Τουρκικων στρατευμάτων κατοχης, που κατέχουν τώρα και Ευρωπαϊκό εδαφος.Γιατί δεν το επραξε η Κύπρος ; Δυστυχως, το εσωτερικό μέτωπο της Κύπρου απεδείχθη ανίκανο , μετά τον Μακάριο , να χαράξει μια μακροπρόθεσμη και σταθερή στρατηγική , υπο τις νέες ελπιδοφόρες συνθηκες.Αφησε ουσιαστικά ανεκμετάλλευτο το στρατηγικό πλεονέκτημα της εντάξεως στην Ευρωπαϊκή Ενωση και επανεγκλωβίσθηκε στην προηγούμενη πολιτική των διακοινοτικων συνομιλιων, πάνω στην απαράδεκτη βάση της διζωνικης ομοσπονδίας , με πολιτική ισότητα , που απερρίφθη απο τον λαό , με συντριπτική πλειοψηφία.
Στην εξέλιξη αυτή φέρει καταλυτικές ευθύνες το ΑΚΕΛ, που διέσπασε τη συμμαχία του " Μακαριακου" μετώπου και πηρε απο το ΔΗΣΥ τη σημαία του ενδοτισμου, ανταγωνιζόμενο το ΔΗΣΥ για την ευνοια του ξένου παράγοντα.Ο τελευταιος ειδε στο ΑΚΕΛ τη δύναμη , που θα μπορουσε να διεμβολίσει το πατριωτικό μέτωπο του ΟΧΙ στο σχέδιο Ανάν , που ειχε εκφράσει ο Τάσσος Παπαδόπουλος και ν' ανοίξει το δρόμο για μια " λύση " τυπου σχεδίου Ανάν.Αποτελει τραγική ειρωνεία το γεγονός οτι το ΑΚΕΛ , που υπηρξε , επι δεκαετίες, ο μπαμπούλας οτι , εάν αναγνωριζόταν πλήρως η κυριαρχία της Ελληνικης πλειοψηφίας στην Κύπρο, θα διέτρεχε αυτή τον κίνδυνο να γίνει Κούβα της Μεσογείου , εξαιτίας του ισχυρου Κομμουνιστικου κόμματος στους κόλπους της Ελληνικης πλευρας, αντιμετωπιζόταν τώρα , με ευμένεια , ως σύμμαχη και εποικοδομητική δύναμη και με προσδοκία να φέρει την επιδιωκόμενη " λυση " , σε αγαστή σύμπραξη με το ΔΗΣΥ.
Οι προσδοκίες αυτές , δυστυχως , δεν διαψεύσθηκαν.Λίγο μετά την εκλογή του , τον Φεβρουάριο του 2008, ο Δημήτρης Χριστόφιας συναντήθηκε με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη Ταλάτ και υπέγραψε , τον Μαϊο του 2008 , ενα κοινό ανακοινωθέν , που προσδιόριζε τη βάση για τη " λύση " του Κυπριακου ως ; διζωνική ομοσπονδία ,με πολιτική ισότητα και δυο " ισα " συνιστωντα κράτη. Για να μη υπάρχει καμιά αμφιβολία ως προς το τι ακριβως συμφωνήθηκε, ο Ταλάτ θεώρησε αναγκαιο , ενα χρόνο αργότερα , να διευκρινίσει στον Τουρκικό και στον Κυπριακό τύπο, οτι αυτό που συμφώνησε με τον Δημήτρη Χριστόφια ειναι τα δυο ισα κράτη που παραπέμπουν σε συνομοσπονδία και οχι ομοσπονδία.Για λόγους ομως εποικοδομητικης ασάφειας , επειδή η Ελληνική πλευρά δεν δέχεται επισήμως τη συνομοσπονδία, αναφέρονται σε ομοσπονδία.
Το ΑΚΕΛ , για τη διαβουκόληση των οπαδων του και της κοινης γνώμης και για την επίδειξη διεθνιστικης δηθεν πολιτικης , προέβαλε θορυβωδως την " προσέγγιση " με τους Τουρκοκυπρίους , ως βάση για τη " λύση " του Κυπριακου.Εφόσον ομως οι Τουρκοκυπριακές ηγεσίες, ειτε γιατί δεν θέλουν ειτε γιατί δεν μπορουν να διαχωρίσουν τη θέση τους απο την Αγκυρα , η πολιτική αυτή κατέληξε γρήγορα σε " προσέγγιση " με τον Αττίλα.Του λόγου το αληθές φαίνεται απο τις αδιανόητες παραχωρήσεις , που εγιναν προς την Τουρκική πλευρά και οι οποιες οδηγουν προς την αναγνώριση και νομιμοποίηση των τετελεσμένων γεγονότων της Τουρκικης εισβολης.
Η πολιτική και οικονομική αποτυχία του ΑΚΕΛ στη διακυβέρνηση , επανέφερε στην εξουσία το απαξιωμένο απο την πολιτική του στο σχέδιο Ανάν ΔΗΣΥ και τον Πρόεδρο του Νίκο Αναστασιάδη.Ο τελευταιος συνέχισε και επέτεινε , με τις Πενταμερεις Διασκέψεις , την ιδια πολιτική των υποχωρήσεων και των διολισθήσεων. Φτάσαμε στο σημειο ο Γ. Γραμματέας του ΟΗΕ και οι εκπρόσωποι του στο Κυπριακό, να θέτουν υπο αμφισβήτηση την Κυπριακή Δημοκρατία και ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας για την Κύπρο .Το πράττουν ομως , γιατί η ιδια η Ελληνική πλευρά εστρωσε το χαλί , με την αποδοχή της διζωνικης ομοσπονδίας , με πολιτική ισότητα και των δυο " ισων " συνιστώντων κρατων, που παραπέμπουν σε συνομοσπονδία.
Η Ελληνική πλευρά εφτασε κυριολεκτικά στην ακρη του γκρεμου, χειραγωγούμενη απο τη Βρετανική διπλωματία , που ενεργει με τους εγκαθέτους της στον ΟΗΕ και με την επονειδιστη επιρροή , που ασκει πάνω στις ηγεσίες του ΔΗΣΥ και του ΑΚΕΛ.Αποτελει εθνικό ονειδος η συνέχιση απο την Κύπρο ακόμη και τώρα της αυτοκαταστροφικης αυτης πολιτικης, τη στιγμή που το στρατηγικό σκηνικό στην περιοχη και οι συσχετισμοί δυνάμεων εχουν αλλάξει αρδην και η Κύπρος εχει τώρα στο πλευρό της ισχυρους στρατηγικους συμμάχους.Η Κύπρος μπορει σήμερα να προτάξει μια αλλη πολιτική και στρατηγική.
Για την πορεία αυτή, δεν ειναι αμοιρη η Ελληνική Κυβέρνηση, που παραμένει απαθής και ουσιαστικά απρακτη, οταν ο Ερντογάν επιχειρει να θεσει υπο τον γεωπολιτικό του ελεγχο ολόκληρη την Κυπρο.
Περικλής Νεάρχου,
Πρέσβυς ε. τ.
Σχόλια