Όταν πριν από πενήντα χρόνια ο Μilton Friedman διατύπωνε την φράση «Η πρόβλεψη δεν είναι επιστήμη αλλά τέχνη» σίγουρα δεν αναφερόταν στην ελληνική οικονομία.
- Ωστόσο, για τις οικονομικές προβλέψεις στην Ελλάδα θα έλεγα πως καλό θα ήταν να επικαλούμαστε περισσότερο την τέχνη παρά την επιστήμη.
Η υπερδεκαετής ακολουθία των αποτυχημένων προβλέψεων των μνημονίων για την ανάπτυξη (ημεδαπών και αλλοδαπών φορέων) δεν μας έχουν πείσει για την επιστημονικότητα των οικονομικών προβλέψεων. ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΔΩ
Σήμερα η ξαφνική υποτροπή της πανδημίας με την μετάλλαξη Δέλτα δείχνει για μια ακόμη φορά ότι κατά την σκιαγράφηση των εξελίξεων της οικονομίας πρέπει να εξοικειωθούμε με την ιδέα της τοποθέτησης πολλών υποθετικών “αν”. Κι αυτό γιατί η συνέχιση των δυσκολιών που θέτει η πανδημία στην επιστροφή της οικoνομίας στην κανονικότητα, τα δημόσια και ιδιωτικά μέτρα, για την ανάσχεση της έχουν επιπτώσεις στον τουρισμό, στην εστίαση, στην ψυχαγωγία κ.λ.π.
Έτσι προκύπτει το πρώτο “αν” που έχει να κάνει με το διαθέσιμο εισόδημα και κατ’ επέκταση την κατανάλωση. Σημαντικό ρόλο για την προβλεπόμενη αλματώδη αύξηση του ΑΕΠ το προσεχές διάστημα θα διαδραματίσει η κατανάλωση και η επένδυση. Η ιδιωτική κατανάλωση εκτιμάται ότι θα αυξηθεί από 2,6% το 2021 στο 2,9% το 2022 και κατά μέσον όρο 2,5% τα επόμενα έτη.
Η πρόβλεψη αυτή στηρίζεται κατά κύριο λόγο στην αύξηση των καταθέσεων που παρατηρήθηκε τους τελευταίους μήνες κατά 24 δισ. ευρώ. Όμως η εποχή του lockdown έδειξε ότι η αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος είναι πιθανό να μην αυξήσει την κατανάλωση, αλλά την αποταμίευση. Ο φόβος για μελλούμενα λειτουργεί αποτρεπτικά κι αυτή η αιτιολόγηση ενέχει ένα μεγάλο ποσοστό αβεβαιότητας, δεδομένου ότι η παράταση της ανησυχίας για την πανδημία και η ανασφάλεια λειτουργεί αποτρεπτικά για την κατανάλωση.
Ανάπτυξη και πληθωρισμός
Θεωρώ επίσης ιδιαίτερα φιλόδοξες τις προβλέψεις για άνοδο των επενδύσεων και των εξαγωγών τον επόμενο χρόνο. Οι στόχοι που έχουν τεθεί στο νέο Μεσοπρόθεσμο, οι οποίοι είναι ταυτόσημοι με εκείνους του Προγράμματος Σταθερότητας, προβλέπουν εκρηκτική αύξηση 30,3% των επενδύσεων. Αδυνατώ να θυμηθώ αν αυτές οι επιδόσεις έχουν γίνει ποτέ εφικτές από την ελληνική οικονομία. Έτσι τοποθετείται το δεύτερο “αν”.
Στην συνέχεια το τρίτο “αν” συνδέεται με την εμφάνιση του πληθωρισμού. Τι θα γίνει αν ο προς το παρόν υφέρπων πληθωρισμός αυξηθεί και συμπαρασύρει τα επιτόκια; Τι σημαίνει η αύξηση των επιτοκίων για μια χώρα με το μεγαλύτερο δημόσιο και ιδιωτικό χρέος στον πλανήτη; Χρειάζεται να διερευνηθούν οι επιπτώσεις στο χρέος και στις τράπεζες. Οι πανηγυρισμοί σχετικά με το πολύ χαμηλό επιτόκιο δανεισμού ξεχνούν ότι μέχρι και το 2007 το ελληνικό δεκαετές είχε διαφορά λιγότερο από μία εκατοστιαία μονάδα (100 μονάδες βάσης) από το αντίστοιχο γερμανικό και χρειάστηκε η χρεοκοπία μια τράπεζας για να δεκαπλασιαστεί αυτή η διαφορά (1000 μονάδες βάσης),
Ο αντίλογος στα παραπάνω είναι η αναπτυξιακή ώθηση που θα προέλθει από τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης. Το ερώτημα που προκύπτει είναι αν αυτοί οι πόροι θα μπορέσουν να αντισταθμίσουν τις συνέπειες των παραπάνω. Κι αυτό γιατί οι συγκεκριμένοι πόροι δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως αντικυκλικό μέσο, διότι ο χρόνος και ο τρόπος, με τον οποίο θα χρησιμοποιηθούν δεν εξαρτάται από την φάση της οικονομίας, αλλά από την διαθεσιμότητα των πόρων και από την ωριμότητα των έργων.
Αφηγηματική προσέγγιση
Βέβαια, πρέπει να σημειωθεί ότι οι πρόδρομοι δείκτες οικονομικής συγκυρίας (δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης και δείκτης προμηθειών στη μεταποίηση – ΡΜΙ δείκτες βιομηχανικής παραγωγής και του κύκλου εργασιών) προοιωνίζονται αύξηση της κατανάλωσης και της παραγωγής και κατά συνέπεια πιθανώς και του ΑΕΠ. Όλα τα παραπάνω “αν”, θετικά και αρνητικά, κάνουν επισφαλή την οποιαδήποτε πρόβλεψη για την περιγραφή της μετά Covid εποχής.
Ο λόγος είναι ότι πολλές απ’ αυτές τις υποθέσεις δεν μπορούν να ποσοτικοποιηθούν και να ενσωματωθούν στις αναλύσεις. Ωστόσο, ορισμένα χρήσιμα συμπεράσματα για τις οικονομικές εξελίξεις μπορούν να εξαχθούν από την διερεύνηση των τάσεων και την άθροιση των προβλέψεων, όπως αποτυπώνεται στα αφηγήματα, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης στις αναζητήσεις στο Google και στο Google trend και στις εκτιμήσεις των οικονομικών μονάδων.
Αξιολογώντας αυτά τα ευρήματα, τα στοιχεία της αφηγηματικής προσέγγισης, βλέπουμε ότι το αφήγημα της ισχυρής ανάπτυξης δεν έχει πείσει. Αντίθετα, αξιολογώντας τα στοιχεία και τις προσδοκίες μπορούμε να φθάσουμε στο συμπέρασμα της οριακής ανάπτυξης. Η ασθενής ανάπτυξη είναι αυτή που αποτυπώνεται για το 2021 και για το 2022, η οποία συνοδεύεται από μεγάλη αβεβαιότητα και ανησυχία για την απασχόληση και το βιοτικό επίπεδο.
=================
Βlogger: Ανάπτυξη ναι! αλλά τύπου Γουατεμάλας... (Μάϊος 2015!)
......
σήμερα
φτάσανε να έχουν θετική ανάπτυξη 4%, που είναι από τις πιο
αναπτυγμένες χώρες διότι στο city της πρωτεύουσας έχουνε γίνει κάποιοι
ουρανοξύστες που στεγάζονται οι πολυεθνικές που εκμεταλλεύονται τον
πλούτο και τα κέρδη αυτών γράφονται στο ΑΕΠ της Γουατεμάλας. Τα λεφτά
φεύγουν, με αποτέλεσμα να δείχνει οτι έχουν μεγάλη ανάπτυξη αλλά να
έχουν χιλιάδες νεκρούς από πείνα κάθε χρόνο και εκατοντάδες χιλιάδες
παιδιά χρονίως άρρωστα από ασιτία.
- Όταν λέμε ξεπούλημα, δέσμευση της εθνικής περιουσίας, αυτό εννοούμε: οτι θα έρθει η πολυεθνική εταιρεία να εκμεταλλεύεται εδώ τις μεγάλες επιχειρήσεις π.χ. τη χαλυβουργική, τα αλουμίνια, το χρυσό της Θράκης ή τους υδρογονάνθρακες.
- Τα κέρδη θα καταγράφονται στο ΑΕΠ, αλλά τα λεφτά θα φεύγουν και θα πηγαίνουν για κερδοσκοπικούς σκοπούς στο χρηματοπιστωτικό σύστημα και τα μεγάλα κράτη.
- Πολύ σύντομα θα ακούσουμε ότι έχουμε ανάπτυξη θετική και θα είμαστε και περήφανοι, αλλά το ζήτημα
είναι πόσους ανέργους θα έχουμε, πόσοι νέοι θα έχουνε φύγει στο
εξωτερικό και πόσοι πεινάνε ή θα αυτοκτονούνε. Η αγορά πρέπει να πάει σε
πολυεθνικά δίκτυα"..... (blogger: αυτό το κείμενο έχει γραφτεί το 2015. Όλα όσα έχει περιγράψει, έχουν συμβεί και συμβαίνουν ήδη...)
Στις τρεις πιο υπερχρεωμένες χώρες του κόσμου η Ελλάδα: Και δυστυχώς οφείλει τα χρέη της σε ξένους δανειστές…
Ληστεία στην αποικία (Ή αλλιώς: Μια ακόμα ξεδιάντροπη ληστεία στην αποικία...)
Γερμανικό face control και στους τουρίστες: Σήμερα οι Ρώσοι, αύριο οι Αγγλοι, μεθαύριο όποιος δεν κάνει τα χατήρια στη Μέρκελ…
Πως η Γερμανία εξόντωσε την μισή Ευρώπη σε μόλις 15 χρόνια με τη ΄Συνθήκη σταθερότητας’ και το σκληρό ΕΥΡΩ
Απουσία μοντέλου ανάπτυξης για την Ελλάδα
Ζητούμενο η ανάπτυξη, πραγματικότητα ο αφελληνισμός
==========
Σχόλια