► Του
Ilias Karavolias
► (Capital landed...)
● Ο David Harvey, ο ιστορικός της γεωγραφίας του καπιταλισμού, χρησιμοποιεί τον όρο spatial fix που αναφέρεται σε μορφές χωρικής αναδιοργάνωσης και γεωγραφικής επέκτασης του κεφαλαίου. Αυτές οι μορφές χρησιμεύουν για τη διαχείριση, τουλάχιστον για κάποιο χρονικό διάστημα, των κρίσεων υπερσυσσώρευσης.
● Κάνω αυτή την εισαγωγή γιατί η είδηση ότι εταιρείες του ιδρύματος Gates έχουν επενδύσει (δήλωση του ίδιου) σε περίπου 300.000 στρέμματα στις ΗΠΑ, είναι συμβολικού περιεχομένου για τις διεργασίες μετάλλαξης του οικονομικού μοντέλου της εποχής μας. Δεν αναλύω φυσικά την άστοχη συνωμοσιολογία γύρω από το θέμα. Εδώ το σημαίνον είναι η γη και φυσικά τα δις δολάρια που την απαλλοτριώνουν, στην ουσία, από μικροϊδιοκτήτες και έτσι το κεφάλαιο «βρίσκει» χώρους να αναδιοργανωθεί χωρικά όπως λέει ο Harvey, και να αναδιαρθρώσει την σύνθεση και την δομή της αποδοτικότητας του.
● Στην εποχή της πανδημίας λοιπόν, ο κατ' εξοχήν ισχυρός του καπιταλισμού αφού μετακόμισε από τα λογισμικά στα εμβόλια, τώρα ρίχνει κεφάλαιο στη γη. Στους «τεχνολογικούς» σπόρους, στην καινοτομική βιοκαλλιέργεια, στην παραδοσιακή πρωτογενή παραγωγή και στην πρόσοδο; Αδιάφορο το που και το γιατί. Το μείζον είναι άλλο: στην εποχή του χωροχρονικού επεκτατισμού του κεφαλαίου λόγω Διαδικτύου, εποχή των data και του cloud, των δορυφόρων του Musk και του Bezos, εποχή απεδαφικοποίησης του χρηματιστηριακού κερδοσκοπικού σημειο-χρήματος, ένα μέρος του ισχυρού κεφαλαίου «επανεδαφικοποείται».
● Η υπέρογκη συσσώρευση, αυτή η αδιανόητη κεφαλαιακή αξία που συσσωρεύθηκε από τις ιλιγγιώδεις κερδοφορίες και κεφαλαιοποιήσεις των τεχνολογικών και άλλων εταιρειών που κατέχει ο Gates, «ριζώνει» τώρα και στο έδαφος: εκεί που παράγεται η πρώτη ύλη για βιοενεργειακά καύσιμα της βιομηχανίας, για βιοκαλλιέργειες και συνθετικά προϊόντα στην βιομηχανία τροφίμων. Το κεφάλαιο - για ανθρωπιστικούς λόγους όπως η πείνα της Αφρικής, η διαταραχή του αγροδιατροφικού κύκλου και η κλιματική αλλαγή - θα απασχολήσει «μικροκαλλιεργητές για να βελτιώσουν με βιώσιμο τρόπο την παραγωγικότητα τους».
● Μην κουράζεστε να κάνετε σενάρια και να ψάχνετε ύποπτα σχέδια. Πρόκειται για επενδυτικές επιλογές που στοχεύουν στην υπεραξία από τα ίδια τα προβλήματα που γέννησε ο καπιταλισμός: υποσιτισμός, μόλυνση εδαφών, ανεπάρκεια πρώτων υλών και τροφίμων.
● Το εμπόρευμα που επανεδαφικοποιεί το κεφάλαιο καλείται «έλλειψη». Είναι το πιο τεχνητό εμπόρευμα του καπιταλιστικού συστήματος. Η σπάνις είναι το κίνητρο του κεφαλαίου να δημιουργήσει καταναλωτικό προϊόν και αποθέματα. Το κεφάλαιο επιστρέφει στον παραγωγικό συντελεστή γη/φύση επειδή «ξέρει» προφανώς ότι η υπερβολική χρήση των υπολοίπων συντελεστών παραγωγής δημιουργεί έλλειψη πρώτων υλών.
● Το γήινο έδαφος, ως εργοστάσιο παραγωγής κέρδους, η ιστορική μήτρα της απόσπασης υπεραξίας από τα φθηνά χειρωνακτικά χέρια της γης, μας θυμίζει ότι θα είναι πάντα μέρος της οργανικής σύνθεσης του κεφαλαίου παρόλο που αυτό άρχισε πλέον να γράφει μεγάλες υπεραξίες από το ολοένα και αυξανόμενο υποαμοιβόμενο cognitariato στα ψηφιακά δίκτυα. Οι σπόροι της αμερικανικής γης στην οποία επενδύει ο Gates δεν θα «ανταγωνιστούν» τις οπτικές ίνες του 5G που ήδη τύλιξε την υφήλιο. Το πιο πιθανό είναι να τις χρησιμοποιήσουν εμπλέκοντας τον αυτοματισμό και την ρομποτοποίηση με την τεχνογνωσία των καινοτομιών στις γεωργικές καλλιέργειες...
Στην φωτογραφία ο David Harvey.
Σχόλια