Στην Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχουμε ξεφύγει από την πραγματικότητα από τότε που οι Βρυξέλλες συνάντησαν τα όρια της δύναμης της γραφειοκρατίας τους. Βέβαια, αυτά τα όρια είναι τα ίδια και τα αυτά με του Βερολίνου.
Με μεγάλη έκπληξη ακούσαμε τις ευχετήριες προς τον Μπαϊντεν δηλώσεις
της Καγκελαρίου Μέρκελ, η οποία σε ένα έτος από τώρα θα αποτελεί
παρελθόν. Η Καγκελάριος Μέρκελ, ούτε λίγο ούτε πολύ, θεώρησε οτι οι
σχέσεις ΗΠΑ-Ε.Ε. θα έλθουν σε ένα σημείο που θα χαρακτηρίζονται από
αγάπη, αλληλεγγύη και βέβαια, γεμάτες οφέλη για την Ε.Ε. Κλιματική
Αλλαγή, Ελεύθερο Εμπόριο και Ασφάλεια είναι αυτά τα θέματα στα οποία οι
Βρυξέλλες ζητούν από τις ΗΠΑ να πάνε ”μαζί”. ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΔΩ
Σε αντάλλαγμα, η Καγκελάριος της Γερμανίας ”έταξε” στην Αμερική να συνδράμει περισσότερο η Ε.Ε. στην άμυνά της και να πληρώνει τις…συνδρομές των κρατών-μελών της στο ΝΑΤΟ. Μάλλον δεν έχουν καταλάβει σωστά οι Γερμανοί, όπως και πάρα πολλοί εντός της χώρας μας οι οποίοι μιλούν για ”ισοτιμία” στις σχέσεις ΗΠΑ και Ε.Ε. ξεχνώντας την παρακμή της Ε.Ε. και το πόσο πιο πολύ έχουν οι Ευρωπαίοι ανάγκη τις ΗΠΑ.
- Ο Τραμπ είναι παρελθόν όμως οι Δημοκρατικοί γνωρίζουν οτι για να φέρουν ειρήνη και ομόνοια στην αμερικανική κοινωνία, δεν μπορούν ποτέ ξανά να είναι εκείνοι που ήταν την περίοδο Ομπάμα.
Ο Τραμπισμός είναι κομμάτι της αμερικανικής κοινωνίας και αν οι Δημοκρατικοί κάνουν οτι δεν το βλέπουν τότε ο Τραμπ θα είναι απλώς ο πρόλογος μιας ιστορίας διχόνοιας που δε θα έχει τελειωμό στις ΗΠΑ. Να είμαστε σίγουροι πως οι Αμερικανοί πολίτες ψηφίζουν πρώτα με βάση την τσέπη τους και οι Αμερικανοί πολιτικοί, εκλέγονται από Αμερικανούς και όχι από τους λαούς όλου του κόσμου.
Η Αμερική που ήταν η ”αγελάδα” που ”άρμεγαν” όλοι, έχει τελειώσει. Ο Αμερικανός πολίτης πρέπει να πειστεί και πάλι οτι το διεθνές εμπόριο δεν τον φτωχοποιεί. Επομένως, καλό θα ήταν για τις Βρυξέλλες και για για τους απανταχού θιασώτες της θεωρίας της ”Ευρωπαϊκής Χειραφέτησης” να ξανασκεφτούν την πολιτική ως πραγματικότητα. Η Αμερική ακόμη και με τον Biden θα είναι μια δύναμη η οποία θα προσφέρει όμως θα ζητήσει και πράγματα που δεν είμαστε σίγουροι αν η Γερμανία τα δώσει.
Ο Nord Stream 2 είναι ένα ακόμη μεγάλο ζήτημα στο οποίο δεν αναφέρθηκε η Γερμανίδα Καγκελάριος. Σχετίζεται άμεσα με τον EastMed. Τα ελληνοτουρκικά για τη Γερμανία έχουν και αυτήν την παράμετρο.
Προτιμά η Γερμανία να μην συγχύσει τη Μόσχα με ενεργειακά projects ανταγωνιστικά ως προς αυτήν, προτιμά την ισορροπία δυνάμεων με τη Ρωσία ως έχει, παρά να γίνει ”πελάτης των ΗΠΑ”.
Με απλά λόγια: Η ισχύς της Γερμανίας είναι ικανή να εξισορροπεί τη Ρωσία καθώς η δεύτερη είναι λιγότερο ισχυρή από τις ΗΠΑ που οι Γερμανοί κατά βάθος, τρέμουν. Υπάρχει ακόμη ένα ζήτημα για το οποίο οι Ευρωπαίοι βρήκαν την ευκαιρία να το ρίξουν στον Τραμπ, ενώ δεν είναι έτσι.
Οι διαπραγματεύσεις για το TTIP (Transatlantic Trade and Investment Partnership) είχαν παγώσει πολύ πριν εκλεγεί ο Τραμπ ο οποίος βέβαια δεν ήταν υπέρμαχος μιας δημιουργίας Ελεύθερης Ζώνης Εμπορίου μεταξύ ΗΠΑ και Ε.Ε. Οι Βρυξέλλες μέσα από think tanks που είναι κοντά στην Ε.Ε. έκαναν μελέτες για το αν θα πρεπε η ΕΕ να έλθει πιο κοντά ακόμη με την Κίνα και τη Ρωσία από τη στιγμή που οι ΗΠΑ δεν τους έκαναν τα χατίρια.
- Μάλιστα, έχει γίνει σχεδόν η ”απόλυτη αλήθεια” το σλόγκαν οτι η Ευρώπη είναι η ουρά των ΗΠΑ. Μάλλον η πραγματικότητα δείχνει το αντίθετο εδώ και 15 χρόνια. Η Ε.Ε. στην πραγματικότητα, όποτε είναι να ξεσπάσει αναταραχή εντός της επικράτειας κρατών-μελών της ή σε περιοχές όπως τα Βαλκάνια, καλεί εσπευσμένα τους Αμερικανούς να βγάλουν το φίδι από την τρύπα.
Το ίδιο έγινε και με τα ελληνοτουρκικά στα οποία οι Γερμανοί έδειξαν να μην μπορούν να ελέγξουν την Τουρκία με αποτέλεσμα ακόμη να περιμένουμε τις…διερευνητικές. Οι Γερμανοί πήραν τον Pompeo τελικά για να βάλει μέσω Τραμπ φρένο στον φίλο του Ερντογάν, μέχρι να τελειώσουν οι εκλογές.
Στις διεθνείς σχέσεις τα περισσότερα πράγματα είναι μετρήσιμα. Για την ακρίβεια, ακόμη και οι μη ποσοτικές παράμετροι, έχουν μετρήσιμα αποτελέσματα. Η ισοτιμία που με ζέση ζητάνε αρκετοί πολιτικοί κύκλοι στην Ευρώπη, είναι ανύπαρκτη και θα παραμείνει μη εφικτή. Ισότιμη να είναι μια χώρα με δαπάνες 800 περίπου δις δολάρια στην άμυνα με μια Ε.Ε. που ανέφερε τη λέξη ”γεωπολιτική” εντός οργάνου της για πρώτη φορά το 2020;
Γίνεται η Ε.Ε. να είναι ισότιμος παίκτης με τις ΗΠΑ όταν οι οικονομίες των κρατών-μελών της να αντιμετωπίζουν μια κατάσταση χειρότερη με αυτήν της κρίσης της Ευρωζώνης; Είναι ποτέ δυνατόν η ΕΕ να επιθυμεί να τετραγωνίσει τον κύκλο έχοντας ισότιμη σχέση με τις ΗΠΑ (άρα πολλαπλάσια οφέλη από ό,τι είχε ως τώρα) και να συνεχίσει να έχει το Βερολίνο διακριτές σχέσεις με τη Ρωσία και την Κίνα; Και όλα αυτά επειδή θα ανεβάσουν από το 1,4% οι Γερμανοί στο 2% τη συνδρομή τους στο ΝΑΤΟ;
Στην πραγματικότητα, οι Αμερικανοί θα συνεχίσουν να επενδύουν στην χρυσή τους εφεδρεία. Ποιά είναι αυτη; Οι ειδικές σχέσεις που έχουν με πολλά κράτη της ΕΕ όπως είναι η Ελλάδα μεταξύ άλλων. Σίγουρα θα προτιμήσουν να έχουν καλές σχέσεις με κράτη όπως η Γαλλία που μπορούν να βοηθήσουν τα αμερικανικά σχέδια σε πολλές περιοχές.
- Οι Δημοκρατικοί πλέον δεν μπορούν να λένε σε όλα ”ναι” στους συμμάχους τους και στους εταίρους τους καθώς καλούνται να πετύχουν έναν άθλο. Να ενώσουν την αμερικανικοί κοινωνία και να κάνουν τα ετερογενή οικονομικά συμφέροντα των Αμερικανών πολιτών συγκλίνοντα ενώ παράλληλα, είναι ανάγκη να αποκαταστήσουν την επιρροή τους σε όλον τον κόσμο, έπειτα από 12 χρόνια που χαρακτηρίζονται όχι εποικοδομητικά για την αμερικανική εξωτερική πολιτική.
Από το να περιμένουν στην Ε.Ε. με το χέρι ανοικτό τα αμερικανικά οφέλη, σίγουρα θα είναι καλύτερο να αντιληφθούν οι Ευρωπαίοι πως όταν είσαι σε φάση αποδόμησης, τότε μάλλον γίνεσαι πιο διαλλακτικός. Τουλάχιστον αυτό επιτάσσει ο πολιτικός ρεαλισμός ο οποίος δεν είναι ιδιαίτερα προσφιλής πλέον στην Ευρώπη που δεν μπορεί να βάλει στη θέση της καν, την Τουρκία.
*Αλέξανδρος Θ. Δρίβας
Διεθνολόγος
-Συντονιστής του Τομέα Ευρασίας & Ν. Α. Ευρώπης στο ΙΔΙΣ – Research
Fellow in HALC (Hellenic American Leadership Council)
Σχόλια