Αντισυνωμοσιολογική ρητορική και πολιτικά ορθώς σκεπτόμενοι ηλίθιοι

Παπαμιχαήλ Γιάννης

Μια από τις πιο ακραίες εκφράσεις της ξεχαρβαλωμένης κοινωνίας, στην οποία με τον τρόπο μας συμμετέχουμε όλοι, είναι ότι από τα διαδοχικά παθήματα και από καταστροφές, όπως οι πυρκαγιές, που υφίστανται ο πληθυσμός σε όλα τα επίπεδα και χωρίς καν επίσημο πόλεμο, οι πολίτες δεν μοιάζουν καθόλου να "βάζουν μυαλό". Αντίθετα, χάνεται όλο και περισσότερο ακόμα και η διάθεση να ερμηνευτούν πολιτικά τα φαινόμενα. Διάθεση που ως πρόσφατα χαρακτήριζε την κοινή λογική.  ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΔΩ

Κάποιος ξένος με την ελληνική πραγματικότητα, κατάπληκτος, μάλλον, θα έβλεπε τις διάφορες συζητήσεις στα κανάλια της τηλεόρασης, θα διάβαζε τις αναρτήσεις στο διαδίκτυο, θα άκουγε τα σχόλια που κάνουν δεξιά και αριστερά οι δήθεν πολίτες αυτής της ρημαγμένης από την οικονομική κρίση δήθεν ευρωπαϊκής χώρας, με το διαλυμένο σύστημα υγείας και παιδείας, με τις ανεξέλεγκτες ροές λαθρομεταναστών, με την αποδομημένη ιστορική μνήμη, με τις επιδρομές της αποικιοκρατικής εφορίας στις περιουσίες και στα εισοδήματα.

• Θα άκουγε, λοιπόν, πολλούς από τους ανθρώπους που ζουν σε αυτή την χώρα, να εκφράζουν σε κάθε ευκαιρία με περισσή βεβαιότητα τις πιο αντιφατικές εκτιμήσεις πάνω στις αιτίες και τις συνέπειες των καταστροφών που έχουν υποστεί. Τα βλέπουμε και ακούμε κάθε φορά που συμβαίνει κάποια καταστροφή. Ειδικά όταν πρόκειται για καταστροφική πυρκαγιά ακούμε από την εκάστοτε κυβέρνηση περί "ασύμμετρης απειλής". Της απειλής που εκπορεύεται μεταφυσικά, από τις πάντα σκοτεινές πηγές των ανώνυμων και απροσδιόριστων αντιπάλων του εκσυγχρονιστικού και προοδευτικού προγράμματος που υλοποιούν υποτίθεται οι παραπάνω εκάστοτε κυβερνήσεις.
• Η αντισυνωμοσιολογική ρητορική έχει με αρκετή επιτυχία εμποδίσει τη διατύπωση του πρωταρχικού και κεφαλαιώδους ερωτήματος: Υπάρχουν κάποιοι που οργανώνουν κάθε χρόνο τις πυρκαγιές, οι οποίες, περισσότερο ή λιγότερο, κατακαίουν την χώρα σαν πολεμικού τύπου ενέργειες; Με ποιες σκοπιμότητες; Με ποιους φυσικούς αυτουργούς; Με ποια εγχώρια ή διεθνή στηρίγματα;

Απέναντι σε τέτοια ερωτήματα οι περισσότεροι δημοσιογραφούντες αναλυτές, σοβαροφανείς σχολιαστές, εκλεγμένοι από το λαό πολιτικοί, αγανακτισμένοι δημοτικοί άρχοντες, πικρόχολοι ειδικοί σε θέματα δασών και πυροπροστασίας, επιλέγουν εντούτοις μια στάση "αγνωστικιστικά αδιάφορη" απέναντι σε παρόμοιες απορίες σχετικές με τις αιτίες της καταστροφής. Το ίδιο και οι εξοργισμένοι απλοί πολίτες που συνήθως βλέπουν σε αυτές τις περιστάσεις «τις περιουσίες και τους κόπους μιας ζωής να καταστρέφονται σε λίγα λεπτά», οι αυτόπτες μάρτυρες που είδαν τα παιδιά τους ή τους οικείους τους σε αυτήν την τελευταία πυρκαγιά να καίγονται ή να πνίγονται.

Καθησυχασμένος στο αέναο παρόν των συμφορών του

Θα έλεγε κανείς ότι για την ιδεολογική "ειρηνοφιλία" του μέσου αποβλακωμένου πολίτη που ζει καθησυχασμένος στο αέναο παρόν των συμφορών του, υπάρχουν μόνο ζητήματα διαχείρισης των συμβάντων και απόδοσης ευθυνών στα ιδιωτικά συμφέροντα, την ανθρώπινη επιπολαιότητα και τις παραλείψεις του κράτους. Είναι πεπεισμένος εκ των προτέρων μόνο για τις πασίγνωστες ελλείψεις και την ανοργανωσιά του κρατικού εθνικού μηχανισμού.
Οι φράσεις που ακούγονται είναι: «τα καλώδια της ΔΕΗ σπινθήριζαν», «υπήρχαν αυθαίρετοι οικισμοί μέσα στα δάση», πρέπει να στιγματιστεί «η αμέλεια των ασυνείδητων κατασκηνωτών που ανάβουν φωτιές όταν φυσάει ο άνεμος», να αναφερθούν «οι επιτήδειοι εμπρηστές που θέλουν να εγκαταστήσουν λατομεία ή ανεμογεννήτριες σε δασικές περιοχές». Παλαιότερα ήταν κυρίως οι βοσκοί που έβαζαν φωτιές για να δημιουργήσουν βοσκοτόπια. Το όποιο έστω έμμεσο ερωτηματικό για πολιτικές σκοπιμότητες που ενδεχομένως θα ερμήνευαν ορισμένες από τις καταστροφές που υφίσταται ο τόπος, έχει εκ των προτέρων στιγματιστεί ως ανορθολογική, λαϊκίστικη και συνωμοσιολογική.
Μισές αλήθειες λοιπόν, απολύτως συμπληρωματικές της μεταφυσικής των πάντα απροσδιόριστων "ασύμμετρων απειλών". Αλήθειες, ωστόσο, ικανές να συγκαλύψουν στα μυαλά των "πληροφορημένων" και "με άποψη" ιδιωτών, την απουσία ενός ευρύτερου και πιο σύνθετου πλαισίου ανάλυσης των διαφόρων καταστροφών, την απουσία συνολικής κατανόησης του πλέγματος της οικονομικής, πολιτικής, κοινωνικής, πολιτισμικής, δημογραφικής και περιβαλλοντικής αποδόμησης και κατάρρευσης της χώρας.

Ελλειπτικές αλήθειες

Πρόκειται για αλήθειες ελλειπτικές, στενές τόσο που να χωράνε στα γνωστά ερμηνευτικά σχήματα της «ατομικής ανευθυνότητας των ανώριμων πολιτών», των «οικονομικών συμφερόντων κάθε επίδοξου κατσαπλιά, ή καταπατητή δασικών εκτάσεων» και κυρίως βέβαια της ανεπάρκειας του κράτους ως προς την πρόληψη, την αυστηρή τήρηση των νόμων ή την έγκαιρη αντιμετώπιση των καταστροφών.
Αυτά είναι τα στερεότυπα, με τα οποία κουτσά στραβά, χρόνια τώρα βολεύεται η ανάπηρη πολιτική σκέψη των Ελλήνων "Ευρωπαίων πολιτών", ή και "πολιτών του κόσμου", όταν επιχειρούν να στοχαστούν την πραγματικότητα. Των ηλιθίων, δηλαδή, που σε κάθε ευκαιρία παριστάνουν στις παρέες τους και στο διαδίκτυο τους έξυπνους και τους ενημερωμένους για τα πάντα.
Οι "πολιτικά ορθώς σκεπτόμενοι" νεοέλληνες εξ ορισμού απεχθάνονται την δημόσια εκδήλωση κάθε "εχθροπάθειας" που θα έτεινε να πολιτικοποιήσει με "λαϊκίστικους" όρους, τις περί φυσικών και οικονομικών καταστροφών συζητήσεις. Απεχθάνονται και να θέσουν το ερώτημα μήπως οι πιθανές αιτίες των μεγάλων καταστροφών συνδέονται με πολιτικά εχθρικούς και αποσταθεροποιητικούς παράγοντες που δρουν –εντός ή εκτός της χώρας– με σχέδια και σκοπιμότητες. Κατά τη γνώμη τους, όλα αυτά είναι εξ ορισμού «ανυπόστατες και αστήριχτες θεωρίες συνωμοσίας».
Οι άνθρωποι αυτής της κατηγορίας αρνούνται πεισματικά να θέσουν έστω ως υπόθεση εργασίας το ερώτημα σχετικά με τις ενδεχόμενες πολιτικοστρατιωτικές προϋποθέσεις των καταστροφών. Γιατί εάν το θέσουν έστω και ως υπόθεση εργασίας, αυτό θα μπορούσε να ανατρέψει τα υποτίθεται απολίτικα και ειρηνιστικά στερεότυπα, με τα οποία έχει συνηθίσει να λειτουργεί η σκέψη των δουλικά και μοιρολατρικά "σκεπτόμενων", συστηματικών αντισυνωμοσιολόγων της συμφοράς. Καταλήγουμε έτσι σε μια μορφή πολιτικού στοχασμού που αρνείται να αναστοχαστεί για τις συνθήκες και τις αιτίες και ασχολείται μόνο με τη διαχείριση του παρόντος.

Ιδεολογική τρομοκρατία και αντισυνωμοσιολογική ρητορική

Ένας πολιτικός έχει συνοψίσει αυτήν την μεταμοντέρνα αίσθηση του "επείγοντος" στην κοινή αντίληψη ενός αέναου παρόντος που εμφανίζεται μέσα από διαδοχικές εμπειρίες. Έσπευσε, λοιπόν, να επισημάνει ότι οι πολίτες δεν ενδιαφέρονται τόσο για το που οφείλονται π.χ. οι πυρκαγιές, όσο για τη διαχείριση της κρίσης που παρουσιάζεται κάθε φορά "για πρώτη φορά" στη δική τους ζωή. Λόγου χάρη για τις συνέπειες της πυρκαγιάς στις δικές τους περιουσίες και στις ζωές των δικών τους οικογενειών.
Αν υποθέσουμε ότι αυτό ισχύει. Και στο μέτρο που θα συνεχίσει να ισχύει, πρόκειται για μια αντίληψη, ίσως και για μια νοοτροπία, που σίγουρα θα προκαλεί μεγάλη χαρά σε όποιον ενδεχομένως ετοιμάζεται να επαναλάβει κάπου αλλού τις εμπρηστικές τους προθέσεις. Tί καλύτερο μπορεί να ελπίζει ένας εμπρηστής με πολιτικά ή οικονομικά κίνητρα, από έναν "αντίπαλο" που αρνείται συστηματικά να τον εντοπίσει, ή να τον κατονομάσει, λόγω των πολιτικώς ορθών αντισυνωμοσιολογικών πεποιθήσεών του;
Πρόκειται με άλλα λόγια, για μια ιδεολογική τρομοκρατία που έχει επιβληθεί εδώ και 30-40 χρόνια, μέσω των οργανικών διανοούμενων του διεθνοποιημένου καζινοκαπιταλισμού, στα ευρωπαϊκά ΜΜΕ και στην εκπαίδευση. Διαχέει τις αξίες του ειρηνισμού που αντιστοιχούν στις λογικές και τα συμφέροντα ενός παγκοσμιοποιημένου κόσμου εμπορευματοποιημένων κοινωνικών σχέσεων. Απαγορεύει ακόμα και να σκεφτεί κανείς το ενδεχόμενο των διομαδικών συγκρούσεων με όρους πολιτικών αντιπαραθέσεων.
Έτσι διαμορφώθηκαν μέσα στις τελευταίες δεκαετίες μεγάλες ομάδες κατά φαντασίαν πολιτών του κόσμου. Πρόκειται για μια μάζα ιδεολογικά χειραγωγούμενων και διανοητικά ή μεθοδολογικά αποβλακωμένων ιδιωτών, οι οποίοι έχουν μάθει να ερμηνεύουν τα γεγονότα και τις συγκρούσεις είτε με στενά οικονομικούς όρους, είτε ως τυχαία συμβάντα. Με αυτές τις κοινωνικές και πολιτικές νοοτροπίες, δυστυχώς είναι βέβαιο ότι θα συνεχίσουμε να θρηνούμε θύματα και καταστροφές περιουσιών. Και πάλι τότε θα ψάχνουμε τι και ποιος φταίει μέχρι να ξεχαστεί κι αυτό όπως όλα τα προηγούμενα.