Με κράτος χτισμένο στην άμμο δεν επιβιώνεις

Ήφαιστος Παναγιώτης

Κράτος πάνω στην άμμο δεν κτίζεται και αν κτιστεί κάποια στιγμή καταρρέει. Εάν έτσι έχουν τα πράγματα, αυτό το κράτος θεωρείται από όλους αναξιόπιστο και αναλώσιμο. Στέρεο έδαφος, γερά θεμέλια και σιδερόφρακτα τοιχώματα είναι προϋποθέσεις βιωσιμότητας και αντοχής ενός κράτους στις αδιάλειπτες σεισμικές δονήσεις της διεθνούς πολιτικής και στα πλήγματα του μεταμοντέρνου πολέμου όπως είναι ο χρηματοοικονομικός πόλεμος με τα μνημόνια. ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΔΩ

Συντομογραφικά, θα αναφερθούμε σε δύο κύρια και αλληλένδετα ζητήματα:

• Πρώτον, την κατάσταση της δημοκρατίας που σχετίζεται με την πολιτειακή ευρωστία και την κρατική συνοχή.
• Δεύτερον, την γνώση της διεθνούς πολιτικής που αφορά ζωτικά τους προσανατολισμούς και τις επιλογές της εξωτερικής πολιτικής στο ανταγωνιστικό και συχνά συγκρουσιακό διεθνές σύστημα.

Ιδιαίτερα για κοινωνίες όπως η ελληνική, οι οποίες είναι ιστορικά εδρασμένες πάνω στις πολιτικές παραδόσεις της δημοκρατίας και της πολιτικής ελευθερίας, εάν δεν διαθέτουν δημοκρατικό πολίτευμα, δημιουργείται δομική πολιτική ανωμαλία. Παρά τα πολλά ιδεολογικά δόγματα, τα θεωρήματα και τα ιδεολογήματα που ακούμε τις τελευταίες δεκαετίες, δεν συνιστά δημοκρατία ένα ολιγαρχικό σύστημα έμμεσης αντιπροσώπευσης που δεν κινείται, τουλάχιστον, προς κάποιου είδους έμμεση δημοκρατία, αλλά αντίθετα προς δεσποτεία και μάλιστα έξωθεν ελεγχόμενη.
Παρά τα ιδεολογικά θολώματα και τις διαστρεβλώσεις του όρου, δημοκρατία μπορεί να σημαίνει μόνο ένα πολίτευμα που είναι προσανατολισμένο με τρόπο που θα επιτρέπει στους πολίτες να καθίστανται ολοένα και περισσότερο εντολείς μιας εντολοδόχου και ανακλητής εξουσίας. Το κοινωνικό και πολιτικό γεγονός, εξάλλου, απαιτείται να είναι προσανατολισμένο προς την Ιθάκη της πολιτικής ελευθερίας και της εθνικής ανεξαρτησίας. Η εθνική ανεξαρτησία είναι η κοσμοθεωρία όλων των εθνών, βασικά η μόνη κοινή και μορφικά πανομοιότυπη κοσμοθεωρία που ενσαρκώνει την συλλογική ελευθερία κάθε κοινωνίας.
Στην κλασική εποχή ονομαζόταν το «ιδεώδες της ανεξαρτησίας» και εθεωρείτο προϋπόθεση δυνατότητας ανάπτυξης δημοκρατικών προϋποθέσεων στο εσωτερικό της πολιτείας. Ελεύθερη πατρίδα και αδιαπραγμάτευτη φιλοπατρία των πολιτών είναι αναμφίβολα κοσμοθεωρητικές προϋποθέσεις της κρατικής ευρωστίας, της πνευματικής συνοχής και της πίστης και νομιμοφροσύνης των πολιτών και των εκλεγμένων κυβερνητών στο κράτος και στα εθνικά συμφέροντα.

Πόσο μεγάλη είναι απόσταση μεταξύ αυτών των διαχρονικών πολιτικών παραδόσεων της ελληνικότητας και της κατάστασης που επικρατεί στο νεοελληνικό κράτος; Η απάντηση είναι ότι το εκκρεμές της πολιτικής μας απομακρύνθηκε από τον πόλο της δημοκρατίας και βρίσκεται στον πόλο μιας ιδιόμορφης εξάρτησης από ξένα κέντρα. Φορείς της είναι κοινωνικοπολιτικά ανεξέλεγκτοι τεχνοκράτες, κερδοσκόποι και υπάλληλοι ηγεμονικών κρατών.

Ελλειμματική γνώση της διεθνούς πολιτικής

Μια ακόμη αποδυναμωτική παθογένεια των συμφορών που πλήττουν το νεοελληνικό κράτος είναι η ελλειμματική γνώση της διεθνούς πολιτικής. Όλα αποτυγχάνουν, εάν δεν υπάρχει στοιχειώδης γνώση των λειτουργιών και προβλημάτων του κρατοκεντρικού διεθνούς συστήματος. Ας πούμε με βεβαιότητα ότι ευημερία, ασφάλεια και ελευθερία δεν μπορεί να υπάρξει εάν δεν υπάρχει γνώση για την κατάσταση της διεθνούς πολιτικής.
Δεν υπάρχει παγκόσμια κοινωνία, παγκόσμιο κοινωνικοπολιτικό σύστημα, παγκόσμια πολιτική ηθική, παγκόσμια διανεμητική δικαιοσύνη και κατά συνέπεια παγκόσμια υπερεθνική εξουσία οποιουδήποτε είδους. Διεθνή τάξη έχουμε όπου οι συμφωνίες ενίοτε τηρούνται, άλλοτε όχι και ακόμη πιο συχνά υπάρχουν διαφορετικές ερμηνείες των προνοιών.
Είναι αξίωμα ότι σε ένα κόσμο πολλών κρατών άνισης ισχύος, άνισης ανάπτυξης, διαφορετικών συμφερόντων και ηγεμονικών δυνάμεων που αδιάλειπτα συγκρούονται, «δίκαιο έχει όποιος έχει ίση δύναμη (δηλαδή αποτρεπτική ισορροπία δυνάμεων) και όταν αυτό δεν συμβαίνει ο αδύναμος υποχωρεί και προσαρμόζεται» ή εξοντώνεται όπως οι Μήλιοι (Θουκυδίδης).
Κατά συνέπεια, για την κατοχύρωση και εκπλήρωση των στρατηγικών εσωτερικής και εξωτερικής κυριαρχίας και εσωτερικής και εξωτερικής ασφάλειας, απαιτείται επαρκής ισχύς. Δηλαδή, επαρκείς οικείοι συντελεστές ισχύος και στέρεες συναλλαγές και συγκλίσεις συμφερόντων με άλλα κράτη, αυτό που ονομάζουμε συμμαχίες. «Το κυριότερο νόμισμα της διεθνούς πολιτικής είναι η ισχύς» (Kenneth Waltz).
Κατά την διάρκεια πέντε χιλιετιών γνωστής ιστορίας ο κόσμος πάντα έτσι ήταν, έτσι είναι και δεν φαίνεται να αλλάζει στο παραμικρό. «Όσοι είναι ελεύθεροι το χρωστούν στην δύναμή τους» και σε όσους πετούν στα σύννεφα και πιστεύουν στην έλευση ενός αγγελικά πλασμένου πλανήτη, απαιτείται να τους υπενθυμίζουμε ένα ακόμη αξίωμα: «Η ελπίδα είναι σπάταλη» (Θουκυδίδης).

• Εξ αντικειμένου, η πατρίδα, η ασφάλειά της και η εθνική ανεξαρτησία είναι έσχατες λογικές. Οι ζημιές ή και ο θάνατος είναι αναπόδραστα, εάν πολίτες και ηγέτες αλληθωρίζουν προς άλλους ανύπαρκτους κόσμους. Διεθνιστικά ιδεολογικά δόγματα, αφελείς κοσμοπολιτισμοί και ιδεαλιστικές / ουτοπικές αυταπάτες είναι θανατηφόρα δηλητήρια που αποδυναμώνουν τα κράτη και καθιστούν τις κοινωνίες εύκολη λεία ξένων συμφερόντων, οδηγώντας σε ζημιές ή ακόμα και σε κρατικό θάνατο.
• Η για πολλές δεκαετίες κυριαρχία των ιδεολογημάτων αποπροσανατόλισαν την ελληνική κοινωνία και την οδήγησαν στον μετά το 2010 εξοντωτικό μνημονιακό κατήφορο που κορύφωσε την ξενοκρατία. Απαιτείται πλέον να γνωρίζουμε ότι όπως εξελίχθηκαν τα πράγματα, εάν δεν αλλάξει κάτι σύντομα και δραστικά, δεν υπάρχουν οι πολιτικοοικονομικές και διεθνοπολιτικές προϋποθέσεις επιβίωσης του νεοελληνικού κράτους με όρους πραγματικής ανεξαρτησίας.

• Έχουμε ανάγκη μια ειρηνική πολιτική επανάσταση ολικής επαναφοράς των νεοελλήνων σε τροχιά εθνικής και κοινωνικής ανάκαμψης. Είναι τόσο αναγκαία όσο και δύσκολη. Απαιτείται περίσκεψη και επίγνωση του ελλείμματος αξιόπιστων πολιτικών προϋποθέσεων άσκησης εξουσίας που θα διαφυλάττει την εσωτερική και εξωτερική πολιτική κυριαρχία. Απαιτείται επίγνωση του γεγονότος ότι, πλέον, η Ελλάδα και μετά τα μνημόνια συνεχίζει σε μεγάλο βαθμό να ελέγχεται από την πιο εξεζητημένη και πιο επιτυχημένη μορφή μεταμοντέρνας κατοχής.