Quidquid latet apparebit? Nil inultum remanebit.
(Thomas v. Celano, Dies Irae)
Του ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ Ι. ΚΟΥΣΙΔΗ
Το χρήμα κυβερνά τον κόσμο… Μπορείτε να ακούσετε παντού! Αλλά δεν το νομίζω!
Υπάρχει ακόμη μια εξουσία πάνω στον απλό τον πλούτο. Επειδή όποιος κυβερνά το χρήμα, μπορεί άνετα να αγνοήσει τα υπόλοιπα. Πιο καθαρά από τον Μayer Amschel Rothschild (1744-1812) κανείς δεν το έθεσε:
“Δώσε μου τον έλεγχο επί του νομίσματος ενός έθνους και δεν με νοιάζει ποιος φτιάχνει τους νόμους.”
Σχεδόν έναν αιώνα αργότερα, ο Ηenry Ford (1863-1947) δήλωσε:
- “Στην πραγματικότητα, είναι καλό ότι οι άνθρωποι δεν καταλαβαίνουν το τραπεζικό καιχρηματοοικονομικό σύστημα μας. Αν το έκαναν, θα είχαμε μια επανάσταση πριν από αύριο το πρωί.”
“Σε καιρούς απόλυτης καθολικής απάτης, η προφορά της αλήθειας γίνεται επαναστατική πράξη”
Ας ψάξουμε για την αλήθεια λοιπόν. Ίσως κάποιος τολμήσει να την πει…
Δεν είναι πλέον μυστικό: το χρηματοπιστωτικό μας σύστημα έπεσε σε κώμα το 2007/2008 και διατηρείται μόνο μέσω εγχύσεων χρημάτων από τις κεντρικές τράπεζες. Έκτοτε έχουν ρίξει τεράστια χρηματικά ποσά στο σύστημα και έχουν μειώσει το βασικό επιτόκιο αρκετές φορές. Αυτά τα γιγαντιαία χρηματικά ποσά ως εκ τούτου είναι επίσης πολύ φθηνά και, ως επί το πλείστον, πηγαίνουν στα χέρια των οικονομικών κερδοσκόπων και, συνεπώς, στο οικονομικό καζίνο.
- Ακόμη και αν οι κεντρικές τράπεζες, και η Fed ειδικότερα, καταφέρουν να φέρουν την αγορά υπό έλεγχο, θα πρ΄πει να συνεχίσουν να παρέχουν φθηνό χρήμα στους τοξικομανείς – μεγάλους επενδυτές. Και καθώς το ισχύον σύστημα βασίζεται στην ανάπτυξη, οι δόσεις που χορηγούνται θα πρέπει να είναι όλο και υψηλότερες. Και αυτό είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα οδηγήσει στην τελική κατάρρευσή του, η οποία θα είναι ακόμη χειρότερη από ότι αναπόφευκτα ούτως ή άλλως ήταν.
Εκ των υστέρων, φυσικά, είμαστεπάντα πιο έξυπνοι, αλλά μπορούμε να πούμε σήμερα ότι η συντριβή προκλήθηκε σκόπιμα το 1907. Και πραγματικά μιλάνε πολλά για το γεγονός ότι θα μπορούσε να είναι έτσι και σήμερα τα πράγματα. Η τρέχουσα χρηματιστηριακή κατάρρευση της αγοράς,το ύψος της οποίας ανήλθε μεταξύ 20 Φεβρουαρίου και 23 Μαρτίου 2020 περίπου στο 33%, είναι πραγματικά μοναδική στην ιστορία του χρηματιστηρίου, ιδίως όσον αφορά την ακραία ταχύτητα. Τώρα είναι απαραίτητο να κατανοήσουμε αυτόν τον πανικό στα χρηματιστήρια και ακριβώς γι΄αυτό είναι ενδιαφέρον να εξετάσουμε με περισσότερες λεπτομέρειες την κατάσταση το 1907.
Από το Μάρτιο έως το Νοέμβριο του 1907, οι τιμές των μετοχών της Wall Street πέσαν κατά περίπου 37%. Παρόμοια με σήμερα, οι επακόλουθες επιπτώσεις ήταν καταστροφικές για την αγορά. Η αμερικανική παραγωγή μειώθηκε κατά περίπου 11% μεταξύ Μαΐου 1907 και Ιουνίου 1908, οι πτωχεύσεις εταιριών αυξήθηκαν κατά σχεδόν 50%, και το ποσοστό ανεργίας τριπλασιάστηκε. Οι συνέπειες; Μια μαζική εξαθλίωση.
Ο JP Morgan (JPM), ένας από τους μεγαλύτερους τραπεζίτες στον κόσμο, ο μεγαλύτερος εκείνη την εποχή, έλεγχε με τις 141 δικές του τράπεζες πριν από την έκρηξη της κρίσης 36 μεγάλους βιομηχανικούς ομίλους, κυρίως σιδηροδρομικές εταιρείες. Αλλά μετά τη συντριβή, ο JPM ελέγχεται 341 εταιρείες αντί των 36 πριν.
Έτσι το θέμα είναι η αναγνώριση των μεθόδων μέσο των οποίων ο JPM ήταν σε θέση να πλουτίσει τόσο πολύ σε αυτό το σύντομο χρονικό διάστημα.
- Εκ των υστέρων, η στρατηγική του είναι πλέον αρκετά καλά προσδιορισμένη. Από την άνοιξη μέχρι το καλοκαίρι του 1907, οι τράπεζες της JPM δάνεισαν μαζικά, ενώ συνιστούσαν στους δανειολήπτες να αγοράζουν υπερτιμημένες μετοχές, των οποίων οι τιμές είχαν αυξηθεί για αρκετά χρόνια.
Αυτό που είναι συναρπαστικό εδώ είναι ότι πολλές ανταγωνιστικές μικρές τράπεζες που δεν ανήκαν στον JPM δεν συνειδητοποιούν ότι αυτή η διαφημιστική εκστρατεία που ξεκίνησε ήταν μια παγίδα εναντίον τους. Έτσι, σχεδόν όλες οι τράπεζες δάνειζαν μαζικά κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, τα χρήματα των οποίων εισρέουν στα ήδη πλήρως υπερτιμημένα χρηματιστήρια και προέκυψε μια γιγαντιαία φούσκα υπερτίμησης.
Αλλά όταν ένας μεγάλος αριθμός δανείων έληξαν στις τράπεζες JPM, και οι πελάτες θέλησαν να επεκτείνουν τις συμβάσεις τους, όπως είναι συνηθισμένη πρακτική ακόμη και σήμερα, ο JPM άφησε τώρα τη γάτα από το σακί και ξαφνικά και απροσδόκητα αρνήθηκε να ανανεώσει σχεδόν όλα τα δάνεια. Αυτή η τακτική πραγματοποιήθηκε στα τέλη Αυγούστου 1907. Τι έγινε μετά; Οι πελάτες του JPM έπρεπε τώρα να πουλίσουν τις μετοχές τους για να αποπληρώσουν τα δάνειά τους. Ως αποτέλεσμα, οι τιμές των μετοχών υποχώρησαν. Ξέσπασε πανικός στο χρηματιστήριο.
Οι τιμές των μετοχών κατέρρευσαν εντελώς. Είχαμε το πρώτο Bank Run της ιστορίας.
Η κορύφωση αυτού του τραπεζικού και χρηματιστηριακού πανικού ήταν από τις 21 έως τις 24 Οκτωβρίου 1907. Στη συνέχεια ο JPM “γενναιόδωρα” παρέχει ένα δάνειο των 10 εκατομμυρίων δολαρίων, εξασφαλίζοντας έτσι το τέλος του πανικού στην χρηματιστηριακή αγορά. Μέχρι τότε, ωστόσο, πολλά ανταγωνιστικά ιδρύματα είχαν ήδη χρεοκοπήσει. Στα βιβλία της οικονομικής ιστορίας, ο JPM αναφέρεται συχνά ως σωτήρας της πατρίδας, μια πλήρης αντιστροφή του γεγονότος.
- Στην πραγματικότητα, με αυτό το „πραξικόπημα“ ο JPM οδήξησε τις ανταγωνιστικές τράπεζες στην καταστροφή ρισκάροντας αδιάφορα μια δραματική εξαθλίωση στις ΗΠΑ. Επιπλέον, μπορούσε τώρα να αγοράσει φθηνά μετοχές χύδην των οποίων η τιμή ήταν στον πάτο. Αυτή η μαζική αναδιανομή των περιουσιακών στοιχείων υπέρ του JPM οδήγησε σε μαζική οικονομική κάμψη, η οποία οδήγησε, μεταξύ άλλων, στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Είναι σαφές πλέον εδώ ότι οι κάποιοι άνθρωποι παράγουν τακτικά κακουχίες και δυστυχία με βάση τα οικονομικά όπλα μαζικής καταστροφής. Αυτά τα όπλα μαζικής καταστροφής στη συνέχεια ονομάζονται παράγωγα, Swaps κλπ. Σε αυτή την περίπτωση, ορισμένα παράγωγα διαστρεβλώνονται σε δελτία στοιχημάτων και φέρνουν ένα γιγαντιαίο κέρδος, όχι μέσω της εργασίας ή της απόδοσης σαφώς. Αντιθέτως, πρόκειται μόνο για μια αναδιανομή του πλούτου με γνώμονα την απληστία εις βάρος των εργαζομένων.
Εν τω μεταξύ, αυτοί οι γιγαντιαίοι κερδοσκόποι στοιχηματίζουν όχι μόνο στην πτώση ή την αύξηση των τιμών των μετοχών, αλλά και σε ολόκληρες κρατικές πτωχεύσεις. Πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι οι σημερινοί χρηματοπιστωτικοί όμιλοι, όπως η Blackrock, διαχειρίζονται μια μεγαλύτερη περιουσία από το συνολικό ακαθάριστο εγχώριο προϊόν της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας, μιας από τις μεγαλύτερες οικονομίες στον κόσμο, και έτσι τίθεται το ερώτημα:
τι γίνεται με τα συμφέροντα εξουσίας σήμερα;
Εάν ένας παίκτης είναι εξοπλισμένος με αυτόν τον τρόπο, μπορεί επίσης εύκολα να επηρεάσει χρηματιστηριακές πτώσεις ή hypes, έτσι δεν μιλάμε πλέον για την κερδοσκοπία με τους αντιστοιχους κινδύνους για αυτούς τους παίκτες, αλλά μάλλον για ένα παιχνίδι στρατηγικής, όπου οι παίκτες έχουν το δικαίωμα να αλλάζουν τους κανόνες μόνιμα ακόμη και κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού.
- Παραμένει το ερώτημα: οι πολιτικοί μας στην Ευρώπη αποστασιοποιούνται από αυτές τις ομάδες, οι οποίες μπορούν να καταστρέψουν ολόκληρες οικονομίες ή να ξεκινήσουν πολέμους με το πάτημα ενός κουμπιού, που σχεδιάζουν υποχρεωτικούς εμβολιασμούς ή, ακριβώς όπως βιώνουμε σήμερα, θέτουν ένα μέρος του παγκόσμιου πληθυσμού σε „εθελοντική“ καραντίνα; Δυστυχώς, όχι! Bλέπω μόνο πώς οι εκπρόσωποί των λαών συμβάλουν στα σχέδια αυτών των δυνάμεων και ακόμη τους υπηρετούν.
Ένα άρθρο σχετικά με την κρίση του κορονοιού που δημοσιεύθηκε από τον JP Morgan φαίνεται σχεδόν κυνικό εάν λάβουμε τα παραπάνω υπόψη μας. Λέει ότι το μέσο ποσοστό θνησιμότητας από τον ιό corona είναι μεταξύ τεσσάρων και πέντε στις κινεζικές περιοχές Ηubei ή στην ισπανία, για παράδειγμα.
- Τι άλλο μπορούμε να πούμε εμείς γι’ αυτό το θράσσος; Οι τρέχουσες πολιτικές οδηγούν σε κλείσιμο ετερειών, κατάρρευση της εφοδιαστικής αλυσίδας και δραματικό δημόσιο χρέος, πράγμα που σημαίνει τελικά το χρέος των πολιτών… Με όπλο τον φόβο..!
Όπως και το 1907…
Αυτή ήταν η πρώτη φορά που οι τράπεζες είχαν τη δυνατότητα να εκδώσουν χρήματα οι ίδιες. Αυτό, φυσικά, ξύπνησε την απληστία να διεκδικήσουν το μονοπώλιο της δημιουργίας χρήματος για τον εαυτό της.
Για το λόγο αυτό, ένωσαν τις δυνάμεις τους για να δημιουργήσουν μια γιγαντιαία μπλόφα, η οποία νομιμοποιήθηκε παρακαλώ δημοκρατικά…
Η κλίκα του Jekyll-Island
Ένα κρύο βραδινό του Νοεμβρίου του 1910, μερικοί άνδρες επιβιβάστηκαν σε ένα ιδιωτικό βαγόνι στο σταθμό του Νιου Τζέρσεϊ. Ήρθαν ένας-ένας. Για να μην τραβήξουν την προσοχή. Κανείς δεν έπρεπε να ξέρει ότι αυτοί οι ισχυροί άνθρωποι συναντιούνται. Η επιγραφή στο βαγόνι: Aldrich. Ο ιδιοκτήτης, Νέλσον ‘Αλντριχ, οργάνωσε το ταξίδι. Ο Άλντριχ ήταν γερουσιαστής από το Ρόουντ Άιλαντ και πρόεδρος της Εθνικής Νομισματικής Επιτροπής. Ωστόσο, δεν ήταν μόνο συνήγορος για τις μεγάλες επιχειρήσεις στη Γερουσία. Ο Άλντριχ ήταν συνέταιρος στην τράπεζα JP Morgan και ήταν πεθερός του John D. Rockefeller jr. – ένας από τους πλουσιότερους ανθρώπους στον κόσμο.
Εκτός από τον Aldrich, στο βαγόνι ταξίδευαν ο Frank Vanderlip, Πρόεδρος της Εθνικής Τράπεζας της Πόλης της Νέας Υόρκης και εκπροσώπους του William Rockefeller και της επενδυτικής τράπεζας Kuhn, Loeb & Company, ο Henry Davison, συνεργάτη της JP Morgan, ο Charles Norton, Προέδρος της Πρώτης Εθνικής Τράπεζας της Νέας Υόρκης, ο Benjamin Strong της JP Morgan Bankers Trust, και ο Paul Warburg, συνεργάτης του Kuhn, Loeb, και εκπρόσωποι των Rothschilds.
Επισήμως, κάποιοι „Gentlemen“ ξεκίνησαν για κυνήγι. Προορισμός του ταξιδιού: ένα μικρό νησί που ονομάζεται Jekyll Island, στα ανοικτά των ακτών ενός ψαροχωριού στη Georgia. Το νησί ανήκε στην JP Morgan. Εδώ ήταν σε θέση να επεξεργαστούν ένα σχέδιο που θα τάραζε το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα ουσιαστικά.
Η κλίκα στο νησάκι διαπραγματευόταν για σχεδόν μια εβδομάδα. Το αποτέλεσμα ήταν η κατασκευή της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ. Τόσο αδιαφανής που κανείς δεν υποπτευόταν ποιος είχε σχεδιάσει το σχέδιο και σε ποιον θα χρησίμευε περισσότερο.
- Η FED γεννιέται…
Το σημαντικότερο όργανο της Fed είναι η Επιτροπή Ανοικτής Αγοράς, η οποία αποφασίζει για τη νομισματική πολιτική των ΗΠΑ, δηλαδή την τύχη του δολαρίου ΗΠΑ. Οι αποφάσεις αυτές έχουν άμεσο αντίκτυπο στον κόσμο, διότι οι κεντρικές τράπεζες σε όλο τον κόσμο κατέχουν σήμερα περίπου τα δύο τρίτα των συναλλαγματικών διαθεσίμων τους σε δολάρια ΗΠΑ, καθιστώντας το δολάριο το πιο σημαντικό αποθεματικό νόμισμα στον κόσμο.
Το F στη λέξη FED σημαίνει ομοσπονδιακό. Δίνει την εντύπωση ότι η Fed είναι ένας κρατικός θεσμός. Αλλά αυτό δεν είναι αλήθεια. Η Fed δεν δημιουργήθηκε από το κράτος, αλλά από μια χούφτα τραπεζιτών της Wall Street, με τη βοήθεια ορισμένων πολιτικών. Πρόκειται για ένα τραπεζικό καρτέλ που συγχωνεύθηκε με το κράτος στα χέρια κυρίως ιδιωτών ιδιοκτητών όπως είδαμε παραπάνω.
- Τρία χρόνια χρειάστηκαν ο Άλντριχ και ο Αβραάμ Πάιατ Άντριου, ο διευθυντής του Υπουργείου Οικονομικών, οι οποίοι βρίσκονταν στο νησί για να πείσουν την κυβέρνηση. Μια ημέρα πριν από τα Χριστούγεννα του 1913, οι περισσότεροι γερουσιαστές ήταν ήδη σε διακοπές, ο νεοεκλεγείς πρόεδρος Γούντροου Γουίλσον υπέγραψε το νόμο της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ. Ο Γουίλσον λέγεται ότι ποτέ δεν συγχώρεσε τον εαυτό του που έκανεαυτό το βήμα. “Εξαπάτησα τη χώρα μου”, λέγεται ότι είπε στο νεκροκρέβατό του.
Το 1917, όταν φαινόταν ότι οι αμερικανικές τράπεζες θα μπορούσαν να χάσουν τα χρήματά τους εξαιτίας μιας γερμανικής νίκης, η κυβέρνηση των ΗΠΑ έκανε στροφή 180 μοιρών, στέλνοντας στρατεύματα στην Ευρώπη, εξασφαλίζοντας έτσι την αποπληρωμή των δανείων – εις βάρος της ζωής περισσότερων από εκατό χιλιάδων Αμερικανών στρατιωτών.
Ακόμη και μετά τον πόλεμο, η πλημμύρα των πιστώσεων συνεχίστηκε και οδήγησε στη Χρυσή δεκαετία του ’20. Όλα τελείωσαν με μια αύξηση βασικού δείκτη από την Fed, που οδήγησε στη συντριβή του 1929. Ενώ εκατομμύρια άνθρωποι αγωνίστηκαν για να επιβιώσουν στην επακόλουθη Μεγάλη Ύφεση, οι μεγάλες τράπεζες της Wall Street ήταν και πάλι οι νικητές: κατάπιαν περίπου 10.000 μικρότερες τράπεζες που αντιμετώπιζαν οικονομικές δυσκολίες μετά την αύξηση των επιτοκίων.
Ο Β ‘Παγκοσμίος Πόλεμος χρησιμοποιήθηκε τελικά από τις ΗΠΑ για τη δημιουργία ενός νέου χρηματοπιστωτικού συστήματος που έκανε το δολάριο ΗΠΑ το παγκόσμιο νόμισμα και έκανε τη Fed αμετάκλητα την no.1 κεντρική τράπεζα του κόσμου.
Την δύναμη αυτή την διατήρησε μέχρι σήμερα…
- Ο Δούρειος Ίππος του Bretton-Woods
Αυτό τελείωσε με την λήξη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Η Βρετανία ήταν υπερχρεωμένη, η οικονομία ήταν στο πάτο, και η διάλυση της Αυτοκρατορίας ήταν μόνο θέμα χρόνου.
Την ίδια στιγμή, μια άλλη χώρα είχε μια ιλιγγιώδη άνοδο: οι ΗΠΑ είχαν την ισχυρότερη οικονομία, τα μεγαλύτερα αποθέματα χρυσού, τον πιο ισχυρό στρατό, και ήταν η πρώτη και τότε η μόνη χώρα που κατείχε την ατομική βόμβα.
Οι ΗΠΑ, ωστόσο, είχαν ένα πρόβλημα: την υπερπαραγωγή. Η αμερικανική οικονομία παρήγαγε περισσότερα αγαθά από όσα θα μπορούσε να απορροφήσει η εγχώρια αγορά. Έτσι, αυτό που χρειάζονταν ήταν αγορές για αυτά τα αγαθά.
- Για το σκοπό αυτό, η κυβέρνηση στην Ουάσιγκτον σκάρωσε ένα σχέδιο: το καλοκαίρι του 1944, κάλεσε εκπροσώπους 42 χωρών σε ένα συνέδριο στο Bretton Woods, ένα μικρό χιονοδρομικό κέντρο στην ανατολική ακτή της Αμερικής. Σήμερα, γνωρίζουμε ότι το όλο θέμα ήταν βασικά απλώς ένα γεγονός επίδειξης: οι εκπρόσωποι των Ηνωμένων Πολιτειών και του Ηνωμένου Βασιλείου είχαν συναντηθεί αρκετές φορές τα χρόνια πριν για μυστικές διαπραγματεύσεις και είχαν ήδη αποφασίσει.
Το αποτέλεσμα αυτών των αποφάσεων ήταν ότι στις δεκαετίες που ακολούθησαν, οι ΗΠΑ ήταν σε θέση να πλημμυρίσουν σχεδόν όλες τις παγκόσμιες αγορές –με εξαίρεση την Σοβιετική Ένωση και των δορυφορικών κρατών της– με τα αγαθά και το νόμισμά της.
Το σημαντικότερο είναι ότι, αν και το δολάριο έγινε το παγκόσμιο νόμισμα, ακόμη και μετά το 1944, υπήρχε μόνο ένας οργανισμός που είχε τη δυνατότητα να το εκδώσει – η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ, η οποία ιδρύθηκε το 1913, η οποία εξακολουθεί να ανήκει στις πλουσιότερες τραπεζικές οικογένειες των ΗΠΑ.
Με άλλα λόγια, το σύστημα του Bretton Woods βοήθησε μια μικρή ομάδα πολύ πλούσιων ανθρώπων στις ΗΠΑ να υποτάξουν το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα στο δικό τους νόμισμα, εμπλουτίζοντας έτσι τον εαυτό τους σε πρωτοφανή κλίμακα παγκοσμίως.
Παρεμπιπτόντως, αυτός ο αντιδημοκρατικός χαρακτήρας του συστήματος του Bretton Woods δεν είναι τυχαίος: η ιδέα ενός παγκόσμιου ηγετικού νομίσματος δεν προήλθε από τις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά από έναν Γερμανό Εθνικοσοσιαλιστή. Ο άνθρωπος ονομαζόταν Walther Funk, ήταν υπουργός υπό τον Αδόλφο Χίτλερ και Πρόεδρος της Reichsbank και είχε αναπτύξει ένα σχέδιο στη δεκαετία του 1930 για να κάνει το Ράιχσμαρκ σε ένα παγκόσμιο ηγετικό νόμισμα.
Περίπου 20 χρόνια μετά τη διάσκεψη του Bretton Woods – στα μέσα της δεκαετίας του 1960 – κατέστη σαφές ότι το σύστημα είχε μια κρίσιμη αδυναμία: το γεγονός ότι όλο και περισσότερα δολάρια ΗΠΑ τυπώθηκαν και κυκλοφόρησαν σε όλο τον κόσμο, αλλά το ποσό του χρυσού στα θησαυροφυλάκια τους αυξήθηκε πολύ αργά, δημιούργησε μια συνεχώς αυξανόμενη δυσαναλογία μεταξύ του δολαρίου και του χρυσού.
- Αυτό ανάγκασε τους επενδυτές και τις κυβερνήσεις να αντιδράσουν, φοβούμενοι ότι αυτή η ανισορροπία θα μπορούσε να υποτιμήσει το δολάριο. Ως αποτέλεσμα, άρχισαν να ανταλλάσσουν τα δολάρια τους σε συνεχώς αυξανόμενες ποσότητες για χρυσό – μέχρι που η κατάσταση έγινε κρίσιμη και οι ΗΠΑ απλά δεν είχαν πλέον αρκετό χρυσό για να ικανοποιήσουν τη ζήτηση.
Δύο χρόνια αργότερα, το 1973, λόγω των επίμονων αναταράξεων στις αγορές χρήματος, η πρόσδεση άλλων νομισμάτων στο δολάριο ακυρώθηκε επίσης. Με αυτή την απελευθέρωση των συναλλαγματικών ισοτιμιών, το σύστημα Bretton Woods ήταν τελικά ιστορία.
Η κυριαρχία του δολαρίου ΗΠΑ, ωστόσο, δεν είχε τελειώσει, διότι μετά από όλα αυτά, είχε διεισδύσει παγκόσμια ως το ηγετικό νόμισμα ακόμη και στις πιο μακρινές γωνιές της γης για 30 χρόνια, κερδίζοντας έτσι μια μοναδική ειδική θέση.
Επιπλέον, οι ΗΠΑ εξακολουθούσαν να είναι μακράν η ισχυρότερη οικονομική και στρατιωτική δύναμη στον κόσμο, και θα μπορούσαν να διεκδικήσουν τα συμφέροντά τους έναντι των ανταγωνιστών τους ανά πάσα στιγμή – είτε μέσω οικονομικής πίεσης είτε, αν αυτό δεν ήταν αρκετό, με στρατιωτική δύναμη.
Έτσι δρομοογήθηκε η επόμενη φάρσα για την επίτευξη του τελικού στόχου …
Η γέννηση του Petro-Dollar
Το 1973, ο πόλεμος του Γιομ Κιπούρ, τον οποίο κέρδισε το Ισραήλ, έλαβε χώρα στη Μέση Ανατολή μεταξύ ενός συνασπισμού αραβικών κρατών από τη μία πλευρά και του Ισραήλ από την άλλη. Σε αντίποινα για τη δυτική στήριξη προς το Ισραήλ, τα αραβικά κράτη αντέδρασαν περιορίζοντας την παραγωγή πετρελαίου και αυξάνοντας απότομα τις τιμές του πετρελαίου έως και 400 τοις εκατό.
Αυτό οδήγησε σε σημαντικά προβλήματα στις βιομηχανικές χώρες, αλλά υπογράμμισε επίσης τη σημασία του πετρελαίου για ολόκληρο τον κόσμο.
Η κυβέρνηση στην Ουάσιγκτον εκμεταλευόμενοι την κατάσταση, έκανε μια πρόταση:
Δεδομένου ότι το δολάριο δεν ήταν πλέον συνδεδεμένο με σταθερή αξία μετά την αποσύνδεση από το χρυσό το 1971, θα μπορούσε ίσως να συνδέθει με το πιο διαπραγματεύσιμο εμπόρευμα στον κόσμο, δηλαδή το πετρέλαιο … Αλλά πώς…;
Η ιδέα για την επίλυση του προβλήματος προήλθε από τον τότε υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Χένρι Κίσινγκερ. Το 1974, επικοινώνησε με τη Σαουδική Αραβία, η οποία έθετε τον τόνο εντός του ΟΠΕΚ (Οργανισμός Πετρελαιοεξαγωγικών Χωρών), και έκανε τις ακόλουθες δύο προσφορές στους εκπροσώπους της μοναρχίας:
- 1. Η κυβέρνηση στην Ουάσιγκτον θα εξασφάλιζε ότι η Σαουδική Αραβία θα έμενε απείραχτη από τους εχθρούς της, ιδίως το Ισραήλ, το Ιράν, τη Συρία και τη Χεζμπολάχ του Λιβάνου.
- 2. Η κυβέρνηση στην Ουάσιγκτον θα εξασφαλίσει επίσης ότι η Σαουδική Αραβία θα μπορούσε τώρα να αποκτήσει απεριόριστα αμερικανικά όπλα.
Ο βασιλικός οίκος του Saud είδε το όλο θέμα ως μια win-win κατάσταση και αμέσως συμφώνησε. Το πετροδολάριο γεννήθηκε και στις ΗΠΑ η οικονομική ελίτ έτριψε τα χέρια της: έχοντας ήδη κάνει το δολάριο το παγκόσμιο νόμισμα το 1944, η κυβέρνηση των ΗΠΑ, τριάντα χρόνια αργότερα, βοήθησε επίσης να γίνει το καθεστώς του πιο σημαντικού αποθεματικού νομίσματος στον κόσμο μέσω της συμφωνίας με τη Σαουδική Αραβία – ένα καθεστώς που έχει κάνει το δολάριο ισχυρότερο από ποτέ:
Δεδομένου ότι όλες οι χώρες του κόσμου βασίζονται στο πετρέλαιο για την παραγωγή ενέργειας, οι κεντρικές τους τράπεζες αναγκάστηκαν να κατέχουν μεγάλες ποσότητες δολαρίων ΗΠΑ από τα μέσα της δεκαετίας του 1970, και μέχρι σήμερα. Το 2018, σχεδόν τα δύο τρίτα των συναλλαγματικών αποθεμάτων των κεντρικών τραπεζών του κόσμου αποτελούνταν από δολάρια ΗΠΑ.
Το πετροδολάριο είναι, συνεπώς, ένα τεράστιο μέσο άσκησης πίεσης στα χέρια των Ηνωμένων Πολιτειών. Η σημασία αυτής της λειτουργίας είναι εμφανής κάθε φορά που βρίσκεται σε κίνδυνο.
- Το Ιράκ και η Λιβύη, για παράδειγμα, βομβαρδίστηκαν όχι επειδή κατείχαν όπλα μαζικής καταστροφής ή επέτρεψαν σφαγές του ίδιου του λαού τους, αλλά επειδή οι κυβερνήσεις τους αμφισβήτησαν το πετροδολάριο – τον Σαντάμ Χουσεΐν, πουλώντας το πετρέλαιο του σε ευρώ, και τον Μουαμάρ Καντάφι, αντικαθιστώντας το πετροδολάριο με ένα χρυσό δηνάριο της Βόρειας Αφρικής.
Η Κίνα, ειδικότερα, διαδραματίζει σημαντικό ρόλο σε αυτό: η χώρα είναι πλέον το μεγαλύτερο εμπορικό έθνος στον κόσμο, και το νόμισμά της, το γιουάν, καθίσταται όλο και πιο σημαντικό. Μετά από μεγάλο δισταγμό, η Κίνα εγκατέλειψε έκτοτε την επιφυλακτικότητά της έναντι του πετροδολαρίου και, μετά από διάφορες εμπορικές συμφωνίες με εταίρους όπως η Ρωσία και το Ιράν, έχει ξεκινήσει επίσημα το δικό της συμβόλαιο μελλοντικής εκπλήρωσης που εμπορεύεται το πετρέλαιο σε γιουάν από τον Μάρτιο του 2018.
Επιπλέον, τα τελευταία χρόνια, η Κίνα έχει αποθηκεύσει πολύ μεγάλα αποθέματα χρυσού που θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει για να υποστηρίξει το δικό της νόμισμα. Δεν είναι ακόμη έτοιμη, διότι η ίδια η Κίνα εξακολουθεί να εξαρτάται από το δολάριο ΗΠΑ, διότι κατέχει αμερικανικά κρατικά ομόλογα άνω του ενός τρισεκατομμυρίου δολαρίων ΗΠΑ. Αλλά είναι ήδη προβλέψιμο ότι το πετρο-δολάριο εξαντλείται.
Ωστόσο, αυτό αποτελεί μεγάλο κίνδυνο για ολόκληρο τον κόσμο. Αν κοιτάξει κανείς πίσω στην ιστορία, καμία χώρα δεν έχει ακόμη παραιτηθεί οικειοθελώς από τη δύναμη και την επιρροή της.
- Αυτός είναι πιθανώς ο λόγος για τον οποίο οι ΗΠΑ εξοπλίζονται επί του παρόντος, όπως δεν έχει γίνει για μεγάλο χρονικό διάστημα, γιατί διορίζει όλο και περισσότερο στρατιωτικό προσωπικό στην κυβέρνηση, και γιατί συνεχώς πυροβολεί και προκαλεί, ειδικά στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας.
Αυτό ακριβώς έγινε απολύτως σαφές στην τελευταία φάρσα σε αυτην την αδιάντροπη προδοσία της ανθρωπότητας …
- Deregulation
Προηγουμένως, ο κόσμος είχε βιώσει το «μεταπολεμικό Boom», κατά την διάρκεια του οποίου η παγκόσμια οικονομία αναπτύχθηκε συνεχώς από το 1948 και για περίπου ένα τέταρτο του αιώνα. Οι μεγαλύτεροι κερδησμένοι αυτής της εξέλιξης ήταν οι τράπεζες, οι οποίες τροφοδότησαν αυτή την ανάπτυξη, κυρίως μέσω του δανεισμού, κέρδισαν σε μεγάλο βαθμό από αυτήν, και έτσι έγιναν πιο ισχυρές από χρόνο σε χρόνο.
Στη συνέχεια, στη δεκαετία του 1970, όταν η οικονομία ψύχεται, η τραπεζική δραστηριότητα μειώθηκε επίσης. Φυσικά, δεν τους άρεσε αυτό, και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο εκμεταλλεύτηκαν τη θέση εξουσίας τους και προέτρεψαν τους πολιτικούς να τους δώσουν περισσότερα περιθώρια για να βγάλουν λεφτά. Για το σκοπό αυτό, ζήτησαν να χαλαρώσουν οι κανόνες στους οποίους υπόκεινται, δηλαδή την απορρύθμιση.
Από το 1970 και στη συνέχεια από 1980, οι αμερικανικές και βρετανικές τράπεζες, συμπεριλαμβανομένης της Wall Street και του City του Λονδίνου, ήταν ιδιαίτερα δραστήριες προς επίτευξη του παραπάνω στόχου. Σε αυτήν την προσπάθεια τουσ έλαβαν βοήθεια από δύο πολιτικούς, τον Πρόεδρο των ΗΠΑ Ρόναλντ Ρίγκαν και τη Βρετανίδα πρωθυπουργό Μάργκαρετ Θάτσερ.
Και οι δυο τους αφαίρεσαν όλο και περισσότερα νομικά εμπόδια από τις τράπεζες μέχρι που τελικώς η Μάργκαρετ Θάτσερ, τον Οκτώβριο του 1986, με τo λεγόμενo “Big Bang”, μεταξύ άλλων, καταργεί τον διαχωρισμό μεταξύ απλών τραπεζών και επενδυτικών τραπεζών στη City of London.
- Ο διαχωρισμός αυτός είχε κάποτε εισαχθεί για την προστασία των τραπεζικών πελατών. Απαγόρευσε στις συνήθεις εμπορικές τράπεζες να κάνουν επενδύσεις με τις καταθέσεις των πελατών τους. Αυτή η ασφάλεια, η οποία είναι πολύ σημαντική για την πλειονότητα του πληθυσμού, έχει τελειώσει με τη Μεγάλη Έκρηξη της Θάτσερ.
Αυτό, με τη σειρά του, ασκεί τεράστια πίεση στον χρηματοπιστωτικό τομέα άλλων χωρών, έτσι ώστε οι περισσότερες από αυτές να ακολουθήσουν χαλαρώνοντας με την σειρά τους την νομοθεσία. Στη Γερμανία, για παράδειγμα, θεσπίστηκαν τέσσερις νόμοι για την προώθηση των χρηματοπιστωτικών αγορών το 1990, το 1994, το 1998 και το 2002, γεγονός που διέλυσε τους νομικούς περιορισμούς στον χρηματοπιστωτικό κλάδο.
Η συνέπεια αυτής της εξέλιξης ήταν αυτό που σήμερα αποκαλείται “χρηματοοικονομικοποίηση” της παγκόσμιας οικονομίας. Με άλλα λόγια, ο χρηματοπιστωτικός τομέας αναπτύχθηκε ταχύτερα από οποιονδήποτε άλλο τομέα της οικονομίας, λαμβάνοντας διαστάσεις που ο κόσμος δεν είχε ξαναδεί.
Δύο από τις κύριες συνέπειες της απορρύθμισης ήταν η ανάπτυξη των αμοιβαίων κεφαλαίων κινδύνου και η άνθηση των παραγώγων. Τα αμοιβαία κεφάλαια κινδύνου (Hedge funds) είναι χρηματοπιστωτικές εταιρείες που διαχειρίζονται τα χρήματα πολύ πλούσιων ανθρώπων, που εργάζονται σαν τράπεζες, αλλά των οποίων οι κανόνες δεν υπόκεινται σε αυτές. Τα πρώτα αμοιβαία κεφάλαια κινδύνου ιδρύθηκαν τη δεκαετία του 1950, αλλά δεν είχαν ιδιαίτερη δραστηριότητα εως το 1980.
- Αυτό έχει αλλάξει με την απορρύθμιση: υπάρχουν σήμερα περισσότερα από δέκα χιλιάδες αμοιβαία κεφάλαια κινδύνου που ασκούν τεράστια ισχύ στην αγορά, αναλαμβάνουν πολύ υψηλούς κινδύνους και, ως εκ τούτου, έχουν καταστήσει το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα εξαιρετικά ασταθές.
Αυτό ακριβώς συνέβη το 2007/2008: την εποχή εκείνη, τα χρηματοπιστωτικά προϊόντα που είχαν καταστεί δυνατά μόνο μέσω της απορρύθμισης έφεραν το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα στο χείλος της κατάρρευσης. Ποιο ήταν το αποτέλεσμα; Εκείνοι που κάθισαν στο τραπέζι του καζίνο στράφηκαν στην πολιτική και ζήτησαν βοήθεια. Και η πολιτική τους την χορήγησε αμέσως, σε τρία βήματα:
Πρώτον, δήλωσε τους μεγαλύτερους παίκτες στο καζίνο “too big to fail” και τους έδωσε μια λευκή επιταγή για να συνεχίσουν να παίζουν. Στη συνέχεια, διασφάλισε ότι οι κεντρικές τράπεζες τους παρείχαν όλο και περισσότερα χρήματα με ολοένα χαμηλότερα επιτόκια.
Αλλά καθώς αυτό οδήγησε σε όλο και περισσότερες σε ανισορροπίες στις αγορές, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής ανέθεσαν στις κεντρικές τράπεζες να εγκαταλείψουν κάθε
Ο τουρκικός ετσιθελισμός και οι οπαδοί της όποιας λύσης, που “αγαπούν” την Τουρκία: Ο Αναστασιάδης υπέκυψε…
Σχόλια