Π. Ήφαιστος, Η Άλωση της Βασιλεύουσας Πόλης

Η άλωση της Βασιλεύουσας Πόλης του Ελληνικού κοσμοσυστήματος της Βυζαντινής Οικουμένης σε πρώτη φάση από τους Σταυροφόρους της Θεοκρατικής Ρώμης το 1204 μ.Χ. και στην συνέχεια στις 29 Μαίου 1453 μ.Χ. είναι μια πολλαπλά σημαντική επέτειος, όχι μόνο για τους Έλληνες. Θα περιοριστούμε σε ανάρτηση δύο βίντεο και μιας σύντομης εισαγωγής. Το πρώτο βίντεο είναι το Ρωσικό ιστορικό ντοκιμαντέρ «Κατάρρευση της αυτοκρατορίας το Βυζαντινό μάθημα» και δεύτερο το «1453, η Άλωση της Πόλης» του National Geographic.
Εξαρχής διατυπώνουμε μια εκτίμηση που δεν είναι μόνο δική μας. Μπορεί το βίντεο του Τύχωνα να προσφέρει μια πολύ ενδιαφέρουσα περιγραφή των σκοπών και της θηριωδίας των κατακτητών της Κωνσταντινούπολης αλλά, κατά κάποιο τρόπο, υιοθετεί την θέση ότι εξελληνίστηκε περιθωριοποιώντας τον Χριστιανισμό και εθνικοποιώντας τη Βασιλεύουσα Πόλη και το κοσμοσύστημά της. Δεν θα ήταν υπερβολικό να πει κανείς πως μια τέτοια ρωσική προσέγγιση, ενδέχεται να έχει σχέση με τη σύγχρονη στρατηγική της Μόσχας. Να υποβάλει δηλαδή τη θέση ότι το Βυζάντιο δεν ήταν κατ’ ανάγκη Ελληνικό αλλά πρωτίστως Χριστιανικό. Επομένως οποιοσδήποτε σύγχρονος Χριστιανός, ιδιαίτερα ένα ισχυρό Ορθόδοξο κράτος, το κληρονομεί. Ως προς αυτά, αξίζει να τονιστεί ότι ενώ η ανθρωποκεντρική Ορθόδοξη Εκκλησία ήταν ένας σημαίνων πνευματικός παράγων του Ελληνικού Βυζαντινού κοσμοσυστήματος, δεν ανέπτυξε θεοκρατικές και δεσποτικές αξιώσεις όπως συνέβη με την Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία. Εντολέας του Βασιλέα ήταν η Σύγκλητος των Πόλεων. Όσον αφορά το δεύτερο βίντεο, θα μπορούσε να υποστηριχθεί ότι πέραν κάποιων αξιομνημόνευτων ιστορικών πτυχών οι απόψεις εδράζονται στη συμβατική Δυτική θεώρηση.
Εύλογα μπορεί κανείς να διερωτηθεί γιατί το σύγχρονο Ελληνικό κράτος, του οποίου η Κοινωνία είναι ο φορέας των εθνικών πολιτικών παραδόσεων της διαχρονικής Ελληνικότητας και του Ελληνικού Βυζαντινού κοσμοσυστήματος, δεν έχει φροντίσει να πρωτοστατήσει με αναλύσεις συμπεριλαμβανομένων βίντεο στην αποτύπωση αυτών των ιστορικών γεγονότων. Οι λόγοι βέβαια είναι γνωστοί σε όλους και οι τελευταίες συζητήσεις για την Επανάσταση του 1821 αναδεικνύουν τα αίτια.
 Με το παρόν σύντομο εισαγωγικό σημείωμα θα γίνουν μερικές σύντομες αναφορές για τις τάσεις πριν και μετά την πτώση του Βυζαντίου και στη συνέχεια θα γίνουν μερικές επισημάνσεις που αφορούν την κοσμοσυστημική γνωσιολογία και του Γιώργου Κοντογιώργη ο οποίος αναλύει όσο κανείς άλλος τις διαχρονικές τάσεις που έχουν ως άξονα τις πολιτικές παραδόσεις της Ελληνικότητας. Έχει γράψει εκτεταμένα για τη Βυζαντινή Οικουμένη ενώ ανακοινώθηκε ότι επέρχονται σύντομα νέοι τόμοι για το ίδιο ζήτημα.
Κατά πρώτον, το «δικαστήριο των εθνών είναι η ιστορία» και «κάθε εγχείρημα που δεν στέφεται με επιτυχία είναι λάθος» δήλωσε κάποτε ο Ελευθέριος Βενιζέλος επαναλαμβάνοντας και άλλους που δήλωσαν τα ίδια. Το μνημονεύει ο Edward H. Carr στο εμβληματικό έργο του Η Εικοσαετής Κρίση 1919-1939. Η σημασία της θέσης αυτής είναι μεγάλη: Ενώ τα λάθη γίνονται σε παρόντα χρόνο, τη νέα διεθνή τάξη και τον ρου της ιστορίας την προσδιορίζουν τα τετελεσμένα – εδώ η κατάλυση της χιλιετούς μετακρατοκεντρικής Βυζαντινής Κοσμόπολης και της αντιστροφής της ιστορικής εξέλιξης του πολιτικού πολιτισμού. Τα αίτια είναι πολλά και δεν θα επεκταθούμε καθότι δεν είναι ο σκοπός της παρούσης σύντομης εισαγωγής. Για την έννοια μετακρατοκεντρικό σε αντιδιαστολή με την έννοια μετακρατικό (διεθνιστικό) θα επανέλθουμε πιο κάτω,
Δεύτερον, μόλις γράψαμε για αντιστροφή της ιστορικής εξέλιξης του πολιτικού πολιτισμού έχοντας πλήρη επίγνωση των προεκτάσεων μιας τέτοιας θέσης. Κατ’ αρχάς, μόνο και μόνο το γεγονός ότι οι περισσότεροι, κυρίως στον δυτικό κόσμο, θα απορήσουν για αυτή τη θέση, ενώ κάποιοι άλλοι θα την πλήξουν με άλματα ιστορικών εκλογικεύσεων, υποδηλώνει και το πρόβλημα. Το γεγονός δηλαδή ότι το Ελληνικό ανθρωποκεντρικό Βυζαντινό Κοσμοσύστημα κατασυκοφαντήθηκε από τη Θεοκρατία και στην συνέχεια από τους «προοδευτικούς μοντερνιστές» των Νέων Χρόνων.
Οι πρώτοι γιατί η Ορθόδοξη ανθρωποκεντρική Βυζαντινή κοσμόπολη ήταν το ακριβώς αντίθετο της Θεοκρατικής δυναστείας της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας. Οι δεύτεροι επειδή βασικά μετά το 1648 μ.Χ. και ιδιαίτερα με την Αναγέννηση αυτό-παγιδεύτηκαν. Τα αίτια της αυτοπαγίδευσης δεν είναι του παρόντος να εξεταστούν καθότι έχει αναλυθεί εκτενέστερα αλλού. Μερικές σύντομες παρεμβάσεις για το φαινόμενο των σύγχρονων ιδεολογικών δογμάτων παρατίθενται στο τέλος ενώ ο μοντερνισμός και μεταμοντερνισμός εξετάστηκε στο Κοσμοθεωρία των Εθνών). Εδώ επισημαίνουμε μόνο ότι δεν υπήρχαν οι πολιτικοανθρωπολογικές προϋποθέσεις: Το κρατοκεντρικό κόσμο των Νέων Χρόνων που αφετηρία έχει τη Συνθήκη της Βεστφαλίας του 1648 μ.Χ., δηλαδή δύο αιώνες μετά την κατάληψη της Κωνσταντινούπολης, δεν είχε τις πολιτικοανθρωπολογικές προϋποθέσεις της κλασικής εποχής.
Με πιο απλά λόγια, αμέσως μετά τον Μεσαίωνα απουσίαζαν ώριμες πολτικοανθρωπολογικές και πολιτισμικές συνθήκες που θα μπορούσαν να τους επιτρέψουν να μιμηθούν, όπως προσπάθησαν να κάνουν, την κλασική εποχή. Ούτε βέβαια υπήρχαν οι πολιτικές προϋποθέσεις της μετά–Κλασικής εποχής που οδήγησαν αργότερα στο δημοκρατικά οργανωμένο κοσμοσύστημα της Βυζαντινής Οικουμένης. Να θυμίσω μόνο ότι η μετά-Μεσαιωνική ανθρωπολογία συντριπτικά (πάνω από 90%) αποτελείτο από τους δύσμοιρους είλωτες-δουλοπάροικους οι οποίοι στερούνταν σταθερής γλώσσας, σταθερού πολιτισμού και πολιτικής παιδείας.
Αυτοί βασικά είναι που εξεγέρθηκαν στο Παρίσι αξιώνοντας στοιχειώδη εργασιακά δικαιώματα και ατομική ελευθερία. Θυμίζω ότι η ατομική ελευθερία είναι το πρώτο βήμα. Έπονται η κοινωνική ελευθερία και η πολιτική ελευθερία που σημαίνουν ότι η κοινωνία και οι πολίτες είναι πλέον εντολείς μιας ανακλητής πολιτικής εξουσίας. Εύλογα θα ερωτήσει κάποιος: Έχουμε σήμερα κοινωνική και πολιτική ελευθερία; Η απάντηση είναι ρητά αρνητική: Από άποψη πολιτικής συγκρότησης εξ αντικειμένου είμαστε ακόμη στην προ-κλασική εποχή και ενίοτε στην προ-πολιτική εποχή. Σήμερα έχουμε ατομική ελευθερία και ακούμε μόνο για δικαιώματα. Τα υπόλοιπα για αντικειμενικούς λόγους είναι ιδεολογικές φλυαρίες που σκοπό έχουν να διαιωνίσουν την επιρροή των ηγεμονικών κρατών της μετά-αποικιακής εποχής.
Τρίτον, η Βυζαντινή Οικουμένη είναι το Παράδειγμα του μέλλοντος, η Ιθάκη δηλαδή προς την οποία θα μπορούσε να «ταξιδεύει» το σύγχρονο κρατοκεντρικό διεθνές σύστημα: Ενώ εξ αντικειμένου υπάρχει τεράστιο έλλειμμα γνώσης ή κυριαρχούν μπερδεμένες θέσεις και απόψεις, το Ελληνικό ανθρωποκεντρικό κοσμοσύστημα της Βυζαντινής Οικουμένης είναι, εν τούτοις, το μόνο πιθανό μελλοντικό μετακρατοκεντρικό διεθνές σύστημα.
Πολύ απλά, το Ελληνικό μετακρατοκεντρικό κοσμοσύστημα της Βυζαντινής Οικουμένης δεν ήταν ανθρωπολογικά εξομοιωτικό και πολιτικά εξισωτικό όπως οι (μετακρατικοί) διεθνισμοί της σύγχρονης εποχής όταν πριν δύο περίπου αιώνες γεννήθηκαν ως, δήθεν, απάντηση στα αδιέξοδα του μοντερνισμού. ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΔΩ
 

Σχόλια