Η ιστορία της ΑΟΖ: Όλες οι κυβερνήσεις δεν κατάλαβαν την αξία της για την Ελλάδα

Του ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΚΑΡΥΩΤΗ
Εδώ και 37 χρόνια τώρα προσπαθώ να πείσω τους συμπατριώτες μου για την αξία της ΑΟΖ, που τόσο βοηθάει τα εθνικά μας συμφέροντα στην περιοχή. Ξεκίνησα, λοιπόν, έναν ανηφορικό δρόμο, γράφοντας και δημοσιεύοντας βιβλία και άρθρα στα ελληνικά και αγγλικά, προφανώς εις ώτα μη ακουόντων.  ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΔΩ
Όταν ξεκίνησα να γράφω για την ΑΟΖ δεν γνώριζα καθόλου για τον τεράστιο ορυκτό πλούτο που βρίσκεται κάτω από τις θάλασσές μας. Απλώς, ήθελα να δείξω τα θαλάσσια σύνορα της πατρίδας μας και κυρίως την αξία της ΑΟΖ για την αλιεία μας. Πέρασαν πολλά χρόνια για να καταλάβω ότι η αρχική αντίθεση της Τουρκίας στο ζήτημα της ΑΟΖ ήταν το θέμα της αλιείας και όχι το πετρέλαιο. Αυτός ήταν και ο κύριος λόγος που η Τουρκία πολέμησε την ΑΟΖ καθώς και το Άρθρο 121 της Σύμβασης του Δίκαιου της Θάλασσας του 1982 που δίνει πλήρη δικαιώματα ΑΟΖ σε νησιά.

• Η Τουρκία γνωρίζει ότι η θέση της όσον αφορά στην ΑΟΖ είναι πολύ αδύναμη και δεν εκστομίζει ποτέ αυτές τις τρεις λέξεις στις συνομιλίες της με όλες τις ελληνικές κυβερνήσεις από το 1982 μέχρι σήμερα. Το μεγάλο ερώτημα βέβαια είναι γιατί και η Ελλάδα αποφεύγει να αναφερθεί και να θέσει η ίδια, στο τραπέζι των συνομιλιών, τις τρεις αυτές λέξεις (Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη) που ανησυχούν τόσο πολύ την Τουρκία.

Τελευταίες έγκυρες μελέτες που έχουν εκπονηθεί για την ανατολική Μεσόγειο καθιστούν πολύ πιθανή την ύπαρξη μεγάλης ποσότητας φυσικού αερίου και πετρελαίου. Αυτό εξηγεί την έντονη κινητικότητα στο Αιγαίο και ιδίως στην ανατολική Μεσόγειο και επιβάλλει στην Ελλάδα να προβεί τώρα σε κινήσεις αναγκαίες για την προάσπιση των κυριαρχικών της δικαιωμάτων, που έχουν μεγάλη γεωστρατηγική και γεωοικονομική σημασία. Οι Αμερικανοί γνωρίζουν για 40 χρόνια τον ενεργειακό πλούτο της ανατολικής Μεσογείου, αλλά δεν ήθελαν να ταράξουν τα νερά και σιωπούσαν όλα αυτά τα χρόνια, όμως η ΑΟΖ του Τάσσου Παπαδόπουλου τους χάλασε τα σχέδια.

• Το κύριο πρόβλημα της Ελλάδας στην ελληνοτουρκική διένεξη είναι ξεκάθαρα η στάση των Ηνωμένων Πολιτειών, που δεν έχει αλλάξει καθόλου τα τελευταία 30 χρόνια. Οι Αμερικανοί, από την εποχή του Ανδρέα Παπανδρέου μέχρι τον Κυριάκο Μητσοτάκη, παίζουν το ίδιο βιολί, προτρέποντας τις ελληνικές κυβερνήσεις να μην προχωρήσουν σε μια μονομερή ανακήρυξη ΑΟΖ, χωρίς να συμφωνήσουν πρώτα με την Τουρκία, αγνοώντας ότι η ανακήρυξη ΑΟΖ είναι, πάντα, μια μονομερής πράξη, όπως ακριβώς έπραξαν και οι ίδιοι το 1983.

Οι Αμερικανοί, στέλνουν τα πολεμικά τους πλοία στη Νότια Σινική Θάλασσα και απειλούν, συνεχώς, τους Κινέζους αναφέροντας ότι πρέπει να σεβαστούν τις ΑΟΖ του Βιετνάμ, της Μαλαισίας, του Μπρουνέι, των Φιλιππίνων και της Ταιβάν.
Αλλά αδιαφορούν όταν οι Τούρκοι, οι Κινέζοι της Ανατολικής Μεσογείου, παραβιάζουν τις ΑΟΖ των κρατών της Ανατολικής Μεσογείου.
Η κυβέρνηση των Φιλιππίνων προσπαθεί να παραχωρήσει ένα μέρος της δικής της ΑΟΖ για συνεκμετάλλευση στους Κινέζους, κατ’ απαίτηση, βέβαια, του Πεκίνου. Κάτι τέτοιο προσπαθεί να πετύχει και ο Ταγίπ Ερντογάν απαιτώντας, με την ανοχή των Αμερικανών, συνεκμετάλλευση όχι μόνο στο Αιγαίο αρχιπέλαγος και στην κυπριακή ΑΟΖ αλλά και στην περιοχή ανάμεσα στο Καστελόριζο και στην Κρήτη. Τα δύο κράτη, Κίνα και Τουρκία, συμπλέουν σε αυτές τις ενέργειες που αποτελούν κατάφωρη παραβίαση της Σύμβασης του Δίκαιου της Θάλασσας του 1982, που σήμερα αποτελεί πλέον και μέρος του εθιμικού δικαίου.

• Οι Αμερικανοί ζητούν από τους Κινέζους να σταματήσουν να κλέβουν τις ΑΟΖ των γειτονικών κρατών τους αλλά κάνει το κορόιδο όταν οι Τούρκοι προσπαθούν να κλέψουν τις ΑΟΖ των κρατών της Ανατολικής Μεσογείου. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ στέλνει τα πολεμικά της πλοία για να προστατέψει τις ΑΟΖ των Φιλιππίνων, του Βιετνάμ και της Μαλαισίας αλλά δεν στέλνει τα πολεμικά της πλοία να προστατέψει τις ΑΟΖ της Κύπρου και της Ελλάδας.

Έτσι παρακολουθούμε, για δεκαετίες τώρα, τις παράλογες και παράνομες απαιτήσεις της Τουρκίας για τις θάλασσές μας.
Οι Τούρκοι, να είστε σίγουροι, γνωρίζουν πολύ καλά τι κάνουν απαιτώντας συνεχώς νησιά, νησίδες και βραχονησίδες. Θέλουν απλώς να κατοχυρώσουν την θέση τους, όταν θα έρθει η ώρα του Διεθνούς Δικαστηρίου, χρησιμοποιώντας αυτό το επιχείρημα: «εμείς ποτέ δεν αποδεχτήκαμε ότι αυτή είναι θάλασσα μόνο για την Ελλάδα».

• Θα πρέπει εδώ να επισημάνουμε και την υποκρισία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που δείχνει αδύναμη να προστατεύσει την ΑΟΖ ενός κράτους μέλους της, επικαλούμενη την απουσία μιας κοινής ευρωπαϊκής δύναμης επέμβασης. Δεν χρειάζεται μια υψηλού επιπέδου γεωπολιτική ανάλυση της ανατολικής Μεσογείου. Τα πράγματα είναι πολύ απλά. Οι θάλασσες της Τουρκίας δεν διαθέτουν υδρογονάνθρακες! Γι’ αυτό για δεκαετίες προσπαθούν να αρπάξουν θάλασσες από την Κύπρο, την Ελλάδα και την Αίγυπτο.

Εκείνο που προκαλεί εντύπωση και κατάπληξη είναι το γεγονός ότι η Ελλάδα, μέχρι σήμερα, υποστηρίζει ότι η μοναδική της διαφορά με την Τουρκία είναι η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας, αλλά ξεχνά ότι η Τουρκία καταψήφισε το Δίκαιο της Θάλασσας λόγω ΑΟΖ! Όλος ο πλανήτης ασχολείται με την ΑΟΖ εκτός από εμάς. Ήδη 138 κράτη έχουν ανακηρύξει ΑΟΖ.
Ο κύριος στόχος της άσκησης «Γαλάζια Πατρίδα» δεν ήταν τίποτε άλλο από το να μπει η Άγκυρα σφήνα και να απαιτήσει θαλάσσια σύνορα με την Αίγυπτο και την Λιβύη.
Η Ελλάδα δεν έχει παρουσιάσει ούτε ένα επίσημο χάρτη που να δείχνει τα θαλάσσια σύνορά μας. Μάλιστα ο προηγούμενος Έλληνας πρωθυπουργός είχε κάποτε ρωτήσει εάν έχουμε θαλάσσια σύνορα.
Όταν επέστρεψα από την Νέα Υόρκη στην Ουάσιγκτον, στο τέλος Απριλίου 1982, όταν έληξε η Τρίτη Διάσκεψη του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας σκεφτόμουν συνεχώς στις τρεις ώρες του ταξιδιού για να φτάσω στην Ουάσιγκτον την σκηνή κατά την διάρκεια της ψηφοφορίας που είδα το ΟΧΙ της Τουρκίας να ανεβαίνει στον πίνακα του ΟΗΕ και ήξερα ότι ο λόγος ήταν η ΑΟΖ. Έτσι ξεκίνησα, πριν 37 χρόνια, να ασχολούμαι με την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη αλλά πολλοί στην Αθήνα με θεωρούσαν ένα γραφικό τύπο και δεν έδωσαν καμία σημασία στο πρώτο χάρτη που δημοσιεύτηκε ποτέ στην Ελλάδα και έδειχνε για πρώτη φορά τα θαλάσσια σύνορα της πατρίδας μας.

• Ακόμα και σήμερα δεν θα γνωρίζαμε τι είναι η ΑΟΖ ένα ο αείμνηστος πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας δεν ανακήρυσσε την ΑΟΖ της Κύπρου το 2004. Την άλλη ημέρα οι ελληνικές εφημερίδες με τεράστιους τίτλους μιλούσαν για την ΑΟΖ της Κύπρου και είμαι σίγουρος ότι οι αναγνώστες αναφωνούσαν τι είναι αυτό το ΑΟΖ.

Έχω επανειλημμένα γράψει ότι οι Αμερικανοί επιθυμούν το μοίρασμα των υδρογονανθράκων της Ανατολικής Μεσογείου, διότι δεν θέλουν να χάσουν την Τουρκία και να την ρίξουν στην αγκαλιά της Ρωσίας. Πιστεύουν ότι η συνεκμετάλλευση ή καλύτερα η συνδιαχείριση των υδρογονανθράκων της Ελλάδας, της Κύπρου και της Τουρκίας πρέπει να επιτευχθεί, πάσει θυσία. Οι ΗΠΑ γνωρίζουν ότι η Τουρκία δεν διαθέτει υδρογονάνθρακες, αλλά θέλουν να μοιραστεί τους ανύπαρκτους υδρογονάνθρακές της με την Ελλάδα και την Κύπρο!
Από το 1922 οι Τούρκοι πάντοτε θεωρούσαν ότι είχαν μεγάλες ακτές, αλλά δεν διέθεταν μεγάλη θάλασσα και μετά το 1982 συνειδητοποίησαν ότι η θάλασσά τους περιορίστηκε και άλλο. Έτσι άρχισαν έναν επικίνδυνο ρητορικό πόλεμο, εκτός δύο θερμών εξαιρέσεων (1987 και 1996), αλλά από το 2018 άρχισαν να προβάλουν και παρανοϊκές απαιτήσεις που σίγουρα θα συνεχιστούν και στο μέλλον.
Ο μόνος τρόπος για να σταματήσει η Ελλάδα τα σχέδια αυτά είναι, άμεσα και πριν είναι πολύ αργά, να προβεί σε οριοθέτηση της ΑΟΖ της με αυτή της Κύπρου βάσει της μέσης γραμμής, σύμφωνα με τις προβλέψεις της UNCLOS, που θα δίνει πλήρη επήρεια στην νήσο Στρογγύλη, με αποτέλεσμα η Τουρκία να μην έχει θαλάσσια σύνορα με την Αίγυπτο και φυσικά ούτε με την Λιβύη.
Βέβαια συνεχίζουμε την ίδια τακτική που είχαμε το 1973 μιλώντας για τον τεράστιο πλούτο των θαλασσών μας. Αυτό ακριβώς συνέβη επίσης όταν οι ηλίθιοι συνταγματάρχες τότε διαφήμισαν τον τεράστιο πλούτο πετρελαίου που βρήκαμε στον Πρίνο της Θάσου. Μέχρι εκείνη την ημέρα δεν υπήρχε ούτε μια παραβίαση του εναέριου και θαλάσσιου χώρου μας. Οι παραβιάσεις άρχισαν μετά τις δηλώσεις της Χούντας και συνεχίζονται μέχρι ήμερα.

• Υποψιάζομαι ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες ετοιμάζονται να παγιδεύσουν όχι μόνο την Αθήνα αλλά και την Λευκωσία για μια συνολική επίλυση του «Κυπριακού» και της ελληνοτουρκικής διένεξης. Το αμερικανικό σχέδιο δεν είναι καθόλου πλέον μυστικό. Οι Αμερικανοί θέλουν με ένα σμπάρο τρία τρυγόνια. Επιθυμούν, όπως το αποκαλούν, ένα «package deal» που να περιλαμβάνει την συνεκμετάλλευση ή συνδιαχείριση των υδρογονανθράκων της Κύπρου, της Ελλάδας και της Τουρκίας. Το πρόβλημα με αυτή την συνεκμετάλλευση είναι ότι η Κύπρος και η Ελλάδα θα υποχρεωθούν να μοιράσουν τον πλούτο των υδρογονανθράκων τους με μια χώρα που δεν διαθέτει υδρογονάνθρακες στις θάλασσες της. Η νέα κυβέρνηση Μητσοτάκη πρέπει να προετοιμαστεί για την επερχόμενη αμερικανική πίεση. Ο Θεός και η Παναγιά μαζί της.

Η ιστορία του Ελληνισμού είναι συνυφασμένη με τη θάλασσα αλλά οι τελευταίες ελληνικές κυβερνήσεις φαίνεται να την αγνοούν αφήνοντας τους Κύπριους, τους Ισραηλινούς και τους Αιγύπτιους να αξιοποιούν μόνοι τους τα νερά της ανατολικής Μεσογείου. Το φάντασμα της ΑΟΖ θα στοιχειώσει, εάν δεν ξυπνήσουμε σύντομα. Ακούγεται μονότονο ότι η παγκόσμια κοινότητα ασχολείται, με αυξανόμενο ενδιαφέρον, με το θέμα της ΑΟΖ, ενώ εμείς συνεχίζουμε να κοιμόμαστε τον ύπνο του δικαίου.

• Η Τουρκία με επιθετικότητα και ασύστολο θράσος συνεχίζει για 40 χρόνια μια επιθετική και επεκτατική πολιτική στο Αιγαίο και τα τελευταία χρόνια και στο σύμπλεγμα του Καστελόριζου, προβάλλοντας συνεχώς αβάσιμες διεκδικήσεις παραβιάζοντας όλους τους κανόνες του διεθνούς δικαίου.

Εάν πιστεύεις ότι μπορείς να παρέμβεις σε μεγάλη κλίμακα και να αφήσεις κατά το πέρασμά σου ένα ίχνος ότι έπραξες κάτι θετικό, τότε δεν μπορείς να αγνοήσεις την ευκαιρία.
Όπως είπε ο Νίκος Καζαντζάκης «Τίποτε δεν μπορεί να γίνει εάν δεν υπάρχει πίστη. Αυτό είναι το μεγάλο μυστικό της ζωής». Και εγώ είχα και έχω μεγάλη πίστη στην αξία της ΑΟΖ. Περιμένω την ανακήρυξη της ΑΟΖ εδώ και 37 χρόνια και ελπίζω αυτό το όραμά μου σύντομα να γίνει πραγματικότητα.
Η ιστορία αυτή, μέχρι σήμερα έχει εξελιχθεί σε οδύσσεια και σύντομα εύχομαι αυτή η οδύσσεια να έχει ένα αίσιο τέλος.