Σωτήρης Καμενόπουλος Πρόσφατα πτώχευσε η τουριστική εταιρεία Thomas Cook. Μία από τις παλαιότερες και μεγαλύτερες τουριστικές επιχειρήσεις του κόσμου. Στην Κρήτη η συγκεκριμένη εταιρεία κατείχε τεράστιο μερίδιο αγοράς καθώς συνεργαζόταν σχεδόν με όλα τα ξενοδοχεία. Το 2018 είχε φέρει 3 εκατομμύρια τουρίστες στην Ελλάδα. Στην Κρήτη είχε φέρει 400.000 τουρίστες. Η συγκεκριμένη εταιρεία είχε επίσης 48 ξενοδοχεία στην Ελλάδα. Ευλόγως θα αναρωτηθεί κάποιος αναγνώστης ή αναγνώστρια: τί σχέση έχουν οι ορυκτοί πόροι με αυτά; Φυσικά και έχουν. ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΔΩΗ Ελλάδα πάσχει από την "ολλανδική ασθένεια" του τουρισμού εδώ και δεκαετίες. Ο όρος "ολλανδική ασθένεια" προέρχεται από την επιστήμη των οικονομικών. Μία χώρα πάσχει από την "ολλανδική ασθένεια" όταν το οικονομικό της μοντέλο είναι προσανατολισμένο αποκλειστικά και μόνο προς ένα τομέα εγκαταλείποντας ταυτόχρονα τους υπόλοιπους τομείς ανάπτυξης. Αυτό συνέβαινε στη χώρα μας τις τελευταίες δεκαετίες όπου εγκαταλείφθηκε πλήρως η πρωτογενής παραγωγή και «αξιοποιούμε» μόνο τον τουρισμό. Ειδικά στα νησιά.
Έτσι, ο παραμικρός κλυδωνισμός ενός τουριστικού πράκτορα, πόσω μάλλον η πτώχευση ενός μεγαθήριου όπως ο Thomas Cook, μπορεί να αναστατώσει μικρές τοπικές κοινωνίες αλλά και επιχειρηματίες. Βέβαια, όπως η φύση δεν αγαπά τα κενά, έτσι συμβαίνει και στις αγορές. Όλο και κάποια άλλη εταιρεία θα βρεθεί να καλύψει το κενό. Ως τότε όμως, καλό είναι να εκμεταλλευτούμε τη συγκεκριμένη πτώχευση ώστε να πάρουμε ως χώρα διδάγματα για το μέλλον.
Ως χώρα είμαστε απίστευτα εκτεθειμένοι σε ένα μόνο προϊόν. Δεν έχουμε πραγματοποιήσει διαφοροποίηση των χαρτοφυλακίων (diversification) της οικονομίας μας. Ο όρος "διαφοροποίηση" προέρχεται από τον τομέα της Διαχείρισης Kινδύνων (Risk Management).
Η διαφοροποίηση είναι μια στρατηγική διαχείρισης κινδύνου που συνδυάζει μια μεγάλη ποικιλία επενδύσεων μέσα σε ένα χαρτοφυλάκιο. Το σκεπτικό πίσω από αυτή την τεχνική είναι ότι ένα χαρτοφυλάκιο κατασκευασμένο από διαφορετικά είδη περιουσιακών στοιχείων θα αποφέρει, κατά μέσο όρο, υψηλότερες μακροπρόθεσμες αποδόσεις και θα μειώσει τον κίνδυνο οποιασδήποτε ατομικής κατοχής ή ασφάλειας.
Η διαφοροποίηση επιδιώκει την εξομάλυνση των μη συστηματικών κινδύνων σε ένα χαρτοφυλάκιο, οπότε η θετική απόδοση ορισμένων επενδύσεων εξουδετερώνει τις αρνητικές επιδόσεις άλλων. Τα οφέλη από τη διαφοροποίηση διατηρούνται μόνο αν οι τίτλοι του χαρτοφυλακίου δεν είναι απολύτως συσχετισμένοι, δηλαδή αντιδρούν διαφορετικά, συχνά σε αντίθετες κατευθύνσεις, στις επιρροές της αγοράς.
Η πτώχευση της Thomas Cook θα αναστατώσει μεν ολόκληρο τον τουριστικό κλάδο της Ελλάδας –και ειδικά της Κρήτης- αλλά ίσως μας κάνει να καταλάβουμε ότι δεν πάει άλλο η κατάσταση με τη μονόπλευρη ανάπτυξη ενός και μόνο τομέα της οικονομίας μας (του τουρισμού). Ο οποίος τουρισμός δεν αποτελεί βιομηχανία όπως αρέσκονται πολλοί να τον παρομοιάζουν: ο τουρισμός είναι παροχή υπηρεσιών.
Χρειάζονται και διαφορετικού τύπου επενδύσεις στο χαρτοφυλάκιο της Ελλάδας– και ειδικά της Κρήτης- οι οποίες θα λειτουργούν εξομαλυντικά όταν ένας άλλος οικονομικός κλάδος δεν πηγαίνει καλά. Επενδύσεις οι οποίες δεν θα είναι απολύτως συσχετισμένες με τον τουρισμό. Δηλαδή, θα αντιδρούν διαφορετικά, συχνά σε αντίθετες κατευθύνσεις, στις επιρροές της αγοράς. Σε αυτό θα συμβάλλει ο κλάδος των υδρογονανθράκων της Κρήτης και οι επενδύσεις που θα πραγματοποιηθούν.Ελλάδα και Μαλδίβες
Πριν λίγες ημέρες ανακοινώθηκε η εξαγορά αλυσίδας ξενοδοχείων από την αμερικανική Blackstone. Οι περιοχές στις οποίες βρίσκονται τα ξενοδοχεία είναι η Κρήτη, η Ζάκυνθος και η Κέρκυρα. Σε όλες αυτές τις περιοχές θα πραγματοποιηθούν έρευνες και πιθανώς εξορύξεις υδρογονανθράκων.Η Blackstone όχι μόνο δεν πτοήθηκε από το γεγονός ότι στις περιοχές αυτές θα πραγματοποιείται εξόρυξη υδρογονανθράκων, αλλά φαίνεται ότι δεν φοβήθηκε και από την προφητεία των οπαδών της Κλιματικής Αλλαγής ότι θα ανέλθει η στάθμη των υδάτων σε παραλιακές περιοχές και αυτές θα βουλιάξουν.
Είναι λυπηρό ότι ο Έλληνας πρωθυπουργός ευθυγραμμίζεται με τα καταστροφολογικά fake news της δεκαετίας του '80 που ήθελαν τις Μαλδίβες βυθισμένες από το 2018. Για του λόγου το αληθές, ρίξτε μια ματιά στο δημοσίευμα αριστερά το οποίο προέρχεται από ανταπόκριση του Γαλλικού Πρακτορείου Ειδήσεων το 1988!
Οι τότε επιστημονικές μελέτες των πρασίνων ακαδημαϊκών εκτιμούσαν ότι οι Μαλδίβες θα είχαν ήδη βουλιάξει το 2018 λόγω της Κλιματικής Αλλαγής. Οι Μαλδίβες όχι μόνο δεν βυθίστηκαν αλλά, όπως και στην Κρήτη, πραγματοποιούνται διαρκώς επενδύσεις στον τουριστικό τομέα. Λέτε οι πολυεθνικοί τουριστικοί κολοσσοί που επενδύουν στις Μαλδίβες εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια να είναι ηλίθιοι;
Θα έβαζαν τα εκατομμύρια τους οι επενδυτές σε μία χώρα που...βουλιάζει σύμφωνα με τη θεωρία της Κλιματικής Αλλαγής; Παρομοίως εκτιμούσαν άλλοι επιστήμονες ότι μέχρι το 2020 η στάθμη των υδάτων θα ανέλθει έξι μέτρα. Δηλαδή, του χρόνου, όταν πραγματοποιηθεί η συνάντηση για την Κλιματική Αλλαγή στην Αθήνα. ο Πειραιάς δεν θα υπάρχει. Όπως ίσως δεν θα υπάρχει το Μαϊάμι σε λίγα χρόνια. Αυτό υποστήριξαν πρόσφατα οι οπαδοί του Green Deal. Τέτοιες όμως θεωρίες στοιχίζουν ένα σωρό κεφαλικούς φόρους.
=========================
Σχόλια