Η μοίρα μαχητών του Seán Hogan της 3ης ταξιαρχίας του IRA κατά τη διάρκεια του πολέμου.
Ο εθνικισμός δεν είναι ένα ενιαίο, μονολιθικό φαινόμενο. Εάν είναι επιθετικός, πρέπει να του αντιταχθούμε. Εάν είναι απελευθερωτικός, πρέπει να τον υποστηρίξουμε.
Rothbard on National Liberation (Αρχικά δημοσιεύτηκε στο Libertarian Forum, vol. 1, αρ. 11, 1 Σεπτεμβρίου 1969. Δημοσιεύθηκε στη συλλογή δοκιμίων του Murray Rothbard με τίτλο «Egalitarianism as a Revolt Against Nature, and Other Essays»)
του Murray N. Rothbard
Απόδοση: Μιχάλης Γκουντής
Εισαγωγή
Οι πρόσφατες αναταραχές και ο παραλίγο εμφύλιος πόλεμος στη Βόρεια Ιρλανδία επισημαίνουν, τόσο για τους φιλελεύθερους όσο και για τον κόσμο γενικότερα, τη ζωτική σημασία της προώθησης και επίτευξης του στόχου της εθνικής απελευθέρωσης για όλους τους καταπιεσμένους ανθρώπους. Εκτός από απαραίτητη προϋπόθεση για την επίτευξη δικαιοσύνης, η εθνική απελευθέρωση είναι η μόνη λύση στα μεγάλα παγκόσμια προβλήματα των εδαφικών διαφορών και της καταπιεστικής εθνικής κυριαρχίας. Ωστόσο, πάρα πολλοί αναρχικοί και φιλελεύθεροι λανθασμένα απορρίπτουν την ιδέα της εθνικής απελευθέρωσης και ανεξαρτησίας, απλώς επειδή δημιουργεί περισσότερα, εν τέλει, κράτη. Δεν αντιλαμβάνονται δυστυχώς ότι, λαμβάνοντας αυτή τη στάση, γίνονται στην ουσία, αντικειμενικοί υποστηρικτές των παραφουσκωμένων, ιμπεριαλιστικών εθνικών κρατών του σήμερα.
Το παράδειγμα των αναρχικών της Ρωσίας
Μερικές φορές, το λάθος αυτό είχε τραγικές συνέπειες. Έτσι, είναι σαφές από το συναρπαστικό και καθοριστικό βιβλίο του Paul Avrich, ότι οι αναρχικοί στη Ρωσία είχαν τουλάχιστον την ευκαιρία να αναλάβουν τον έλεγχο της Οκτωβριανής Επανάστασης και όχι οι Μπολσεβίκοι, αλλά έχασαν για δύο βασικούς λόγους: (1) λόγω της θρησκόληπτης άποψης ότι κάθε είδους σαφή οργάνωση του δικού τους κινήματος παραβίαζε τις αναρχικές αρχές, και (2) λόγω της αντίθεσής τους στα κινήματα εθνικής ανεξαρτησίας της Ουκρανίας και της Λευκορωσίας, με το σκεπτικό ότι αυτό θα δημιουργούσε απλά και άλλα κράτη 1. Με αυτόν τον τρόπο έγιναν οι αντικειμενικοί υπερασπιστές του «Μεγάλου ρωσικού ιμπεριαλισμού» και αυτό τους οδήγησε στην καταστροφική απόπειρα αντίθεσης στην ειρηνική «κατευναστική ειρήνη» του Λένιν του Brest-Litovsk το 1918, όπου ο Λένιν, για να τερματίσει τον πόλεμο με τη Γερμανία, παρέδωσε την Ουκρανική και Λευκορωσική επικράτεια απομακρύνοντας τις από τη Μεγάλη Ρωσική Αυτοκρατορία.
Απογοητευτικά, τόσο για τις δικές τους αρχές όσο και για την υπόληψή τους στα μάτια του ρωσικού λαού, που πολέμησε τον πόλεμο, οι Ρώσοι αναρχικοί κάλεσαν σε συνέχιση του πολέμου ενάντια στον «γερμανικό ιμπεριαλισμό», ντύνοντας τρόπον τινά την αναρχία με τον μανδύα του Ρωσικού Ιμπεριαλισμού.
Λιμπερταριανισμός και εθνική απελευθέρωση
Ας εξετάσουμε πρώτα το όλο ζήτημα της εθνικής απελευθέρωσης από την άποψη της φιλελεύθερης ιδεολογίας. Ας υποθέσουμε ότι υπάρχουν δύο φανταστικές χώρες, η «Ρουριτανία» και «Βαλδαβία». Η Ρουριτανία εισβάλλει στην Βαλδαβία και καταλαμβάνει το βόρειο τμήμα της χώρας. Η κατάσταση αυτή συνεχίζεται εδώ και δεκαετίες ή και αιώνες. Αλλά η βασική συνθήκη παραμένει: το κράτος της Ρουριτανίας εισέβαλε και συνεχίζει να καταλαμβάνει και να εκμεταλλεύεται την περιοχή και τους κατοίκους της, πολύ συχνά προσπαθώντας να εξαλείψει τη γλώσσα και τον πολιτισμό των υποκείμενων ανθρώπων της βόρειας Βαλδαβίας. Εκεί αναδύεται τώρα, τόσο στο βόρειο όσο και στο νότιο τμήμα της Βαλδαβίας, ένα «κίνημα απελευθέρωσης της βόρειας Βαλδαβίας». Ποια θα πρέπει να είναι η στάση μας στο θέμα αυτό;
Μου φαίνεται σαφές ότι οι φιλελεύθεροι είναι αναγκασμένοι να δώσουν σε αυτό το απελευθερωτικό κίνημα την ένθερμη υποστήριξή τους. Επειδή ο σκοπός, αν και δεν μπορεί ρεαλιστικά να είναι η επίτευξη μιας απόλυτης αναρχικής κοινωνίας, είναι να απελευθερωθούν οι καταπιεσμένοι Βόρειοι Βαλδαβοί από τους κυβερνήτες της Ρουριτανικής Πολιτείας. Το γεγονός ότι ίσως να μην συμφωνούμε με τους αντάρτες της Βαλδαβίας σε όλα τα φιλοσοφικά ή πολιτικά σημεία είναι άσχετο. Το όλο θέμα της ύπαρξής του κινήματος, να απελευθερώσουν τους Βόρειους Βαλδαβούς από τους ιμπεριαλιστές καταπιεστές τους, αξίζει την ολόψυχη υποστήριξή μας.
Δεν είναι κάθε εθνικισμός το ίδιο
Έτσι λύνεται το δίλημμα του τρόπου με τον οποίο οι φιλελεύθεροι και οι αναρχικοί πρέπει να αντιδράσουν στο όλο φαινόμενο του «εθνικισμού». Ο εθνικισμός δεν είναι ένα ενιαίο, μονολιθικό φαινόμενο. Εάν είναι επιθετικός, πρέπει να του αντιταχθούμε. Εάν είναι απελευθερωτικός, πρέπει να τον υποστηρίξουμε. Έτσι, στην περίπτωση Ρουριτανία – Βαλδαβία, αυτοί οι Ρουριτανοί που υπερασπίζονται την επιθετικότητα ή την κατοχή με στόχο την «Μεγάλη Ρουριτανία» ή την «εθνική τιμή της Ρουριτανίας» ή οτιδήποτε άλλο, είναι επιθετικοί εθνικιστές ή «ιμπεριαλιστές». Αυτοί που παλεύουν για την απελευθέρωση της Βαλδαβίας από τον αυτοκρατορικό Ρουριτανικό ζυγό είναι απελευθερωτές, αγωνιστές και ως εκ τούτου αξίζουν την υποστήριξή μας.
Μία από τις μεγάλες απάτες πίσω από την ιδέα της «συλλογικής ασφάλειας ενάντια στην επιθετική βία», όπως διαδόθηκε από τους «διεθνιστικούς» παρεμβατικούς της δεκαετίας του 1920 και έκτοτε, είναι ότι αυτό απαιτεί από εμάς να θεωρούμε ως ιερά όλα τα εθνικά σύνορα που έχουν συχνά επιβληθεί με επιθετική βία εξ αρχής. Ένα τέτοιο σκεπτικό απαιτεί από εμάς να εγκρίνουμε τις επιθετικές πολιτικές των χωρών που είχαν σκοπό την προσάρτηση εδαφών μέσω ιμπεριαλιστικού πολέμου.
Το πρόβλημα της Β. Ιρλανδίας υπό το πρίσμα του Λιμπερταριανισμού
Ας εφαρμόσουμε τώρα την ανάλυσή μας στο πρόβλημα της Βόρειας Ιρλανδίας. Οι βόρειου Ιρλανδοί ηγέτες, οι προτεστάντες, επιμένουν στα σημερινά σύνορά τους και τους θεσμούς τους. Οι νότιοι Ιρλανδοί ή Καθολικοί απαιτούν ένα ενιαίο κράτος στην Ιρλανδία. Από τους δύο, οι νότιοι Ιρλανδοί έχουν τα καλύτερα επιχειρήματα, επειδή όλοι οι προτεστάντες «φυτεύτηκαν» πριν από αιώνες στην Ιρλανδία από τον αγγλικό ιμπεριαλισμό, με τίμημα τη δολοφονία των Καθολικών Ιρλανδών και της λεηλασίας τους. Αλλά, εάν δεν υπάρχει τεκμηρίωση που να επιτρέπει την αποκατάσταση της γης και της περιουσίας στους κληρονόμους των θυμάτων – και είναι πολύ αμφίβολο ότι υπάρχει – η σωστή λιμπερταριανή λύση δεν έχει προταθεί από καμία πλευρά, απ’ όσο γνωρίζουμε, και από κανέναν στον δημόσιο Τύπο. Διότι η παρούσα διαχωριστική γραμμή, όπως πιστεύουν οι περισσότεροι, δεν χωρίζει τον Καθολικό Νότο από τον προτεσταντικό Βορρά.
Ο διαχωρισμός, όπως επιβλήθηκε από τη Βρετανία μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και έγινε δεκτός από την ιρλανδική ηγεσία των ανταρτών, έδωσε αυθαιρέτως μεγάλο μέρος της καθολικής επικράτειας στο Βορρά. Συγκεκριμένα, πάνω από το ήμισυ της επικράτειας της Βόρειας Ιρλανδίας περιέχει την πλειοψηφία των Καθολικών και θα πρέπει να επιστρέψει αμέσως στον Νότο: αυτό περιλαμβάνει το Δυτικό Derry, όλης του Tyrone και Fermanagh, νότιου Armagh και νότια Down. Ουσιαστικά, αυτό θα άφηνε ως Βόρεια Ιρλανδία μόνο την πόλη του Μπέλφαστ και τις αγροτικές περιοχές κατευθείαν προς τα βόρεια.
Κλείνοντας
Παρόλο που η λύση αυτή θα άφηνε τους Καθολικούς του Μπέλφαστ καταπιεσμένους από τις εξωφρενικές διακρίσεις και την εκμετάλλευση των Προτεσταντών, τουλάχιστον το πρόβλημα της ουσιαστικής καθολικής μειονότητας στη Βόρεια Ιρλανδία – η πλειοψηφία των περιοχών που απαριθμήθηκαν παραπάνω – θα λυνόταν και το όλο θέμα της Βόρειας Ιρλανδίας θα γινόταν πιο διαχειρίσιμο. Με αυτόν τον τρόπο, η λιμπερταριανή λύση -η εφαρμογή εθνικής αυτοδιάθεσης και η εξάλειψη της απολυταρχικής καταπίεσης- θα επιφέρει ταυτόχρονα τη δικαιοσύνη και θα λύσει το άμεσο πρακτικό ζήτημα.
Σχόλια