Έφυγε από τη ζωή η Ανιές Βαρντά, η μητέρα της γαλλικής νουβέλ βαγκ

«Στις ταινίες μου πάντα ήθελα να κάνω τους ανθρώπους να δουν σε βάθος. Δεν θέλω να δείξω πράγματα, αλλά να τους δώσω την επιθυμία να δουν».  (ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΔΩ)

Ανιές Βαρντά  

Αεικίνητη πρωτοπόρος των εικόνων, η Ανιές Βαρντά, η γυναίκα που άλλαξε τον τρόπο που βλέπουμε σινεμά, έφυγε από την ζωή σε ηλικία 90 ετών. Πρωτοπόρος της Νουβέλ Βαγκ, η θρυλική σκηνοθέτιδα , έγινε το 2017, η πρώτη γυναίκα σκηνοθέτις που έλαβε το τιμητικό βραβείο Όσκαρ.

Η Ανιές Βαρντά γεννήθηκε το 1928 στο Βέλγιο και είχε γαλλική και ελληνική καταγωγή. Σπούδασε ιστορία και φωτογραφία στην Εθνική Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών στη Γαλλία, ενώ ήταν παντρεμένη με τον Ζακ Ντεμί, με τον οποίο συνεργάστηκε και επαγγελματικά. «Η σκηνοθέτις και καλλιτέχνις Ανιές Βαρντά απεβίωσε στο σπίτι της τη νύκτα της Πέμπτης 29 Μαρτίου 2019 από καρκίνο. Γύρω της είχε την οικογένειά της και τους οικείους της» ανέφερε η ανακοίνωση που πληροφορούσε για τον θάνατό της.
Μερικές από τις σημαντικότερες ταινίες της είναι η La Pointe Courte, που ανήκει στο κίνημα της Νουβέλ Βαγκ, και η Cléo from 5 to 7, που θεωρήθηκε πρόδρομός του. Η Βαρντά κατέκτησε το 1985 τον Χρυσό Λέοντα με την ταινία Vagabond, ενώ τιμήθηκε για τη συνολική προσφορά της στον κινηματογράφο, καθώς της έχουν απονεμηθεί, εκτός από το τιμητικό Όσκαρ, o Τιμητικός Χρυσός Φοίνικας, το Τιμητικό Βραβείο Σεζάρ και το βραβείο Επιτεύγματος στον Παγκόσμιο Κινηματογράφο από τα Βραβεία Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου.

Τιμήθηκε από το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης

Έναν χρόνο πριν, το 20ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, γιόρτασε την ενηλικίωσή του με ένα επετειακό αφιέρωμα στην πρωτοποριακή δημιουργό. Στο πρόσωπό της, το φεστιβάλ τίμησε μια φλογισμένη δημιουργό που συνέχισε μέχρι το τέλος να προκαλεί την ματιά και το μυαλό των θεατών.

Στο πλαίσιο του αφιερώματος, το 20ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ πρόβαλε 10 ντοκιμαντέρ – σταθμούς στη φιλμογραφία της. Ανάμεσά τους, και η πρόσφατη ταινία της «Πρόσωπα & Ιστορίες» (Faces Places). Ένα ένα ζωηρό και αισιόδοξο road movie που κέρδισε το βραβείο καλύτερου ντοκιμαντέρ στο Φεστιβάλ Καννών. Πρωταγωνιστές είναι η ίδια και ο 33χρονος διεθνώς αναγνωρισμένο Γάλλος φωτογράφος και εικαστικός, JR, με τον οποίο η Βαρντά συνυπογράφει τη σκηνοθεσία.

Γεννημένη το 1928 στο Βέλγιο, η Βαρντά δεν έπαψε ποτέ να επανεφευρίσκει τον κινηματογράφο. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε το ότι την αποκαλούν «μητέρα της γαλλικής νουβέλ βαγκ», αφού είναι αυτή που άνοιξε τον δρόμο για το αντισυμβατικό ρεύμα της μεγάλης οθόνης και έγινε η πρώτη γυναίκα εκπρόσωπός του.

Σε αυτήν την διαδρομή η Ανιές Βαρντά στάθηκε στο πλάι εμβληματικών σκηνοθετών, όπως ο Ζαν Λυκ Γκοντάρ, ο Φρανσουά Τριφό, αλλά και ο σύζυγός της Ζακ Ντεμί (1931-1990), με τον οποίον μοιράστηκαν σχεδόν μια ολόκληρη ζωή. Πιστή σε ένα σινεμά προσωπικό και ανίκητο από τον χρόνο, η Βαρντά χάρισε σε γαλλόφωνους και μη σινεφίλ, ένα πλούσιο έργο, από το οποίο διαπερνούν τα κοινωνικά, πολιτικά και φεμινιστικά μανιφέστα της, τροφοδοτώντας, με αυτόν τον τρόπο, έναν καλλιτεχνικό διάλογο που θα συνεχιστεί και μετά τον θάνατό της.

Δέκα στιγμές ενός προσωπικού σινεμά

Στο πλαίσιο του αφιερώματος στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης (2018) προβλήθηκαν δέκα ταινίες με την υπογραφή της Ανιές Βαρντά, ξεκινώντας από τα «Πρόσωπα & Ιστορίες»/ Faces Places (2016).
Πρόκειται για ένα ντοκιμαντέρ απρόβλεπτο, όσο και οι δημιουργοί του. Η Βαρντά και ο JR σε ένα feelgood οδοιπορικό, διασχίζουν τη γαλλική ύπαιθρο, μοιράζονται μια απροσδόκητη φιλία και αποθεώνουν τους απλούς ανθρώπους που συναντούν καθ’ οδόν, μετατρέποντας τα φωτογραφικά τους πορτρέτα σε τεράστιες τοιχογραφίες.

The Beaches of Agnes (2008)
Η Βαρντά αποκαλύπτει την Βαρντά. Η σκηνοθέτιδα βουτά στη μνήμη της με φόντο διάφορες ακρογιαλιές που σημάδεψαν τη ζωή αλλά και τις ταινίες της, προσκαλώντας μας σε ένα αυτοβιογραφικό ταξίδι με ανεξίτηλα συναισθήματα και εικόνες.

The Gleaners and Ι (2000)
Άνθρωποι που αναζητούν κρυμμένους «θησαυρούς» σε αγρούς, σκουπίδια και αγορές της Γαλλίας. Αυτοί είναι οι ήρωες της Βαρντά, με τους οποίους νιώθει ότι και η ίδια ταυτίζεται. Ο λόγος; Στο σινεμά κυνηγάς και ανακαλύπτεις όσα οι άλλοι συχνά αγνοούν.
The World of Jacques Demy (1995)
«Βασίστηκα σε φίλους, το περιβάλλον του, τους ηθοποιούς που δούλεψαν μαζί του, αλλά και ανθρώπους που δεν τον συνάντησαν ποτέ αλλά συγκινήθηκαν από τον κόσμο του», είχε πει η Βαρντά για αυτή την εκ βαθέων αφιέρωση στο σύζυγό της, Ζακ Ντεμί.
The So-called Caryatids (1984)

Οι λεγόμενες Καρυάτιδες του Παρισιού, αγάλματα (ημι)γυμνων γυναικείων φιγούρων κοσμούν την πόλη. Η Βαρντά τις παρατήρησε με θαυμασμό και λυρισμό, συνοδεία ποιημάτων του Μποντλέρ.
Mural Murals (1980)
Το Λος Άντζελες, όπου έζησε για χρόνια η Βαρντά, έτσι όπως αποτυπώνεται στους εντυπωσιακούς, ζωγραφισμένους τοίχους του. Μια πολύχρωμη γιορτή της τέχνης του δρόμου και της πολυμορφίας της πόλης.
Daguerréotypes (1976)

Η Βαρντά φιλοτεχνεί το άλμπουμ της γειτονιάς της, της παριζιάνικης οδού Daguerre, μέσα από τα πορτρέτα των καταστηματαρχών της. Ένα αφοπλιστικά ζεστό μωσαϊκό ανθρώπων και ιστοριών που εκπλήσσει.
Black Panthers (1968)
Ένα περιστατικό που καθήλωσε την Αμερική, οι διαδηλώσεις για την απελευθέρωση του Χιούι Νιούτον, ιδρυτικού μέλους των Μαύρων Πανθήρων, φιλτράρονται μέσα από το πάντα θαρραλέο πολιτικό βλέμμα της Βαρντά.
Uncle Yanko (1967)
Η Βαρντά ανακαλύπτει στο Σαν Φρανσίσκο τον ελληνικής καταγωγής θείο της Jean Varda –ή αλλιώς Yanko-, που ζει ως μποέμ ζωγράφος. Το πορτρέτο του είναι μια προσωπική ταινία-αναφορά στις ρίζες της ίδιας της δημιουργού.
Salut les Cubains (1963)

Στοπ-καρέ στην Κούβα τέσσερα χρόνια μετά τον ερχομό του Κάστρο. Η Βαρντά συνθέτει ένα απολαυστικό φωτογραφικό κολάζ με περισσότερα από 1.500 ασπρόμαυρα στιγμιότυπα της χώρας.

ΠΗΓΗ