Ο κρατικός προϋπολογισμός του 2019, αν και
«αντιμνημονιακός» κατά την κυβέρνηση, περιλαμβάνει όλες τις δεσμεύσεις
των μνημονίων. Παρά τα «φτιασιδώματα» των προεκλογικών «παροχών» είναι
αντιλαϊκός και αντιαναπτυξιακός Παύλος Δερμενάκης
Συζητείται αυτές τις μέρες στη βουλή ο κρατικός προϋπολογισμός 2019. Παρά τα όσα επικαλούνται τα κυβερνητικά στελέχη ότι πρόκειται για «τον πρώτο μεταμνημονιακό προϋπολογισμό», «προϋπολογισμό χωρίς μέτρα λιτότητας», «με θετικά μέτρα ελάφρυνσης της κοινωνικής πλειοψηφίας» «με δημοσιονομική επέκταση», «ακύρωση του μέτρου της περικοπής και όχι αναστολή του μέτρου της περικοπής των προσωπικών διαφορών σε κύριες και επικουρικές συντάξεις» κ.λπ., μια απλή ανάγνωση σε βάθος των μεγεθών του, σε συνδυασμό με την κατάσταση της οικονομίας και του λαού, αποδεικνύουν πως για μία ακόμα φορά η κυβέρνηση στήνει ένα ακόμα επικοινωνιακό σώου στο πλαίσιο της προεκλογικής περιόδου που έχει ανοίξει. Στο παρόν άρθρο δεν θα αναλύσουμε συνολικά τον προϋπολογισμό που είναι αντίστοιχος με τους προηγούμενους αλλά θα επισημάνουμε μια σειρά ψεύδη της κυβέρνησης καθώς και τα προβλήματα που δημιουργεί στην οικονομία.
Οι ψευδεπίγραφες δηλώσεις της κυβέρνησης
Ο προϋπολογισμός μόνο τυπικά είναι «μεταμνημονιακός» με την έννοια ότι δεν υπάρχει μνημόνιο νομικά. Όμως οι δεσμεύσεις που ανέλαβε η παρούσα κυβέρνηση στην διάρκεια του τρίτου μνημονίου είναι όλες ενεργές και εφαρμόζονται τυπικότατα. Άρα δεν μπορούμε να λέμε για μεταμνημονιακό προϋπολογισμό, αφού ακολουθεί όλους τους κανόνες των μνημονίων. Οι επιμέρους ελαφρύνσεις που παρουσιάζει η κυβέρνηση κινούνται εντός των ορίων των μνημονιακών πολιτικών, και προέρχονται αποκλειστικά από το συνεχώς διογκούμενο υπερπλεόνασμα που επιδεινώνει την κατάσταση της οικονομίας.Φυσικά δεν έχει νέα μέτρα λιτότητας, αφού δεν χρειάστηκε να νομοθετηθεί κάτι τέτοιο, μετά από ένα αρμαγεδδώνα φορομπηχτικών μέτρων κατά τα τέσσερα τελευταία έτη από την παρούσα κυβέρνηση. Επιπλέον δε υπάρχουν και μέτρα προς εφαρμογή που διασφαλίζουν την επίτευξη των στόχων. Όμως αυτά δεν εμποδίζουν να αυξηθούν ξανά οι φόροι και μάλιστα των ασθενέστερων στρωμάτων. Οι φόροι είναι περισσότεροι κατά 1 δισ. συγκριτικά με το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα Ιουνίου 2018 και προέρχονται από τα λαϊκά στρώματα (700 εκ. από κατανάλωση, 200 εκ. από τα φυσικά πρόσωπα και μόλις 160 εκ. από τα νομικά πρόσωπα τα κέρδη των οποίων συνεχώς ανεβαίνουν σε ψηλότερα επίπεδα). Τυπικά όμως υπάρχει ένα νέο μέτρο. Πρόκειται για τον ΕΝΦΙΑ. Στο όνομα της μιας ελάχιστης μείωσης της τάξης του 10% για τα φτωχότερα στρώματα ουσιαστικά μονιμοποίησαν των ΕΝΦΙΑ για όλα τα ακίνητα των ιδιωτών, χωρίς να εξαιρείται κανένας, μέχρι το 2060! Αυτό είναι ένα ακόμη μνημονιακό μέτρο από την κυβέρνηση που εκλέχτηκε το 2015 με κεντρικό σύνθημα «ο ΕΝΦΙΑ δεν διορθώνεται, καταργείται».
Στο πλαίσιο της προεκλογικής παροχολογίας της κυβέρνησης υπάρχουν κάποια κοινωνικά μέτρα στήριξης των πλέον αδύναμων. Όμως ούτε ο χαρακτήρας τους ούτε το ύψος τους καθορίζουν τον κρατικό προϋπολογισμό. Πρόκειται για επιμέρους μέτρα αναδιανομής της φτώχειας μεταξύ αυτών «που οριακά βρίσκονται πάνω από το όριο της φτώχειας και των οριστικά φτωχών». Αυτές οι κοινωνικές δαπάνες όχι μόνο δεν αυξάνονται αλλά μειώνονται σε οριακά επίπεδα σε σχέση με το σύνολο του προϋπολογισμού δαπανών. Ειδικότερα οι κοινωνικές παροχές στο Ισοζύγιο Γενικής Κυβέρνησης μειώνονται από 2,4 δισ. στο μεσοπρόθεσμο σε 1,7 δισ. στον προϋπολογισμό 2019 (-30%). Μπορεί να εμφανίζονται αυξημένες συγκριτικά με τον προϋπολογισμό 2018 κατά 500 εκ. αυτά αφορούν το επίδομα ενοικίου (400 εκ. και άλλα μικροποσά) που είναι αναγκαία για το λαό, αλλά ούτε λύνουν το πρόβλημα ούτε διαμορφώνουν «κοινωνικό πρόσωπο» καθώς αντιστοιχούν μόλις στο 2,9%(!) σε ένα προϋπολογισμό 59 δισ. ευρώ.
Η κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι ο προϋπολογισμός είναι σχεδιασμένος για δημοσιονομική επέκταση. Το ερώτημα είναι από που το ανακάλυψε; Ένας προϋπολογισμός που έχει έσοδα 53 δισ. και συνολικά έξοδα 57,8 δισ. από τα οποία τα 6,6 δισ. είναι τόκοι για το δημόσιο χρέος και παράλληλα έχει πρωτογενές πλεόνασμα 7 δισ. όχι μόνο δεν προσφέρει δημοσιονομική επέκταση αλλά συνεχίζει στη μνημονιακή λογική να συρρικνώνει τις δημόσιες δαπάνες που κατευθύνονται στο εσωτερικό της χώρας για να εξυπηρετεί τους δανειστές.
Όσον αφορά την «ακύρωση» του μέτρου της περικοπής των παλαιών συντάξεων και όχι την «προσωρινή αναστολή» του μέτρου προς «άγρα ψήφων» είναι για «γέλια». Ας μας παρουσιάσουν το νόμο που καταργήθηκε η σχετική διάταξη και έτσι δεν θα επανέλθει μαζί με τη μείωση του αφορολόγητου, κυρίως για τα λαϊκά στρώματα στα 5.600 ευρώ, από 1/1/2020. Δυστυχώς στην προσπάθεια τους να κάνουν το μαύρο άσπρο δεν έχουν κανένα ενδοιασμό.
Στον προϋπολογισμό δεν υπάρχουν νέα μέτρα λιτότητας αφού αυτά έχουν νομοθετηθεί κατά κόρον τα τέσσερα τελευταία χρόνια. Την ίδια στιγμή όμως οι φόροι είναι περισσότεροι κατά 1 δισ. συγκριτικά με το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα Ιουνίου 2018 και προέρχονται από τα λαϊκά στρώματα. Παράλληλα οι κοινωνικές παροχές μειώνονται από 2,4 δισ. στο μεσοπρόθεσμο σε 1,7 δισ. στον προϋπολογισμό 2019 (-30%). Όσον αφορά την «ακύρωση» του μέτρου της περικοπής των παλαιών συντάξεων, αυτό είναι μόνο στα λόγια αφού νόμος όπου υπάρχει η κατάργηση του μέτρου δεν υφίσταται
Το έγκλημα με τα υπερπλεονάσματα
Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝ.ΕΛ. μιμούμενη τη τακτική Σαμαρά έχει ανάγει σε προσωπική της πατέντα τα «υπερπλεονάσματα». Τα «αξιοποιεί» για να δίνει ψίχουλα στους ιθαγενείς που θα μπορέσουν να ενταχθούν στα αυστηρά κριτήρια που θέτει, τα οποία έχουν σαν αποτέλεσμα να αποκλείεται πάνω από το 40% των εξαθλιωμένων λαϊκών στρωμάτων. Επίσης αξιοποιεί το υπερπλεόνασμα και στη λογική της ελεημοσύνης, οργανώνει δράσεις (κουπόνια, συσσίτια κ.λπ.) που δεν καταπολεμούν τις βαθύτερες αιτίες της φτωχοποίησης, αντίθετα τη διαιωνίζουν.
Σύμφωνα με δημοσιευμένα πρόσφατα στοιχεία προκύπτει ότι για κάθε 1 δισ. υπερπλεόνασμα η αρνητική του επίδραση στο ΑΕΠ είναι μείον 1,5 έως 1,7 δισ. Δηλαδή η κυβέρνηση μοιράζει κοινωνικό μέρισμα που προέρχεται από την αφαίμαξη της οικονομίας και μειώνει την παραγωγική δυνατότητα της χώρας. Ενώ όμως η διανομή του υπερπλεονάσματος αφορά μόνο τον τρέχοντα χρόνο η αρνητική επίπτωση στην παραγωγή είναι σωρευτική-πολλαπλασιαστική και αφορά το τρέχον αλλά και τα επόμενα έτη. Ουσιαστικά η κυβέρνηση με τα υπερπλεονάσματα κανιβαλίζει την οικονομία συνολικά.
Φυσικά αυτό το κοινωνικό μέρισμα όπως επανειλημμένα έχουμε δείξει, προκύπτει παραπάνω από τη νέα αύξηση των φόρων, το πληρώνουν τα λαϊκά στρώματα με τις πάσης φύσεως επιβαρύνσεις. Μας ξεζουμίζει η κυβέρνηση επί 12 μήνες για να φτάσει στο υπερπλεόνασμα και μετά μας «επιστρέφει» ένα κλάσμα της τάξης του 10-15% από αυτά τα κλεμμένα. Επί της ουσίας συζητάμε για λογικές ελεημοσύνης αντί για οργανωμένες πολιτικές στήριξης των λαϊκών στρωμάτων με ένα πολυετές ουσιαστικό σχέδιο που τα βγάζει από τη φτώχεια. Με αυτές τις κυβερνητικές πρακτικές διαχρονικά αυξήθηκε η φτώχεια στη χώρα. Σύμφωνα με την Eurostat η φτώχεια στην Ελλάδα αυξήθηκε από το 20% του πληθυσμού το 2008 στο 46,3% το 2017. Αυτό λέγεται «κοινωνική πολιτική» κυβέρνησης Τσίπρα.
Οι δανειστές είναι εξασφαλισμένοι
Εάν ίσχυαν οι ισχυρισμοί της κυβέρνησης οι δανειστές θα είχαν κάθε λόγο να ανησυχούν και να πιέζουν στο πλαίσιο της μεταμνημονιακής εποπτείας που έχει αποδεχθεί και υπογράψει η κυβέρνηση. Όμως αντί για ανησυχίες είδαμε με συνοπτικές διαδικασίες έγκριση του προϋπολογισμού από τους θεσμούς. Επειδή φυσικά, όπως μας έδειξαν εννιά χρόνια δεν είναι γαλαντόμοι για το λαό μας αλλά πιέζουν μέχρις εσχάτων για την πλήρη λεηλασία της χώρας, η θετική τους άποψη για τον προϋπολογισμό 2019 σημαίνει ότι τα συμφέροντά τους είναι διασφαλισμένα.
Πρακτικά η πλέον μνημονιακή, εθελόδουλη κυβέρνηση έχει ικανοποιήσει σε όλα τις απαιτήσεις τους για το 2019 και συνεπώς της έδωσαν περιθώριο για το συνταξιοδοτικό και τα επιμέρους κοινωνικά μέτρα που είναι «σταγόνα στον ωκεανό». Αυτοί και οι λοιποί δανειστές θα εισπράξουν 6,6 δισ. τόκους (το 11,5% των δαπανών) ενώ παράλληλα έχουν εξασφαλισμένες τις απαιτήσεις τους με το υπερταμείο αλλά και τους ψηφισμένους με δυνατότητα άμεσης εφαρμογής «αυτόματους σταθεροποιητές» της οικονομίας α) το δημοσιονομικό κόφτη, β) τη μείωση των συντάξεων, γ) τη μείωση του αφορολόγητου.
Συνεπώς οι λεγόμενοι θεσμοί υπό αυτές τις συνθήκες δεν έχουν κανένα πρόβλημα με τον προϋπολογισμό 2019.
Οι παραγωγικές επενδύσεις του κ. Φλαμπουράρη
Μία καταγέλαστη δήλωση από έναν «ειδικό» της οικονομίας. Από το 2016 μας βομβαρδίζουν συνεχώς για τεράστια αύξηση των «ξένων άμεσων επενδύσεων» στη χώρα, για παραγωγικές επενδύσεις και άλλα ευτράπελα. Η ανάλυση των στοιχείων δείχνει ακριβώς το αντίθετο. Η δε αύξηση των «ξένων άμεσων επενδύσεων» είναι στην ουσία πλιάτσικο στον παραγωγικό ιστό της χώρας, κύρια του δημόσιου τομέα, αλλά και του ιδιωτικού καθώς και στην προσωπική περιουσία των ιδιωτών, όλα αυτά με την αμέριστη βοήθεια των τραπεζών. Η αποκάλυψη πρόσφατα του σκανδάλου Παπαευαγγέλου της Jumbo μας έδειξε πως λειτουργούν αυτοί οι μηχανισμοί. Ότι τα εισερχόμενα χρήματα κατά μεγάλο μέρος επιστρέψουν στις τσέπες των αγοραστών εξωτερικού. Αυτή είναι η ανάπτυξη της εποχής ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝ.ΕΛ. για τη χώρα.Αυτό επιβεβαιώνουν και οι ισχνοί ρυθμοί ανάπτυξης συνολικά καθώς μετά από 12 χρόνια και αφού το ΑΕΠ μειώθηκε κατά 28% (-68 δισ.) έως το 2016 έχει βελτιωθεί μόλις κατά 11 δισ. από τότε και αυτό υπό την προϋπόθεση ότι θα επιτευχθούν οι στόχοι, καθώς όλα τα χρόνια σημειώνεται μεγάλη υστέρηση μεταξύ αρχικών κυβερνητικών ανακοινώσεων και τελικών στοιχείων ΕΛ.ΣΤΑΤ.
Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη της Eurobank οι καθαρές επενδύσεις παγίων για την ελληνική οικονομία (νέες επενδύσεις μείον αποσβέσεις) μειώνονται συνεχώς επί 7 έτη (2011-2017). Δηλαδή οι ακαθάριστες επενδύσεις παγίων ήταν μονίμως χαμηλότερες από τις αντίστοιχες αποσβέσεις. Αυτή η κατάσταση έχει δημιουργήσει ένα επενδυτικό κενό μείον 68 δισ. συγκριτικά με το 2011. Συνεπώς οι επενδύσεις συρρικνώνονται στην ελληνική οικονομία, χωρίς να λαμβάνουμε υπόψη ότι επίσης ένα μεγάλο μέρος των επενδύσεων δεν λειτουργεί καθόλου ή υπό-απασχολείται, με αποτέλεσμα οι αξιοποιούμενες τελικά επενδύσεις να είναι ακόμα πιο κάτω. Παρ’ όλα αυτά η κυβέρνηση θεωρεί ότι έχουμε «ανάπτυξη» και γι’ αυτό περιορίζει το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) 2019 κατά 250 εκ. συγκριτικά με το προσχέδιο προϋπολογισμού (Οκτωβρίου 2018). Αν λάβουμε υπόψη ότι το ΠΔΕ α) είναι ουσιαστικά στάσιμο εδώ και τρία χρόνια και β) μεγάλο μέρος των δαπανών του δεν συμβάλουν στην αύξηση των παραγωγικών επενδύσεων αλλά είναι προγράμματα κοινωνικής απασχόλησης για κοινωφελείς σκοπούς, κατανοούμε την πλήρη υποβάθμισή του ως αναπτυξιακό εργαλείο.
Σύμφωνα με το προϋπολογισμό ο ακαθάριστος σχηματισμός παγίου κεφαλαίου (χωρίς να έχουν αφαιρεθεί οι αποσβέσεις για να δείχνουν τα νούμερα μεγαλύτερα) εκτιμάται πως θα αυξηθεί το 2019 με ρυθμό 11,9%. Αντίστοιχη ήταν η πρόβλεψη για το 2018 και τελικά θα πρέπει να είμαστε ευχαριστημένοι αν η αύξηση ξεπεράσει τελικά το 0, η κυβέρνηση προβλέπει 0,8%!
Με αυτά τα δεδομένα ο κ. Φλαμπουράρης και η κυβέρνηση υπόσχονται για μία ακόμα χρονιά «καθρεφτάκια» ήτοι «παραγωγικές επενδύσεις. Καλό θα ήταν να μας που σε ποιους τομείς και κλάδους, με ποιο σχεδιασμό και με ποια τραπεζική χρηματοδότηση όταν είναι γνωστά τα «μαύρα χάλια» των τραπεζών. Παράλληλα να λάβουμε υπόψη ότι όσες ελληνικές επιχειρήσεις αντέχουν στον ανταγωνισμό μεταφέρουν την έδρα τους τα τελευταία χρόνια σε αναπτυγμένες χώρες στο εξωτερικό (ας θυμηθούμε ΦΑΓΕ, Βιοχάλκο, SB Βιομηχανικά Ορυκτά, η Coca Cola-3E και προσφάτως η Τιτάν).
ΠΗΓΗ
Στην εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού 2019 διατυπώνεται η ακόλουθη θέση: «Ο Κρατικός Προϋπολογισμός του έτους 2019 αποτελεί το πρώτο κρίσιμο βήμα αλλαγής του μείγματος δημοσιονομικής πολιτικής στην κατεύθυνση ενίσχυσης της οικονομικής δραστηριότητας και της κοινωνικής συνοχής. Οι μειώσεις των φορολογικών βαρών και των ασφαλιστικών εισφορών που θα νομοθετηθούν με τον Προϋπολογισμό αυτόν, καθώς και η ακύρωση του μέτρου της περικοπής των προσωπικών διαφορών κύριων και επικουρικών συντάξεων, δεν θα ήταν δυνατές χωρίς τις δημοσιονομικές επιδόσεις των τελευταίων τριών ετών που είναι καρπός των θυσιών των πολιτών. Στόχος της κυβέρνησης είναι η σταδιακή ανταπόδοση των θυσιών αυτών με τρόπο ασφαλή, βιώσιμο και κοινωνικά δίκαιο».Το βασικό ερώτημα που τίθεται, επομένως, αφορά στο κατά πόσο πράγματι ο προϋπολογισμός 2019, αποτελεί «το πρώτο κρίσιμο βήμα αλλαγής του μείγματος δημοσιονομικής πολιτικής στην κατεύθυνση ενίσχυσης της οικονομικής δραστηριότητας και της κοινωνικής συνοχής». Άρα, καλούμαστε να απαντήσουμε στο βασικό αυτό ερώτημα. Όπως είναι γνωστό, ο προϋπολογισμός του 2019 περιλαμβάνει την εφαρμογή μέτρων δημοσιονομικής επέκτασης της τάξης περίπου του 0,5% του ΑΕΠ. Συγκεκριμένα, οι παρεμβάσεις του 2019 αναφορικά με τα έσοδα περιλαμβάνουν:
- Πρώτον, μείωση του ΕΝΦΙΑ ύψους 260 εκατ ευρώ, μέσω ελάφρυνσης των μικρών ιδιοκτησιών.
- Δεύτερον, μείωση ασφαλιστικών εισφορών ελεύθερων επαγγελματιών, αυτοαπασχολούμενων και αγροτών, ύψους 177 εκατ ευρώ, μέσω της μείωσης συντελεστή κύριας ασφάλισης κατά 1/3 και εφαρμογής ελάχιστης εισοδηματικής βάσης για την επικουρική ασφάλιση και την εφάπαξ παροχή.
- Τρίτον, μείωση φορολογίας διανεμόμενων κερδών από 15% σε 10%, με μηδενική επίπτωση στα έσοδα το 2019.
- Τέταρτον, σταδιακή μείωση φόρου εισοδήματος νομικών προσώπων από 29% σε 25% (μία ποσοστιαία μονάδα κατ’ έτος σε βάθος 4ετίας), με επίπτωση στα έσοδα το 2019 κατά 142 εκατ ευρώ.
- Πρώτον, επίδομα στέγασης ύψους 400 εκατ ευρώ, που απευθύνεται σε χαμηλόμισθους, οι οποίοι πληρώνουν ενοίκιο ή έχουν στεγαστικό δάνειο πρώτης κατοικίας, προσδιοριζόμενο σε 70 ευρώ τον μήνα (συν 35 ευρώ για κάθε εξαρτημένο μέλος της οικογένειας).
- Δεύτερον, επιδότηση ασφαλιστικών εισφορών για νέους εργαζόμενους μέχρι 24 ετών ύψους 51 εκατ ευρώ. Επιδοτείται κατά 50% η ασφαλιστική εισφορά των εργοδοτών.
- Τρίτον, ενίσχυση προγραμμάτων ειδικής αγωγής στα σχολεία ύψους 22 εκατ ευρώ, μέσω της πρόσληψης 4500 δασκάλων και επαγγελματιών ειδικής αγωγής σε θέσεις που σήμερα καλύπτονται από προσωρινό προσωπικό.
Στη λογική των μνημονίων
Το πρώτο σημείο που πρέπει να τονισθεί είναι ότι η εφαρμογή των μέτρων αυτών το 2019 εκτιμάται ότι θα ενισχύσει τις πιθανότητες περαιτέρω επιτάχυνσης της οικονομικής ανάκαμψης κατά το ίδιο έτος. Το δεύτερο σημείο είναι ότι υπάρχει μια μικρή οικονομική ανακούφιση σε χαμηλά εισοδηματικά στρώματα του πληθυσμού. Όμως, όλες αυτές οι πολιτικά στοχευμένες παρεμβάσεις δεν μεταβάλλουν τη λογική των μνημονίων και δεν συνιστούν επ’ ουδενί αλλαγή του μείγματος της ασκούμενης οικονομικής πολιτικής.Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι ο βασικός περιορισμός της ελληνικής οικονομίας είναι η παραγωγή πρωτογενών πλεονασμάτων ύψους 3,5% του ΑΕΠ μέχρι και το 2022. Στη λογική των μνημονίων (κυρίως εκ μέρους του ΔΝΤ) υπήρχε η ανακατανομή των δαπανών του κρατικού προϋπολογισμού (η μείωση της δαπάνης των συντάξεων και μείωση του αφορολόγητου αποτελούσαν τα κατ’ εξοχήν παραδείγματα) σε στόχους περισσότερο αναπτυξιακούς και καταπολέμησης της ακραίας φτώχειας, χωρίς δημιουργία υπερπλεονασμάτων.
Η δημιουργία υπερπλεονασμάτων
Τα τελευταία χρόνια, η ασκούμενη δημοσιονομική πολιτική οδηγεί στη δημιουργία υπερπλεονασμάτων, πέραν, δηλαδή, των ήδη πολύ υψηλών στόχων πρωτογενών πλεονασμάτων που έχουν τεθεί, προκειμένου να εξυπηρετηθεί η υιοθετηθείσα λύση για τη βιωσιμότητα του δημοσίου χρέους. Τα υπερπλεονάσματα δημιουργούνται προς διανομή κοινωνικού μερίσματος μιας χρήσης στο τέλος του έτους, καθώς και στην επέκταση των κοινωνικών δαπανών, κυρίως, με επιδοματικού χαρακτήρα μεταβιβάσεις σε οικονομικά αδύναμες ομάδες.Η καθόλα θεμιτή στήριξη των οικονομικά ασθενέστερων θα ήταν, βεβαίως, προτιμότερο να γίνεται παράλληλα με μια αναπτυξιακή πολιτική. Πολιτική που παράγει αξιοπρεπείς δουλειές και μισθούς και όχι μόνο μέσω κοινωνικών επιδομάτων, τα οποία χρηματοδοτούνται με την υπερφορολόγηση της εργασίας και των επιχειρήσεων, αμβλύνοντας έτσι την αναπτυξιακή προοπτική της οικονομίας. Η πρακτική αυτή ασκεί αρνητικές επιπτώσεις στις μεσοπρόθεσμες αναπτυξιακές προοπτικές της οικονομίας και καθηλώνει την ανάκαμψη σε χαμηλά επίπεδα.
Η κατάσταση επιβαρύνεται λόγω της γνωστής αδυναμίας του τραπεζικού συστήματος να χρηματοδοτήσει την οικονομία, και του αποκλεισμού της Ελλάδος από το πρόγραμμα χορήγησης ρευστότητας της ΕΚΤ. Συγχρόνως, επιβαρύνεται και από την ελάχιστη επενδυτική δραστηριότητα των επιχειρηματιών, παρά την τρομακτική μείωση του κόστους εργασίας την περίοδο των μνημονίων.
Η παραγωγή υπερπλεονασμάτων φαίνεται ότι επιχειρείται και από τη δημόσια οικονομία, μέσω περικοπής δημοσίων επενδύσεων, καθώς και περικοπής δαπανών του τακτικού προϋπολογισμού. Συνεπώς, το αποτέλεσμα είναι να παρουσιάζεται πλημμελής λειτουργία αλλά και πλημμελής συντήρηση των δημοσίων υποδομών, ακόμη και εκείνων στους ευαίσθητους τομείς της δωρεάν υγείας και παιδείας. Αυτό, όμως, στρεβλώνει τα κίνητρα για εργασία και αποταμίευση, οξύνει τα κίνητρα για φοροδιαφυγή και αδήλωτη εργασία και ασκεί αρνητική επίδραση στην συσσώρευση φυσικού και ανθρώπινου κεφαλαίου, αποδυναμώνοντας την αναπτυξιακή δυναμική της χώρας.
==============================
Κανένας εχέφρων –πλην των όσων σιτίζονται απ’ το καθεστώς– δεν μπορεί να πιστέψει ότι πρόκειται να υπάρξει ανάκαμψη τα επόμενα χρόνια, αν συνεχίσουμε στην ίδια ρότα. Δύο είναι οι βασικές παράμετροι του προϋπολογισμού που υπερψηφίστηκε χτες Τρίτη 18/12 από 154 βουλευτές: η συνέχιση της υπερ-φορολόγησης και η περικοπή των δαπανών των δημοσίων επενδύσεων. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή που ασκεί πλέον «ενισχυμένη εποπτεία», ο προϋπολογισμός ικανοποιεί την διατήρηση του υπερπλεονάσματος στο 3,5% του ΑΕΠ όπως έχει δεσμευτεί η κυβέρνηση μέχρι το 2022, προκειμένου να αποπληρώνονται ομαλά τα τοκοχρεολύσια των δανειστών-δυναστών μας.
Οι φόροι, μαζί με τις ασφαλιστικές εισφορές που καταβάλλουμε, ανήλθαν από τα 60 δισ. € το 2015 στα 72 δισ. το 2018 και θα παραμείνουν αυξητικοί και το 2019 παρά τις προβλέψεις για μειώσεις του ΕΝΦΙΑ των μικρών ιδιοκτησιών κατά 260 εκατ. €, των ασφαλιστικών εισφορών των ελευθέρων επαγγελματιών κατά 177 εκατ € και σταδιακά του φόρου εισοδήματος νομικών προσώπων από 29% σε 25% ήτοι 142 εκατ € . Η υπερφορολόγηση έχει οδηγήσει σε αδιέξοδο τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις αυξάνοντας το σύνολο των οφειλών πολιτών και νομικών προσώπων προς το κράτος από 99,9 δις € το Δεκέμβριο του 2017 σε 102,9 δις € σήμερα. Αίολη παραμένει η τύχη του μέτρου της μείωσης του αφορολόγητου που, αν ισχύσει, θα επιβαρύνει με ακόμα 2 δισ. € τα χαμηλά και μεσαία στρώματα.
Αντισταθμίζοντας αυτή την αφαίμαξη των 12 δισ. € των λαϊκών εισοδημάτων στην 3ετία, η κυβέρνηση καταβάλει και φέτος το κοινωνικό μέρισμα, δαπάνης 710 εκατ € για το 2018 καθώς και τα αναδρομικά των ειδικών μισθολογίων ύψους 800 εκατ €. Φιλοδωρήματα προεκλογικού χαρακτήρα, δεδομένου ότι η πρόβλεψη της αντίστοιχης δαπάνης του κοινωνικού μερίσματος για το 2019 προβλέπεται μηδενική, εξαρτώμενη πρωτίστως από την επίτευξη του υπερπλεονάσματος που για το 2019 ανέρχεται στα 6,9 δισ. €.
Το κοινωνικό μέρισμα, όπως και το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης αποτελούν χρηματοδοτικές ενισχύσεις εντασσόμενες στο πλαίσιο της δημιουργίας ενός «δίκτυου ασφαλείας», σ’ ένα περιβάλλον γενικευμένης ανασφάλειας και κοινωνικής καταστροφής, συνέπεια των μακροοικονομικών πολιτικών των Μνημονίων. Μια χώρα που έχει δεσμευτεί στα θηριώδη υπερ-πλεονάσματα, – οι Τράπεζες της στερούνται της στοιχειώδης ρευστότητας προκειμένου να υποστηρίξουν επενδυτικές δραστηριότητες – και έχει δεσμεύσει ακόμα και τα πολιτιστικά της μνημεία! στο Υπερ-ταμείο, είναι καταδικασμένη σε στασιμότητα. Το προνοιακό κράτος που δημιουργείται στη βάση φιλοδωρημάτων αποσπασματικού χαρακτήρα, προερχόμενων από την αφαίμαξη όσων ακόμη εργάζονται ή παράγουν, αποτελεί φενάκη. Βάσιμα ερωτήματα περί δικαίου τίθενται για την ορθότητα των κριτηρίων επιλογής των ωφελούμενων του κοινωνικού μερίσματος αφού γνωρίζουμε ότι στη χώρα τα εισοδήματα των φορολογικών δηλώσεων πόρρω απέχουν από την πραγματικότητα. Επιδοτούνται άρα κι όσοι, αποκρύπτοντας τα εισοδήματα τους χαρακτηρίζονται φτωχοί, ενώ από την άλλη εξαιρούνται δικαιούχοι όπως οι άστεγοι, αφού δεν υποβάλλουν δηλώσεις, ή οι νέοι κάτω των 25 ετών, που θεωρούνται προστατευόμενα μέλη. Ο τρόπος διανομής του κοινωνικού μερίσματος – ακόμα και σ’ αυτή την έκτακτη και αποσπασματική μορφή του– δείχνει την πλήρη έλλειψη συναίσθησης από την πλευρά της κυβέρνησης για το υπ’ αριθμόν ένα κοινωνικό ζήτημα του τόπου – το δημογραφικό – αφού δεν προβλέπεται καν, έστω και σε συμβολικό επίπεδο, η καταβολή ενίσχυσης ως κίνητρο σε νέα ζευγάρια για την απόκτηση παιδιού. Ούτε βεβαίως προβλέπεται η ενίσχυση της οικογένειας, του μόνου θεσμού που, σύμφωνα με όλες τις μελέτες, έχει συμβάλει στην αποτροπή της απόλυτης φτωχοποίησης τα οκτώ αυτά χρόνια.
Η δέσμευση για μείωση κατά 500 εκατ € στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων το 2019 και αντίστοιχα το 2020, θα στερήσει δεκάδες χιλιάδες βιώσιμες θέσεις εργασίας με πραγματική προστιθέμενη αξία και κοινωνικό όφελος. Παράγωγο, η συνεχής πτώση της ποιότητας των υπηρεσιών του δημοσίου στη σχολική στέγη, στα νοσοκομεία, στις συγκοινωνίες, στο περιβάλλον. Κατ’ εφαρμογή των δεσμεύσεων του Μεσοπροθέσμου, στην περίοδο 2019-2022, η αναλογία αποχωρήσεων/προσλήψεων στο δημόσιο θα είναι 1:1. Αυτό σημαίνει ότι κάθε χρόνο μέχρι το 2022 οι προσλήψεις μόνιμου προσωπικού θα κυμαίνονται μεταξύ 7.500 & 8.000 ατόμων. Κατ’ εξαίρεση για το 2019 – περίοδος εκλογών– προβλέπονται επιπλέον προσλήψεις 4.500 δασκάλων ειδικής αγωγής και 3.000 συμβασιούχων στο πρόγραμμα «Βοήθεια στο σπίτι», μειώνοντας τον αριθμό του έκτακτου προσωπικού του δημοσίου στις 55.000 από 62.000 σήμερα, σε σύνολο 602.000 υπαλλήλων της γενικής κυβέρνησης και των φορέων ιδιωτικού δικαίου. Αυτά σε μια χώρα που έχει 1,1 εκατ επίσημα εγγεγραμμένους ανέργους – στην πραγματικότητα ξεπερνούν το 1,5 εκατ. – στη χώρα που οι μισθοί των νέοπροσλαμβανόμενων στον ιδιωτικό τομέα είναι στα 428 € σε εργασιακές συνθήκες γαλέρας, ενώ η φυγή των νέων επιστημόνων συνεχίζεται.
Ποιος λοιπόν είναι ο τύπος ανθρώπου που εξυπηρετεί τη διαιώνιση αυτής της οικονομικής και κοινωνικής λαίλαπας; Αναμφίβολα αυτός που θα εθιστεί να ζει τη χαμοζωή του, που το μοναδικό μέλημά του είναι το «πως θα την βγάλει» και σήμερα ατομικά. Αυτός που θα αναμένει το φιλοδώρημα του μερίσματος ή που θα αρκείται στα 200 € μηνιαίως του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης, θα βολεύεται στα οκτάμηνα των δήμων ή στις εποχικές δουλειές και στη συνέχεια στο επίδομα ανεργίας, θα κάνει μεροκάματα χωρίς ασφάλιση και ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, θα στοιβάζεται στις ουρές για τον διακανονισμό των χρεών του και, το κυριότερο, θα μάθει πως πρέπει ν’ ανταμείβει με την ψήφο του τους «ευεργέτες του». Αυτός που θα αποδεχθεί, ως αποικιοκρατούμενος και ιθαγενής ότι η ζωή του είναι φτηνή και η χώρα του απλώς ένας χώρος για να ζει μίζερα και καταθλιπτικά. Όμως φαίνεται πως υπάρχουν σημάδια ρήξης: είναι οι μαθητές των καταλήψεων με την ελληνική σημαία στον Βορρά, οι χιλιάδες Έλληνες στην κηδεία του Κατσίφα, οι πολίτες των συλλαλητηρίων για τη Μακεδονία, όλοι οι δημοκράτες πατριώτες που ταράσσουν την κανονικότητα του συστήματος, αντιστεκόμενοι στην συλλογική τους εξαφάνιση. Γι’ αυτό και οι ύβρεις, η κατασυκοφάντηση, η λοιδορία , οι χαρακτηρισμοί και ο διχασμός, γι’ αυτό και οι προληπτικές συλλήψεις των συναγωνιστών μας στη Θεσσαλονίκη. Η ψευδοελίτ αρχίζει και πάλι να φοβάται…
Πρώτος μεταμνημονιακός (;) προϋπολογισμός
Σκίτσο του Στάθη
του Νίκου Ντάσιου από την Ρήξη φ. 149Κανένας εχέφρων –πλην των όσων σιτίζονται απ’ το καθεστώς– δεν μπορεί να πιστέψει ότι πρόκειται να υπάρξει ανάκαμψη τα επόμενα χρόνια, αν συνεχίσουμε στην ίδια ρότα. Δύο είναι οι βασικές παράμετροι του προϋπολογισμού που υπερψηφίστηκε χτες Τρίτη 18/12 από 154 βουλευτές: η συνέχιση της υπερ-φορολόγησης και η περικοπή των δαπανών των δημοσίων επενδύσεων. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή που ασκεί πλέον «ενισχυμένη εποπτεία», ο προϋπολογισμός ικανοποιεί την διατήρηση του υπερπλεονάσματος στο 3,5% του ΑΕΠ όπως έχει δεσμευτεί η κυβέρνηση μέχρι το 2022, προκειμένου να αποπληρώνονται ομαλά τα τοκοχρεολύσια των δανειστών-δυναστών μας.
Οι φόροι, μαζί με τις ασφαλιστικές εισφορές που καταβάλλουμε, ανήλθαν από τα 60 δισ. € το 2015 στα 72 δισ. το 2018 και θα παραμείνουν αυξητικοί και το 2019 παρά τις προβλέψεις για μειώσεις του ΕΝΦΙΑ των μικρών ιδιοκτησιών κατά 260 εκατ. €, των ασφαλιστικών εισφορών των ελευθέρων επαγγελματιών κατά 177 εκατ € και σταδιακά του φόρου εισοδήματος νομικών προσώπων από 29% σε 25% ήτοι 142 εκατ € . Η υπερφορολόγηση έχει οδηγήσει σε αδιέξοδο τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις αυξάνοντας το σύνολο των οφειλών πολιτών και νομικών προσώπων προς το κράτος από 99,9 δις € το Δεκέμβριο του 2017 σε 102,9 δις € σήμερα. Αίολη παραμένει η τύχη του μέτρου της μείωσης του αφορολόγητου που, αν ισχύσει, θα επιβαρύνει με ακόμα 2 δισ. € τα χαμηλά και μεσαία στρώματα.
Αντισταθμίζοντας αυτή την αφαίμαξη των 12 δισ. € των λαϊκών εισοδημάτων στην 3ετία, η κυβέρνηση καταβάλει και φέτος το κοινωνικό μέρισμα, δαπάνης 710 εκατ € για το 2018 καθώς και τα αναδρομικά των ειδικών μισθολογίων ύψους 800 εκατ €. Φιλοδωρήματα προεκλογικού χαρακτήρα, δεδομένου ότι η πρόβλεψη της αντίστοιχης δαπάνης του κοινωνικού μερίσματος για το 2019 προβλέπεται μηδενική, εξαρτώμενη πρωτίστως από την επίτευξη του υπερπλεονάσματος που για το 2019 ανέρχεται στα 6,9 δισ. €.
Το κοινωνικό μέρισμα, όπως και το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης αποτελούν χρηματοδοτικές ενισχύσεις εντασσόμενες στο πλαίσιο της δημιουργίας ενός «δίκτυου ασφαλείας», σ’ ένα περιβάλλον γενικευμένης ανασφάλειας και κοινωνικής καταστροφής, συνέπεια των μακροοικονομικών πολιτικών των Μνημονίων. Μια χώρα που έχει δεσμευτεί στα θηριώδη υπερ-πλεονάσματα, – οι Τράπεζες της στερούνται της στοιχειώδης ρευστότητας προκειμένου να υποστηρίξουν επενδυτικές δραστηριότητες – και έχει δεσμεύσει ακόμα και τα πολιτιστικά της μνημεία! στο Υπερ-ταμείο, είναι καταδικασμένη σε στασιμότητα. Το προνοιακό κράτος που δημιουργείται στη βάση φιλοδωρημάτων αποσπασματικού χαρακτήρα, προερχόμενων από την αφαίμαξη όσων ακόμη εργάζονται ή παράγουν, αποτελεί φενάκη. Βάσιμα ερωτήματα περί δικαίου τίθενται για την ορθότητα των κριτηρίων επιλογής των ωφελούμενων του κοινωνικού μερίσματος αφού γνωρίζουμε ότι στη χώρα τα εισοδήματα των φορολογικών δηλώσεων πόρρω απέχουν από την πραγματικότητα. Επιδοτούνται άρα κι όσοι, αποκρύπτοντας τα εισοδήματα τους χαρακτηρίζονται φτωχοί, ενώ από την άλλη εξαιρούνται δικαιούχοι όπως οι άστεγοι, αφού δεν υποβάλλουν δηλώσεις, ή οι νέοι κάτω των 25 ετών, που θεωρούνται προστατευόμενα μέλη. Ο τρόπος διανομής του κοινωνικού μερίσματος – ακόμα και σ’ αυτή την έκτακτη και αποσπασματική μορφή του– δείχνει την πλήρη έλλειψη συναίσθησης από την πλευρά της κυβέρνησης για το υπ’ αριθμόν ένα κοινωνικό ζήτημα του τόπου – το δημογραφικό – αφού δεν προβλέπεται καν, έστω και σε συμβολικό επίπεδο, η καταβολή ενίσχυσης ως κίνητρο σε νέα ζευγάρια για την απόκτηση παιδιού. Ούτε βεβαίως προβλέπεται η ενίσχυση της οικογένειας, του μόνου θεσμού που, σύμφωνα με όλες τις μελέτες, έχει συμβάλει στην αποτροπή της απόλυτης φτωχοποίησης τα οκτώ αυτά χρόνια.
Η δέσμευση για μείωση κατά 500 εκατ € στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων το 2019 και αντίστοιχα το 2020, θα στερήσει δεκάδες χιλιάδες βιώσιμες θέσεις εργασίας με πραγματική προστιθέμενη αξία και κοινωνικό όφελος. Παράγωγο, η συνεχής πτώση της ποιότητας των υπηρεσιών του δημοσίου στη σχολική στέγη, στα νοσοκομεία, στις συγκοινωνίες, στο περιβάλλον. Κατ’ εφαρμογή των δεσμεύσεων του Μεσοπροθέσμου, στην περίοδο 2019-2022, η αναλογία αποχωρήσεων/προσλήψεων στο δημόσιο θα είναι 1:1. Αυτό σημαίνει ότι κάθε χρόνο μέχρι το 2022 οι προσλήψεις μόνιμου προσωπικού θα κυμαίνονται μεταξύ 7.500 & 8.000 ατόμων. Κατ’ εξαίρεση για το 2019 – περίοδος εκλογών– προβλέπονται επιπλέον προσλήψεις 4.500 δασκάλων ειδικής αγωγής και 3.000 συμβασιούχων στο πρόγραμμα «Βοήθεια στο σπίτι», μειώνοντας τον αριθμό του έκτακτου προσωπικού του δημοσίου στις 55.000 από 62.000 σήμερα, σε σύνολο 602.000 υπαλλήλων της γενικής κυβέρνησης και των φορέων ιδιωτικού δικαίου. Αυτά σε μια χώρα που έχει 1,1 εκατ επίσημα εγγεγραμμένους ανέργους – στην πραγματικότητα ξεπερνούν το 1,5 εκατ. – στη χώρα που οι μισθοί των νέοπροσλαμβανόμενων στον ιδιωτικό τομέα είναι στα 428 € σε εργασιακές συνθήκες γαλέρας, ενώ η φυγή των νέων επιστημόνων συνεχίζεται.
Ποιος λοιπόν είναι ο τύπος ανθρώπου που εξυπηρετεί τη διαιώνιση αυτής της οικονομικής και κοινωνικής λαίλαπας; Αναμφίβολα αυτός που θα εθιστεί να ζει τη χαμοζωή του, που το μοναδικό μέλημά του είναι το «πως θα την βγάλει» και σήμερα ατομικά. Αυτός που θα αναμένει το φιλοδώρημα του μερίσματος ή που θα αρκείται στα 200 € μηνιαίως του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης, θα βολεύεται στα οκτάμηνα των δήμων ή στις εποχικές δουλειές και στη συνέχεια στο επίδομα ανεργίας, θα κάνει μεροκάματα χωρίς ασφάλιση και ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, θα στοιβάζεται στις ουρές για τον διακανονισμό των χρεών του και, το κυριότερο, θα μάθει πως πρέπει ν’ ανταμείβει με την ψήφο του τους «ευεργέτες του». Αυτός που θα αποδεχθεί, ως αποικιοκρατούμενος και ιθαγενής ότι η ζωή του είναι φτηνή και η χώρα του απλώς ένας χώρος για να ζει μίζερα και καταθλιπτικά. Όμως φαίνεται πως υπάρχουν σημάδια ρήξης: είναι οι μαθητές των καταλήψεων με την ελληνική σημαία στον Βορρά, οι χιλιάδες Έλληνες στην κηδεία του Κατσίφα, οι πολίτες των συλλαλητηρίων για τη Μακεδονία, όλοι οι δημοκράτες πατριώτες που ταράσσουν την κανονικότητα του συστήματος, αντιστεκόμενοι στην συλλογική τους εξαφάνιση. Γι’ αυτό και οι ύβρεις, η κατασυκοφάντηση, η λοιδορία , οι χαρακτηρισμοί και ο διχασμός, γι’ αυτό και οι προληπτικές συλλήψεις των συναγωνιστών μας στη Θεσσαλονίκη. Η ψευδοελίτ αρχίζει και πάλι να φοβάται…
Σχόλια