Η σπάταλη ελπίδα ότι δεν πιάσαμε ακόμη πάτο

Παναγιώτης Ήφαιστος

Κάθε ανάλυση πρώτον του ρόλου του πολίτη και της σχέσης του με την εξουσία μέσα στο κράτος, δεύτερον, της συγκρότησης και συγκράτησης του κράτους και τρίτον, της θέσης του κράτους στο διεθνές σύστημα, είναι το αντίστοιχο της ιατρικής. Λάθος διάγνωση και λάθος θεραπεία για τα τρία αυτά επίπεδα ανάλυσης σημαίνει θάνατο ή ζημιές για το άτυχο κράτος, και το αντίστροφο. ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΔΩ

Πως λοιπόν θα μπορούσε κανείς να εξηγήσει την αλήθεια για την σύγχρονη διεθνή πολιτική και να γίνει πιστευτός, σ’ ένα κράτος μέσα στο οποίο τους δύο τελευταίους αιώνες δεν κυριαρχεί μια καθαρή και σωστή θέαση του κόσμου αλλά θολά και λανθασμένα διεθνιστικά ή κοσμοπολίτικα αλληθωρίσματα όσων ύπουλα ή αφελώς, συνειδητά ή ανεπίγνωστα, αδιαλείπτως και γενικευμένα κάνουν λάθος διαγνώσεις των αιτίων και προτείνουν λάθος θεραπείες!

Κάποιοι συχνά λέμε ότι, τρύπες στο νερό ή διάλογο κωφαλάλων διαπιστώνει κανείς ότι κάνει, όταν γράφοντας ή ομιλώντας στην Ελλάδα και στην ελληνική γλώσσα προσπαθεί να εξηγήσει, για παράδειγμα, ότι στην κρατοκεντρική διεθνή πολιτική «η πολιτική ηθική είναι μηδενική» «το κύριο νόμισμα είναι η ισχύς» (Waltz) και ότι «δίκαιο έχει όποιος έχει ίση δύναμη», δηλαδή ισορροπία δυνάμεων (Θουκυδίδης).
Δεν λέμε ότι φταίει κάποιο συγκεκριμένο άτομο. Όταν δημιουργείται μια ασθενής κρατική δομή το κρατικό «σύστημα» πάσχει μαζί και οι πολίτες. Είναι μια κατάσταση πέραν ατομικών περιστάσεων ακόμη και όταν στην εκάστοτε ιστορική συγκυρία όλων των εθνών κάποιοι δειλοί ή επιρρεπείς σε εφιαλτικές συμπεριφορές Μηδίζουν και προσχωρούν στην εξυπηρέτηση του εκάστοτε κατακτητή ή ακόμη και όταν συνειδητά ή ανεπίγνωστα δολοφονούν για λογαριασμό του, ανεξάρτητα αν ο κατακτητής είναι Πέρσης, Ναζί, Οθωμανός ή τοκογλύφος/κερδοσκόπος/τεχνοκράτης «κάποιων» μνημονίων που αναιρούν την δημοκρατία και την εθνική ανεξαρτησία.
Τα πλείστα των προβλημάτων οίκοι, εκτιμάται, εν τέλει, οφείλονται σε εγγενή ιστορικά γεγονότα της διαδρομής των Ελλήνων. Μια βασική διαπίστωση είναι ότι το ένστικτο επιβίωσης των νεοελλήνων αποδυναμώθηκε. Ροκανίστηκε από το ίδιο το κράτος το οποίο μετά το 1831 εξ αντικειμένου ελέγχεται από ξένους. Γι’ αυτό και πολλοί αναζητούν πλέον μια ειρηνική μη εμφύλια πολιτική επανάσταση η οποία θα επιφέρει τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις που θα μπορούσαν να δρομολογήσουν προσανατολισμό προς την Δημοκρατία / Πολιτική Ελευθερία / Εθνική Ανεξαρτησία και που θα διασφάλιζαν ποικιλοτρόπως ότι ο πολίτης θα καθίσταται ολοένα και περισσότερο εντολέας της εντολοδόχου και ανακλητής εξουσίας.

Όχι επαναστάσεις και όχι δημοκρατία

Συντομογραφικά εκτιμάται ότι μερικές διαγνώσεις των αιτίων είναι οι εξής:
Πρώτον, οι Έλληνες επαναστάτησαν έξη χρόνια μετά το Κογκρέσο των ηγεμονικών δυνάμεων στην Βιέννη το 1815 όταν αποφασίστηκε «όχι επαναστάσεις και όχι δημοκρατία». Η Ελληνική Επανάσταση αν και για εγγενείς λόγους ήταν αναπόφευκτη (επειδή αφορούσαν την αξίωση Ελευθερίας των Ελλήνων της διαχρονίας που διέθεταν υψηλή πολιτική υπόσταση), το στρατηγικό περιβάλλον ήταν δυσμενέστατο. Σχεδόν προδίκαζε το αποτέλεσμα, εξ ου και οι επιφυλάξεις του Καποδίστρια.
Δεύτερον, ο πολυσυλλεκτικός κόσμος των πόλεων και των κοινών του ελληνικού έθνους ήταν μεν εν πολλοίς δημοκρατικά οργανωμένος, ακόμη και κάτω από οθωμανική εξουσία, πλην οι υψηλής ανθρωπολογικής επαναστατημένοι Έλληνες που φιλοδοξούσαν την αναβίωση κάποιου είδους νέας ελληνικής οικουμένης των αυτεξούσιων πόλεων, εξ αντικειμένου δεν είχαν στρατηγική θέαση πέραν των δικών τους συνόρων.
Τρίτον, την θέαση αυτή την διέθεταν τα μέλη της ελληνικής αστικής τάξης της διασποράς και πρωτίστως ένας από τους μεγαλύτερους διπλωμάτες του σύγχρονου κόσμου, ο Ιωάννης Καποδίστριας. Δεν είναι τυχαίο ότι αφετηριακό κύριο μέλημα της ξενοκρατίας ήταν να εκδιώξει ή και διώξει την ελληνική αστική τάξη της διασποράς η οποία, αντίθετα με τους τοπικούς ηγέτες, γνώριζε καλύτερα τα ηγεμονικά κράτη.

Απουσία δημοκρατίας

Τέταρτον, η δολοφονία του Καποδίστρια συμβολίζει ένα άτυχο τερματισμό(;) των αξιώσεων ελευθερίας των Ελλήνων της διαχρονίας, την αποδυνάμωση ή και κατάργηση του τοπικού αυτεξούσιου των Κοινοτήτων (ο πρώτος νόμος των Βαυαρών) και έκτοτε δύο αιώνες μετά αβάσταχτη ξενοκρατία που κορυφώθηκε με τους εμφυλίους, τις έξωθεν υποκινημένες επταετείς χούντες και εσχάτως τα μέχρι στιγμής οκταετή ανελέητα και δολοφονικά μνημόνια ενός εξοντωτικού για κάθε κοινωνία-θύμα μεταμοντέρνου πολέμου.
Πέμπτον, απουσία δημοκρατίας, έλλειμμα ή εκμηδένιση της Εθνικής Ανεξαρτησίας και δρομολόγηση προϋποθέσεων πρακτικών ιδιωτείας αντί δημοκρατίας αφενός δημιούργησαν ένα κράτος εξ αντικειμένου μπάχαλο στερημένο δυνατοτήτων εσωτερικής αυτοδιάθεσης και δυνατοτήτων αυτόνομης εθνικής στρατηγικής.
Για να το πούμε διαφορετικά, οι σύγχρονοι Έλληνες είχαν μια πολύ ιδιόμορφη ιστορική διαδρομή. Επιχείρησαν δημιουργία δημοκρατικού κράτους σε μια ατυχή για αυτούς ιστορική στιγμή, με αποτέλεσμα να λυγίσουν και υποταχθούν κρατικά, κάτι που τους κατέστησε ποικιλοτρόπως τρωτούς σε ιδεολογίες και διεθνισμούς που όλοι έπρεπε να γνωρίζουμε ότι αποτελούσαν πάντα μεταμφιέσεις των ηγεμονικών αξιώσεων ισχύος κάθε ιστορικής συγκυρίας.
Πως αυτό αντιστρέφεται και πως συντελείται αναγέννηση του Ελληνικού πολιτικού πολιτισμού και των Ελληνικών παραδόσεων της Ελευθερίας και της Εθνικής Ανεξαρτησίας! Πολύ περισσότερο από κάθε άλλη στιγμή των δύο τελευταίων αιώνων, αυτό είναι το μεγάλο ερώτημα.
Έκτον, η ξενοκρατία, οι εμφύλιοι, το ιδεολογικό δηλητήριο που μετατράπηκε σε εγγενή δομικό κομματικό διχασμό οχυρωμένο πίσω από αστεία ιδεολογήματα και θεωρήματα, το εξεζητημένα καλλιεργημένο πνευματικό μπέρδεμα των νέων γενιών και η χειμαρρώδης εισβολή του εθνομηδενισμού τις τρεις τελευταίες δεκαετίες αναιρούν ή μειώνουν τις δυνατότητες κατάκτησης της πολιτικής ελευθερίας και της εθνικής ανεξαρτησίας.

Μεταρρυθμιστική πολιτική επανάσταση

Έβδομον, αναμφίβολα επειδή «θέλουμε δεν θέλουμε» οι νεοέλληνες είμαστε κληρονόμοι του οικουμενικού πολιτισμού και πολιτικών παραδόσεων της ελληνικότητας που αποτελούσαν και συνεχίζουν να αποτελούν τον άξονα του ανθρωποκεντρικού πολιτικού πολιτισμού της διαχρονίας, ίσως υπάρχουν ακόμη δυνατότητες να καταστεί το κράτος ανεξάρτητη δημοκρατικά οργανωμένη πολιτεία.

Όγδοον, εκτός του ότι μια μεταρρυθμιστική πολιτική επανάσταση που θα είναι δημοκρατικά προσανατολισμένη χρήζει να είναι ειρηνική και μη εμφύλια, απαιτείται να προηγηθεί μια πνευματική επανάσταση, ή καλύτερα αφύπνιση. «Εύκολη» κατά τα άλλα: Να διανεμηθούν δωρεάν τα αναιρετικά των ιδεολογιών / ιδεολογημάτων έργα του Αριστοτέλη και του Θουκυδίδη. Προσωπικά το πρότεινα δημόσια το 1990 όταν επέστρεψα στην Ελλάδα διδάσκοντας τον τελευταίο στο πανεπιστήμιο. Το αναφέρω γιατί οι αντιδράσεις τότε άφησαν τον υποφαινόμενο άφωνο. Αλλού αυτά είναι αυτονόητα εδώ αίτιο επιθέσεων και δολοφονιών χαρακτήρων.
Ένατον, τι λέμε βασικά; Λέμε ότι ο Έλληνας «μιας και θέλει δεν θέλει» είναι φορέας του πολιτισμού και των ελληνικών πολιτικών παραδόσεων, ενδέχεται «τυχόν» μεταρρύθμιση να διεγείρει τα ένστικτα αυτοσυντήρησης και να προσφέρει την δυνατότητα αναγέννησης της αυτεξούσιας πολιτικής παιδείας (όπως επί αιώνες έκαναν οι Έλληνες στις πόλεις και τα κοινά ανεξαρτήτως υπέρτερης εξουσίας). Με όρους μάλιστα των κορυφαίων προαναφερθέντων στοχαστών και των πολλών άλλων της κλασικής εποχής, και με ζητούμενο αφενός την δημοκρατική συγκρότηση και αφετέρου την σωστή κατανόηση των αξιωμάτων της διεθνούς πολιτικής.
Δέκατον, μια τέτοια εισροή στο κοινωνικοπολιτικό γίγνεσθαι ενδέχεται να προσανατολίσει προς πολιτικό και στρατηγικό ορθολογισμό και να αποτινάξει ιδεολογίες, ιδεολογήματα, θεωρήματα, «δολοφονίες του πνεύματος» κάθε είδους, εθνομηδενιστικές επικοινωνιακές πρακτικές, διεθνισμούς και αφελείς κοσμοπολιτισμούς. Να αντικρούσει επίσης κάθε άλλη παρωχημένη μοντερνιστική και μεταμοντέρνα πολιτική διαφθορά της σκέψης. Μόνο μια τέτοια εισροή γνήσιων πρωτογενών εννοιών της δημοκρατίας και της εθνικής ανεξαρτησίας, εκτιμάται, μπορεί να αναστήσει τα δολοφονημένα ένστικτα και να ζωντανέψει τα υπαρξιακά θεμέλια της Ελληνικότητας, δηλαδή τον πολιτισμό και τις Ελληνικές πολιτικές παραδόσεις της Δημοκρατίας και της Ελευθερίας.

Περί το Μακεδονικό

Αφορμή για τα πιο πάνω είναι όσα τους τελευταίους μήνες ακούγονται και γράφονται συχνά και από πολλούς περί το «Μακεδονικό». Για τον ρόλο επίσης των ηγεμονικών δυνάμεων και ιδιαίτερα των ΗΠΑ και της Ρωσίας τε στιγμές καταιγιστικών στρατηγικών ανακατατάξεων. Η Ελλάδα, εκτιμάται, εξελίσσεται σε πιόνι αυτών των στρατηγικών παιγνίων.
Ακόμη, απόγνωση προκαλεί σε κάθε λογικό και ορθολογιστή πολίτη ο βομβαρδισμός με αφορισμούς γύρω από παρωχημένες έννοιες όπως δεξιός, αριστερός, προοδευτικός και άλλα ενδιάμεσα συναφή συνθήματα με όρους και έννοιες κενές περιεχομένου. Με όρους και έννοιες επίσης που καταμαρτυρούν μια απελπιστική άγνοια της εδώ και αιώνες ανελέητης πάλης των ηγεμονικών δυνάμεων που αλλάζουν φίλους και εχθρούς, σύμμαχους και αντιπάλους όπως αλλάζουν πουκάμισα οι ηγέτες τους και που είτε «παλεύουν» είτε συναλλάσσονται τα περιφερειακά κράτη υποφέρουν (ιδιαίτερα τα απρόσεκτα κράτη).
Τέτοιες σκέψεις έρχονται τις τελευταίες μέρες του Σεπτεμβρίου 2018 όταν ενώ το παραμιλητό γύρω από τις «Πρέσπες» συνεχίζεται, ελάχιστοι φαίνεται να ευαισθητοποιούνται για τους πραγματικούς λόγους της στρατιάς ηγεμονικών ηγετών, αξιωματούχων και υπαλλήλων πηγαινοέρχονται ή στέλνουν μηνύματα στην πρώην επαρχία της Γιουγκοσλαβίας που αποκαλούν «Μακεδονία».
Επιπλέον, αυτό που πολλοί στα Σκόπια και στην Ελλάδα δεν φαίνεται να αντιλαμβάνονται είναι ότι με τις «Πρέσπες», μια δηλαδή συμφωνία που ολοφάνερα προκαλεί ντόμινο διαστροφών της ιστορικής αλήθειας με αναπόδραστες προεκτάσεις για την περιφέρειά μας, στήνεται το σκηνικό για μια από τις πολλές διενέξεις στις περιφέρειες. Διενέξεις που όπως πάντα ιστορικά ισχύει στον ανελέητο ηγεμονικό ανταγωνισμό, αποβλέπουν στην κατατριβή «φίλων» και «εχθρών» σύμφωνα με τις ανακατανομές ισχύος και συμφερόντων που τα στρατηγικά επιτελεία εκτιμούν ότι επέρχονται.
Επίσης, για μεταφορά βαρών σε καλά σχεδιασμένους ανταγωνισμούς, δημιουργία ετοιμόρροπων περιφερειακών δομών για έλεγχο κρατών και παραγωγικών πόρων και για γεωπολιτικές ανακατανομές σύμφωνα με συνδεδεμένους βραχυχρόνιους, μεσοπρόθεσμους και μακροπρόθεσμους στρατηγικούς σκοπούς και στρατηγικά σχέδια.

Αναβιώνουν σύνδρομα αυταρχισμού

Σε κάθε περίπτωση, δεν πρέπει πλέον να υπάρχει αμφιβολία: Οι βιαστικές και αυθαίρετες αποφάσεις για ιστορικά ζητήματα στα βόρεια σύνορα της Ελλάδας και αύριο ίσως στο Κυπριακό –μιας και φαίνεται να επανέρχεται το δόγμα «η Κύπρος είναι μακριά και οι Έλληνες εκεί μπορούν να αυτοκτονήσουν (ΔΔΟ) και εμείς θα τους συμπαραστεκόμαστε σε αυτό» –, οδηγούν σε σοβαρό εσωτερικό διχασμό.
Ακόμη πιο ανησυχητικό αντί αποφασιστικής αποτρεπτικής στρατηγικής, ακούμε μουρμουρητά για «μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης» που δεν αποκλείεται, πολύ σοβαρά μιλώντας μιας και τα παθήματα είναι πρόσφατα και οι πρωταγωνιστές οι ίδιοι ή μορφικά πανομοιότυποι, να δούμε και κανένα ζεϊμπέκικο.
Διαπιστώνεται επιπλέον, πως όποιος κάθεται στην καρέκλα εξουσίας δεν νοιώθει ότι πρέπει να λογοδοτεί στην κοινωνία. Αναβιώνουν σύνδρομα αυταρχισμού, δεσποτισμού και αυθαιρεσίας εγγενή σε κάθε αριστεροδεξιό διεθνιστικό δόγμα όταν φορείς νοιώθουν αυθεντίες και ολιγάρχες: Σε όσους επισημαίνουν ότι ο στρατηγικός ανορθολογισμός είναι επιβλαβής αντιτάσσεται αυταρχικά «είστε υπερπατριώτες και εγώ ο ελέω τρόικας εκάστοτε καρεκλοκένταυρος “έχω καθήκον” να προστατεύσω το κράτος “όπως εγώ νομίζω”».
Χλευάζοντας μάλιστα τους πολίτες όποτε διαμαρτύρονται και χαρακτηρίζοντας την κοινωνία ετερόκλητο όχλο. Διαστημική η απόσταση συγκρίνοντας με τον Μεγάλο Περικλή, ο οποίος εκεί στο βήμα του Δήμου νοιώθοντας εντολοδόχος των πολιτών νυχθημερόν πάσχιζε με επιχειρήματα να πείσει τους εντολείς του για κάθε απόφασή του. Αν και η ελπίδα είναι σπάταλη ας ελπίσουμε πως δεν πιάσαμε ακόμη πάτο.
==============

• «Οι εκλεκτοί της ιστορίας» και το σύνδρομο του σωτήρα

• Σταλινικού χαρακτήρα μονόδρομος το νεοφιλελεύθερο καθεστώς