Γράφει ο Θεόδωρος Καρυώτης
Το φάντασμα της ΑΟΖ συνεχίζει να καταδιώκει την Τουρκία. Είναι γνωστό σε όλους ότι η Τουρκία θεωρεί την έννοια της ΑΟΖ ως τον μεγαλύτερο εχθρό της στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.
Η Άγκυρα θεωρεί πως τώρα παρουσιάζεται μία μεγάλη ευκαιρία για να δημιουργήσει τετελεσμένα στην ΑΟΖ της Κύπρου και είναι διατεθειμένη να χοντρύνει το παιχνίδι. Έτσι με απειλές και εκβιασμούς διεκδικεί το Οικόπεδο 3 της κυπριακής ΑΟΖ και έχει ακινητοποιήσει το γεωτρύπανο Saipen 12000 της ιταλογαλλικής κοινοπραξίας ENI/TOTAL 15 ν.μ. παρεμποδίζοντας το να φθάσει στον προορισμό του.
Καθώς περιφρονεί τη Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS), η Άγκυρα δεν έχει καμία σχέση με την νότια πλευρά της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η Τουρκία υποστηρίζει ότι έχει θαλάσσια σύνορα με την Αίγυπτο και ο μόνος τρόπος να το ισχυριστεί αυτό είναι να επιμένει ότι η Ελλάδα δεν έχει θαλάσσια σύνορα με την Κύπρο. Το Οικόπεδο 4 της κυπριακής ΑΟΖ όμως δείχνει καθαρά ότι η Κύπρος έχει θαλάσσια σύνορα με την Ελλάδα και επομένως η Τουρκία δεν διαθέτει θαλάσσια σύνορα με την Αίγυπτο.
Αξίζει υπενθυμίσουμε ότι μόνο ο Τάσσος Παπαδόπουλος σήκωσε το ανάστημά του δηλώνοντας ουσιαστικά «εμείς ομιλούμε για ΑΟΖ και τίποτε άλλο», χωρίς ο Ερντογάν να αντιληφθεί τη σημασία της ιδιοφυούς κίνησης της Κύπρου το 2004, με αποτέλεσμα τώρα να είναι πλέον πολύ αργά γι’ αυτόν. Έχει επίσης μεγάλη αξία το γεγονός ότι όλα τα κράτη του κόσμου, εκτός της Τουρκίας, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, της Ρωσίας και της Κίνας, έχουν αναγνωρίσει την ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας. Μέχρι σήμερα, 138 χώρες έχουν ανακηρύξει Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) 200 ν.μ. μιλίων ή έχουν δημιουργήσει μια Αποκλειστική Αλιευτική Ζώνη (ΑΑΖ) 200 ν.μ. Μόνο δύο κράτη στον κόσμο παραβιάζουν την ΑΟΖ άλλων κρατών. Η Κίνα και η Τουρκία!
Η Κύπρος αντιμετωπίζει ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα, διότι όταν ένα κράτος οριοθετεί την ΑΟΖ του, πρέπει να προβλέπει και τις παρενέργειες που μπορεί να προκληθούν, και να είναι έτοιμο να την υπερασπιστεί με όλα τα νόμιμα μέσα. Η κυπριακή κυβέρνηση, αντίθετα, ανακοίνωσε πρόσφατα με στόμφο, ότι ετοιμάζεται προχωρήσει σε μονομερή οριοθέτηση της ΑΟΖ της με τους βόρειους γείτονές της, που δεν είναι άλλοι από τη Τουρκία και την Ελλάδα. Μάλιστα διαφήμισε ότι θα στείλει τις γεωγραφικές συντεταγμένες στην έδρα του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, χωρίς αυτές να φθάσουν ποτέ στον προορισμό τους.
Έπρεπε, επομένως, να είχε ήδη μεριμνήσει για ένα τέτοιο σενάριο και να έχει εξασφαλίσει συμμάχους προς υπεράσπισή της. Η Ελλάδα, ζώντας αυτές τις ημέρες σε ένα έντονα φορτισμένο κλίμα για το Μακεδονικό και την Novartis,δεν είναι σε θέση να σταθεί αποτελεσματικά αρωγός στην Κυπριακή Δημοκρατία.
Η ελληνική κυβέρνηση πρέπει να απαιτήσει από τις Ηνωμένες Πολιτείες να κόψουν τον «πολεμικό χορό» του Ερντογάν στη Μεσόγειο. Να τα βρουν μεταξύ τους, η Ελλάδα και η Τουρκία, είναι το μήνυμα που εκπέμπει το Στέιτ Ντιπάρτμεντ μετά την απαράδεκτη επιθετική κίνηση των Τούρκων εναντίον ελληνικού πλοίου, στο Αιγαίο Πέλαγος. Δεν έκαναν όμως καμία παρέμβαση για την παραβίαση της Τουρκίας στη κυπριακή ΑΟΖ.
Το Ισραήλ και η Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελούν αυτή τη στιγμή την άλλη εναλλακτική λύση στήριξης της Κύπρου. Είναι γνωστόν ότι το Ισραήλ προστατεύει τον εναέριο χώρο της Κύπρου για αρκετό διάστημα και θα μπορούσε να του ζητηθεί να διενεργεί και θαλάσσιες περιπολίες στην ΑΟΖ της Κύπρου, παρότι δεν έχει ακόμα αναπτύξει μια σοβαρή ναυτική δύναμη στην περιοχή για την υποστήριξη της δικής του ΑΟΖ.
Από την πλευρά της η Ευρωπαική Ενωση όχι μόνο υπέγραψε την UNCLOS του 1982, αλλά και την επικύρωσε την 1η Ιανουαρίου 1998, γεγονός που ενίσχυσε την αρμοδιότητά της σε όλους τους τομείς στους οποίους το Μέρος V της Σύμβασης παρέχει δικαιώματα και υποχρεώσεις στα παράκτια κράτη. Έτσι σήμερα η κυπριακή ΑΟΖ είναι στην ουσία, επίσης, ΑΟΖ της ΕΕ. Είναι, επομένως, υποχρέωση της ΕΕ να υπερασπιστεί σήμερα την ΑΟΖ ενός κράτους μέλους της, διότι μια αμφισβήτηση της ΑΟΖ του νησιού αποτελεί και αμφισβήτηση της ΑΟΖ της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ήδη, η ΕΕ δια του προέδρου του Ευρωπαικού Συμβουλίου Ντοναλντ Τουσκ προειδοποίησε την Τουρκία την 12η Φεβρουαρίου να «αποφύγει τις απειλές ή τις δράσεις εναντίον οιουδήποτε μέλους της ΕΕ και αντ΄αυτού να δεσμευθεί για σχέσεις καλής γειτονίας, την ειρηνική διευθέτηση των διαφορών και το σεβασμό στην εδαφική κυριαρχία».
Τώρα όμως η Κύπρος δικαιούται να ζητήσει την παρέμβαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για κατάφορη παραβίαση της Σύμβασης του Δίκαιου της Θάλασσας και της διεθνούς ασφάλειας και ειρήνης. Η γνώμη μου όμως είναι ότι μία τέτοια προληπτική κίνηση είναι αναγκαστική στη σημερινή συγκυρία, μια και ο Ερντογάν αποφάσισε ότι επιθυμεί μια ταυτόχρονη κρίση όχι μόνο στην ΑΟΖ της Κύπρου αλλά και με την Ελλάδα στο Αιγαίο Αρχιπέλαγος.
Το φάντασμα της ΑΟΖ συνεχίζει να καταδιώκει την Τουρκία. Είναι γνωστό σε όλους ότι η Τουρκία θεωρεί την έννοια της ΑΟΖ ως τον μεγαλύτερο εχθρό της στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.
Η Άγκυρα θεωρεί πως τώρα παρουσιάζεται μία μεγάλη ευκαιρία για να δημιουργήσει τετελεσμένα στην ΑΟΖ της Κύπρου και είναι διατεθειμένη να χοντρύνει το παιχνίδι. Έτσι με απειλές και εκβιασμούς διεκδικεί το Οικόπεδο 3 της κυπριακής ΑΟΖ και έχει ακινητοποιήσει το γεωτρύπανο Saipen 12000 της ιταλογαλλικής κοινοπραξίας ENI/TOTAL 15 ν.μ. παρεμποδίζοντας το να φθάσει στον προορισμό του.
Καθώς περιφρονεί τη Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS), η Άγκυρα δεν έχει καμία σχέση με την νότια πλευρά της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η Τουρκία υποστηρίζει ότι έχει θαλάσσια σύνορα με την Αίγυπτο και ο μόνος τρόπος να το ισχυριστεί αυτό είναι να επιμένει ότι η Ελλάδα δεν έχει θαλάσσια σύνορα με την Κύπρο. Το Οικόπεδο 4 της κυπριακής ΑΟΖ όμως δείχνει καθαρά ότι η Κύπρος έχει θαλάσσια σύνορα με την Ελλάδα και επομένως η Τουρκία δεν διαθέτει θαλάσσια σύνορα με την Αίγυπτο.
Αξίζει υπενθυμίσουμε ότι μόνο ο Τάσσος Παπαδόπουλος σήκωσε το ανάστημά του δηλώνοντας ουσιαστικά «εμείς ομιλούμε για ΑΟΖ και τίποτε άλλο», χωρίς ο Ερντογάν να αντιληφθεί τη σημασία της ιδιοφυούς κίνησης της Κύπρου το 2004, με αποτέλεσμα τώρα να είναι πλέον πολύ αργά γι’ αυτόν. Έχει επίσης μεγάλη αξία το γεγονός ότι όλα τα κράτη του κόσμου, εκτός της Τουρκίας, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, της Ρωσίας και της Κίνας, έχουν αναγνωρίσει την ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας. Μέχρι σήμερα, 138 χώρες έχουν ανακηρύξει Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) 200 ν.μ. μιλίων ή έχουν δημιουργήσει μια Αποκλειστική Αλιευτική Ζώνη (ΑΑΖ) 200 ν.μ. Μόνο δύο κράτη στον κόσμο παραβιάζουν την ΑΟΖ άλλων κρατών. Η Κίνα και η Τουρκία!
Η Κύπρος αντιμετωπίζει ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα, διότι όταν ένα κράτος οριοθετεί την ΑΟΖ του, πρέπει να προβλέπει και τις παρενέργειες που μπορεί να προκληθούν, και να είναι έτοιμο να την υπερασπιστεί με όλα τα νόμιμα μέσα. Η κυπριακή κυβέρνηση, αντίθετα, ανακοίνωσε πρόσφατα με στόμφο, ότι ετοιμάζεται προχωρήσει σε μονομερή οριοθέτηση της ΑΟΖ της με τους βόρειους γείτονές της, που δεν είναι άλλοι από τη Τουρκία και την Ελλάδα. Μάλιστα διαφήμισε ότι θα στείλει τις γεωγραφικές συντεταγμένες στην έδρα του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, χωρίς αυτές να φθάσουν ποτέ στον προορισμό τους.
Έπρεπε, επομένως, να είχε ήδη μεριμνήσει για ένα τέτοιο σενάριο και να έχει εξασφαλίσει συμμάχους προς υπεράσπισή της. Η Ελλάδα, ζώντας αυτές τις ημέρες σε ένα έντονα φορτισμένο κλίμα για το Μακεδονικό και την Novartis,δεν είναι σε θέση να σταθεί αποτελεσματικά αρωγός στην Κυπριακή Δημοκρατία.
Η ελληνική κυβέρνηση πρέπει να απαιτήσει από τις Ηνωμένες Πολιτείες να κόψουν τον «πολεμικό χορό» του Ερντογάν στη Μεσόγειο. Να τα βρουν μεταξύ τους, η Ελλάδα και η Τουρκία, είναι το μήνυμα που εκπέμπει το Στέιτ Ντιπάρτμεντ μετά την απαράδεκτη επιθετική κίνηση των Τούρκων εναντίον ελληνικού πλοίου, στο Αιγαίο Πέλαγος. Δεν έκαναν όμως καμία παρέμβαση για την παραβίαση της Τουρκίας στη κυπριακή ΑΟΖ.
Το Ισραήλ και η Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελούν αυτή τη στιγμή την άλλη εναλλακτική λύση στήριξης της Κύπρου. Είναι γνωστόν ότι το Ισραήλ προστατεύει τον εναέριο χώρο της Κύπρου για αρκετό διάστημα και θα μπορούσε να του ζητηθεί να διενεργεί και θαλάσσιες περιπολίες στην ΑΟΖ της Κύπρου, παρότι δεν έχει ακόμα αναπτύξει μια σοβαρή ναυτική δύναμη στην περιοχή για την υποστήριξη της δικής του ΑΟΖ.
Από την πλευρά της η Ευρωπαική Ενωση όχι μόνο υπέγραψε την UNCLOS του 1982, αλλά και την επικύρωσε την 1η Ιανουαρίου 1998, γεγονός που ενίσχυσε την αρμοδιότητά της σε όλους τους τομείς στους οποίους το Μέρος V της Σύμβασης παρέχει δικαιώματα και υποχρεώσεις στα παράκτια κράτη. Έτσι σήμερα η κυπριακή ΑΟΖ είναι στην ουσία, επίσης, ΑΟΖ της ΕΕ. Είναι, επομένως, υποχρέωση της ΕΕ να υπερασπιστεί σήμερα την ΑΟΖ ενός κράτους μέλους της, διότι μια αμφισβήτηση της ΑΟΖ του νησιού αποτελεί και αμφισβήτηση της ΑΟΖ της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ήδη, η ΕΕ δια του προέδρου του Ευρωπαικού Συμβουλίου Ντοναλντ Τουσκ προειδοποίησε την Τουρκία την 12η Φεβρουαρίου να «αποφύγει τις απειλές ή τις δράσεις εναντίον οιουδήποτε μέλους της ΕΕ και αντ΄αυτού να δεσμευθεί για σχέσεις καλής γειτονίας, την ειρηνική διευθέτηση των διαφορών και το σεβασμό στην εδαφική κυριαρχία».
Τώρα όμως η Κύπρος δικαιούται να ζητήσει την παρέμβαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για κατάφορη παραβίαση της Σύμβασης του Δίκαιου της Θάλασσας και της διεθνούς ασφάλειας και ειρήνης. Η γνώμη μου όμως είναι ότι μία τέτοια προληπτική κίνηση είναι αναγκαστική στη σημερινή συγκυρία, μια και ο Ερντογάν αποφάσισε ότι επιθυμεί μια ταυτόχρονη κρίση όχι μόνο στην ΑΟΖ της Κύπρου αλλά και με την Ελλάδα στο Αιγαίο Αρχιπέλαγος.
- Δημοσιεύτηκε στην αγγλική έκδοση της εφημερίδας Καθημερινή στις 17 Φεβρουαρίου 2017. ΠΗΓΗ
Σχόλια