Όταν, πριν από επτά χρόνια, ελληνικές κυβερνήσεις και τρόικα αντιδρούσαν λυσσαλέα σε αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους, επίμονα και σχεδόν μοναχικά σε πέντε άρθρα παρουσίαζα τη διαδικασία αυτή ως μόνη λύση για την ανάπτυξη και τη δημοσιονομική προσαρμογή
Του Δημήτρη Στεργίου
Διάβασα τις δηλώσεις της επικεφαλής του Διεθνούς
Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) κυρίας Κριστίν Λαγκάρντ στην ιταλική εφημερίδα Il Sole 24 Ore και μελαγχόλησα, αλλά και αγανάκτησα, διότι πήγαν χαμένα επτά ολόκληρα χρόνια με εφιαλτικές συνέπειες στα ελληνικά νοικοκυριά, την ελληνική οικονομία, τις επιχειρήσεις και το κύρος της χώρας μας από τα καπρίτσια των δανειστών και τη δουλοπρεπή συμπεριφορά ή απίστευτη άγνοια περί τα οικονομικά των ελληνικών κυβερνήσεων. «Χρειάζεται αναδιάρθρωση του χρέους ώστε το μέλλον της ελληνικής οικονομίας να μπορεί να είναι βιώσιμο», τονίζει η κυρία Λαγκάρντ.
Δηλαδή, δήλωσε, χωρίς ένα «συγνώμη», τα αντίθετα που υποστήριζε ευθύς εξαρχής από την ένταξη της χώρας μας στο πρώτο μνημόνιο το 2010. Τότε, δηλαδή, όταν η τότε κυβέρνηση, ο κ. Παπανδρέου, ο κ. Πεταλωτής, ο κ. Παπακωνσταντίνου, ο τότε σύμβουλος του πρωθυπουργού και μετέπειτα πρωθυπουργός κ. Λουκάς Παπαδήμος, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα βροντοφώναζαν σε όλους τους τόνους ότι δεν πρόκειται να γίνει και δεν είναι επιθυμητή μια τέτοια διαδικασία, ενώ, τότε, ο γράφων με πέντα άρθρα πρότεινε επίμονα και σχεδόν μοναχικά αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους.
Έπρεπε, λοιπόν, να γίνει η λεηλασία της ελληνικής οικονομίας και των ελληνικών νοικοκυριών με τα γνωστά Μνημόνια και περιβόητα Μεσοπρόθεσμα Προγράμματα, να αποκτήσει μιαν εφιαλτική δυναμική το δημόσιο χρέος, να κατακλυσθεί ο προϋπολογισμός ξανά από ελλείμματα, να καλπάσει η ανεργία και να βαθαίνει ολοένα και περισσότερο η ύφεση επί 18 μήνες για να αντιληφθούν οι ντόπιοι και διεθνείς ολετήρες της χώρας μας στη Σύνοδο Κορυφής στις 26 Οκτωβρίου του 2011 αυτό που επί 18 μήνες μήνες συνεχώς προτείναμε, δηλαδή αναδιάρθρωση ή «κούρεμα» του ελληνικού δημόσιου χρέους κατά 50%, αλλά αντ΄ αυτού έχει «κούρεμα» των αποθεματικών των ασφαλιστικών ταμείων και των χρεών προς τους ιδιώτες!!!
Οι φίλοι αναγνώστες μας θα θυμούνατι ότι ο γράφων από την αρχή και με ντοκουμέντα υποστήριζε και πρότεινε ότι η μόνη λύση για τη δημοσιονομική προσαρμογή και την επιστροφή της χώρας μας σε αναπτυξιακή τροχιά είναι η αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους. Ωστόσο, η πρόταση αυτή είχε προκαλέσει τότε λυσσαλέες αντιδράσεις τόσο από τον τότε ή τότε πρωθυπουργούς και όλα σχεδόν τα κυβερνητικά στελέχη όσο και από την τρόικα!
Με λύπη και αγανάκτηση και για τη δικαίωσή μας αυτή, επιτρέψτε μου να παραθέσω στη συνέχεια τα πλήρη κείμενα των σχετικών άρθρων μας που αναφέρονταν στην επίμονη πρότασή μας για την ανάγκη αναδιάρθρωσης του δημόσιου χρέους:
Πρώτο άρθρο (αναρτήθηκε στις 25 Αυγούστου 2010)
- Γιατί, αντί της επωφελούς αναδιάρθρωσης του δημόσιου χρέους, προτείνουν μόνο επαχθή Μνημόνια!
Αβάσιμες χαρακτηρίζει τις ανησυχίες για αναδιάρθρωση του χρέους ο επίτροπος Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων της ΕΕ, Όλι Ρεν, σε άρθρο του στη Wall Street Journal με τίτλο «Ελληνική Αναγέννηση». «Γνωρίζω ότι οι ελληνικές μεταρρυθμίσεις δεν έχουν δώσει τέλος στις ανησυχίες πως η Αθήνα θα αναγκαστεί να αναδιαρθρώσει το χρέος της. Όμως, για πολλούς αλληλένδετους λόγους, βρίσκω αυτές τις ανησυχίες αβάσιμες», επισημαίνει ο κ. Ρεν. Όπως αναφέρει η Ελλάδα πήρε δραστικά μέτρα για να αντιστρέψει την δύσκολη κατάσταση και τα μέτρα αυτά θα πείσουν. Έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος στην πάταξη της φοροδιαφυγής, στην απελευθέρωση της αγοράς εργασίας, στην περικοπή των συντάξεων, την αύξηση του ηλικιακού ορίου συνταξιοδότησης και στη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος με μείωση της γραφειοκρατίας. Σύμφωνα με τον επίτροπο, το πρόγραμμα της Ελλάδας είναι φιλόδοξο, αλλά και ρεαλιστικό, ενώ η πιστή εφαρμογή του είναι πολύ πιθανό να αυξήσει τον αριθμό ανάπτυξης από το αναμενόμενο.
Αλλά, προς τι οι ανησυχίες; Το ερώτημα, ύστερα και από πολλές αντιδράσεις που εκδηλώνονται εντός και εκτός της χώρας μας για το θέμα αυτό είναι: γιατί προκαλεί ανησυχίες μια αναδιάρθρωση του (υψηλού) δημόσιου χρέους; Η απάντηση, προφανώς, εντοπίζεται στη διαπίστωση ότι όλοι αυτοί οι «τρομολογάνοι» της αναδιάρθρωσης του (ελληνικού) δημόσιου χρέους επιδιώκουν με συνεχή Μνημόνια να καταλύουν οιονεί την εθνική κυριαρχία με τις ιταμές παρεμβάσεις τους και να εξοντώσουν την ελληνική οικονομία και τη χώρα με τα «βάρβαρα» μέτρα που κάθε φορά προτείνουν. Διότι, η κακοδαιμονία του ελληνικού οικονομικού προβλήματος είναι γνωστή: δεν προωθούνται διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις διότι δεν τις αντέχουν οι ελληνικές κυβερνήσεις. Κι εκεί «πατάνε» και μιλούν για ανησυχίες στην περίπτωση αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους.
Την απάντηση σε όλους αυτούς «τρομολογάνους» την έχει δώσει ο καθηγητής μου και ακαδημαϊκός Άγγελος Αγγελόπουλος με τη συνεχή διεθνή αρθρογραφία του για την ανάγκη και τις επωφελείς επιπτώσεις μιας απόφασης για αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους μιας (τριτοκοσμικής) χώρας. Το σχετικό τελευταίο δημοσίευμα του καθηγητή Άγγελου Αγγελόπουλου, σε συνεργασία με τον Αμερικανό καθηγητή Lawrence R. Klein (βραβείο Νόμπελ) του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια δημοσιεύθηκε στη Νέα Υόρκη το 1989. Στο άρθρο αυτό, επισημαίνονταν, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα:
«Θα πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι η αδυναμία των χωρών του Τρίτου Κόσμου να εξοφλήσουν το εξωτερικό χρέος τους επιδεινώνει το χάος και απειλεί με κατάρρευση το παγκόσμιο τραπεζιτικό και πιστωτικό σύστημα με συνέπεια την έκρηξη μιας παγκόσμιας οικονομικής, κοινωνικής και πολιτικής κρίσης σοβαρών διαστάσεων. Έτσι, ήρθε η στιγμή να αναθεωρήσουμε το περιεχόμενο της παγκόσμιας στρατηγικής και να βρούμε ρεαλιστικές λύσεις προτού είναι πολύ αργά…»
Και οι δύο καθηγητές προτείνουμ πράγματι, ρεαλιστικές λύσεις, όπως αναστολή για δέκα χρόνια όλων των πληρωμών με ένα επιτόκιο 4%, παράταση της προθεσμίας εξόφλησης του κεφαλαίου μετά περίοδο χάριτος δέκα ετών για είκοσι χρόνια ακόμη κλπ.
Στο ίδιο άρθρο παρουσιάζονται και οι ευνοϊκές επιπτώσεις μιας αναδιάρθρωσης του δημόσιου χρέους για τις δανείστριες τράπεζες και για τις οφειλέτιδες χώρες (περίοδος ανάπαυλας για ανάκαμψη της οικονομίας, βελτίωση του βιοτικού επιπέδου, λήψη από τις δανείστριες τράπεζες ή χώρες ολόκληρου του δανείου με τους τόκους κλπ).
Κι όμως, όλα αυτά ο κ. Ρεν τα χαρακτηρίζει ως … ανησυχίες. Και, φυσικά, προτείνονται κείμενα Μνημονίων, τα οποία συνυπογράφει ασμένως και η ελληνική κυβέρνηση…
Δεύτερο άρθρο (αναρτήθηκε στις 30 Σεπτεμβρίου 2010)
- Εξηγήστε μας, κύριε Παπαδήμο, γιατί δεν είναι «επιθυμητή» μία αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους
Ο σύμβουλος του πρωθυπουργού κ. Γιώργου Παπανδρέου, δήλωσεσε διεθνές
πρακτορείο ειδήσεων Market News International ότι η Ελλάδα δεν θα
προχωρήσει σε αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους της. «Αυτό δεν είναι ούτε
επιθυμητό ούτε πιθανό», είπε, προσθέτοντας ότι «η ελληνική Κυβέρνηση
και οι ευρωπαϊκές αρχές το έχουν αποκλείσει».Ο κ. Λουκάς Παπαδήμος, ως διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος επί σειράν ετών, ήταν «ορκισμένος εχθρός» του υψηλού δημόσιου χρέους της χώρας μας και, συνεχώς, επεσήμανε τις δυσμενείς επιδράσεις του στη διαμόρφωση των δημόσιων ελλειμμάτων (υψηλά τοκοχρεολύσια) και τους περιορισμούς που συνεπάγεται στην προώθηση των αναγκαίων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Επίσης, διετέλεσε και επί σειρά ετών και αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, η οποία κι αυτή είναι μόνιμος εχθρός του υψηλού δημόσιου χρέους σε όλες τις χώρες της Ευρωζώνης και, φυσικά, της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Τώρα που έγινε σύμβουλος του πρωθυπουργού κ. Γιώργου Παπανδρέου, δήλωσε διεθνές πρακτορείο ειδήσεων Market News International ότι η Ελλάδα δεν θα προχωρήσει σε αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους της. «Αυτό δεν είναι ούτε επιθυμητό ούτε πιθανό», είπε, προσθέτοντας ότι «η ελληνική Κυβέρνηση και οι ευρωπαϊκές αρχές το έχουν αποκλείσει».
Για να το πει αυτό ο κ. Παπαδήμος, ως έμπειρος οικονομολόγος και κεντροτραπεζίτης κάτι ξέρει. Ναι, αλλά δεν μας το λέει! Δεν εξηγεί γιατί δεν είναι επιθυμητή μία αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους και προτιμά η χώρα μας ένα επαίσχυντο Μνημόνιο και απώλεια της εθνικής κυριαρχίας. Εμείς, σε προηγούμενα άρθρα μας είχαμε απαριθμήσει τις ευνοϊκές επιδράσεις μιας αναδιάρθρωσης του δημόσιου χρέους στην οικονομία, τα δημοσιονομικά, τους φορολογούμενους και τα ελληνικά νοικοκυριά. Τις υπενθυμίζουμε γράφοντας τότε τα ακόλουθα:
Ας διαβάσουν οι «τρομολάγνοι» τις ευνοϊκές επιπτώσεις μιας αναδιάρθρωσης του δημόσιου χρέους για τις δανείστριες τράπεζες και χώρες και τις οφειλέτιδες χώρες που επισημαίνει ο αείμνηστος καθηγητής Άγγελος Αγγελόπουλος με έναν άλλο Αμερικανό συνάδελφό του (βραβείο Νόμπελ) σε άρθρο τους το 1989.
Αβάσιμες χαρακτηρίζει τις ανησυχίες για αναδιάρθρωση του χρέους ο επίτροπος Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων της ΕΕ, Όλι Ρεν, σε άρθρο του στη Wall Street Journal με τίτλο «Ελληνική Αναγέννηση». «Γνωρίζω ότι οι ελληνικές μεταρρυθμίσεις δεν έχουν δώσει τέλος στις ανησυχίες πως η Αθήνα θα αναγκαστεί να αναδιαρθρώσει το χρέος της. Όμως, για πολλούς αλληλένδετους λόγους, βρίσκω αυτές τις ανησυχίες αβάσιμες», επισημαίνει ο κ. Ρεν. Όπως αναφέρει η Ελλάδα πήρε δραστικά μέτρα για να αντιστρέψει την δύσκολη κατάσταση και τα μέτρα αυτά θα πείσουν. Έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος στην πάταξη της φοροδιαφυγής, στην απελευθέρωση της αγοράς εργασίας, στην περικοπή των συντάξεων, την αύξηση του ηλικιακού ορίου συνταξιοδότησης και στη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος με μείωση της γραφειοκρατίας. Σύμφωνα με τον επίτροπο, το πρόγραμμα της Ελλάδας είναι φιλόδοξο, αλλά και ρεαλιστικό, ενώ η πιστή εφαρμογή του είναι πολύ πιθανό να αυξήσει τον αριθμό ανάπτυξης από το αναμενόμενο.
Αλλά, προς τι οι ανησυχίες; Το ερώτημα, ύστερα και από πολλές αντιδράσεις που εκδηλώνονται εντός και εκτός της χώρας μας για το θέμα αυτό είναι: γιατί προκαλεί ανησυχίες μια αναδιάρθρωση του (υψηλού) δημόσιου χρέους; Η απάντηση, προφανώς, εντοπίζεται στη διαπίστωση ότι όλοι αυτοί οι «τρομολογάνοι» της αναδιάρθρωσης του (ελληνικού) δημόσιου χρέους επιδιώκουν με συνεχή Μνημόνια να καταλύουν οιονεί την εθνική κυριαρχία με τις ιταμές παρεμβάσεις τους και να εξοντώσουν την ελληνική οικονομία και τη χώρα με τα «βάρβαρα» μέτρα που κάθε φορά προτείνουν. Διότι, η κακοδαιμονία του ελληνικού οικονομικού προβλήματος είναι γνωστή: δεν προωθούνται διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις διότι δεν τις αντέχουν οι ελληνικές κυβερνήσεις. Κι εκεί «πατάνε» και μιλούν για ανησυχίες στην περίπτωση αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους.
Την απάντηση σε όλους αυτούς «τρομολογάνους» την έχει δώσει ο καθηγητής μου και ακαδημαϊκός Άγγελος Αγγελόπουλος με τη συνεχή διεθνή αρθρογραφία του για την ανάγκη και τις επωφελείς επιπτώσεις μιας απόφασης για αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους μιας (τριτοκοσμικής) χώρας. Το σχετικό τελευταίο δημοσίευμα του καθηγητή Άγγελου Αγγελόπουλου, σε συνεργασία με τον Αμερικανό καθηγητή Lawrence R. Klein (βραβείο Νόμπελ) του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια δημοσιεύθηκε στη Νέα Υόρκη το 1989. Στο άρθρο αυτό, επισημαίνονταν, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα:
«Θα πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι η αδυναμία των χωρών του Τρίτου Κόσμου να εξοφλήσουν το εξωτερικό χρέος τους επιδεινώνει το χάος και απειλεί με κατάρρευση το παγκόσμιο τραπεζιτικό και πιστωτικό σύστημα με συνέπεια την έκρηξη μιας παγκόσμιας οικονομικής, κοινωνικής και πολιτικής κρίσης σοβαρών διαστάσεων. Έτσι, ήρθε η στιγμή να αναθεωρήσουμε το περιεχόμενο της παγκόσμιας στρατηγικής και να βρούμε ρεαλιστικές λύσεις προτού είναι πολύ αργά…»
Και οι δύο καθηγητές προτείνουμ πράγματι, ρεαλιστικές λύσεις, όπως αναστολή για δέκα χρόνια όλων των πληρωμών με ένα επιτόκιο 4%, παράταση της προθεσμίας εξόφλησης του κεφαλαίου μετά περίοδο χάριτος δέκα ετών για είκοσι χρόνια ακόμη κλπ.
Στο ίδιο άρθρο παρουσιάζονται και οι ευνοϊκές επιπτώσεις μιας αναδιάρθρωσης του δημόσιου χρέους για τις δανείστριες τράπεζες και για τις οφειλέτιδες χώρες (περίοδος ανάπαυλας για ανάκαμψη της οικονομίας, βελτίωση του βιοτικού επιπέδου, λήψη από τις δανείστριες τράπεζες ή χώρες ολόκληρου του δανείου με τους τόκους κλπ).
Κι όμως, όλα αυτά ο κ. Ρεν τα χαρακτηρίζει ως … ανησυχίες. Και, φυσικά, προτείνονται κείμενα Μνημονίων, τα οποία συνυπογράφει ασμένως και η ελληνική κυβέρνηση…
Τρίτο άρθρο (αναρτήθηκε στις 27 Οκτωβρίου 2010)
- Δικαίωση από τον διάσημο οικονομολόγο Νούριελ Ρουμπινί για αναδιάρθρωση του χρέους
Στο άρθρο μας υπό τον τίτλο «εξηγήστε μας, κύριε Παπαδήμο, γιατί δεν είναι «επιθυμητή» μία αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους και στη συνέχεια ένα άλλο υπό τον τίτλο « Γιατί, αντί της επωφελούς αναδιάρθρωσης του δημόσιου χρέους, προτείνουν μόνο επαχθή Μνημόνια!», επιμέναμε ότι είναι συμφέρουσα για την Ελλάδα και τους δανειστές της (πλην των «διεθνών κερδοσκόπων») μία αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους της χώρας. Την ίδια όμως στιγμή η κυβέρνηση, ο κ. Παπανδρέου, ο κ. Πεταλωτής, ο σημερινός σύμβουλος του πρωθυπουργού, πρώην αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και πρώην διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος κ. Λουκάς Παπαδήμος, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα βροντοφώναζαν σε όλους τους τόνους ότι δεν πρόκειται να γίνει και δεν είναι επιθυμητή μια τέτοια διαδικασία. Τώρα, ο διάσημος οικονομολόγος Νούριελ Ρουμπινί, ο άνθρωπος που πριν από πέντε χρόνια προέβλεψε την παγκόσμια οικονομική κρίση, υπογραμμίζει σε συνέντευξή του στον Αθανάσιο Έλλις («Καθημερινή» 24 Οκτωβρίου 2010) ότι θα γίνει η αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους της Ελλάδος.
«Παρά την εφαρμογή σημαντικών διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και επώδυνων μέτρων δημοσιονομικής εξυγίανσης, η Ελλάδα δεν θα μπορέσει να αντεπεξέλθει στο τεράστιο χρέος που συσσωρεύεται και θα αναγκασθεί να προχωρήσει σε αναδιάρθρωσή του», υποστηρίζει ο κ. Ρουμπινί. «Αν δεν θέλετε να την πείτε πτώχευση, μην την λέτε πτώχευση. Πείτε την αναδιάρθρωση υπό πίεση, αλλά είναι βέβαιο ότι θα συμβεί» επιμένει ο γεννημένος στην Κωνσταντινούπολη Ιρανοεβραίος καθηγητής του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, ο οποίος έχει χαρακτηρίσει την Ελλάδα «LehmaBrothers της Ευρώπης» και θεωρεί πως ο δανεισμός από το ΔΝΤ και την Ε. Ε. το μόνο που επιτυγχάνει είναι να αναβάλει την αναπόφευκτη αναδιάρθρωση, με αποτέλεσμα όταν γίνει αυτή να μην είναι πλέον ελεγχόμενη.
Ο κ. Ρουμπινί, τον οποίο το περιοδικό Time συμπεριέλαβε πέρυσι στους 100 ανθρώπους με τη μεγαλύτερη επιρροή στον κόσμο, οφείλει τη φήμη του στην πρόβλεψη που έκανε το 2005 περί επερχόμενης κατάρρευσης της αγοράς ακινήτων στις ΗΠΑ και γενικευμένης οικονομικής καταστροφής. Το 2008 το περιοδικό Fortune ανέφερε ότι «όταν το 2005 ο Ρουμπινί έλεγε πως οι τιμές των ακινήτων επέπλεαν σε ένα κύμα εικασιών, το οποίο σύντομα θα βύθιζε την οικονομία, πολλοί τον περιέγραφαν ως Κασσάνδρα, αλλά τώρα αποδεικνύεται σοφός».
Συγκεκριμένα, στην ερώτηση «άρα, επιμένετε ότι η πτώχευση είναι αναπόφευκτη», η απάντησή του είναι η εξής: «Για μένα είναι αναπόφευκτη. Θα συμβεί. Διότι είναι αδύνατον να επιζήσει η Ελλάδα με ένα χρέος που φθάνει στο 150% του ΑΕΠ. Να αντικαταστήσει το ιδιωτικό χρέος με δημόσιο, να μπορέσει να αποπληρώσει το ΔΝΤ και την Ε. Ε. ύστερα από τρία χρόνια, και να επιστρέψει στις αγορές με τα spreads να παραμένουν στο ζενίθ. Θα χρειαστεί μια ελεγχόμενη αναδιάρθρωση. Αν δεν θέλετε να την πείτε πτώχευση, μην την λέτε πτώχευση. Πείτε τη αναδιάρθρωση υπό πίεση. Εχει συμβεί τόσες φορές. Και κανείς δεν πιστεύει ότι δεν θα συμβεί και στην περίπτωση της Ελλάδας. Το ίδιο θα συμβεί στην πορεία και με την Ιρλανδία και την Πορτογαλία. Θα έχουμε, λοιπόν, ουσιαστικές πτωχεύσεις (effective defaults), ίσως όχι επίσημες, αλλά ακόμη και εάν δεν θέλετε να χρησιμοποιήσετε την βρώμικη λέξη «πτώχευση», θα είναι ελεγχόμενες αναδιαρθρώσεις χρέους οι οποίες θα αρχίσουν από την Ελλάδα. Δεν έχω καμία αμφιβολία επ’ αυτού».
Τέταρτο άρθρο (αναρτήθηκε 1 Δεκεμβρίου 2010)
- Τελικά, την «αναδιάρθρωση του χρέους» τώρα τη λένε … «επιμήκυνση»!
Οι αναγνώστες μας θυμούνται την επίμονη αρθρογραφία μας για την ανάγκη αναδιάρθρωσης του δημόσιου χρέους, η οποία στηριζόταν στην εφιαλτική συσσώρευση τόκων και χρεολυσίων έως το 2015 εξαιτίας τν παλαιών δανείων και εκείνου των 110 δισ. ευρώ της τρόϊκας έως το 2014. Τότε, κυβέρνηση, στελέχη της κυβέρνησης και της τρόϊκας απέκλειαν μετά βδελυγμίας μια τέτοια περίπτωση, χαρακτηρίζοντάς την ως «μη επιθυμητή» και «ως μη αναγκαία»
Τώρα, ο πρωθυπουργός κ. Γιώργος Παπανδρέου, σε συνομιλία που είχε με Έλληνες δημοσιογράφους, στο περιθώριο της δεύτερης ημέρας της Συνόδου Κορυφής Αφρικής-ΕΕ, στην Τρίπολη της Λιβύης, μίλησε για «θετική απόφαση γύρω από τη δρομολόγηση της επιμήκυνσης του χρόνου αποπληρωμής του ελληνικού δανείου» που «ουσιαστικά αίρει ένα σημαντικό βάρος της γρήγορης αποπληρωμής»,, τόνισε.
Παραθέτουμε το σχετικό άρθρο μας υπό τον τίτλο «Δικαίωση από τον διάσημο οικονομολόγο Νουριέλ Ρουμπίνι για αναδιάρθρωση του χρέους»:
«Ο άνθρωπος που πριν από πέντε χρόνια προέβλεψε την παγκόσμια οικονομική κρίση, υπογραμμίζει σε συνέντευξή του στον Αθανάσιο Έλλις («Καθημερινή» 24 Οκτωβρίου 2010) ότι θα γίνει οπωσδήποτε η αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους της Ελλάδος, δικαιώνοντας τη (μοναχική) αρθρογραφία μας για το μείζον αυτό θέμα. Στο άρθρο μας υπό τον τίτλο «εξηγήστε μας, κύριε Παπαδήμο, γιατί δεν είναι «επιθυμητή» μία αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους και στη συνέχεια ένα άλλο υπό τον τίτλο « Γιατί, αντί της επωφελούς αναδιάρθρωσης του δημόσιου χρέους, προτείνουν μόνο επαχθή Μνημόνια!», επιμέναμε ότι είναι συμφέρουσα για την Ελλάδα και τους δανειστές της (πλην των «διεθνών κερδοκόπων») μία αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους της χώρας. Την ίδια όμως στιγμή η κυβέρνηση, ο κ. Παπανδρέου, ο κ. Πεταλωτής, ο σημερινός σύμβουλος του πρωθυπουργού, πρώην αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και πρώην διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος κ. Λουκάς Παπαδήμος, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα βροντοφώναζαν σε όλους τους τόνους ότι δεν πρόκειται να γίνει και δεν είναι επιθυμητή μια τέτοια διαδικασία. Τώρα, ο διάσημος οικονομολόγος Νούριελ Ρουμπινί, ο άνθρωπος που πριν από πέντε χρόνια προέβλεψε την παγκόσμια οικονομική κρίση, υπογραμμίζει σε συνέντευξή του στον Αθανάσιο Έλλις («Καθημερινή» 24 Οκτωβρίου 2010) ότι θα γίνει η αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους της Ελλάδος.
«Παρά την εφαρμογή σημαντικών διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και επώδυνων μέτρων δημοσιονομικής εξυγίανσης, η Ελλάδα δεν θα μπορέσει να αντεπεξέλθει στο τεράστιο χρέος που συσσωρεύεται και θα αναγκασθεί να προχωρήσει σε αναδιάρθρωσή του», υποστηρίζει ο κ. Ρουμπινί. «Αν δεν θέλετε να την πείτε πτώχευση, μην την λέτε πτώχευση. Πείτε την αναδιάρθρωση υπό πίεση, αλλά είναι βέβαιο ότι θα συμβεί» επιμένει ο γεννημένος στην Κωνσταντινούπολη Ιρανοεβραίος καθηγητής του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, ο οποίος έχει χαρακτηρίσει την Ελλάδα «LehmaBrothers της Ευρώπης» και θεωρεί πως ο δανεισμός από το ΔΝΤ και την Ε. Ε. το μόνο που επιτυγχάνει είναι να αναβάλει την αναπόφευκτη αναδιάρθρωση, με αποτέλεσμα όταν γίνει αυτή να μην είναι πλέον ελεγχόμενη.
Ο κ. Ρουμπίνι, τον οποίο το περιοδικό Time συμπεριέλαβε πέρυσι στους 100 ανθρώπους με τη μεγαλύτερη επιρροή στον κόσμο, οφείλει τη φήμη του στην πρόβλεψη που έκανε το 2005 περί επερχόμενης κατάρρευσης της αγοράς ακινήτων στις ΗΠΑ και γενικευμένης οικονομικής καταστροφής. Το 2008 το περιοδικό Fortune ανέφερε ότι «όταν το 2005 ο Ρουμπινί έλεγε πως οι τιμές των ακινήτων επέπλεαν σε ένα κύμα εικασιών, το οποίο σύντομα θα βύθιζε την οικονομία, πολλοί τον περιέγραφαν ως Κασσάνδρα, αλλά τώρα αποδεικνύεται σοφός».
Συγκεκριμένα, στην ερώτηση «άρα, επιμένετε ότι η πτώχευση είναι αναπόφευκτη», η απάντησή του είναι η εξής: «Για μένα είναι αναπόφευκτη. Θα συμβεί. Διότι είναι αδύνατον να επιζήσει η Ελλάδα με ένα χρέος που φθάνει στο 150% του ΑΕΠ. Να αντικαταστήσει το ιδιωτικό χρέος με δημόσιο, να μπορέσει να αποπληρώσει το ΔΝΤ και την Ε. Ε. ύστερα από τρία χρόνια, και να επιστρέψει στις αγορές με τα spreads να παραμένουν στο ζενίθ. Θα χρειαστεί μια ελεγχόμενη αναδιάρθρωση. Αν δεν θέλετε να την πείτε πτώχευση, μην την λέτε πτώχευση. Πείτε τη αναδιάρθρωση υπό πίεση. Εχει συμβεί τόσες φορές. Και κανείς δεν πιστεύει ότι δεν θα συμβεί και στην περίπτωση της Ελλάδας. Το ίδιο θα συμβεί στην πορεία και με την Ιρλανδία και την Πορτογαλία. Θα έχουμε, λοιπόν, ουσιαστικές πτωχεύσεις (effective defaults), ίσως όχι επίσημες, αλλά ακόμη και εάν δεν θέλετε να χρησιμοποιήσετε την βρώμικη λέξη «πτώχευση», θα είναι ελεγχόμενες αναδιαρθρώσεις χρέους οι οποίες θα αρχίσουν από την Ελλάδα. Δεν έχω καμία αμφιβολία επ’ αυτού».
Επίσης, παραθέτουμε και το άρθρο μας υπό τον τίτλο «Γιατί, αντί της επωφελούς αναδιάρθρωσης του δημόσιου χρέους, προτείνουν μόνο επαχθή Μνημόνια!»:
«Ας διαβάσουν οι «τρομολάγνοι» τις ευνοϊκές επιπτώσεις μιας αναδιάρθρωσης του δημόσιου χρέους για τις δανείστριες τράπεζες και χώρες και τις οφειλέτιδες χώρες που επισημαίνει ο αείμνηστος καθηγητής Άγγελος Αγγελόπουλος με έναν άλλο Αμερικανό συνάδελφό του (βραβείο Νόμπελ) σε άρθρο τους το 1989.
Αβάσιμες χαρακτηρίζει τις ανησυχίες για αναδιάρθρωση του χρέους ο επίτροπος Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων της ΕΕ, Όλι Ρεν, σε άρθρο του στη Wall Street Journal με τίτλο «Ελληνική Αναγέννηση». «Γνωρίζω ότι οι ελληνικές μεταρρυθμίσεις δεν έχουν δώσει τέλος στις ανησυχίες πως η Αθήνα θα αναγκαστεί να αναδιαρθρώσει το χρέος της. Όμως, για πολλούς αλληλένδετους λόγους, βρίσκω αυτές τις ανησυχίες αβάσιμες», επισημαίνει ο κ. Ρεν. Όπως αναφέρει η Ελλάδα πήρε δραστικά μέτρα για να αντιστρέψει την δύσκολη κατάσταση και τα μέτρα αυτά θα πείσουν. Έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος στην πάταξη της φοροδιαφυγής, στην απελευθέρωση της αγοράς εργασίας, στην περικοπή των συντάξεων, την αύξηση του ηλικιακού ορίου συνταξιοδότησης και στη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος με μείωση της γραφειοκρατίας. Σύμφωνα με τον επίτροπο, το πρόγραμμα της Ελλάδας είναι φιλόδοξο, αλλά και ρεαλιστικό, ενώ η πιστή εφαρμογή του είναι πολύ πιθανό να αυξήσει τον αριθμό ανάπτυξης από το αναμενόμενο.
Αλλά, προς τι οι ανησυχίες; Το ερώτημα, ύστερα και από πολλές αντιδράσεις που εκδηλώνονται εντός και εκτός της χώρας μας για το θέμα αυτό είναι: γιατί προκαλεί ανησυχίες μια αναδιάρθρωση του (υψηλού) δημόσιου χρέους; Η απάντηση, προφανώς, εντοπίζεται στη διαπίστωση ότι όλοι αυτοί οι «τρομολογάνοι» της αναδιάρθρωσης του (ελληνικού) δημόσιου χρέους επιδιώκουν με συνεχή Μνημόνια να καταλύουν οιονεί την εθνική κυριαρχία με τις ιταμές παρεμβάσεις τους και να εξοντώσουν την ελληνική οικονομία και τη χώρα με τα «βάρβαρα» μέτρα που κάθε φορά προτείνουν. Διότι, η κακοδαιμονία του ελληνικού οικονομικού προβλήματος είναι γνωστή: δεν προωθούνται διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις διότι δεν τις αντέχουν οι ελληνικές κυβερνήσεις. Κι εκεί «πατάνε» και μιλούν για ανησυχίες στην περίπτωση αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους.
Την απάντηση σε όλους αυτούς «τρομολογάνους» την έχει δώσει ο καθηγητής μου και ακαδημαϊκός Άγγελος Αγγελόπουλος με τη συνεχή διεθνή αρθρογραφία του για την ανάγκη και τις επωφελείς επιπτώσεις μιας απόφασης για αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους μιας (τριτοκοσμικής) χώρας. Το σχετικό τελευταίο δημοσίευμα του καθηγητή Άγγελου Αγγελόπουλου, σε συνεργασία με τον Αμερικανό καθηγητή Lawrence R. Klein (βραβείο Νόμπελ) του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια δημοσιεύθηκε στη Νέα Υόρκη το 1989. Στο άρθρο αυτό, επισημαίνονταν, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα:
«Θα πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι η αδυναμία των χωρών του Τρίτου Κόσμου να εξοφλήσουν το εξωτερικό χρέος τους επιδεινώνει το χάος και απειλεί με κατάρρευση το παγκόσμιο τραπεζιτικό και πιστωτικό σύστημα με συνέπεια την έκρηξη μιας παγκόσμιας οικονομικής, κοινωνικής και πολιτικής κρίσης σοβαρών διαστάσεων. Έτσι, ήρθε η στιγμή να αναθεωρήσουμε το περιεχόμενο της παγκόσμιας στρατηγικής και να βρούμε ρεαλιστικές λύσεις προτού είναι πολύ αργά…»
Και οι δύο καθηγητές προτείνουν, πράγματι, ρεαλιστικές λύσεις, όπως αναστολή για δέκα χρόνια όλων των πληρωμών με ένα επιτόκιο 4%, παράταση της προθεσμίας εξόφλησης του κεφαλαίου μετά περίοδο χάριτος δέκα ετών για είκοσι χρόνια ακόμη κλπ.
Στο ίδιο άρθρο παρουσιάζονται και οι ευνοϊκές επιπτώσεις μιας αναδιάρθρωσης του δημόσιου χρέους για τις δανείστριες τράπεζες και για τις οφειλέτιδες χώρες (περίοδος ανάπαυλας για ανάκαμψη της οικονομίας, βελτίωση του βιοτικού επιπέδου, λήψη από τις δανείστριες τράπεζες ή χώρες ολόκληρου του δανείου με τους τόκους κλπ).
Κι όμως, όλα αυτά ο κ. Ρεν τα χαρακτηρίζει ως … ανησυχίες. Και, φυσικά, προτείνονται κείμενα Μνημονίων, τα οποία συνυπογράφει ασμένως και η ελληνική κυβέρνηση…»
Πέμπτο άρθρο (αναρτήθηκε στις 12 Μαϊου 2011)
- Η τρόϊκα προτιμά το «κούρεμα» των ελληνικών νοικοκυριών και της ελληνικής οικονομίας και όχι των δανειστών!
Από τις νέες δηλώσεις του κοινοτικού επιτρόπου κ. Ολι Ρεν, για τις «ολέθριες» επιπτώσεις από το ενδεχόμενο αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους προκύπτει πια ξεκάθαρα γιατί όλα τα στελέχη της τρόϊκας (Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, Ευρωπαϊκή Επιτροπή) τάσσονται με πείσμα ενάντια σε κάθε σενάριο αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους. Διότι, όπως επανειλημμένως έχουμε σχεδόν πρώτοι επισημάνει σε σειρά άρθρων μας, η τρόϊκα προτιμά το «κούρεμα» των ελληνικών νοικοκυριών και της ελληνικής οικονομίας από το «κούρεμα» των δανειστών μας, των κερδοσκόπων!
Απολύτως, λοιπόν, αντιρεαλιστικό σενάριο, που η εφαρμογή του θα προκαλέσει ολέθριες επιπτώσεις, τόσον στην Ελλάδα όσον και στις χώρες της Ευρωζώνης, χαρακτήρισε για μιαν ακόμη φορά ο κοινοτικός επίτροπος κ. Ολι Ρεν, το ενδεχόμενο αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους. Μιλώντας στην Ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου, κατά τη διάρκεια συζήτησης σχετικά με τις προϋποθέσεις εξόδου από την κρίση, χωρών όπως η Ελλάδα και η Πορτογαλία, ο επίτροπος υποστήριξε ότι όλοι όσοι υποστηρίζουν την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, αγνοούν τις ολέθριες επιπτώσεις που θα έχει μία τέτοια αναδιάρθρωση, τόσον για την ίδια την ελληνική οικονομία όσον και για την Ευρώπη, γενικότερα. Σε μία υποθετική κατάσταση, διευκρίνισε ο κ. Ρεν, όπου η Ελλάδα θα προχωρούσε σε αναδιάρθρωση του χρέους της, θα υφίσταντο ένα μεγάλο «κούρεμα» οι κάτοχοι ομολόγων και χρεωγράφων του ελληνικού δημοσίου (η υπογράμμιση δική μας).
Οι ελληνικές τράπεζες, που έχουν στη διάθεση τους αξιόγραφα αξίας 48 δισ. ευρώ, τα ασφαλιστικά ταμεία αλλά και οι Ευρωπαίοι πιστωτές, θα δουν να εξανεμίζεται η αξία αυτών των χρεογράφων, διευκρίνισε ο επίτροπος. Μία αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, έστω και κατά 30%, τόνισε ο Ολι Ρεν, θα προκαλούσε μεγάλη μείωση των διαθέσιμων τραπεζικών κεφαλαίων, εξαέρωση των εγγυήσεων που έχουν λάβει οι τράπεζες και το κυριότερο, θα προκαλούσε μία άνευ προηγουμένου συρρίκνωση της ελληνικής οικονομίας. Πολύ αμφιβάλλω, είπε ο επίτροπος, αν κάτι τέτοιο θα βοηθούσε πράγματι την Ελλάδα και την Ευρώπη.
Η Ελλάδα, συνέχισε, έχει ακόμη ένα πολύ μεγάλο δημοσιονομικό έλλειμμα το οποίο θα πρέπει να χρηματοδοτήσει. Σε μία ενδεχόμενη αναδιάρθρωση του χρέους της, όμως, ποιος θα της δώσει χρήματα αφού η πρόσβασή της στις διεθνείς αγορές θα έχει εμποδιστεί, αναρωτήθηκε ο Επίτροπος.
Ο κ. Ρεν παραδέχθηκε ότι η Ελλάδα εξακολουθεί να ζει ακόμη πέρα από τις δυνατότητες και γι’ αυτό, όπως είπε, χρειάζεται να εξασφαλίσει μία δημοσιονομική τάξη και ένα πρωτογενές πλεόνασμα του δημοσίου χρέους.
Υπενθυμίζουμε ότι στο πρώτο άρθρο μας υπό τον τίτλο «Γιατί, αντί της επωφελούς αναδιάρθρωσης του δημόσιου χρέους, προτείνουν μόνο επαχθή Μνημόνια!» για το ίδιο θέμα σχολιάζαμε πάλι δηλώσεις του κ. Ρεν, επισημαίνοντας τα ακόλουθα:
«Αβάσιμες χαρακτηρίζει τις ανησυχίες για αναδιάρθρωση του χρέους ο επίτροπος Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων της ΕΕ, Όλι Ρεν, σε άρθρο του στη Wall Street Journal με τίτλο «Ελληνική Αναγέννηση». «Γνωρίζω ότι οι ελληνικές μεταρρυθμίσεις δεν έχουν δώσει τέλος στις ανησυχίες πως η Αθήνα θα αναγκαστεί να αναδιαρθρώσει το χρέος της. Όμως, για πολλούς αλληλένδετους λόγους, βρίσκω αυτές τις ανησυχίες αβάσιμες», επισημαίνει ο κ. Ρεν. Όπως αναφέρει η Ελλάδα πήρε δραστικά μέτρα για να αντιστρέψει την δύσκολη κατάσταση και τα μέτρα αυτά θα πείσουν. Έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος στην πάταξη της φοροδιαφυγής, στην απελευθέρωση της αγοράς εργασίας, στην περικοπή των συντάξεων, την αύξηση του ηλικιακού ορίου συνταξιοδότησης και στη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος με μείωση της γραφειοκρατίας. Σύμφωνα με τον επίτροπο, το πρόγραμμα της Ελλάδας είναι φιλόδοξο, αλλά και ρεαλιστικό, ενώ η πιστή εφαρμογή του είναι πολύ πιθανό να αυξήσει τον αριθμό ανάπτυξης από το αναμενόμενο.
Αλλά, προς τι οι ανησυχίες; Το ερώτημα, ύστερα και από πολλές αντιδράσεις που εκδηλώνονται εντός και εκτός της χώρας μας για το θέμα αυτό είναι: γιατί προκαλεί ανησυχίες μια αναδιάρθρωση του (υψηλού) δημόσιου χρέους; Η απάντηση, προφανώς, εντοπίζεται στη διαπίστωση ότι όλοι αυτοί οι «τρομολογάνοι» της αναδιάρθρωσης του (ελληνικού) δημόσιου χρέους επιδιώκουν με συνεχή Μνημόνια να καταλύουν οιονεί την εθνική κυριαρχία με τις ιταμές παρεμβάσεις τους και να εξοντώσουν την ελληνική οικονομία και τη χώρα με τα «βάρβαρα» μέτρα που κάθε φορά προτείνουν. Διότι, η κακοδαιμονία του ελληνικού οικονομικού προβλήματος είναι γνωστή: δεν προωθούνται διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις διότι δεν τις αντέχουν οι ελληνικές κυβερνήσεις. Κι εκεί «πατάνε» και μιλούν για ανησυχίες στην περίπτωση αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους.
Την απάντηση σε όλους αυτούς «τρομολογάνους» την έχει δώσει ο καθηγητής μου και ακαδημαϊκός Άγγελος Αγγελόπουλος με τη συνεχή διεθνή αρθρογραφία του για την ανάγκη και τις επωφελείς επιπτώσεις μιας απόφασης για αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους μιας (τριτοκοσμικής) χώρας. Το σχετικό τελευταίο δημοσίευμα του καθηγητή Άγγελου Αγγελόπουλου, σε συνεργασία με τον Αμερικανό καθηγητή Lawrence R. Klein (βραβείο Νόμπελ) του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια δημοσιεύθηκε στη Νέα Υόρκη το 1989. Στο άρθρο αυτό, επισημαίνονταν, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα:
«Θα πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι η αδυναμία των χωρών του Τρίτου Κόσμου να εξοφλήσουν το εξωτερικό χρέος τους επιδεινώνει το χάος και απειλεί με κατάρρευση το παγκόσμιο τραπεζιτικό και πιστωτικό σύστημα με συνέπεια την έκρηξη μιας παγκόσμιας οικονομικής, κοινωνικής και πολιτικής κρίσης σοβαρών διαστάσεων. Έτσι, ήρθε η στιγμή να αναθεωρήσουμε το περιεχόμενο της παγκόσμιας στρατηγικής και να βρούμε ρεαλιστικές λύσεις προτού είναι πολύ αργά…»
Και οι δύο καθηγητές προτείνουν, πράγματι, ρεαλιστικές λύσεις, όπως αναστολή για δέκα χρόνια όλων των πληρωμών με ένα επιτόκιο 4%, παράταση της προθεσμίας εξόφλησης του κεφαλαίου μετά περίοδο χάριτος δέκα ετών για είκοσι χρόνια ακόμη κλπ.
Στο ίδιο άρθρο παρουσιάζονται και οι ευνοϊκές επιπτώσεις μιας αναδιάρθρωσης του δημόσιου χρέους για τις δανείστριες τράπεζες και για τις οφειλέτιδες χώρες (περίοδος ανάπαυλας για ανάκαμψη της οικονομίας, βελτίωση του βιοτικού επιπέδου, λήψη από τις δανείστριες τράπεζες ή χώρες ολόκληρου του δανείου με τους τόκους κλπ).
Κι όμως, όλα αυτά ο κ. Ρεν τα χαρακτηρίζει ως … ανησυχίες. Και, φυσικά, προτείνονται κείμενα Μνημονίων, τα οποία συνυπογράφει ασμένως και η ελληνική κυβέρνηση…».
ΠΗΓΗ
Blogger: ...Τον Βενιζέλο τον ρώτησε σχετικά με το χρέος; Ο Βενιζέλος όπου σταθεί και βρεθεί, λέει ότι το χρέος είναι βιώσιμο!
Σχόλια