Από την άποψη αυτή, αξίζει να σημειωθούν οι διαδοχικές 23 μειώσεις του επιπέδου των συντάξεων (κύριων και επικουρικών) συνολικού ύψους πλέον των 50 δισ ευρώ στο διάστημα 2010-2016. Οι μειώσεις βασίζονταν στο εξής λανθασμένο επιχείρημα των δανειστών (και των ελληνικών κυβερνήσεων): πρέπει να αποκατασταθούν τα οικονομικά ελλείμματα του συστήματος Κοινωνικής Ασφάλισης, προκειμένου να χρηματοδοτηθούν οι συντάξεις των επόμενων ετών, δεδομένης της σημαντικής απομείωσης του αποθεματικού κεφαλαίου της Κοινωνικής Ασφάλισης για τους γνωστούς και μη εξαιρετέους λόγους.
Όπως προκύπτει εκ του αποτελέσματος, όμως, οι προαναφερόμενες σωρευτικές μειώσεις του επιπέδου των συντάξεων, εντάχθηκαν στην στρατηγική εξυπηρέτησης του χρέους. Ως εκ τούτου, οδήγησαν σε αδιέξοδο τόσο το βιοτικό επίπεδο των συνταξιούχων, όσο και την χρηματοοικονομική λειτουργία του συστήματος Κοινωνικής Ασφάλισης.
Το φράγμα του 16%
Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την ψήφιση των σχετικών διατάξεων του Νόμου 4472/2017, οι οποίες επιβάλλουν περαιτέρω μείωση κοινωνικών και οικογενειακών επιδομάτων το 2017 και το 2018, καθώς και περαιτέρω μείωση της συνταξιοδοτικής δαπάνης κατά 1% του ΑΕΠ (1,8 δις ευρώ). Αυτό συνεπάγεται ότι από την 1η Ιανουαρίου 2019 θα επιβληθεί περαιτέρω μείωση -κατά μέσο όρο- 18% τόσο των κύριων, όσο και των επικουρικών συντάξεων.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι ουσιαστικά το αδιέξοδο που παρατηρείται στο σύστημα Κοινωνικής Ασφάλισης, στο φορολογικό σύστημα και γενικότερα στην ελληνική οικονομία ενυπάρχει στην θεμελιώδη αντίφαση του «προγράμματος διάσωσης». Οι δανειστές θεώρησαν προϋπόθεση για την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας (οικονομικό σύστημα) τις περικοπές του υποσυστήματος “κοινωνική προστασία”.
Έτσι, με αφετηρία αυτή την θεμελιώδη αντίφαση, οι δανειστές και οι ελληνικές κυβερνήσεις από το 2010 καθόρισαν (με τι κριτήρια άραγε;) ότι ο λόγος (δείκτης) δαπάνες συντάξεων προς ΑΕΠ δεν θα πρέπει να υπερβαίνει το 16% του ΑΕΠ μέχρι το 2060. Το 2009, ο δείκτης αυτός στην Ελλάδα ήταν 13,5% του ΑΕΠ. Καθορίσθηκε, λοιπόν, ως ανώτερο περιθώριο η αύξησή του κατά 2,5 μονάδες, ώστε να μην γίνει υπέρβαση του 16% που είχε ορισθεί ως ανώτατο επίπεδο των δαπανών συντάξεων προς ΑΕΠ.
Το φάντασμα του «κόφτη»
Ως εκ τούτου, σε συστημικούς όρους, ο κλάδος της κύριας ασφάλισης, μετά τον κλάδο της επικουρικής ασφάλισης, μεταλλάσσεται από διανεμητικό σύστημα καθορισμένων παροχών σε διανεμητικό σύστημα καθορισμένων, αλλά μη εγγυημένων παροχών.
Για την ακρίβεια, ο ασφαλισμένος δεν θα μπορεί πλέον να γνωρίζει εκ των προτέρων το επίπεδο της συνταξιοδοτικής του παροχής. Αυτή θα μεταβάλλεται ανάλογα με το επίπεδο του δείκτη δαπάνες συντάξεων προς ΑΕΠ. Με άλλα λόγια, οι συντάξεις θα προσαρμόζονται προς τα κάτω εάν ο δείκτης αυτός πάει να υπερβεί το όριο του 16%.
Στον συγκεκριμένο αυτόν δείκτη σημαντική παράμετρο αποτελεί ο παρονομαστής, δηλαδή το επίπεδο του ΑΕΠ. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι η συρρίκνωση του ΑΕΠ λόγω ύφεσης, μεγαλώνει τον δείκτη, χωρίς να αυξάνονται αντιστοίχως οι δαπάνες για τις συντάξεις.
Με τις δεδομένα λανθασμένες μακροοικονομικές προβλέψεις τους, οι δανειστές (και οι ελληνικές κυβερνήσεις) δημιούργησαν κατά την περίοδο 2010-2017 συνθήκες οικονομικού και κοινωνικού αδιεξόδου στην ελληνική οικονομία και κοινωνία. Ως γνωστόν, το ΑΕΠ κατέρρευσε. Από 237,1 δισ ευρώ το 2009 έπεσε στα 175,5 δισ ευρώ το 2016 (-26.1%).
Εκτός από τη συρρίκνωση του ΑΕΠ είχαμε ταυτόχρονα και δύο πρόσθετους παράγοντες που ώθησαν προς τα πάνω τον δείκτη δαπάνες συντάξεων προς ΑΕΠ.
Πρώτος είναι το παρατεταμένο υψηλό επίπεδο της ανεργίας.
Δεύτερος είναι η αύξηση του αριθμού των συνταξιοδοτήσεων που προκάλεσαν οι πολιτικές των περικοπών και της ύφεσης.
Προϋπόθεση η μέση ανάπτυξη 4%
Έτσι, ο δείκτης δαπάνες συντάξεων προς ΑΕΠ από 13,5% του ΑΕΠ το 2009 αυξήθηκε στο 17,1% του ΑΕΠ το 2015.
Πιο συγκεκριμένα, μελετώντας και αναλύοντας ποσοτικά τα στατιστικά στοιχεία του συστήματος ΗΛΙΟΣ (από το 2013 μέχρι τον Μάιο του 2017) και χρησιμοποιώντας μοντέλα μακροοικονομικών και αναλογιστικών προβολών, παρατηρούμε τα εξής: η πτώση της συνταξιοδοτικής δαπάνης (κύριας και επικουρικής σύνταξης) από 17,1% του ΑΕΠ το 2016 (30,2 δισ ευρώ συνταξιοδοτικές δαπάνες και 176 δισ ευρώ ΑΕΠ), σε 16% του ΑΕΠ το 2019 (31,8 δισ ευρώ συνταξιοδοτικές δαπάνες και 198 δισ ευρώ ΑΕΠ) προϋποθέτει μία μέση ετήσια αύξηση του ΑΕΠ κατά 4%.
Αυτό σημαίνει ότι σε περίπτωση που δεν θα επαληθευτεί η πρόβλεψη αυτή, τότε από το 2018 και μετά θα λειτουργήσει ένας άλλος κόφτης, ο κόφτης των δαπανών για χρηματοδότηση των συντάξεων, προκειμένου να μη γίνει υπέρβαση του ορίου. Να μην υπερβούν, δηλαδή, οι δαπάνες για τις συντάξεις το 16% του ΑΕΠ.
Τα παραπάνω δείχνουν ότι πιθανότατα το πρόβλημα δεν θα λυθεί, με αποτέλεσμα οι μειώσεις των συντάξεων να συνεχισθούν. Η πρόβλεψη αυτή στηρίζεται στην εκτίμηση ότι ο στόχος για ετήσιο ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ κατά 4% είναι δυσπρόσιτος, εάν όχι μη ρεαλιστικός. Εάν η εκτίμηση αυτή επιβεβαιωθεί το πρόβλημα θα παραταθεί και κατά την δεκαετία του 2020.
Το εύρημα αυτό αποδεικνύει με τον πιο εύληπτο τρόπο την αναγκαιότητα εναλλακτικής, από τις επιλογές της σχολής του Σικάγου, επανεξέτασης και επανασχεδιασμού της αναπτυξιακής και οικονομικής πολιτικής (μείζον), όσο και του συστήματος Κοινωνικής Ασφάλισης (έλασσον). Έτσι μόνο θα αποφευχθούν οι μειώσεις της συνταξιοδοτικής δαπάνης από το 2018 και μετά.
Αν είχε εφαρμοσθεί άλλη πολιτική
Στην κατεύθυνση αυτή, παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον τα αποτελέσματα σχετικής εργασίας μας αναφορικά με την εξέλιξη της συνταξιοδοτικής δαπάνης (κύριας και επικουρικής σύνταξης) τόσο στο άμεσο παρελθόν, όσο και στο απώτερο μέλλον.
Εάν είχαν εφαρμοσθεί εναλλακτικά μέτρα αναπτυξιακής και οικονομικής πολιτικής στην κατεύθυνση της σταθεροποίησης και της αποκατάστασης των ανισορροπιών της ελληνικής οικονομίας κατά την περίοδο 2010-2016, εκτιμούμε ότι το ΑΕΠ θα σημείωνε σωρευτική μείωση 12% αντί 26,1%. Θα ήταν, δηλαδή, το 2016 211,1 δισ ευρώ και όχι 175,5 δισ ευρώ. Η ανεργία δεν θα ξεπερνούσε τη συγκεκριμένη περίοδο το 15%, αντί του 28,5%.
Ο δείκτης δαπανών συντάξεων προς ΑΕΠ, με την υλοποίηση μέτρων εξορθολογισμού του συστήματος Κοινωνικής Ασφάλισης και με την μείωση της συνταξιοδοτικής δαπάνης (κύριας και επικουρικής σύνταξης) κατά 10% αντί του 35% (2010-2016), θα διαμορφωνόταν σε 15,2% του ΑΕΠ το 2016, αντί του 17,1%. Υπενθυμίζουμε ότι το 2010 ήταν 13,5%.
Ας θεωρήσουμε δεδομένο το όριο του 16% (δαπάνες συντάξεων προς ΑΕΠ) κατά την περίοδο 2016-2035. Τότε, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις μας, εάν εφαρμόζονταν εναλλακτικές πολιτικές ο στόχος αυτός μπορεί να επιτευχθεί εφόσον η μέση ετήσια αύξηση του ΑΕΠ κατά τη συγκεκριμένη περίοδο θα είναι τουλάχιστον 1,5%. Είναι προφανές πως μεγέθυνση της οικονομίας κατά 1,5% είναι πολύ πιο εύκολο να επιτευχθεί από μεγέθυνση 4%.
Από την άποψη αυτή, αναδεικνύεται με τον πιο σαφή τρόπο, όχι μόνο η κοινωνική αναγκαιότητα, αλλά και η οικονομική δυνατότητα ανακοπής του αδιεξόδου που προκαλείται από τις συνεχείς μειώσεις των συντάξεων. Προϋπόθεση γι’ αυτό είναι ότι το ύψος του πρωτογενούς πλεονάσματος δεν θα είναι υψηλότερο του μακροχρόνιου ρυθμού μεταβολής του ΑΕΠ. Επίσης, προϋπόθεση είναι και η σημαντική αναδιάρθρωση του χρέους.
Συμπέρασμα
Το συμπέρασμα της έρευνάς μας καταδεικνύει την αναγκαιότητα μη υλοποίησης των περαιτέρω μειώσεων, όπως αυτές προβλέπονται από τους Νόμους 4387/2016 και 4472/2017. Αντιθέτως, επιβάλλεται η λήψη σύγχρονων και τεκμηριωμένων, μακροοικονομικά και αναλογιστικά, διαφορετικών μέτρων κοινωνικοασφαλιστικής πολιτικής.
Μέτρων που απομακρύνονται εντελώς από τις συνεχείς μειώσεις των συντάξεων και τις αυξήσεις των εισφορών. Μέτρων που απαντούν στα διαρθρωτικά προβλήματα και τις νέες προκλήσεις του συστήματος Κοινωνικής Ασφάλισης. Τέτοια μέτρα είναι:
- Πρώτον, η χρηματοδότηση της αύξησης του προσδόκιμου ζωής.
- Δεύτερον, οι κοινωνικές ανισότητες.
- Τρίτον, η γήρανση του πληθυσμού.
- Τέταρτον, το παρατεταμένο υψηλό επίπεδο της ανεργίας και ιδιαίτερα της ανεργίας των νέων.
- Πέμπτον, το χαμηλό επίπεδο των μισθών-εισοδημάτων, αποταμίευσης και κατανάλωσης των νοικοκυριών.
- Έκτον, η ευελιξία της απασχόλησης και γενικότερα η ευελιξία της αγοράς εργασίας και των εργασιακών σχέσεων,
- Έβδομον, οι νέες τεχνολογίες αυτοματισμού, τεχνητής νοημοσύνης, ρομποτικής και ηλεκτρονικής τεχνολογίας.
Σε διαφορετική περίπτωση, οι συνεχείς μειώσεις των συντάξεων θα αποτελέσουν το κυρίαρχο χαρακτηριστικό του συστήματος Κοινωνικής Ασφάλισης, χωρίς παράλληλα, όπως μέχρι σήμερα αποδεικνύεται, να επιλύονται ουσιαστικά τα κοινωνικά και οικονομικά του προβλήματα. Μειώσεις, βεβαίως, οι οποίες θα έχουν αρνητικές συνέπειες για το βιοτικό επίπεδο του ασφαλιστικού και συνταξιοδοτικού πληθυσμού της χώρας μας. ΠΗΓΗ
-------------------------------
blogger:
Θα γίνει αυτό που έχει περιγραφεί με σαφήνεια από τον Γ. Κασιμάτη.
Δεν υπάρχει τέλος στον "κόφτη".
Αφού τελειώσει, με την καταστροφή τους, το πλιάτσικο των μικροεπαγγελματιών που υπερφορολογούνται, θα γίνει ένα μεγάλο GAP αφού δεν υπάρχουν εισφορές στο ασφαλιστικό σύστημα.
Το επόμενο διάστημα τα οικονομικά στοιχεία θα αναφέρονται σε κέρδη των εταιρειών - αύξηση ΑΕΠ - αλλά αυτό δεν θα έχει καμία επίπτωση στο εισόδημα των ιθαγενών.
Και φυσικά μην περιμένετε εισφορές από τους από την μερική απασχόληση: Σύστημα ΕΡΓΑΝΗ: Συνεχώς αυξάνονται η μερική και η εκ περιτροπής απασχόληση
Μήπως γινόμαστε Γουατεμάλα;
- Ήδη Γερμανικά συμφέροντα θα απομυζούν και την βιομηχανία του τουρισμού:
- βλέπε "αγορά"14 αεροδρομίων,
- Ξενοδοχεία TUI, και
- εδώ
- δίνοντας ένα ξεροκόμματο στους ντόπιους εργαζόμενους).
- Τουρισμός του ”all inclusive” και του ”σκοτωμένου κόστους” για μια ολιγαρχία μεγαλοξενοδόχων
Να με μερικές εγγραφές:΅
- Πρωταγωνιστικός ο ρόλος ξένων funds στην αναδιάρθρωση ελληνικών εταιρειών
- Aγώνας για επιβίωση χωρίς προοπτική
- Aγώνας για επιβίωση χωρίς προοπτική
που δείχνουν ότι η οικονομία της χώρας αλλάζει χέρια. Αν προσθέσετε το γεγονός ότι και το τραπεζικό σύστημα ανήκει στους ξένους επίσης, τότε μιλάμε για την παράδοση της χώρας. Μένουν μόνο δυο "παραγωγικές ομάδες" που δεν έχουν υποστεί την πίεση της τρόϊκας: Το πολιτικό σύστημα και η δικαστική εξουσία. Και οι δυο χρήσιμοι για τον μετασχηματισμό - παράδοση της οικονομίας σε άλλα χέρια σε άλλο μοντέλο. Μα θα πει κανείς τι σε πειράζει που δεν θα ανήκουν οι επιχειρήσεις σε έλληνες αλλά σε ξένους; Κατ' αρχή δεν έχω πρόβλημα. Αλλά με έλληνες στο τιμόνι των επιχειρήσεων είχα πολλές ελπίδες μέρος των κερδών να πέφτουν στη χώρα. Τώρα θα ψάχνουμε - λέμε τώρα - τα κέρδη των επιχειρήσεων για να τα φορολογήσουμε και δεν θα τα βρίσκουμε, αφού τα κόλπα είναι γνωστά και σίγουρα. Πιάσε το αυγό και κούρευτο!
Σχόλια