Τέλος, είναι η δεδομένη ικανότητα των πολιτικών να κρύβουν την πραγματικότητα από τους ψηφοφόρους. Το φάντασμα του Τσαρλς Πόνζι στην Ευρώπη συνδέεται βέβαια με την κρίση της Ελλάδας, αλλά εξίσου ανησυχητικά συνδέεται με τους λαούς της Ευρώπης. Παρακολουθήστε την ιστορία.
Μολονότι η πρώτη «επενδυτική» πυραμίδα περιγράφηκε στο μυθιστόρημα «Η μικρή Ντόριτ» από τον Τσαρλς Ντίκενς το 1857, αυτός που την εφάρμοσε πρώτος ήταν ένας Ιταλός μετανάστης. Ο Κάρλο Πιέτρο Τζοβάνι Πόντζι (1881-1949), με το αμερικανοποιημένο όνομα Τσάρλι Πόνζι, ίδρυσε στη Βοστόνη το 1919 μια «επενδυτική» (!) υπό την επωνυμία «The Security Exchange Company».
Ο Πόνζι έπεισε αρκετούς ανόητους να επενδύσουν, υποσχόμενος αποδόσεις 50% επί του ποσού που είχαν επενδύσει σε μικρό διάστημα. Αρχικά, πλήρωνε τους πρώτους επενδυτές από το χρήμα των επόμενων και όλοι λάτρεψαν τον νέο Μίδα. Ομως, το οικοδόμημα κατέρρευσε τον Αύγουστο του 1920, έπειτα από δημοσίευμα της εφημερίδας The Boston Globe.
Ο Πόνζι, εκατομμυριούχος, συνελήφθη, δικάστηκε και καταδικάστηκε σε φυλάκιση περίπου δέκα ετών. Εκτοτε, προς τιμήν του εμπνευστή της πυραμιδικής απάτης, η επίσημη χρηματοοικονομική ορολογία μιλά για «σχήματα Πόνζι» ή «πυραμίδες Πόνζι» (Ponzi schemes) – και είναι αλήθεια ότι τέτοια σχήματα άνθησαν ξανά τις τελευταίες δεκαετίες στις ανατολικοευρωπαϊκές χώρες και στις ΗΠΑ.
Πώς συνδέεται η Ευρώπη με ολισθήματα τύπου Πόνζι; Ο Μάριο Μπλέχερ, πρώην διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας της Αργεντινής, άνθρωπος που είχε παρακολουθήσει από πρώτο χέρι τη χρεοκοπία της χώρας το 2001, είχε δημοσιεύσει στους Financial Times (6 Mαΐου 2011) άρθρο με τίτλο «Η Ευρώπη εφαρμόζει μια τεράστια “απάτη Πόνζι”», σε σχέση με το επικείμενο πρόγραμμα στήριξης (τότε) της Πορτογαλίας, σε συνάρτηση με τις ευρωπαϊκές παλινωδίες και την αποτυχία των μνημονίων στην Ελλάδα.
Εκεί αποσαφήνιζε το εξής ως προς τις επιχειρήσεις διάσωσης:
Ο μόνος τρόπος που επιλέχθηκε ως λύση για τα προβλήματα χρέους των χωρών της περιφέρειας της Ευρώπης ήταν να αυξήσουν το χρέος τους… Η κατάσταση έμοιαζε με τη λεγόμενη “πυραμίδα” ή την “απάτη Πόνζι”. Μερικοί από τους αρχικούς ομολογιούχους πληρώνονται από δάνεια, τα οποία χρηματοδοτούν επίσης τα εναπομείναντα πρωτογενή ελλείμματα. Οταν αποδειχθεί ότι οι χώρες αδυνατούν να εκπληρώσουν τους όρους λιτότητας των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που τους έχουν επιβληθεί και άρα αδυνατούν να επανέλθουν στις αγορές, αυτά τα δάνεια, τελικά, μετακυλίονται για να χρηματοδοτηθούν εκ νέου από τα κράτη-μέλη της ευρωζώνης και τους διεθνείς οργανισμούς (βλέπε ΔΝΤ)… Αυτή η απάτη Πόνζι των δημόσιων τομέων θα συνεχίζεται για όσο διάστημα θα χρηματοδοτείται από δημόσιο χρήμα… Ο περιορισμός δεν είναι χρηματοοικονομικός αλλά πολιτικός… Τελικά, τον λογαριασμό θα τον πληρώσει ο φορολογούμενος
Δηλαδή, ενώ οι τράπεζες (γερμανικές, γαλλικές, ολλανδικές κ.λπ.) που έπαιξαν με τοξικά ομόλογα των χρεοκοπημένων θα έπρεπε να αφεθούν στην κατάρρευσή τους, οι Ευρωπαίοι πολιτικοί, με όχημα την τρόικα (Ε.Ε., ΕΚΤ και ΔΝΤ), κοινωνικοποίησαν τις ζημιές και επέλεξαν να σώσουν τις τράπεζες, μετατρέποντας το χρέος από ιδιωτικό-τραπεζικό σε δημόσιο, όπως έγινε στις ΗΠΑ το 2008-2009.
Αντιλαμβάνεστε γιατί οι Γερμανοί, οι Ολλανδοί και οι λοιποί Ευρωπαίοι επιμένουν στην πιστή εφαρμογή των συμφωνηθέντων. Καταλαβαίνετε γιατί έγινε η όλη επιχείρηση με το εθελούσιο «κούρεμα» (PSI). Κατ’ αρχήν, όχι γιατί ενδιαφέρονταν να σώσουν την Ελλάδα.
Αλλωστε, τα δάνεια θα πρέπει να πληρωθούν. Επιπλέον, πέτυχαν να μετατρέψουν τη χώρα σε νεο-αποικία. Ομως, επιμένουν να κοροϊδεύουν τα ακροατήριά τους. Δεν θέλουν να παραδεχθούν ότι οι δικοί τους λαοί, οι δικοί τους φορολογούμενοι, θα πληρώσουν τον λογαριασμό της δικής τους εξαπάτησης. Δεν δέχονται ότι οι πρακτικές των «παιδιών του Σικάγου» και της Συναίνεσης της Ουάσινγκτον διέλυσαν την Ευρώπη.
Σε παλαιότερες εποχές, κανένας θιασώτης της αγοράς δεν θα φανταζόταν ότι το κερδοσκοπικό κεφάλαιο, ένα φαινόμενο τόσο παλιό όσο και ο καπιταλισμός, θα κυριαρχούσε σε μια εθνική οικονομία, πόσο μάλλον σε ολόκληρο τον κόσμο. Ούτε ότι αυτή η ιστορία θα συνδεόταν τόσο στενά με τον εθνικισμό και την προπαγάνδα των ακροδεξιών.
Ομως, συνέβη. Τα κράτη, που έπαιξαν με το εκκρεμές του χρέους, βρίσκονται όλο και περισσότερο αιχμάλωτα των τραπεζών και των κεφαλαιαγορών. Αυτή ήταν η περίπτωση της Ελλάδας. Τώρα η Ελλάδα είναι αιχμάλωτη του Eurogroup και του Βερολίνου. Και το Eurogroup του Ντάισελμπλουμ λογοδοτεί στο παραλήρημα του ακροδεξιού λαϊκιστή Γκέερτ Βίλντερς και η Μέρκελ είναι υπόλογη στο ακροδεξιό Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD).
Η Ελλάδα πρέπει να αντιδράσει. Δεν είναι «οι Ελληνες που εξαπατούν την Ευρώπη παίρνοντας δανεικά τα οποία ξοδεύουν σε ούζα και σουβλάκια». Τουλάχιστον, δεν είναι αυτό μόνον. Είναι και το δημόσιο «σχήμα Πόνζι» που επεβλήθη στην Ευρώπη.
ΠΗΓΗ
-----------
Σχόλια